MOLEN DE WALVISCH IS TWEE DRIEKWARTEEUW OUD Kerkdiensten voor morgen Commissie werkt aan expositie in gemeentemuseum een het Nederlands meest talent volle zwemmer verhuist naai' Australië Eerste fase stadhuis ondershands aanbesteden? Direkteur GTB kreeg bij afscheid ridderorde 1 VLAARDINGS ALLERLEI FELLE STRIJD OM DE WIWDRECHTEX Luchtstroom El m Blijvertje De heul Molenporties Per ketel Franse opening in het museum rv>i4 af Gemeente subsidie j restauratie van Ketliels Dorpskerk 5 BURGERLIJKE STAND r SCHIEP \m VLAARDÏNGEV MAASSLUIS MAASLAND ROZENBURG HOEK VAN HOLLAND N I ROTTERDAM SC II NIEUWSBLAD ZATERDAG 14 JUNI 18 SCHIEDAM Ifet Is maandag 275 jaar geleden, dat de eerste steen werd gelegd voor Molen de Walvisch, die wat capaciteit be treft dc grootste molen van Euro pa is en ook in ander opzicht geldt als de grootste molen van ons land. Niet dat men in 1794 al bezeten was van de recordjacht onzer dagen. Maar de branders, die besloten hadden de molen voor gezamenlijke rekening te bouwen, zetten aan de West vest een molen van 42 meter hoogte neer met dertien meter doorsnee op het grondvlak cn een capaci teit van 100 ton per dag. De molenaar» en er waren er m die jaren minstens zeven tien in onze stad vingen elkaar de wind af en tils men dc wens van Fop van dor Tak had ge volgd, dan was de molen De al- vtsch er nooit gekomen, Fup van der Tak was eigenaar v.>n oa bakkersmolen De Mei) boom »;i richtte op 3 februari jïw4 een re quest tot net ftiad&besluui- om met het oog op de wind dc grond tussen zijnmoten en de molen De Eendragl niet in aan merking te doen komen voor de nieuw te bouwen molen, noch zodanige grond, welke hem voor deszelfs molen tot hinder zoude kunnen verstrekken". Van der Tak had reeds moei lijkheden met de wind door mo len De Hoop, die toen bij de Oranjestraat stond. Hij had bo vendien last van dc Eendragt aan de Broersvest. ,,Als er nu op 2z roeden afstand nog een molen zou verrijzen", zo senreci hij. „zou dc wind met meer voldoende zijn om het het leveren van moei dan dc bakkers mogelijk tö maken". De noordoost enwi rei werd gebre ken door de mclens op dc Broers- vest en de zutdwes te winden zou den slap in. zijn zeilen blijven hangen, omdat deze nieuwe mo len de luchtstroom in de weg zou staan. En het was toch geen klei nigheid. Bakkersmeel stelde nu een keer zijn eisen: de stenen moesten regelmatig blijven draaien en niet stoots gewijs want daardoor zou Fop van dei- Tak, komen bloot te staan aan de kritiek van de examinateurs cn boete oplopen op grond van de stadskeur op het meel. i Wï/r/fP Ongenode gasten hebben gister nacht tevergeefs geprobeerd de kluis open te breken in het kan- Loor van de N.V .Zethameta op de Kon. Wiihelminahaven. dn appel op dc redelijkheid van het stadsbestuur had echter geen effect. Gelukkig maar voor het Schiedam van nu, omdat we uan geen Walvisch zouden heb ben gekregen. Geen hoogste mo len van Nederland, geen grootste van Europa, geen blijvertje. De Bakkersmolen van Fop is name lijk allang verdwenen, samen met de Eendragt en De Hoop. En de Walvisch staat er nog, nu be schermd als historisch menu- ment. Op 24 februari 1794 ant woordden de burgemeesters en gecommitteerde vroedschappen dat naar hun oordeel, het aantal branderijen de bouw van een nieuwe molen wettigde. Wat de plaats aanging: ,.Nd herhaalde inspectiën in loco en na rijpe deli beratie" WdS men tot het inzicht gekomen, dat de piai-ta dc Wcstvest. tegenover dc huidige Walvischsleeg binnen deze staa nog het meeat geschikt wa*. JTv f ,$0 De dag daarop deelden zij mee aan de heren, die de molen wii- den bouwen, daartoe hun toe stemming te vc: lenen onder dc volgende voorwaarden: bepaalde afmetingen, op straal hoogte niet v/jjcltv d&.i 4i) voet; het muur werk niet hoger dan 87 voet en de stenen heul met houten vloer, sent voet w:jd en 20 diep. de ron de opening in de voet van de mo len, die er nog altijd is. Voor grond cn concessie moot an dc i 400 gulden ivoj den be en bovendien nog veertig gulden straatgeld per jaar. De molen neeft ongeveer der tigduizend gulden geko-ii. Dit be drag werd hoofdelija *>mge blagen onder de participanten, e.k aan sprakelijk voor een eigen aan deel. Het stadsbestuur had zich zorgvuldig laten voorlichten, al vorens he: be&luit te nemen: op 31 december i"93 hadden deken en hoofdheden van het B rand en j- giide aan de Vroedschap meege deeld, dat er 419 branüerskeiels in Schiedam waren en slechts 404 molenporties. De branders maten hun gewicht per ketel af: elke ke tel gaf een stem en het aandeel m een molen werd ook per ketel be rekend. Een aandeel in „De Vrij heid" kostte in. 1798 per ketel 1050 gulden; een portie ;n de Walvisch ongeveer liaü gulden. betreft had men dus wel dm- Walvisschen kunnen bouwer., Vut verder de commerciële opzet van dit coöperatieve bedrijf betreft: de gebruiker» betaalden oen maalloon, dat na aftrek van alle kosten weer pro rato onder participanten werd verdeeld. Be drijf sreserve werd niet gevormd, evenmind al- een dividend reser ve, met afschrijvingen hield men geen rekening en m de boeken kwam evenmin een post on dei- houd«upserve voor. En toch heeft rle Waivisch hrt iwee driekwart eeuwen uil gehou den, De molen staat than? onder de goede zorgen van de Vereni- g»ng de HoIlancLe Molen. De moien zou het koren leve: en voor 25 branders, of lie\-er voor 2G ketels, voor jeneverstokers of voor brandewijn. Wie meer ketels had kon moer porties nemen. Het request voor de molenbouw was getekend voor 73 porties. "Wat dat SCHIEDAM De ambassadeur van Frankrijk in Nederland, de heer M. C. de Margene, heef' gisteravond in het Stedelijk Museum dc tentoonstelling He dendaagse Franse grafiek opend. De burgemeester sprak zijn begroetingswoord in het Frans uit cn verwelkomde behal ve de ambassadeur ook de com missaris van de Koningin mr J. Klaasesz, wiens aanwezigheid volgens de ambassadeur getuigde van de belangstelling van ons ko ningshuis voor zaken, die Frank rijk betreffen. Behalve de/e 120 prenten om vattende expositie waaronder 20 recente etsen van Picasso is in het musc-um ook een tentoon stelling van werk uit de kunst- klasse. geleid door Trees Suringh cn Joop van Meel. Industriëlen iitf de buurt etsten onder de molen een fi eul met komen vlonder. Dc heul is cr nog, de rioimer rerdirenen. Molen Dc Walvisch is eëji der mooiste molens uan Nederland. Vermoedelijk tevens de hoogste. De bezoekers drongen het ge bouw binnen door het wegnemen van een ruit aan de achterzijde. In het kantoor braken zij enige bureaus open, waaruit overigens niets wordt vermist. Naast de muurkluis is geprobeerd een gat te hakken, om zodoende in de kluis te komen. Er is echter heel onoordeelkundig gewerkt; de in spanningen leverden slechts een gat in de muur op van 10x8 cm, met een diepte van 5 cm. Er is ook geprobeerd aan de bovenzij de bij de kluis te komen; op de zolder werden planken weggebro ken cn daar is geprobeerd door hakken in de betonlaag Een ope ning te vinden. Ook die poging is echter mislukt. De schade die dit bezoek heelt veroorzaakt wordt geschat op ca. f 500. Een Vlaardingse dame ver zuimde op de Van Becthovensin- gel met haar auto vrije doorgang te verlenen aan een bromfietser. Deze. een zeventienjarige stadge noot, liep bij dc botsing een her senschudding op. VLAARDINGEN Roger van Hamburg (15). die met zijn VZC- clubgenoten Friekc Buys, Tineke Maat, Cora Schouten en Ruud Becl, dit weekeinde voor Neder land deelneemt aan de internatio nale jeugddrickamp Nederland- Engeland-West-Duitsland in Gro ningen, gaat voor de Nederlandse zwemsport verloren. Het staat vast, dat hij afscheid neemt op de nationale zwemkam- pioenschappen volgende maand in Breda. Zijn vader is van Enge land naar Singapore overge- plaatst. Roger verblijft bij zijn oom en tante en de ouders van Tineke Maal, in Vlaardingen, voor het volgen van de dagelijkse training bij VZC-trainer Jaap Ploeg. In augustus vertrekt Hoger naar Australië, om zich opnieuw onder de hoede te stellen van de voormalige KNZB-trainer Forbes Carlisle. De familie Van Hamburg kwam in het voorjaar 19G3 uit Au stralië met vakantie naar Neder land.Hoger had zich onder Carlis le tot een veelbelovend zwemmer ontwikkeld en keerde terug bij VZC-trainer Jaap Ploeg, die twee jaar tevoren de basis voor Roger als wedstrijdzwemmer had ge legd. Roger gooide op de nationa le zwemkampioenschappen 1968 MAASSLUIS Een commissie is aan het werk om tc onderzoe ken welke mogelijkheden er zijn in november van dit jaar een ste dcbouvvkundige expositie te hou den ter gelegenheid van de Wc rcldstedebouwdag, die op 8 no vcmbcr wordt gevierd. Deze Wereldstedebouwdag ontstaan uit een initiatief van de Ax-genlijnse stedebouwkundige DeLia Pa clera en heeft de bedoe ling de belangstelling van de bur gerij te richten op het enorme be lang van goed doordachte, in het overheidsbeleid opgenomen zorg voor ruimtelijke ontwikkeling in kleiner en groter verband. Het Argentijnse initiatief vond aanvankelijk vooral weerklank in Latijns-Amerika en Zuid-Europa, maar ook in andere landen is de belangstelling er voor gegroeid, SCHIEDAM Met de bouw van het Stadskantoor, d.w.z. met de Stadhuisbouw eerste fase kan eerst worden begonnen, nadat de rijksgoedkeuring is afgekomen en de financieringsmiddelen be schikbaar zijn. Om daarna echter zo snel mogelijk te kunnen begin nen. willen B. en W. reeds nu een raadsbcsJissing omtrent de wijze, waarop de bouw zal worden aan besteed. De beste methode is vol- is cle architekten en de direc teur van gemeentewerken: om schrijving van het werk m een dverientie met een uitnodiging tot reflekteren door de aanne mers, die daarbij moeten bewij zen vergelijkbare werken te heb ben uitgevoerd en over voldoende bekwaam personeel le beschik ken. zowel als over het nodige technische materiaal. Aan dc hand van do binnenkomende ge- evens en dc in tc winnen inlich tingen zal eerst daarna worden bei> Hst, welke gegadigden een ehnfteiijke uitnodiging tot in- chnjvmg zullen ontvangen. B. en W. motiveren de voorge stelde werkwijze met de opmer king, dat bij open inschrijvki; alle gegevens aan een groot aan tal aannemers zouden moeten worden versterkt. De meesten van hen zouden echter toch afvallen omdat aard en omvang van het werk hun krachten zouden te bo vengaan. Indien een voorselectie plaats heeft mag voorts worden verwacht, dat de grotere aanne mingsbedrijven meer belangstel ling voor het werk zullen tonen, hetgeen tijd en inspanning zal be sparen. In zijn handboek over gemeen terecht zegt. prof. Oud echter; „Zodfa men enige vorm van be perking toepast is het met de openbaarheid gedaan. En wat geen openbare aanbesteding is, zal men als een ondershandse heb ben aan tc merken". In dit geval dient dc gemeenteraad een be sluit te nemen toch deze aanbe- stedingsvarm te kiezen. met name in Engeland en Neder land. In ons land wordt die be langstelling gestimuleerd door het Nederlands Instituut voor Ruimtelijke Ordening en Volks huisvesting. Een verzoek om te onderzoeken of het mogelijk zou zijn in Maas sluis een stedebouwkundige expo sitie te organiseren, vond bij B. en W. een willig oor, zodat het colle ge een commissie van voorberei ding heeft ingesteld, die bestaat uit de volgende personen: wet houder J, Smit (voorzitter), de heren H. Kramer, gemeentese cretaris; J. H. Kloet, directeur gemeentewerken; B. Ringeling, gemeente-archivaris; Jac. de Rave, voorlichtingsambtenaar (secretaris); ïr. P. C, Groen, ste- debomvkundige; T. Mastenbroek, historicus en mevrouw M, K. Bcrkouwer-van Westerhoven, me dewerkster van het gemeentemu seum. Als uitgangspunten voor de in het gemeentemuseum te houden expositie, noemt de commissie: de betekenis van Maassluis als woongebied in het gebied van de Nieuwe Waterweg; de oude, te genwoordige en toekomstige structuur van Maassluis; toelich ting op de verschillende bestem mingsplannen; de mogelijkheden tot recreatie m Maassluis en om geving en het plaatselijke woon- milieu, vooral ook in verband met de ontwikkeling van verschil lende woonvormen in de laatste jaren. Stadsontwikkeling en stede- bouw zijn zaken, die niet alleen belangstelling en ijver van de overheid behoeven, maar ook en vooral de belangstelling van de burger. Juist die burger blijft echter vaak zitten met zijn drie vragen „waarom", „Hoe" en .waartoe". De initiatiefnemers hopen, dat de komende expositie op deze drie vragen een bescheiden ant woord zal weten te geven. Roger van Hamburg (15M reeds Nederlands snelste vrije slagzwemmer op de middel- en lange afstanden. in Utrecht hoge ogen, met de ver overing van rond 10 gouden me- -dailies. y. Reeds tijdens zijn vakantie vo rig jaar, werd zijn vader naar Engeland overgeplaatst. De ove rige gezinsleden volgden. Gere geld kwam Roger overvliegen om voor V2G en de KNZB op belang rijke wedstrijden uit te komen. Maar in cle afgelopen winterpe riode in Engeland liep de snelle stijging in zijn prestaties, duide lijk terug door onvoldoende trai- ningsmogelijkhedcn en het ontbre ken van een deskundige trainer. Terug bij Carlisle Nu de heer Van Hamburg, als de meest fervente supporter van zijn zoon, naar het verre Oosten is verhuisd, wil hij Roger bij een oom en tante van hem In Sidney onderbrengen om. zijn High Schoolopleiding af te maken en hem tevens weer de vruchten te laten plukken van de training van Forbes Carlisle. Op de achter grond speelt hierbij het voorne men van. dc heer Hamburg zich met zijn gezin, na zijn vrij bin nenkort te verwachten pensione ring, in Australië tc vestigen. Het is niet onwaarschijnlijk, dat de 15-jarige Hoger zijn af scheid volgende maand in Breda viert met nog meer nationale jeugdrecords. Het behoeft geen betoog, dat zijn afscheid een zeer. gevoelig verlies voor de Neder-J laiidse zwemsport en voor VZC.jb het bijzonder, betekent. SCHIEDAM De kerkvoogdij' van de hervormde gemeente te: Kethel heeft het gemeentebestuur: gevraagd een subsidie te verte-' nen voor de restauratie van haar. kerkgebouw, de oude Dorpskerk in. Kethel. Deze restauratie waS; nodig i.v.m. de slechte bouwkun-* dige toestand van het kerkge-: bouw en om voorzieningen aan In brengen voor een gebruik van het' interieur ïn overeenstemming; met de huidige behoeften. De*, subsidiabele kosten van de ver* bouwing, die inmiddels plaats! heeft gehad, zijn bepaald op* f 248.000. In navolging van M" rijk, dat 50 procent en van de. provincie, die 10 procent betaalt,, stellen B. en W. voor de gebruike lijke subsidie van 30 procent te geven, hetgeen voor dc gemeente neerkomt op f'74.000, 'laartlbtürn Tnanye-I IC uur IV J Boulcrsc 5 uur: Ds \V Vod-, uit Kethel Nieuwe Kcih, 10 uurD-> Klootwijk uit Ede, 3 uur D*. A a Bos Bünielkui k. 10 uurDhr. A. v-ui Zetten, 7 hui: Us- A I*. Nauta. imm.mui-lkoik. in uut Os. E II K,ilk- tuh, uit tuis 7 uuiseen dienst .etjomdaf,' 7.30-7.3O uuiAvondgebed, lelifjljcnhketk. lü uur' lis D. T. Los uit Paoi tugaal. 7 uui Ds. Klootwijk, ich- huskeik, 8.30 en «i uur. Us. l, O Har- teveld uit Rotterdam. Holy wij K, I0.:io uur Dhr. F. Eenshuistra uit Schevenm- uur: Uhr. A. van Zetten. Zang- dienst m.m.v. cle Cantory o.l.v. C. de Gtaaf HOLY-ZIKKENUIS 9 uur: Ds, Joh Lc- ZO.VXEHUIS, 10 uur: Ds. Y. J Tiemcis- ma. REM. GER GEM. er» X.P.B., 10 uur: Ds. li. R. Postma. GEREFORMEERDE KERK Oosterkerk, 10 uur; Dfe. G. Dragtuil Veenendaal. 5 uur: Ds. Y. J. Tiemersma. Emmauskei k, J0 uur: Ds. P. A. Bohl- - UK Maa-sJuit CER GQt IN NEDERLAND, 10 en 5 uur; Leesdienst. Diii'-dag 7 30 uur. Ds. De Groot LEGER DES riEILS Zaleidag 7 uur: Sliaat/ang (Callenburgslraai), Zondag ui uur: ik*tligmgssiitncnkomst. R.30 uur: OiJculufiithamehkomst on het Liesveld. 7 .;o uur: Evangchsaticsamenkomst. Schiedam UUR VORMDE KERK GROTE KERK: 10 u ds. A. P Nauta, Via ar duigen. 5 u ds. J. G. Jansen. BETHELKERK: lö u ds. H. J. Groene- wegtn, 5 u ds. J. Bakker. Veenendaal. OPSTAXDINCSKERK: JO u ds. D. J. Spaling, H. Doop, 7 y ds. 3. E van veen, Vlaardingen, Jeugddienst. VREDESKERK: 10 u ds. J. G. Jansen. dorpskerk: io u ds W. vons,'? u os. J. C. Jansen, Schiedam. SCHEPPHUIS: 30 u Jongcrendicnst. OOSTERKERK. 10 u ds c. van Zuy- 7ULIAXAKERK: io u ds. c. Snocy. Katwijk aan Zee, 3 tl ds. R d ucuke- ma, Rotterdam NED IIERY GER, EV 10 u Irene, 5 u Beth el kerk: ds. J. Bakker, Yee- nendaal. Maassluis Holy -kapel, 9 uur1 ds H. J Kouwcnhc- ven. 5 uuiDs l Croenenberg, uit Den Haag. Pmelkuik. 9.30 uur Ds i Gtoe- nenbeig. 5 uur. Ds. J. F tei iiait Ma- ranathakeik 30 uur Ds Joh. Les. er. 5 uur D->. p. A- Bohlmeyei. „Dc Wcte- Iing lö 15 uur. Ds H. J. Kuuwt'nho- CHRISTL'LrJK GER KERK, 10 en 5 uur Ds G 3. Busjs. Aula II. de Coek- •«chooj .1 uur. Ds. G. J. Buij. Ds. G Dragt len, Eedienmg H. Avondmaal, KETHEL „DE ARK": 9 en 2Ö30 uui, H j. Kraan, Rotterdam, ds. c. Snocy, Katwijk aan Zt-e. -M.Sf3NALIA DEI KERK: 10 u ds. K. II Schuimj». Bediening H. Avondmaal, =5 os K H Schtmng. Danleregging lï Avondmaa,. DF. GOEDE HAVEN": 10 a ds. J N. Nainmcr.sma Bediening H Avond maal. S u cL- J. N. Nammensma, Dank/.egg ng II Avondmaal HERVORMDE CEMEENTE Grote kerk io uur ds j. w. Zimmerman. Schiedam. t9 uur ds E. H. Kalkman, aX- scheid. Ichthuscenlrum (Josef Israel- laan): 10 uur ds h. F. Meijer doop (me dewerking flunclub cn jeugdcantory). Zalencentrum West (Lij ster taan): io uur ds A. A. Bos, Vtaardingen. Jongeren- dienst Gemeenschapshuis Zuidvltei: 9.45 uur de heer B- v. d. Sloep. CHRISTELIJK GEREFORMEERDE KERK: Bethelkerk Wagenstraat 9.30 uur en 4.30 uur dienst. Zondagsschool na de morgendienst. NEDERLANDSE PROTESTANTEN BOND: const. Huygensstraat: 1015 uur ds H. X. Bierman, Brecia. GEREFORMEERDE KERK (Vnjgem.): Const. Huygensstraat, 3 30 en 6.30 uur ds II van Tongeren. Maailand NED. HERV. KERK: 10 en 7 uur ds H. J j. Keyzcr. SCHIEDAM De afscheitisdag is voor de heer J. van Hartings- veld, directeur van de GTB, die met pensioen gaat, een grote ge beurtenis geworden. Tijdens de bijeenkomst in de kantine van de gasfabriek, vrijdagmorgen om tien uur, heeft burgemeester H. Roeif.sema de scheidende direc teur er van in kennis gesteld, dat hij benoemd was tol ridder in de orde vu,: Oranje-Nassau, Even voordien .Hd Wethouder mr. M. J. M. van Kinderen, onder wie de directie der technische bedrijven resorteert de heer Van Hartings- veld toegesproken en een korte schets van dions loopbaan gege ven. De burgemeester* wees er op, dat de heer Van Hartlngsveld er in was geslaagd bij de technische bedrijven een prettige persoonlij ke sfeer te scheppen, „U bent on danks uw zeer bijzondere carriè re nooit buiten uw schoenen gaan lopen", aldus de burgemeester, „voor ons allen is belangrijk ge weest, dat u altijd een eenvoudig man bent gebleven, om niet te zeggen de bescheidenheid in eigen persoon". Verscheidene sprekers kregen daarna het woord bij het over handigen van een aantal geschen ken. Van het personeel kreeg de heer J. van Hartingsveld een ra dio met pick-up; hij kreeg platen voor zijn discotheek. Er waren sprekers namens de commissie voor de medezeggenschap en de personeelsvereniging. De adj.-di recteur dr. i.r J. van Willigen, die de heer Van Hartingsveld op v9lgt, ging in een toespraak wat dieper in op de personeeisverhou;- dingen. In zijn dankwoord haalde de heer Van Hartingsveld herin neringen op uit zijn veertigjarige carrière bij de GTB. Voor mevr. Van Hartingsveld waren er bloe men. Des middags na vieren was er in de aula van het Stedelijk Mu seum gelegenheid om afscheid van de heer cn mevrouw Van v Hartingsveld -te nemen. Vele no tabelen en hoofden van diertst maakten daarvan gebruik;ook een aantal oudgedienden drukten de scheiden functionaris de har.d; men maakte tezelfdertijd kennis met de heer en mevrouw Van i Willigen. SCHIEDAM geboren: Danny dvGJ van Deu' nen en j eer Lingen: Cornelia J a v A Langeveld en W M Jaim-n; Jacqueli ne P d v j A Leerentveld en A F van den Heuvel: Maryel:e ri v H R Vcidmaa cn J w Olieman. OVERLEDEN: J Drop 73 jr. C J Bd- laart 59 jr echts K Schutte:. H A A Heirgelman 76 ji wed A J M Groenen- daal. 7

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Nieuwsblad / Schiedamsche Courant / Rotterdams Dagblad / Waterweg / Algemeen Dagblad | 1969 | | pagina 2