Mum NIEUWSBLAD
T.V. HUREN
BOOGAARD
m
Eerste 45 Panagrowoning kunnen
half mei worden betrokken
De middenstand en de
vijfdaagse werkweek
INDUSTRIëLE WONINGBOUW IN VLAARDINGEN
Dan begint aan de lopende band
aflevering van 780 volkswoningen
1
■•"a mm,,
I ;:MI
O. er VA jaar gehele
complex gereed
NU EVEN VOORDELIG ALS KOPEN
BOOG AAR D-PHIL IPS
groofsie Televisie-speciaalzaak
heeft goed nieuws voor u
PHILIPS TELEVISIE IN IEDER GEZIN
Alleen
Korte Hoogstraat 15
Vlaardingen
f 7,50 p. w. of f 30,- p. m.
RADIO
DE FILMS VAN DEZE WEEK
Cabaretavond voor
bejaarden
Agenda
VRIJDAG 10 FEBRUARI 1961
Iloofdagentschap en Redactie Vlaardingen:
SMALLE HAVENSTRAAT 1 - TELEF. 3229
Na 17.30 tot 19.30 uur: Tel. 2959
Redactie: Tel. 5453
Woensdag^ 15 februari 's avonds acht
uur. zal de bondssecretaris van de Chris
telijke Middenstan dsverenigi ng, nr. G v.
Muiden, in de bovenzaal van de Harmo
nie spreken over: de problemen voor de
middenstand rond de 5-daagse werkweek
en de zaterdagmiddagsluiting. Op de ver
gadering zullen belangrijke mededelingen
worden verstrekt.
Ba
Half mei 1961 wordt een historische da
tum in de woningbouw geschied en is van
Vlaardingen. Dan zullen de eerste in
dustriële woningen in Zuidbuurt worden be
trokken. Dan wordt het eerste blok van
45 Punagrowoningen opgeleverd. Aan de
lopende band, met twee woningen per
dag, zullen vervolgens de overige wonin
gen gereed komen. In totaal 780 stuks,
waarvan 720 in uitvoering in vier woon
lagen boven <1© onderhouw, in Zuidbuurt,
Hiervan zijn 80 stuks bejaurdemvoningen.
die gelijkvloers tussen de onderbouw van
elk blok zullen worden gebouwd. Het Pana-
groeomplrx in Zuidbuurt /al verrijzen itt
blokken van 54, 45 en >6 woningen. De
onderbouw van drie blokken van 4-1 en
één blok van 36 woningen is gereed. In
een tempo van één onderhouw per vier
weken volgt de rest. Begin maart konten
de eerste elementen uit de Panagrofa-
briel: in Maassluis op de bouwplaats voor
proef montage en in de derde of vierde
week van maart neemt de eigenlijke mon
tage een aanvang. Dan zullen dagelijks de
elementen voor twee woningen de Maas-
slnise fabriek verlaten en op de onderbouw
In VIaardingen worden gemonteerd. Tui
st de montage en d oplevering verlo
pen «es weken voor de afwerking en in
stallering. Met een tempo van iwec wo
ningen per dag en een vijfdaagse werk
week zal het gehele complex van Slfl wo
ningen in anderhalt jaar gereed zijn.
GEGARANDEERD
LEKKA GEVRIJ
Dat het eerste blok van 15 Panagro
woningen half mei kan worden betrokken,
is de vaste overtuiging van de heer E.
van Koot en. Hij is de bouwkundige van
Panagro, die de industriële Panagrowo
ning bouw, gebaseerd op hot Deense Lar
son en Ni el son systeem, technisch en con
structief heeft voorbereid en daarvoor drie
maanden in Denemarken is geweest. Hij
heeft er* geen doekjes omgewonden. Hij
heef* open kaart gespeeld. Op alle con
crete vragen over do diverse data heeft
hij een concreet antwoord gegeven. Hij
is zeker van zijn zaak. Tijdens de rond
gang door de prachtige wonmgfubriok in
Maassluis t er klaar de hij dal van de ruim
70. door 9 verschillende staalfabrieken ver
vaardigde mallen, de laatste 4 nog deze
week in dc fabriek zullen arriveren. Dat
eind dezer maand de volledige elementen,
productie begint en 1 maart op de bouw
plaats de proefmontage, in do derde of
vierde week van maart gevolgd door de
eigenlijke montage.
Op de bouwplaats in- Zuidbuurt, Op de
voorgrond, de onderbouw van een blok van
J(i woningen, met een uitsparing voor geiijfc-
rloersp bejaardenwoningen. Op de achter
grond de bouwkraan, die de elementen naar
hun plaatsen zal dirigeren. Op de onder
bouw vóór de kraan zullen de eerste 45
woningen worden gemonteerd. Rechts naait
de kraan zien we op de achtergrond de rook
uitspuwende schoorstenen van de ENCK
van deze natte elementen geschiedt ook
in de fabriek. Maar In Denemarken wor
den keukens, badkamers en WCs geheel
compleet uit de fabriek op de bouwplaats
gemonteerd. In Denemarken ligt het woon-
gerief op een veel hoger peil. Alle volks
woningen in Larsen en Nielsensysteem
zijn er voorzien van centrale verwarming,
dubbele beglazing, parketvloeren, koel
kasten en elektrische fornuizen, 'terwijl
j er op iedere 8 woningen een complete
wasserij beschikbaar is. De huur is on-
ge veer anderhalf maal zo hoog, maar de
Jonen liggen stellig tweemaal zo hoog ais
in ons land.
VOLAUTOMATISCH EN
MECHANISCH
In de 3000 vlerk, meter grote, lioht en
fris aandoende fabriekshal waren overal
mensen druk bij de mallen »n de weer.
Hoeveel mensen werken hier nu vroegen
we de heer Van Kooten. Buiten het kan
tooi personeel, 30 man. Maar maandag ko
men er 13 tot 14 bi). Dan hebben we er
dus ruim 40. Met 50 man kunnen we vol-,
staan. Zijn er ook geschoolde krachten
onder? Neen. uitsluitend ongeschoolde
mensen, op de onderhoudsmonteur na. Al
les geschiedt hier volautomatisch of me
chanisch. Er is een volautomatische meng.
installatie, die de specie leidt naar de
dagbunkers voorin de fabriek. Hier gaan
toeslagmaterialcn voor anderhalve dag in.
Vanuit deze dagbunkers lat..» we de
specie stromen in dc groene kubels. die
u hier ziet slaan, Daar gaat een kub.
meter specie in. Met dit elektrisch wa
gentje hier worden de met specie gevulde
kubels de (hal ingevoerd, en daar neemt
de kraan de kubel in zijn takels, waarna
de specie in de mallen, wordt gestort.
Na 5 tot 6 uur is een element in de mal
gereed, 's Nachts ondergaan do elemen
ten in de mallen dan een verhardingspro-
met de navolgende voordelen:
compleet met antenne
2 jaar gratis onderhoud (tncl. de beeldbuis)
2 jaar gratis AU Rick verzekering
met Xe keus van overname
fabric ksmeuw
De ruime en lichte mallenhal van de
iromnp/abrtek tn Maassluis bestaat een
opperulafcte van. 3000 vierk. meter. In lange
Tijen rijen da op rails geplaatste stalen
mallen rich aaneen. Over de gehele lengte
van dc haf. strekken zich de kantoren uit,
dw op halve hoogte op de achtergrond
2'chtbaar ryu. Achter de wand, rechts op de
achtergrond, sluit het 4500 vierk. meter
grote opslayicrrein aan. Voorts zijn er nog
choerse neuenruimten, terwijl aan de voor-
zyde van de fabriek de grondstoffen «oor
de specie liggen opgeslagen
Zo mogelijk nog nadrukkelijker verze
kerde hij: dit worden prachtige, moderne
woningen, die volkomen lekkage vrij zui
len zijn. Er is geen enkel risico geno
men. Deze woningen kunnen niet door
regenen, want dan zou geen enkele woning
m Nederland regenvrlj zijn. Daar sta ik
garant voor.
In dit verhand wees Ilïj op het Innige
samenspel met de iechuNch© stal van de
dienst gemeentewerken in Vlaardingen. Dit
is een «eer bekwaam korps. Die architect
Van Waalwijk is een bijzonder knappe
vent en hoofdopzichter Van den Ing iemand
met een groot inzicht, die zij» mannetje
staat. Niets dan lof voor deze Viaartling-
se staf.
Do woningen krijgen ook een aantrek
kelijk aanzien. De voorgevels zullen uit
absoluut waterdichte gordijngevels be
staan met grote raamvlakken van 4.5 bij
2.5 meter en met borstweringen van met
kurk geïsoleerde gekleurde dubbele as-
bestplaten.
GELUIDDEMPING EN
VOCHTWERING
In verschillende kleuren zullen de ge
vels met natuursteen worden bespoten.
Er zijn allerlei maatregelen getroffen
voor de geluiddemping en vocht wering.
Alle buitengevels, kolommen en consols
zullen van de binnengeveis worden ge
scheiden door een 2 3 cm dikke laag
schuim plastic. Bij reeds gereed liggende
vioerclementen liet de neer Van Kooten
ons de speciale geluiddempende vloer
constructie zien. In de 18 cm dikke laag
beton van do vloerelementen zijn holten
uitgespaard, die als pianosnaren over de
gehele lengte en breedte naast elkaar lig
gen. De 7 cm dikke scheidingsmuren en de
20 cm dikke vloerdragende bouwmuren
zijn van isoiatiebeton vervaardigd. Van de
25 cm dikke buitenmuren is de 9 cm dikke
buitenschi! van waterdicht beton. Deze
wordt van de 16 cm dikke binnenschil ge
scheiden door een 2 cm dikke laag
schuimplastic. Langs de op lange rijen
liggende stalen mallen lopend, liet de heer
Van Kooten. ons zien, hoe alle mogelijke
voorzieningen, die het installeren op de
bouwplaats vergemakkelijken in de mallen
zijn aangebracht. Het meest spectaculair
was wel de mal voor het natte element.
We stonden voor een reusachtige mal,
waarin een vloer element gestalte krijgt,
dat de vloer voor de keuken, de douche
ruimte en de WC vormt. Een mal vol
attributen voor de geluiddemping, de
standleiding van de WC, een douche-
syphon en de elektrische geleidingen voor
de ondergelegen woningen, De betegeling
zaken kmmeu zijn, dan staat daar toch
onmiddellijk tegenover, dat bij Dura de
elementen met stoom worden verhard on
der een temperatuur van 80 graden C,
a vuur door «ij reeds nu 4 uur kunnen wor
den gelost, terwijl in de Panagrofabriek
met het verhardingsproees 18 uur gaat ge
moeid. Bovendien geschiedt het kantelen
van de elementen bij Dura, hydraulisch e»
bij Panagro met de kraan.
Ho« het zij, dit merkwaardige verschil
in aantal manuren per woning hebben we
uog niet kunnen ontraadselen.
Ook op de bouwplaats kan Panagro met
een minimum aan vakpersoneel volstaan.
De moniageoloeg zal uit ^0 man bestaan,
onder wie begrepen een kraanmachinist
en vier voegers. Per won mg zijn voorts
slechts I timmerman, 2 schilders en 2
elektriciens nodig. De schilders behoeven
slechts de buitenste v erflaag aan te bren
gen en de timmerlieden de keukens te
stellen en de planken le zetten. Dura heeft
drie bouwkranen op de bouwplaats, waar-
ondet één reservekraan. Panagio heeft
één bouwkraan, die zijn last 80 meter
hoog kan plaatsen.
BAANBREKERS
Ons bezoek aan de bouwplaats in Zuid-
buurt in Vlaarilingcn en aiui de woning-
fabriek iu Maassluis heeft »n>» de over
tuiging geschonken, dat de Panagrovtonin-
gen een visitekaartje zullen worden voor
de industriële woningbouw in het alge
meen» maar dat zij ook een machtig brok
goodwill voor Panagro zelf zullen opleve
ren voor een verdere produktie van deze
fabriekswonïngen. Daar is uiteraard
ook de gehele opzetvan het liedriji op
gericht. Evenals voor Dura kan men
voor do leiding van Panagro, met ir. F.
Brouwer als de grootste animator, grote be
wondering opbrengen voor hun durf en
ondernemingslust. Zij leveren baunbre-
kcnd werk eu lopen daarbij grote finan
ciële risico's». De aanlooptijd van Panagro
met liet Larsen en Nielsensysteem be
loopt reeds 4 jaar en iu het project is
reecis een bedrag geïnvesteerd, dat tegen
de 2,5 miljoen loopt. Evenals Dura heeft
Panagro onvoorstelbare moeilijkheden
moeten overwinnen en een groot' kwan
tum tegenslagen incasseren. Men komt
diep onder de indruk van wat zü heb
ben durven aanpakken. Zij mogen buiten
landse bouwsystemen heoben overgeno
men, zij hebben niettemin imponerend
veel pionierswerk moeten verrichten. AI
was liet alleen maar bij de aanpassing
van deze buitenlandse systemen aan de
Nederlandse woongewoonten en bouwvoor
schriften. Zij hebben door een rijstebrij
berg van vooroordelen moeten heen wor
stelen, ten strijde móeten trekken tegen
een leger van heilige huisjes, een muur
van cmi&ervativisme moeten doorbreken
de ontelbare problemen moeten oplossen,
onverbrekelijk uan de vervaardiging van
een voor on» land geheel nieuw prwlukt
verbonden.
Dit alles hebben zij op hun schouders
genomen 5» het rotsvaste vertrouwen, dat
de fabriekmatige woningbouw er onaf-
we ud baar, óók in ons land, moet komen.
Juist in ons land, met zijn snelle bevol
kingsaanwas en industrialisatie. Alleen de
industriële bouw kau het grote tekort op-
HERHAÜNG
is de
TOVERKRACHT
van de reklame
Hebt u nog een radio zonder TM., koop dan NU een
nieuwe, want nu geven wij een formidabele inruilprijs
voor uw oude.
DE HEL VAN BIRMA
Deze film van de Britse regisseur Val
Guest speelt in de Birmaanse jungle, in
de periode, dar de Britten voor dc op
rukkende Japanners zich steeds verder
op de kust moesten terugtrekken.
Een dertigtal Engelse soldaten trachten
het contact met de hoofdmacht, waar va
zij afgesneden zijn. te herstellen. In een
kleine nederzetting midden m het oei woud
ra leen zij slaags met acht Japan n
en een kolonel, die zij weten u.t te scha
kelen. Zij vinden een kaan mei aante
keningen welke zeer belangrijk schijnen,
en een verdachte inlander, die ei meer
van weet, maar niet spreken wil Om hem
daartoe te dwingen, laat de Bntsc com
heffe», dat aan bouwwerken op allerlei
gebied bestaat. Alleen de industriële houw
doorkruist het steeds groter tekort, dat
aan geschoolde bouwvakarbeiders op
treedt, En alken dc industriële bouw zal
bij voldoende aanlooptijd en produktie liet
bouwen goedkoper kunnen maken. Het is
deze zekerheid, waardoor bedrijven als Du
ra en Panagro zich door niets hebben laïen
afschrikken en hun schreden hebben ge
zet op een pad vol voetangels en klem
men V'ol enthousiasme, omdat zij 'n heilig
geloof hebben in wat zij ondernemen.
Hier toont bouwkundige Van Kooten de
achter- en voorzijde van de IS cm. dikke
i' loer elementen, met de over de gehele
lengte doorlopende, geluiddempende, hotten
ces bij een temperatuur van 25 graden C,
waarvoor verhitters in de fabriekshal zijn
-aangebracht. Dit verhardingsproces duurt
18 uur. Dan zijn do elementen vervoer
baar en worden zij bulten naar de 4500
vierk. meter' grote opslagplaats gebracht.
Na twee tot drie weken buitendrogmg
zijn de elementen kurkdroog en geschikt
voor transport naar de bouwplaats.
MET 50 MAN 2 WONINGEN
PER DAG
De 13 of 14 man, die we er maandag
bijkrijgen, worden niet direct ingescha
keld Allen die hier komen volgen in het
bedrijf zelf eerst een spoedcursus van vuf
dagen, onder leiding van het raadgevend
ingenieursbureau Berenscuot, Een cursus,
volkomen afgestemd op het werk, dat zij
hier krijgen te verrichten. Met grote vin
dingrijkheid wordt daarbij geïmproviseerd
Betrekt u uw mensen hier uit de buurt?
Globaal kan ik wel stellen dat 50 procent
uit Rotterdam en -15 procent uit Maas
sluis komt. ïn het begin waren er wel
moeilijkheden, maar nu 'ze ingewerkt zijn,
werken ze hier graag. Ze staan hier aan
ruim 70 mallen, Per woning zijn 35 ele
menten nodig, met enkele switchelementen
voor bejaarden- en eindwoningen, alsmede
gevel- en trap elementen. Per dag wordt
hier voor twee woningen aan elementen
geproduceerd. Uitsluitend in dagdienst. We
hebben hier geen nacht- of continudienst.
Buiten liggen thans 30 tot 40 elementen
gereed: uitsluitend nog vloer- en schei
dingswandelementen.
BIJ DURA 110 MAN NODIG
Hier treedt een opmerkelijk verschil
met de Durawoningfabrïek in Botterdam
naar voren. Daar werken in totaal, ia
dag- en nachtdienst, 220 man, die per et
maal 110 elementen voor 4 woningen pro
duceren. Globaal berekend komt het er
op neer .dat bij Dura voor de elementen-
produktie 500 manuren In een woning gaan
zitten en bij Panagro 220 manuren.
Moet de oorzaak hiervan gezocht wor
den in bet feit, dat voor de Panagrowonin
gen geen voorgevdelementcn behoeven te
worden vervaardigd, omdat deze worden
voorzien van gordijngevels? En is hierbij
ook de omstandigheid van invloed, dat De meesf spectaculaire mat is dte voor
van de Paaagrofabrieken in Warmond de het natte element: voor het viocrelcinent,
kozijnen kant en klaar, alle glas, alle omvattend de vloeren ran fceitken, donch3-
deuren cn alle ramen opgehangen op de ruimte en WC. Rechts op dc voorgrond ztert
bouwplaats arriveren? Maar zo dit al oor- we de stalen buizen, die de holten in de
SeJtetdiftflSHJöftdelementen, die dij Jiet
proefdraaien zyn geproduceerd. Bouwkun
dige Van Kooien toont een van dé elektri
sche dozen, die zich reeds in deze wanden
bevinden
vloerelementen teweegbrengen. Voor 7de
arbeider zten 10c een soort pot, de staud-
letdmg uan de WC. Voorts beuat deze mal
een douchesiphon, wapening cn elektrische
geleidingen
mand an t twee onschuldige dorpelingen
neerschieten: dat brengt nem aan het pra
ten en inderdaad bh]kt de kaart rle stra
tegie van de Japanners 'e onthullen. Een
vpjaprediker en een uoriogscorrespon
dent laten mets na om le kapitein aan
de tegels van do „fatsoenlijke" oorlogs
voering te herinneren. Maar zijn rekensom
metje luidt, dat hij twee mensen heeft ver
moord om dc levens van twintigduizend
soldaten le ïodden. Wanneer later het
handjevol o\eigebleven Engelsen wordt
over meester d door de Japanners. zijn de
lollen omgedraaid. Dan willen zij zeker
heid hphhen, nf hun pin >i m handen van rif*
Hl and is gevallen en voor dc ogen van de
kapitein uorden de overigen gefusilleerd,
zonder dat er een woord gezegd is. Zij
donken voor eon goede zaak to zijn ge
storven. maar weten niet, dat de kleine
patrouille, die de kaart naar het hoofd
kwartier moest overbrengen, eveneens ge
heel is uitgeschakeld. Dinsdag t.m. don
derdag in het Luxor theater.
DE SLAVENJAGERS VAN
AFRIKA
AN slavenhandelaren d* houw van eeft
spoorweg door het Afrikaanse oerwoud
willen verhinderen zijn de poppen aan het
dansen ert de geweren nan het schieten.
Behalve de vuurwapenen worden ook clruk
speren gehanteerd: al met al wordt er dus
menig robbertje gevochten m ..Slavenja-
gets van Afrika". Een bijzonder actief
aandeel in die strijd heeft- Robert Taylor
die de stoere ingenieur met het onstui
mig kloppend pioniershart ten laarzen uit
is. Wat zou ai die kruitdamp te betekenen
hebben als er niet een grot© liefde door
wore onthuld tussen de ingenieur en de
dochter van een gestort* jn spoorwegbou-
wcr (Anne Aubrey). Maar deze heeft een
verloofde, die ergens in het oerwoud zou
verblijven. Het blijkt, dat de jongeman
door oen valstrik van de slavenhandels,
ren van zijn zinnen is beroofd.
Robert Taylor mag het blanke meisje
dus in alle cn* en deugd in zijn stevige
armen sluiter. Gelukkig komt de sheik,
die de meeste goudstukken voor de sta
ven heeft opgestoken, tot inkeer, voordat
hii, getroffen door een Kogel, het aardse
leveti achter zich iaat. tn Luxor Theater
vrijdag t.m. maandag.'
Hol bestuur vair de Stichting Vl&arding-
sc Bejaardenzorg organiseert voordeclub-
huisleden op maandag 27 februari, 8 uur
's avonds, in Muzanda een cabaretavond.
Kaarten hiervoor zgn verkrijgbaar woens
dagmorgen 22 februari van 10 tot 12 uur
tn hel clubhuis, Emmastraat 43a.
Alléén verkrijgbaar op vertoon van lid
maatschapskaarten 1S81 en betaling van
15 cent. Leden, die voor deze eerste ont
spanningsavond in 1961 eventueel geen
kaarten kunnen kriigen, gemeten btf de te
houden tweede ontspanningsavond voor
keur.
De bibliotheek van de Stichting is ge-
opend uitsluitend donderdagsmorgens van
10—11.30 uur.
Bouw in Hoogkamer
Voor de bouw van een eengezinswoning
hebben dr. P. Best en A. v. d. Broek
om uitgifle In erfpacht verzocht van ge
meentegrond aan de Gansfoortstraat in
buurt Hoogkamer.
£B9i
I Klachten over bezorging, 17.30
tot 19.30 uur: Irisulmdesingel 33
Vlaardingen - telefoon 6637
VRIJDAG 10 FEBRUARI
Stadsgehoorzaal: 8 uur n.m. Concert „Voor
waarts" cn „Het Westen",
Luxor Theater: 8 uur n.m. Slavenjagers van.
Afrika 1,14 jr).