Reder enharingexporteur J. Kornaat R0TTERDAMSCH NIEUWSBLAD
en gezien VI aar dings geslacht
Dit jaar nieuwe trawler en twee schippers
met de wimpel
m
HAR/NGHANOEL V/SCHROOKER/J
V/SCmONSERVENFABR/EK;
Adenauer vroeg hem uitstel
van betaling
Anno 177 SI
Toen nog niet
Vieze handen...
,,Der Alte"
Burgerlijke Stand
Chauffeur-verkoper
Floris de Vijfdelaan 134 - Tei. 8210
Promenade-West
Agenda
GROTE GEMEEN
SCHAPSZIN
JJERHAALDELIJK rinkelt de telefoon of wordt hij
weggeroepen. We zitten aan de Koningin Wilhek
minahaven in het grote privébantoor van de haring
reder en exporteur J. Kornaat; de uit een zeer oud
Vlaardings geslacht stammende bijna 74-jarige, over
•wie we in oude vissersgezinnen al 20 vaak te horen
hebben gekregen: de heer Kornaat, dat is een echte
heer en een best mens en zijn vader en grootvader
waren van diezelfde dikke, gemoedelijke en keurige
mensen. Wicvv el eens gehoord heeft over de toestan
den in het vooroorlogse vissersstadje Vlaardingen,
beseft wat dit betekent, als zo over werkgevers in tie
visserij wereld wordt gesproken. Op zijn rustige, be
zadigde toon horen we hem in vloeiend Duits zijn
klanten aan dc andere zijde van de lijn de voor hen
teleurstellende mededeling doen, dat hij hun helaas
niet kan helpen aan wat zij vragen, omdat hij prak
tisch geheel door zijn voorraden gezouten having heen
is. I11 dit ruime privékantoor komen alle draden
samen, die hij als één van de grootste haringexpor-
leurs over vrijwel de gehele aardbal heeft uitgespan
nen. De haringhandel in zijn bedrijf heeft hij nog
steeds helemaal alleen ïn handen, zei ons deze week
de zoon van oud-wethouder Wout Don, die de haring-
markt op zijn duimpje kent, omdat het zijn beroep is
haring voor anderen in te kopen. De heer Kornaat.
die de eenvoud en hoffelijkheid zelve is, maakte dage
lijks dezelfde kantoortijden als het personeel, dat wc
achter de glazen schuifdeuren op liet rederij kantoor
aan het werk zagen. Rederij cn haringhandel gaan in
zijn bedrijf hand in hand, omdat de eerste de laatste
moet bevoorraden, Daarom is er voor hem weer een
nieuwe trawler in aanbouw bij werf Boot in Alphen,
waarvan hij hoopt, dat ie in juni of juli van dit jaar
in de vaart komt. die gaat weer, naar zijn twee doch
ters, Bets en Gerda heten, zoals de oude logger
VI. 112, die hij vorig jaar uit de vaart heeft genomen.
Met zijn lengte van 44.20 ni, breedte van 7,30 m, holte
van 4 m en uitgerust met een 1000 pk Industriemotor,
wordt dit nieuwe schip weer wat groter en sterker
dan zijn andere, eveneens op werf Bool in Alphen
gebouwde en naar twee van zijn kleinkinderen ge
noemde trawler Lies je en Rutger VI. 153, gebouwd
in 1956 en waarvan het aantal pk's vorig jaar tot 750
is opgevoerd. Om de rijkspremie, die bij de houw van
een nieuw schip wordt verkregen, als twee vleet-
loggers uil de vaart worden genomen, heeft hij nu ook
de naar zijn vrouw genoemde Wïlhelmina VI. 132
buiten gebruik moeten stellen; de vieetlogger, waar
mee de schipper Aai Bot in de laatste teelt de pro-
duktschiapswimpel heeft veroverd en die hij volgende
week maandag in Den Haag in ontvangst gaat nemen.
De Kornaat-vioot telt nu nog maar één vieetlogger:
de Jan en Ineke VI. 89, waarop Aai Bot de komende
teelt gaat varen en genoemd naar twee andere klein
kinderen. Nu heb ik geen schip meer, dat de naam
van mijn vrouw draagt, zegt dc heer Kornaat. Dat
moet dan wachten tot er misschien nog eens een
derde trawler komt.
O
Reder en haring-handelaar J. Kornaat
een echte heef!
A&n zijn bureau, met door do grote
ramen w(jd uitzicht op het scheep
vaartverkeer in de Koningin Wiihehruna-
haven, blikt; de heer Kornaat op de por
tretten van zü" grootvader en broer Cor
<"n op liet schilderij van zyn vader. Groot
vader is 7S en vader 71 jaar geworden.
Zy zijn in 3903 en 1933 overleden. Beiden
heetten zij Gerrifc. Mijn broer Gerrit was
bestemd om het bedrijf voort te zei ten.
Maar hij h; jong gestorven, waardoor ik
in de zaak ben gekomen. Mijn broer Cor,
70 vervolgt de heer Jan Kornaat, heeft
hier tegenover mij gezel cn ais mijn com
pagnon. En hij wijst op het lege bureau
en de lege stoel. Die staan al 27 jaar on
gebruikt. In 1935 is hij overleden, Dat was
voor my een groot vprlics. Hij was zeer
begaafd en had een bijzondere talenknob
bel. Ook mijn broer Arie was zeer knap.
Hij studeerde voor predikant. Zijn candi-
daats had hij achter de rug. Hy was 24,
loon hij. na een ziekbed van vijf dagen,
sLierf, Ja, mijn vader heeft veel leed in
zijn leven gehad. Als oudste van zou vier
zoons ben ik de enige, die nog over is.
Van mijn drie zusters leven er nog twee.
Zelf heb ik twee dochters, Beis en Cor da.
Is u nog geen 50 jaar getrouwd? Neen,
volgend jaar. maar de datum vertel ik u
niet. Want ik maak er geen drukte van,
omdat mijn vrouw zo slecht ter been is.
Daarom ber\ ik ook 3 jaar geleden V3n de
Schiedamseweg, waar ik 30 jaar heb ge
woond naar een flatje in Parkzicht aan
Plein 1940 verhuisd. Daarvóór heb ik met
mijn vrouw 6 jaar aan het Emmaplein en
10 jaar aan de Hofsingel gewoond. Ik heb
een beste vader gehad, die zeer gezien
was, Hy heeft het bedrjjf tot grote bloei
■gebracht. Dat was in de Kuiperstraat. We
hadden, daar vroeger een rokerij en vis-
conservenfabriek. Wanneer mijn voorge
slacht zich daar heeft gevestigdis niet
bekend. Mijn vader, die vele jaren pre
sident-kerkvoogd van de Grote Kerk is ge
weest, heeft het in de kerkregisters tnt
1775 kunnen napluizen. Van deze datum in
elk geval af. is het bedrijf in onze familie,
grootvader had er een heel grote
tuin, waarvan ik me de boon-gaard
er. de aarbeienbedden herinner. Hij was
een groot liefhebber van tuinieren. Ilij
had door allerlei entingen een boom ge
kweekt, waar wel zeven verschillen de po-
iensoorten aan groeiden. Later heeft, hij
een stuk van do tuin afgenomen cn liel
hij daar dc Uesveldselaan bouwen. Dat
v.as tegen het eind van do vorige eeuw.
Ik weet nog wel, dat. in die huisjes veel
schippers woonden, die ƒ1.50 of ƒ1,75
buur betaalden. Wanneer de aardbeien
rijp waren, moest ik van mijn grootvader
alle huurders eer, schaal aardbeien gaan
brengen. Achter die huisjes had mijn
grootvader ruimte open gelalen voor een
grote bleek, waar de bewoners hun was
konden drogen. Daar stonden ook rle
schuurtjes, die bij dei huisjes behoorden.
Vader en mijn oom Maarten kwamen bü
g; ooi vader in de zaak. ïn die tijd wetrt er
veel haring, zalm, el Cr. ir.akreeL on Engel
se sprot gerookt. Ik herinner me, dal ik
als kleine jongen 's avonds aan het Hoofd
stond en de vele lichtjes zag Iwinkelen
van de viKsersscheepjes. die bij Pernis
en Rozenburg op de Waterweg zalm en
elft visten. De gerookte spekbokkum, zalm,
elft en makreel, gingen veel naar België
en Frankrijk en sprot eu zalm in blik wer
den veel geëxporteerd naar Zuid-Amerika,
Zuid-Afrika en Australië. Ook werd er in
die tijd veel gerookte makreel en sprot
op de binnenlandse marlet afgezet. Maar
tegenwoordig wordt alles gestoomd, om
dat de mensen zo gerookt te zout vinden.
Ik weet nog wol, dat ik als jongen van
10 jaar bij vader op kantoor vrachtbrie
ven moest schrijven voor de export van
gerookte vis naar België en Frankrijk. Ik
zat toen op de Mulo in de Koningstraat
bij meester P. J. van dor Schaar, van
wie nu twee zoons leraar zijn op het Groen
van "Prins'tcrerlyceum. Hij had een grote
zwarte baard. Als oud-leerling Jieb ik hem
nog helpen begraven. Hij was een uitste
kende leerkracht, aan wie ik veel te dan
ken heb. Hij was van 's morgens vroeg
lot 'fi avonds laat met lesgeven in touw.
Reeds 's morgens 7 uur kreeg ik van
hem privaatles in vreemde talen en na de
dagtaak op de mulo, van 5-7 uur les in
handelskennis. Toen ik op mijhl4e jaar de
Mulo had afgelopen en op JuinIoor kwam
van do toenmalige grootste haringexpor
teur De Zeeuw en Van Raait, heb ik nog
tot mijn 19e jaar bij hem privaatles ge
had. in Frans, Duits en Engels, terwijl in
Rotterdam Spaanse les volgde en spreek
lessen op de BerJitzschool. Dankzij de heer
Van der Schaar slaagde ik reeds op mijn
17c jaar voor het handelsexamen Duits.
Dat de heer J. Kornaat dc grote ge
meenschapszin van zijn. grootvader en
vader heeft geërfd, blijkt welnu, de tel
loze juncties, die hij heeft bekleed,
maar waarvan hij er, met het klim
men der jaren, ?;ele heeft moeten af
stoten. Tot de ophef jimg in. 1.955' is hij
10 jaar lid geweest van het m 1045
in het leven geroepen Scheidsgerecht
voor de Voedselvoorziening.
Reder I. Hoogendijk volgde hij op
a la voorzitter eau de Vereniging ter
bevordering van de visserij, handel £jn
«ijrerheirf. Tm f jtmuari i;nn dit jaar
zetelde hij in het hoofdbestuur van de
fïeders«e7eniginp van de Ned, 1 lering-
visser ij, waarvan hij nog wel plaat
selijk bestuurslid is. Hij is jnesident-
commi.fsfiris ran de nv Koelen Vries
huis en commissaris ran de N.V.Taan
den j en Nettendrogerij. til} z,t in de
raadscommissie voor de sevüishal en
sedert 1931 in het bestuur van de Ncd.
Bond van Haringhnnüeluren. Van
192<i1951 if hij bestuurslid geweest
ven het C roe a v, Priiistercrlj/eenm,
ran 192419GI van Patrimoniums Wo
ningen en rmi 1921-1956 van het kerk
bestuur van de Ned. if err. Gemeente,
waarvan lange jaren secretaris en
enkele jaren president-kerkvoogd.
Voorts heeft hij een kwart cento in
hei. bestuur gezeten van de Vereniging
voor bijzonder christelijk schoolonder
wijs, töiid 3(1 jaar als penningmees
ter-beheer der r<m het Funds der V'is-
Herij-ormen. eu van 921voor de
CHU in de gemeenteraad. Vier jaar
geleden, op zijn 70e verjaardag, werd
hij voor zijn vele verdiensten benoemd
lot ridder iit de orde van Orav.je-Nas-
Volgende week maandag beleeft hij
een hoogtepunt in zijn retfersloopbaau.
Dan zöï ?iij in Den Haag er pettiige
van zijn, dat schippers van zij.» rede
rij zowel de logger- als de trawlerwim
pel in o»?fvangst nemen roor de best
iïR72orgde door VZaardingse schepen
aartgetjoerrie haring en verse zeevis;
de Vlaardingse schipper Aai Bot en de
Scheiieninger Cor Rog, als schipper
op dc trawler Li esje en Ruiger. F,en
Vlaardingse redersprimeur:
<1 Hat stempelen van de vaatjes en vaten,
waarin de over de hele wereld beroemde
Hollandse haring naar alle werelddelen
wordt geëxporteerd.
van gezouten haring naar Noord-Amerika
maken had, vandaan ging en bij mijn
■vader in de zaak kwam. Hoeveel perso
neel had uw vader toen in dienst? Dal
was lieel verschillend, maar in de druk-
t
't
't
ke lijd, met de speelsters voor de sprot
wel een honderd man.
Ik ben in 1908 'in vaders bedrijf geko
men en mijn broer Cor een jaar of li
later. Na de eerste were Ld oorlog zijn wc uns
ook gaan toeleggen op de gezouten haring-
pxpoir. Na deze oorlog hebben we ook
zeer veel bolckuni geleverd aan de star!
Keulen. Zoveel zelfs, dat ze daar niet
van bokkum spraken, maar van korna-
tcn. Met de Ituhrbezetting heerste daar
grote voedselschaarste. Toen we in 1939
bij de stad Keulen een grote vordering
hadden lopen, belde de burgemeester mij
np of we hem geen zes maande krediet
konden geven en of ik voor een bespreking
hierover naar Den Haag wilde komen.
Ik heb dat gedaan en deze burgemeester
die ik er ontmoette, was... de tegen wooi-
rligdc bondskanselier Adenauer. Uit een
vjm zi.jrt bureauladen diepte de heer Kor
naat de solvabilileilsverzekering op. die
toen was gesloten.
Xn 1929 werd ons bedrijf in een N.V.
omgezet. G. Kor na at's Handel Maatschap
pij N.V. Vader en mijn oom Maarten mei
diens twee zoons bleven in bet oude be
drijf in de Kuiperstraat werkzaam, maar
mijn broer Cor en ik verhuisden naar de
Koningin Wilhelminahaven, waar we het
kantoorpand en dc pakkerij van de fa.
Sterk hadden gekocht. Later .hebben we
de gebouwen van de rederij en haring-
1-andel van Hendrik v.d. Burg er bij ge-
HoofdagCntschap en Redactie:
VLAARDINGEN, Sm. Havenstraat 1 - Tel. 3229
Na 17.30 lot 19.30 uur: Tel. 2959
Redaetïe: Tel. 5453
kucht. Hier aan de Koningin Wilhelm ina
haven werd de gezouten haring-afdaling
gevestigd. Vooral naar Zuid-Amerika heb
ben we enorm veel gezouidn baring ge
ëxporteerd, maar na de laatste wereld
oorlog is daarin volledig do klad geko
men door de de vie zen posit ie in de lau
den daar. Nu zijn West.-Duitsland, Noor
wegen, Israël en België ouzo voornaam
ste afnemers. In het laat sle ..land hebben
we na de taaiste wereldoorlog in Antwer
pen een filiaal gesticht, dat door Jan du
Wit wordt, beboerd. Veel export is er ook
naar Noord-Amerika en de landen ach!or
het ijzeren gordijn, maar die loopt - over
de Ned. Bond voor de Haringhandel. Naai
Noord-Amerika loopt de export echter
hard achteruit. Het huidige geslacht, daar
houdt er niet van vieze handen op te lo
pen bij het schoonmaken van de haring.
Het wil slechts de vis kant on klaa. uit
blik consumeren. In blik voeren we nog
steeds sprot uit naar bet zuidelijke -Totf-
rond.
"WTAARQM uii wanneer is u teveris een
rederij begonnen? Vroeger gingen we
rlüjd van hot standpunt uit; laten ande
ren de vis maar vangen, wij zullen zo
el sorteren en verhandelen. Maar toen
Jiet op de afslag steeds slechter werd.
omdat de reders hun aanvoer steeds meer
voor hun eigen haringhandel gingen re-
serveren, worden we voor do in stand hou
ding van an zo haringexport wel gedwon
gen ook voor eigen aanvoer te gaan zor
gen. In 1921 hebben we de zellloggc'r do
Noord VI. 54 van De Zeeuw en van Raait
overgenomen. Dirk Wapenaar hoeft daar
op als schipper voor ons gevaren. Maar
deze logger hebben we spoedig weer ver
kocht. Toen do rederij Joost Pot haar
vloot liquideerde, bobben we hiervan in
1932 of 1833 de motorloggers VI. 135 en
VI. 89 gekocht. Later, tegen bet eind van
de dertiger jaren bobben we de sloom-
logger VI. 112 van de Ned. Stoomvksscrij
MJj overgenomen en de VI. 155 naar Kat
wijk verkocht. In de laatste oorlog heb
ben de Duitsers de VI. 89 cn VI. 112 inge
palmd, De eerste li eb ben we nooit moer
terug gezien, maar do VI. 112 is terug
gekomen. In 1946 konden we beslag log
gen op de MA 5, de laatst, overgebleven
Jogger van de Maassluise vissersvloot.
Dit werd weer een VJ. 89 en is nu nog i
ciize enige logger.
9 Schipper Aai Bot rit stuurman Jan
Sneelc op de Willicltnina, waarop zij dc
prrxluktschapswimpel hebben veroverd.
Iti de natte kuiperfi worden de haringen
gesorteerd voor de export.
]TC was 19 toen ik door de ziekte van. Haast «iet voor te stellen, dat de hier
mijn broer Gerrit bij De Zeeuw en afgebeelde eeuwen geleden gevestigde ha-
van Raait, waar ik op de ex ped it ie-af de- ringhaurïel, visrokerij en visvonser ven fa
ling hob gezeten en veel met; de export
briek nog geen 10 jaar geleden in vol be-
drfjf %vas op de plaats, waar nu Vlaardings
hypermodern koopcentrum het Liesveld
prijkt.
Gehuwd: Jacob Hoogendijk, 26 en Jo
hanna Cornelia Tleleman 22 jr.; Ad ritmus
Mar in us van Onlangs. 24 cn Yvonne Ma
rijke Mac Gillavrij, 19 jr.
Overleden: Margsretha Pet, 65 jr., echtg.
van N. Baggus, Hofsingel 67.
VLAARDINGEN
klachten over
BEZORGING
17.30 TOT 19.30 UUR;
TELEFOON 6637
INSULINDESINGEL 33
MAASSLUIS TEL. 3521
m. rijbewijs B-C.
Aanmelden: J. v. Nieuwkerk. Mcrcuriusstraat 3d.
Vlaardingen. Tel. Ql(J24lk>.
ROTTERDAMSCH NIEUWSBLAD ZATERDAG 24 MAART 1952
ZATERDAG
"Visbank 2—5 uur en 7—9 uur expositie beel
dende kunst.
Luxor Theater 6.45 uur: Invasie uit het Heel
al (14 jaar): 9 uur: De verleidster van de
Mijl (14 jaar).
Sportpark zuidbuurt 4-15 uur: DVO-viaar-
dingen.
Deltaweg 4.15 uur; Suniight-Egelantier Boys-
Sportpark Zuidbuurt 4.15 uur: HVO—MFB.
Betheikerk, Fihnrally Youth for Christ: 3 uur
(kindersamenkomst) en 8 uur.
ZONDAG
Vis bank 25 uur: expositie beeldende kunst.
Luxor Theater 2.3® uur: Snowfire, de wüde
witte hengstf alle leeft.}: 5 uur: Ir.vasse in
het Heelal (14 jaar); 8 uur: De verleidster
van de Nijl (14 jaar).
Floreslaan 2-30 uur: Fortuna—BW.
Park Nieuwlant 2.30 uur: RK WIK—de Ho!-
landiaan.
Ceftpend; Apotheek Van Ho?end&rp:aan 128a.
Telefoon 4233.
Op de schuur tijdens hel schaftuurtje. Van l.n.r. Aai Rog, Jan Groeneveld, Ei-mcrt van Haften (schuurbaas) cn Aai Bot.