rwi
- r
Schelmenroman over een berucht
pandjeshuis
W.v.d.Burg
KERSTMIS OP HET PLEIN
Eerste schip in Wilton-dok
Maleriaalaanvoer West wijk
per smalspoor
Wolven in mensengedaante achter
een Schiedams trapgeveltje
Bank van Lening uil
de 19e eeuw
Isv "'i'
v':; y -
pGf
f:;-;;;
'''L
jfi
bonte middag voor
Uit het politierapport
Kerstdeclamatie bij
Jeugdclub CNV
Haringteelt beëindigd
AT
AAR.
ANNËËR
Ceen televisiekijkavond
Weerlegging voorzitter 'Jlma v°,h!r heelt d" *OT M
bevredigde niet
DECEMBER-
AANBIEDING
Wie het Nieuwsblad leest,
weet van alles het meest
DINSDAG 27 DECEMBER 1955
ROTTERDAMSCH NIEUV/SBLAD
PAGINA 9
Redactie en Hoofdazentschap: Broersvest 3, tel. 68091
Een aardig trapgevcltjc in de Niemvslraat te Schiedam staat op een punt te verdwij
nen. Het Is door en door uitgewoond Dc gevel is gescheurd, de planken vloeren zon
termolmd, de ruiten voor ccn deel verdwenen Niels herinnert meer aan het bloeiende
btdrgr, dat hier eens gevestigd is geweest. Gelukkig maar, want dit bloeiende bedrijf
«as een giftige bloem, die parasiteerde op de armoe van de Schicdamse bevolking, als
(tn woekerplant zijn klanten omstrengeld en uitzuigend Het was de woeker zelf, die
bier zun kantoren gevestigd had en te gronde richtte wat bumen zyn bereik kwam
Jlct was een paridtc«huis. daar achter dat mooie trapgevettje van Nieuwstiaal 21 en
Schiedam mag blij zpn, dal deze herinnering aan een bitter mensonwaardig verleden
weldra zal verdwijnen. Maar voor het onder slopershanden ineenstort willen wij nog
eenmaal naar voren halen, waarom dit pandjeshuis met alleen plaatselijk, maar zelf
landelijk van betekenis is Het is nl ccn pandjeshuis met geschiedenis, een geschiedenis
die voor dc wockcrstrytüng in Nederland vermoedelijk van grote betekenis is geweest
daar geen bank van lemng meer had en
tc belenen goederen met een loper meegaf
naar Rotterdam. Halverwege het boek be
gint t*-» Schietlamse geschiedenis: het pand
jeshuis daar nam een grote vlucht onder
leiding van twee vrouwen, moeder en
dochter Zy gingen met onmenselijke hard
heid te werk Bil het belenen van kleding
stukken eisten nj een dubbeltje voor een
klerenhanger, bu het verlengen van een
lening 25 cent per gulden Wie m hun
handen raakte, kwam onherroepelijk aan
lager wal.
Het pandjeshuis staat in Schiedams
-oudste gedeelte Hici dichtbij loopt de
|Gruttei steeg en de Bakk et steeg óic hci-
inneieu aan de historische tijd, toen elk
beroep nog m een bepaalde straat byecn
.woonde Hier is ook de Lombaidsteeg als
bewijs, dat hier al eeuwen geleden geld
schieters uit Lombardïjc de naar hen ge
noemde .lommerd" exploileeiden Een
triest bewijs, dat de aimcn in Schiedam
al eer hot willig slachtoffer waren van
kwade woekeiaarspraklyken De ncgen-
nende eeuw had haar officiële banken van
lening Schiedam had een stedelijke bank
van lening, bestuurd door e'*n commissie
onder voorzitten schap van de burgemeester
met vier raadsleden als vcr'cecmv cordigei p
tan de cv ei beid Wie bier een onderpand
naar toe bracht om uit de biandte ko-
men. kon er ene lening sluiten tegen een
rentevoet van 16'/. per iaar bij bediagen
van minder dan 100 gulden E«n hoge woe
kerrente' Goed, maar het ging ei ten
minste ccrhjk toe Voor spccia'e diensten
jnocht geen extra vcigording worden gc-
vraaei met voor het gobmik van eer
klerenban rer en niet voor het opspoten
tan panden waarvan het bnctje wp» zoek
geraakt
Helaas de bevolking maakte een druk
gebruik van deze mogelykneid om eigen-,
dommer) tc vei panden Dc rekeningen van
de jaren 1863 tem 1368 zijn bewaard ge
bleven en vertonen e.n joat omzet van ruim
een miljoen gulden in 18G8 plotseling da
lend tot ru m 200 C00 gld Is het omdat de
drank industrie itcn weer een bloeitijJ be
leefde zo.'at er >n Schiedam wcikcclegen-
heid te ovct was' De aimoc had m de
voorafgaande jsicn wet dien in het Schie
dam» loven ingevreten Een doktei uit
Leiden beschreef in 1864 de mentaliteit dei
«erkende bevolking in een andeie Zuid-
fwllandsc irdtistriestad met de volgende
«orden „Onverschilligheid omtient zijn
bestaan cn zijn toekomst, onverschilligheid
tegenover vrouw en kinderen Hij werkt
als een werkdier, dat men voor de ploeg
spant hij mist allo energie en heeft geen
küvosl van eigenwaarde bu den minsten
sloot zinkt hij m een zoals elke machine
die bij een slecht ondei hou'd en cf,n voort
durend gebiutlc bij dc minste avenj m
elkaar va it de wegen tot spaarzaamheid,
bun geopend, betraden zij schoorvoetend
en kwamen gedung op hun eigendomsrecht
terug, om od tc etsen wat hun wettig deel
«as, aoch dat, m hun handen, tot minder
goede doeleinden aangewend, als sneeuw
Y jioor de zon wegsmolt" Wat voor deze
- industriestad gold was ook van toepassing
;op ac bevolking van Sch.edam Ookshier
al mui borgwinkeltjes hebben gekend,
«aar de arme bevolking minstens 50"/« te
v«l betaalde, ook hter had men een on-
vsrrchilligc klasse, levend van de hand m
.de tand Nog doen steike verhalen de
ronde als het kermis werd in Rotterdam
namen velen hun bed op dc nek cn brach
ten bet naar de lommerd Liever een week
bng slapen op de kale gi ond, dan zich het
Kermisvermaak wegens gebrek aan con
tanten tc laten ontgaan
De laatste druppel bloed
Omtrent het Schiedamse pandjeshuis
licht ons een bock tn. dat vermoedelijk niet
jemig tot de bestrijding van de woeker tn
Wel Nederland hoeft bijgedragen Het is
ic Roman uit het woekeraarslevcn „Wol-
"ii in menschengodaante" een soort
scnelmcnioman geschreven door L Hamme
in 1310 in Rotterdam uitgegeven door
ïï^eni Brusse met een voorrede van
«r Joh J Beiinfante, toentertijd voorzitter
van de Nationale Veicmging tot Bestiy-
wng van de Woeket In zijn voottede zegt
Belinfante, dat hij het handschnft „met
hijgende verbazing met klimmende
«rantwaardiging. met toenemende af
bouw e» weeizm heeft gelezen Zijn
«grijzen en ontsteltenis „steeg ten top,
wen de schry ver van dit verhaal de
«zekering gaf, dat niet slechts alle daar-
n vermelde schurkenstreken en drama-
lal gebcuttenissen volkomen naar
«arneid door hem waien weergegeven"
taar bovendien nog waren vei zacht De
S1JveS W-QW m deze kringen tc hebben
«werd hij is er veimoedelyk uit voort
komen cn hij komt ons nu zeggen: „zo
n niet an dei s handelt de woekcra'ar, dit
m i u cs die h'J gebruikt; zo weet hu
•in slachtoffers m zijn net te vangen om
lo d te„zuiëen tot den laatstcn druppel
Woekerrente van 120
Het was in bepaalde Schiedamse klingen
gewoonte om de zondagse kleien s maan
dags naai de lommeid te brengen en za-
"eidngs weer in te lossen en bij elke ver
panding weid de achterstand van de eige
naars grotei Deze woekeraars ging het
naar den vleze cn weldra openden zy een
tweede pandjeshuis in de Got zen, waar
een dochtei of schoondochter zetbaas werd
Filialen werden geopend ui Rotteidam en
Den Haag
De schrijver van deze woekerroman.
dien wij graag met de opstandige zoon van
de oude pandjesbaas zouden willen identi
fied cn. legt de oude zwendelaar deze
woorden in de mond „We rekenen voor
Bank van Lening-briefjes, meubelen, naai
machines en fietsen een dubbeltje van de
gulden per maand Dit is het algemeen
vastgestelde tarief in de huizen, met recht
van wedeiinkoop, alleen goud, zilver cn
kleding betaalt vijf cent van de gulden
Als ze de panden .heten vei staan" kwam
er dus een dubbeltje per gulden by. dwz
dat een woekerrente var 120werd
vraagd
In het archief der gemeente Schiedam is
nog een foto aanwezig van omstieeks 1936
waarop het oude pandjeshuis vooikomt
het draagt een boid met het opschuil
Particuliere Bank van Leening Oude
Schiedammers heunneicn zich nog wie hiei
stond cn hoe hel hiei toeging Zy spreken
nog van een tweede pandjeshuis m dezelfde
stiaat, zij heunneron zich ook het filiaal
in de afgelegen stadswijk de Gorzen Van
de opstandige zoon, die omstreeks 1890 een
slagerij moet hebben geopend in de Hoog
straat hooit men niet meer Maar als deze
Schiedamse schelmenroman njn werk is
dan mag Ned ei land hem dankbaar zijn
hem en ml Joh J Belinfantc die met zijn
ontstellende gegevens heeft gewelkt
Toevallig? Niet toevallig' uy weten het
niet, maar in 1910, het jaar waai in het hoek
verscheen, werd in het staatsblad ecu
Pandjeshuiswct afgekondigd ln 1911 pu
bliceerde het Schiedamse Gemeenteblad
een verordening i z. dc bank van Lening,
waarby allerlei beperkingen werden in
gevoerd. de rente werd teruggebracht tot
2V. voor uiterlijk een «eek en 4V» voor
leningen langer dan een halve maand Cen
nieuwe verordening d d. 1913 schroefde de
rente nog verder terug, n l. tot 4 V» voor
dc eerste en 3 V» voor elke volgende maand,
voor bedragen hoger dan 75 gulden dalend
tot lVrV» voor dc eerste maaml en 1
iedere volgende maand. Zo zat er nog
goede winst in voor een woekeraar, n
dc room was er afgeschept. Sombere
schimmen int het verleden, die men g
doet te vergeten? Even vaststellen, hoezeer
onze tyd anders is. En dan: Accoord! Af
breken dat pand, Gemeente Schiedam' En
dan hoe eer hoe liever.
il 'tV *5V-~
1
YY?'Y'. vL:\'-;:LLr W
f -
ifV4;
-''SYY--/aH-Y's ?*sï
vt. i
Het weikvei band Katholiek Amateurtoneel
had zateidag met de opvoering van Gheons
wagenspel Kermisvolk op Kerstmis" het
weer niet mee Desalniettemin tiok dit toe
passelijk toneelstuk overal waar het ui onze
stad werd opgevoetd. een dankbaar publiek
Omstreeks halfzeven speelden zy op het
Edisonplein om kwart voor acht op het
Rozenbmgerplem en omstreeks halftien op
het Dr Wibautplein In die tussentijd had
zich cen stoitbui over de wagenspeler» ont
last. zodat het spel er voor hen met aange
namer op werd Maar zoals in de aankondi
gingen was vermeld en het bovendien goed
kermisvolk betaamt werd onder alle weezs-
omstandigheden doorgespeeld
Om negen uur gtoepten de kykeis reeds
bijeen op het Dr Wibautplein krachtige
schijnwerpers werden opgesteld en de politie
hield een vieikanl vrij Maar het duurde
tot omstreeks halftien voor de spelers vei-
schenen Een vrachtauto met schragen en
planken reed vooi en m een ommezien had
den, de speleis hun plankier opgezet Luid-
(J?,i ve,rlUa' 'S geschreven met een slui
pt ï»3. me' maar 15 ©ngetw ijfcld autcn-
fj t. schildert een zwendelaarsfamihc,
aar werk begint in Leiden en daar
«„jil pandjeshuis opent. DU Leidse
indjtshuis vlotte niet, waarop de pandjes-
aas zich (omstreeks 1880) m Schiedam
«'igfle, omdat liy vernomen had dat men
DE RK-JEÜGD
!^L,Kat,holieke Kring gaf op Tweede
TT® n -ttusis Sacrum een bonte mid-
S iL de katholieke jeugd, welke aan
200 larideren enkele genotvolle
verschaft. De jongelui volgden
-grote spanning de verrichtingen van de
V nP iet slappe koord en toonden
mk,i i135' ovei <*G prestaties van de
schoi clown August probeerde ie
Lot t, en de zaa* hiclP hem daarbij
n si i 1 Plez,er hadden de kinderen
diWc2 „e k0rte toneelstukjes en van de
amm-^ aap* Chita. Het verzoekpio-
5 rio I vaP de accordeonist werd een suc-
ae Kinderen zongen dappei mee Na de
nwarri"?- dde het Pilgram nog het won-
r,„l Tr'>-y Clementine meisje of
Tancr,,! Bertrn m de schiettent, om de
m.._rbkste punten te noemen Na een
bnale gingen de kinderen voldaan
BURGERLIJKE stand
geboren. Wilma. dv G. C de Reuver en
P r ienkamP. Yvonne, d.v. J. J. Jonk
r' t». A. Buurman.
Dieven en inbrekers hebben in het afge
lopen weekeinde Kerstmis gehouden tn twee
Schiedamse bediyven In de eerste plaats tn
hel in aanbouw zijnde fabueksgebouw van
de N V De Jong aan de Weslfrankenlandse-
dyk, waar zij voor J 400 a 500 schade
aanrichten o a door een aantal tl-buizen tc
crmelen In de tweede plaats door in te
breken in een metaalwarenfabriek aan de
Bmtenhavenweg. Zij werkten zich door een
taam naar binnen Zy kwamen, zagen en
gtngen weer zonder iets van hun gading
mee te nemen
Meegenomen werd een fiets utt een stal
ling aan de Koemarkt Het rywiel stond niet
op slot Het was de heer E D uit Rotterdam,
die deze schade lijdt
Uit de troebele golven van de Westerha
ven werd een andere fiets omhoog gebracht
Men zoekt naar de eigenaar en naar de dief,
oie zich zo zonderling van zijn buit heeft
ontdaan
Een wondei kaais is een stuk vuurwerk,
waarmee men tijdens de kerstdagen gemak
kelijk gordijnen in brand kan steken Dit
ondervond de familie Nwiet 9-jartge
zoontje met dit aardige speelgoed werkte
Vader had gelukkig een emmer water cn
zijn positieven by de hand zodat de btand-
weer, even later airiverend, niets anders
kon doen dan constateren dat het gebrand
had VerzeKeung dekt de schade
By het passeien van een truck met op
legger, die zichzelf uit de nj losmaakte,
kreeg de taxichauffeur P A B op de B K -
Jaan een aanrijding Zijn wagen werd tegen
een verkeerszuil gediukt en liep ernstige
schade op Hijzelf werd bewusteloos achter
het stuur weggehaald De verkeerszuil sneu
velde De taxichauffeur kwam spoedig weer
by en bleek geen letsel te hebben opgelopen
Jonge wandelaartjes uit Den Haag, 9 en
12 jaar, zyn gisteren m Kethel aangekomen
Zy wilden naar Rotterdam maar konden niet
meer en op de politiepost te Kethel stelde
men zich in verbinding met de plaats van
herkomst De vader van een der jongens
heeft ze later op de dag weer opgehaald
Zatei dag zyn wederom polilie-examens
gehouden. Voor diploma A slaagde agent J.
Voorend en voor A-a agent C. A. J Nater.
sprekers verslet kten hun stemmen en een
nalf uui lang volgde het dankbaie publiek
dit wagenspel, dat zoals men weet. speelt
onder kermisvolk dat in woonwagens lond-
reist De grondgedachte van het spel is de
boodschap, die Christus aan alle mensen van
goeden wille gebracht heeft, om de aarde
in vrede en verdraagzaamheid te bewonen
De Jeugdclub van het Christelijk Natio
naal Vakverbond hield zaterdagavond een
kerstmaaltijd m het gebouw voor Christe
lijke Sociale Belangen De zaal was stem
mig versierd, dank zy de medewerking va»
de concierge
Bali ij ns
Vooizitter en jeugdleider H de Vlaming
leidde de bijeenkomst op de gebrmkelyic'
wyze m De maaltijd werd afgewisseld me'
een kerstdeclamatouum, waaraan leden voi
de jeugdclub nun medewerking verleend-n,
evenals de regisseur van de toneelclub,
heer Th Blom De gemeenschappelijke zang
werd op de piano begeleid door de heer F
van Ryn De bijeenkomst werd bijgewoond
door enkele leden van de Christelijke
sturen Bond, te weten de heten H J van
Ga mei er. en A, J Stam
EXCURSIE VAN DE DRIE
JEUGDVERKEERSBRIG 4DES
De jongens en meisjes van de drie jeugo-
/erkeersbngades van Schiedam hefobir
morgen een bijzondere dag De Official
Ford Dealer, oe Auto-maat»chappy Vimc
Co NV te Schiedam, biedt hun n 1 een
autotocht naar Amsteidam aan met een
bezoek aan de Ford fabrieken Deze excui-
ote start bij het postkantoor m Schiedam,
woensdagmoigen omstreeks kwart over elf,
half twaalf De drie groepen zullen de ie>»
maken in twee autobussen, ondei leiding
van de heer Wessel en inspecteur Knois
van de Vereniging Veilig Verkeer. Beha.ve
de bezichtiging oer fabrieken staat er «»«n
bezoek aan een lunchroom op het piogram
Eerst om zes uur *s avonds kerer. de ver-
keersbugadiertjes terug.
De schippers hebben hun iaalste vangsten
•oor de kerstdagen binnengebracht
VI 78, K. Pronk, met 'I last, VI 112. L
Haasnoot, 2 last, VI. 115, G van Roon, 18
last, VI 197, L Kuiper, 1 last, V] 85, T.
v. d Plas, 1 last. VI 84, A Visser. 15
Ia»t, VI 80, G Woensdiegt, 11 last; VI 207,
J. Schenkel, 10 last, VI. 70, P. Keus, 1 last,
VI. 50, G Woensdregt, 38 last, VI 112, A
Bot, 10 last, VI. 172, C Poot, 36 last, VI
208, P v d Zwan. 29 last. VI 86, C v d
Lely, 33 last, VI. 196, F Veischoor, 12 last,
Vi 199. L Muis, 36 last, VI 97, A van
Roon, 34 last, VI 114, A Visser, 30 last,
VI 79, D v Ryn, 23 last, VI Tl, A v d
Toorn, 10 last, VI 205, J Goedknegt. 26
last; VI. 63, L Verbaan, GG. t last, VI
132, H. Plugge, 8 last; VI 206, A Visser, 29
last; VI 29. D v Haren, 33 last, VI 166, P
v, Embden, 32 last; VI 19t), W Schaar, 6
last, VI 53, A Don, 28 last, VI 203, H v
Roon, 5 last en de VI. 83. L. Rog, met 1 last.
DINSDAG ÏT DECEMBER
Ned Kamerkoor voor do
Must» Sacrum:
Kath Kring
Cantine set". Kerstavond pers vei Caitonna-
gefabrlek
Blauwe Huis. 815 uur, VARA-tcievisicclub
BIOSCOPEN.
Passage Theater: zaterdag en fceicte kerstdagen
i, i 15, 7 en S15 ui»dinsdag tot cn met don-
deidagmiddag 2. 7 en 15 uur Wien blcibt
wten <a 1
Mooopole Theater, zaterdag en beide kerstda
gen 3, 5, 7 en 3 uur Alom a van ds Zuidzee
(14 jdinsdag en woensdag 2, 7 cn 9 uur
„afkloppen '(at)
iLMÜUNalUUNüEN k.S Al USE A
sttdelQk MQ»etmt 2-5 uui eigen ootlevties
inok zoncian»>
Stedelijk Museum: Tot en met 15 lanuari (dag
2—5 uur, woensdag en vrijdag ook 19—22 uur
ook zondag») tcutoonstelhng ,.em- stille glans
der Gouden Eeuw
Cutt. Contact centrum (L. Kerkstraat J4)
Tentoonstelling schilderwerken Kees van
Bohetnen (Dm 6 Januari, dag 0—feestda
gen tl—o, 's maandags gesloten).
LELSZAI CN
Gcdi Openbare Leeszaal en liiblcan^.
Haven geopend tedere weikdas (buiiai/i
maandag van 9 at, toi 4 to uur en iedere avona
(behalve woensdag en zateidei.) van 7—8 30
zondags gesloten
K Cets/aai u tub!tiaiii tit»|ietu
gen 10—12 uui behalve maandag woens
„ag en vrijdag), ledeie middag bthdiv»
maandag) van 3—5 uui. Iedere avono (behaivt
dondeidag en zaterdog) van 7—ajo uur Zon
dags gesloten
ZWEMBAOFN
porttomisenhatf gein zwemmen zondag 9-
12 weikdagen 7—8 15 en (behalve maandag)
is30—204a (vrudags tor 21 15) ma 1145-37 45
en 18-17 70 di lt 15-17 30 cn 15 45-17 m
dames 10 15-1115 WO 12 IS—17 30 do 1)15
ij ra en IS 4a- 17 30 dames 18 50-19 tu vruc
1) 45-13 J0 en 15 IS-17 30 zaterd io45-J2t»)
14 00—ia 00 en isou—20 45 heien 20 45—21 30
MEDISCHE DIENST.
Gemeente Ziekenhuis Nassaulaan, iet 69120
R K Ziekenhuis Dt Noletstichting Di Nolet-
.traai tel 694U
Voor aangifte van ongelukken belle men de
5G en GD, tel 69290 Politie R3733 Bi and-
veer 69123
December wassende Maan
Zon op 8 51onder 16 82
Maan op 14 54 onder 6 5)
I TEST UW KENNIS VAN DE 1
f VERKEERSREGELS! f
Mag met een motor op de weg wor- s
den gereden, waai op een. zelfgeschil- g
g- derde kentekenplaat is bevestigd' 2
Morgen het antwoord 5
5 De oplossing van zateidag Een auto 5
mag inderdaad links worden ge- g
g paikeeid m straten met of ecnnchtmg- g
g verkeer, of waar rechts Uamrails hg-
gen. of waar recht» een stopveibod g
j geldt of waar rechts een wacbtver- g
g bod geldt g
UITSTEKENDE OPVOERING
VAN DE VAGEBONDEN
De Katholieke Arbeiders Bond, afdeling
Schiedam, had voor haar leden op tweed?
kerstdag een toneei-avond op touw gezet ln
Arcade De Rotterdamse RK amateur-t)-
peeigroep Magna Pete gaf daar een uitvoe
ring van Gaston Martens Vagebonden in
het Paradijs", waarmee de groep veel suc
ces oogstte.
Vagebonden in het Paradys" is een typisch
Belgisch spel Het verhaalt van een dikke
herbergier en een dunne enigszins aan la
ger wal geraakte intellectueel Zy will»n
voor- St -Nicolaas en zwarte-Piet gaan spe
len, doch juist als nj de herberg waar ?y zien
verkleed hebben, verlaten, wotder zy dm
een passerende auto overreden, waarna hst
tweede bedrijf zich by de hel en het deroe
'ich by de hemel afspelen
Het spel van Magna pete bewees weei-
eens. dat deze groep tot de beste amateur-
toneelveremgtngen in den lande behoort
Dit betvees zij trouwens ook door de eer«he
prijs in de wacht te slepen by een toneel
wedstrijd uitgeschreven door de Nederland
se Televisie Stichting. Bijzonder goed spj
leverden vooral Jan Juray als de dikke nei-
bergier er Hans van Velzen als de intel
lectueel De regie was in handen van A'-
bert Welling Deze avond werd ingeleid
door de voorzitter van de KAB, de heer C
Mever
DANNY KAYE's AFKLOPPEN
De Danny Kaye van .Walter Mitty" is
teruggekomen, de dwaze komiek, die met
ongelooflyke vaardigheid en in overrompe
lend tempo znn grappen en grollen lanceeit
en die met zyn grote mimische talenten in
persiflages Chaplin naar de kroon steekt
Knock on Wood" de film, die hy na
het mislukte Andersen-avontuur (men durft
het nog steeds met aan die film hier uit te
brengen) maakte is hij weei op zyn best
als buikspreker, als bailet-danser-tegen-wil-
- en-dank, als een aristocratische Brit, en
het gebouw, de heer A zejjs a|s mmnaa, jjet is endoeniyk hier het
vet loop van de spionnagezaak waarin, hy
veiwikkeld raakt weei te geven maar ook
hieraan kan men uitbundig plezier beleven
De hoofdzaak is echter Dannv Kave een
grote clown die men moet gaan zien als
een aangeschoten Ier tn een Londense pub,
als een Engelse auto-verkoper, of manipu
lerend onder de tafel, waai de twee samen
zweerders aan zitten Naast hem speelt de
'weedse actrice Mat Zetterlmg fris en ont
wapenend als een knappe vrouwelyke psy
chiater en er zijn een aantal levende paro
dieën op het internationale spionneigilde,
die merendeels slecht aan hun einde komen
Knock on Wood", hetgeen .afkloppen"
betekent diaait dinsdag en woensdag in
het Monopoletheater, dat daarna wegens
estauratie-werkzaamheden enkele dagen is
ves'oten
Het is lieden een grote dag voor de N.V. Dok- en Werf Mij. Wilton Fijenoord.
Het grote dubbele dok, waaraan sedert 1952 is gewerkt, zal officieus vandaag zijn.
eerste schip dokken, Tegelijkettijd daarmee wordt ook de nieuwe machinefabriek:
cn de andere afdelingen aan de oost/yde van het grote Wilton-terrein ingewijd
en dit feit woidt in intieme kring gevierd. De builen wereld heeft er vooralsnog
niets mee te maken, maar in april 1956 volgt de officiële opening van het dok,
waarmee dan een geweldig werk zal worden afgesloten, een werk, dat Schiedam
een hypermodern dubbel dok heeft verschaft, met vele bijzondere technische snuf
jes, zoals men die elders m de v ereld namvelijks vindt.
Het dok no 6 dat xandaag in gebiuik
wordt genomen heeft een lengte van 21!
meter by een bieedle \an Si's metei De
kluisdeuren die enkele weken geleden zyn
geplaatst, zyn zwaie consti uctiei van ca
27 meter bieedle en ca 13 meter hoogte
Een van de nieuwe snufies die men m dil
dok. heeft toegepast is de olievanginstalla-
tie, die zal vooi Komen, dat het water door
oherestanten woidt verontreinigd Komt ei
uit de dokkende schrpen een kleine hoexeel-
heid van zegge 20 kubieke meier olieicudu
vrij dan vloeit dit xia ten gootie langs de
kant in een ruimle aan de buitenzijde, vdn-
v-aai het wordt opgezogen zodat het geen
schade kan doen
Leven aan boord gaat door
Thans komt dus ook de gelegenheid om de
andeie nieuwe xoor/iemngcn op hun effi-
cicntie te toetsen zoals de elckti iciteits-
ooiziomng Het dok zal n I aan de dok
kende schepen alle elekinutcil leveren die
•j nodig hebben wanneer de eigen opwek
kingsinstallaties buiten werking worden
«te'd Ei
perslucht Er is ook een sprenkl er instal
latie tei bestiydmg van het brandgevaar.
Het leven aan boord van het schip kan, zo-
I<mg het in het dok is, lustig voortgang
vmdtn Zelfs de keuken cn de toiletten ge
ven geen moeilijkheden Het afvalwater etc.
wordt weggezogen en weggeperst naar een
tank by de ingang van het dok Het dok kan
per uur twintig kubiexe meter afvalwater
verwerken, en dat is zelfs voor een groot
schip voldoende
Het schip dat tussen half éen en l uur
in het dek werd binnengehaald is dc Hy-
dioussa uit Monrovia (Liberia) Het schip
zal drie dagen m het dok blyven.
i aansluitingen voor watei en avond
Het telev'Siapiogramma op oudejaais-
avond is wel de moeite waard, aldus een
mededeling van de VARA-televisieclub,
maai tiaditiegetrouw brengen de loden \dfi
de ielevisieclub deze dag door in de huise-
lyl e kring Er is dus deze week geen kyk-
iS
Hoofdagentschap: Smalle Havenstraat 2. tel. 3229
Tot onze grootste problemen, die zich by dc bouw van de Westwijk opwerpen, behoort
de aanvoer van materieel. In het byzonder van zand, gnnd, stenen en trottoirbanden.
AHeen liet zandtransport zal reeds een milhoen m3 omvatten Hierbij wierp zich- het
vraagstuk op, hoe dit naar de Aalkeetpolders, waar de Westw ijk zat verrijzen, aan te
voeren Twee mogelnkheden werden bestudeerd- aanvoer per smalspoor en met auto's.
Voorlopig werd besloten tot aanvoer met auto's Deze aanvoer werd aanbesteed De
eerste aanvoer van 120 000 m3 werd gegund aan een VUardings transportbedrijf. Voor de
tweede aanvoer van 40.000 m3 was hetzelfde bedrijf de laagste inschrijver cn het zal
ongctwyfeld ook dit transport ter hand gaan nemen In het voorjaar van 1956 zal een
derde openbare aanbesteding worden gehouden Het betreft voorlopig uitsluitend zand-
aanvoer voor de veiwezenlyking van het stratenplan m de Westw ijk De eerste zand-
aanvoer van 120 000 ml moet binnen een half jaar voltooid zyn Dat betekent gemiddeld
5008 m3 of 1000 autovrachten per.weck, aan tc voeren door de stad van een losplaats aan
dc Oude Haven by de Oosterstraat en/of aan het Westerhoofd bij de Pelmolen. Tn het
eerste geval werpt zich het bezwaar van liet vervoer over de Juljanabrng op, in het
tweede geval van de spoorwegovergang bu het station. Met bovendien het bezwaar van
transport door de stad, met als gevolgen: stukryrten van de bestratingen en verhoging
van de verkeersonveiligheid. Bij dit alles komt dan nog cen bedrag van een miljoen
gulden, dat dit zandtransport per auto zal vorderen
KERSTFEESTVIERINGEN.
De viering van het kerstfeest werd in
onze gemeente niet alleen in huiselijke
kring, maar ook door velen in groepsver
band gevierd
Reeds donderdag werd met de leerlingen
dei Heiv school het kerstfeest gevierd in
de Ned Herv kerk
Vrydagavond hebben leden van de Her
vormde jeugdverenigingen in het Trefpunt
opgevoeid het lekenspel „Een kind is ons
geborenHet stuk werd goed vertolkt en
de grote zaal was geheel vol
Zaterdagavond werd m de Ned Herv
kerk een nachtdienst gehouden en ondanks
het late uur was in de kerk geen plaat»
onbezet
Op zondagsschool en verenigingen werd
eveneens kerstfeest gevierd.
Ook aan de militairen van de radarpost
gedacht Hter werd, uitgaande van Gere
formeerde en Hervormde zijde, het kerst
evangelie gebiacht Alle militairen ont
vingen een kerstpakket De militairen, die
tot de R K Kerk behoorden, vonden een
gezellig thuis by ingezetenen alhier
MOTORSPORT.
By de op Tweede Kerstdag gehouden trial-
wedstrijden te Arnhem, behaalde de 17-
jarige Henk Vink, alhier, die ondank» zyn
jeugdige leeftijd, maar door zyn vele over
winningen by de senioren is ingedeeld, in
deze klasse oe 2e prys.
Tijdens de begrotmgsvergaderingen stel
de de heer Van Wijk dit Lans port opnieuw
aan de orde Ook nu pleitte hu voor tians-
port per smalspoor cn ditmaal met de op
zienbarende mededeling, dat deze wijze van
transport de gemeente een half miljoen zdl
besparen Uiteraard liet hy daarbij met na,
ook nu de bezwaren van verkeerstechnische
aai d cn vei keersveüighetd by" autotrans
port door de stad te belichten, Maar het
verrassende nieuwe punt, dat hy ter berde
bracht, was de besparing van een half mil
joen Daarvoor bleek de voomtter gevoe
lig en hy verzocht de heer Van Wijk de
cijfers op tafel te biengen. die hem tot deze
verklaring hadden geleid De heer Van
Wyk gaf een gedetailleerde beschouwing
van de kosten, verbonden aan vervoer per
smalspoor, waarbij hy tevens een oplossing
voor de technische uitvoering van dit ver
voer aan de hand deed Tijdens de slotzit
ting van donderdagavond bleek uit de be-
antw ooi duig van de vooiztttcr. dat de cij
fers van de heer Van Wyk en de daaruit
voortvloeiende conclusie van een besparing
7an een half miljoen, hem volkomen nieuw
waren De voorzitter bestreed evenmin de
verklaring van de heei Van Wyk, dat het
zandtransport naar de Westw ijk pei auto
een bedrag van een nulicen gulden zal vor
deren als de besparing van een half mil
joen by transport per smalspoor De voor
zatter beperkte zich met een uiteenzetting
an de technische onuitvoerbaarheid en de
economische onoverkomelykheid van trans
port per smalspoor Een bestrijding, die
evenmin de voorzitter zelf, als het over
grote deel van de raad zal hebben bevre
digd De \ooizitter gaf dit ook toe, door te
verklaren dat hem de tyd had ontbroken,
deze materie grondig te bestuderen en
daarover cijfermateriaal te verzamelen En
waar dit een beantwoording in tweede in
stantie gold. ki eeg de heer Van. Wyk geen
gelegenheid meer de door de voorzitter
naar voren gebrachte bezwaren, verbonden
aan vervoei per smalspoor, te weerleggen
en zo mogelijk te ontzenuwen Daarmee
bleef het onbehaaglijke gevoel bestaan, dat
een uiterst belangt yke aangelegenheid
voorlopig op zyn beloop is gelaten
Grondig onderzoek bleef
achterwege
Een onoehaaglykheid, die des te groter
wordt bij het besef, dat de door de voor
zitter genoemde bezwaren moeilijk steek
houdend kunnen zyn omdat vervoer per
smalspoor over hetzelfde teimn, als door
de heer Van Wyk aangegeven, reeds eerdei
zeer bevredigend had plaatsgevonden by
de aanleg van rijksweg rfo 20
We hebben ons hiervan niet alleen plaat
selijk op de hoogte gesteld, maar by nadere
informatie by bevoegde zijde, is ons ook
gebleken, dat de door de voomtter aange
haalde bezwaren zyn terug te brengen tot
het verweer te slappe bodem van het ter-
tem, waarop het smalspoor moet worden,
uitgelegd, het zand moet te verspreid wor
den aangevoerd met als gevolg het voort
durend verleggen en verlengen van de
rails, er moet met dubbelspoor worden
gereden en tenslotte vervoei pei smalspoor
is uit de tyd
Het eerste motief te slappe bodem
kan wel als bezwaarlijk gelden, maar aller
minst ais onoverkomelijk Integendeel, de
de deitiger jaren, bewezen bu de aanleg
van de rijksweg no 20 'en met het vervoer
aldaar per smalspoor gunstige ervaringen
opgedaan Bovendien heeft Vlaardmgon
zijn ervaringen gehad met smalspoor by de
bouw van de Babberspolder m het begin
van de veertiger jaren Daar was de ver
spreide aanvoer van het zand van gelijk
karakter als thans in de Westwyk Het ging
toen uitstekend en waarom zou dit nu dos
met zo gaan.
By zyn berekening van de kosten van
vet voer per smalspoor is-de hoer Van Wijk
van de aanleg van dubbel spoor uitgegaan
Het gebruik van smalspoor moge uit de tyd
geraken, al het hiervoor benodigde ma
teriaal kan direkt worden geleverd en met
iedere dag komt reen voor een reusachtig
werk te staan, als aan het matenaaltwns-
port aan de bouw van de Westwyk is ver
bonden
Samenvattend, het transport per smal
spoor is technisch te verwezenlijken, zon
der Onoverkomelijke economische bezwa
ren Dat heeft de ftrma Volker destijds aan
getoond Het benodigde smaïspoormaterieel
kan onmiddellijk worden verkregen.
Minstens ^4 miljoen besparing
Het bedrijf, dat zich daartoe garant steil,
heeft een gedetailleerde opgave verstrekt
van de kosten voor aankoop van het m dit
geval benodigde materieel, alsmede van het
benodigde personeel en de daarmee ge
paard gaande personeelslasten Dit houdt
onder meer m het aanschaffen van twee
locomotieven, 30 Jupwagens, 15 wissels en
10 km smalspoor. De totale kosten aan
materieel komen op rond 100 000,Aan
gesteld moeten woiden twee machinisten
en twee stokers. Voor het aanleggen veel
vuldig vei lengen en verleggen van. het
smalspoor ls bezetting van twaalf man per
soneel een berekening aan de zeer ruime
kant Gerekend over een dienstverband van
vyf jaren, zullen peisoneelslasten een be
drag van 350 000,-— vergen, met lonen zo
hoog gesteld, dat verwacht mag worden,
dat zelfs in deze tyd van personeelsgebrek
het benodigde personeel zal kunnen wor
den gekiegen Wordt hieraan een bedrag
toegevoegd van ƒ150 000,— voor de aanleg
van een loswal, het opiueuw aanleggen van
een tunneltje dooi de spoordyk en bij
komende werkzaamheden, dan zal het
zandtranspoit per smalspoor een bedrag
van ƒ600 000vergen. Zelfs ai zou de
praktijk uitwy2en, dat voor aanleg van los
wal enz een aanmerkelijk hoger bedrag
nodig zou zyn, dan nog zal het transport
per smalspoor Stellig oen besparing geven
van minstens een kwart miljoen gulden
en dat geldt dan alleen voor de zandaan-
voei Daarboven zal de aanvoel van de drie
miljoen stenen, tegels, trottoirbanden enz.
vrijwel zuivere winst betekenen Want
daarvoor zal de gemeente dan haar eigen
smalspoor met personeel ter beschikking
hebben
Wat echter nog het zwaarste zal moeten
wegen uitschakeling van vervoer door de
stad, met de daai aan vei bonden vrijwel on
overkomelijke verkeerstechnische bezwaren
en vooral bezwaren van verontrustend gro
tere verkeersonveiligheid
Het hjkt ons de moeite waard de moge
lijkheden, van vervoer per smalspoor, aan
een grondig deskundig ondeizoek te onder
werpen En wet met de meeste spoed Want
zou dit vervoer kunnen worden verwezen
lijkt, dan betekent alle reeds gemaakte en
nog te maken kosten van vervoer per auto
puur verhes voor de gemeente
voor de feestdagen
Jersey, wollen en zyden
japonnen, deux-pieces. blou
ses; rokken, enz. tot m d«
grootste maat
Cocktailjurkjes,
pr kwaliteit, zeer voordelig
Damesmodes
Telefoon 66135
LANGE KERKSTR.
Schiedam
19
De burgemeester van Vlaardmgen
en mevrouw Heusdens zuHer» ter
gelegenheid van de jaarwisseling
receptie houden
ten stadhuize, ingang Paterstraat,
op maandag 2 januari 1956 van
20.15 tot 21.30 uur.
