Schiedam gezien
door ogen van
Meester Brouwer
m
Instuifkoerier houdt
leden op de hoogte
STRAATVERKOPERS
AGENDA
TOP TIEN
HERHALING is de 1
Toverkracht van de Reklame
Hoe is het
ontstaan
2 STAB
AGENDA
Bronsdijk
Betrouwbare
bezorgers (sters)
verkoopster
leerling-verkoopster
CONSTRUCTIEBANKWERKERS
SCHIEDAMSCHE COURANT ZATERDAG 18 OKTOBER 1960
Schiedam In zijn van 1897 da
terende boekje over „De Ge
schiedenis van Schiedam"
geeft bovenmeester Willem
Brouwer een beeld van het
Schiedam zijner dagen, dat
men ook telkens weer ontmoet
in ons feuilleton „De brandende
stad" van Daan van der Zee,.
Hij start zijn wandeling door
Schiedam bij het station. Hij
beschrijft dat onze stad in 1841
aan het spoorwegnet werd ver
bonden, Koning Willem I legde
bij die gelegenheid de eerste
steen voor een brug over de
Sc hie, vermoedelijk de inmid
dels verdwenen brug bij het
Proveniershuis, en toen verrees
dan ook Schiedams eerste sta
tion, een laag, on geriefelijk,
houten gebouwtje; de reizigers
stonden buiten als zij hun kaar
tje moesten kopen, alleen, door
een luifel tegen weer en wind
beschut, „En nu?" aldus mees
ter Brouwer, „Een flink, net,
slecnen gebouw, geheel en al
ingericht naar de eischen des
tïjds, wezenlijk 'een sieraad
voor onze stad,"' Wat, zou hij
verbaasd hebben opgekeken
van het station anno 1959!
Dan loopt hij de Singel af, komt
bij de Singelkerk en kijkt met
welgevallen naar het nieuwe
plantsoen „dat met smaak aan
gelegd, dit gedeelte der stad
niet weinig versiert". In die
tijd lag tegenover de Singel
kerk ook nog de algemene be
graafplaats en het nog aanwezi
ge „stoomgemaal, dat dienen
moet tot het zuiver houden on
zer grachten". Hij gaat dan de
Spoelingbrug over en komt bij
het oude gebouw „De Doele"
en neemt een kijkje in de nette,
doelmatig ingerichte zalen,
waar de schutterij en haar mu
ziekkorps zich oefenen. Terug
op de Broersvest beschrijft hij
een openbare school en het ge
bouw voor Evangelisatie, met
daarachter een. j bijzondere
school en een bewaarschool. De
weg loopt omhoog tot aan de
Koemarkt, waar ook in die tijd
al, elke twintig minuten een
tram naar Rotterdam vertrekt
en vandaar aankomt.
GRACHTEN
GEDEMPT
Een hoek van vergeten Schie
dam, waar de was nog aan de
lijnen hangt.
de Grote Kerk en het zieken
huis op de Achterweg (waar uu
het Stedelijk Museum in geves
tigd is).
Op de Grote Markt staat tegen
over het Stadhuis nog het Poli
tiebureau. „Veel drukte levert
de Markt helaas! niet op; in
plaats van twee marlt' -n
per week, zooals eenige e&u.ven
geleden, kan de Vrijdag thans
nog niet eens een halve markt
dag heeten."
BREED GETAKTE
BOMEN
Dan noemt hij als bijzondere ge
bouwen. van de Hoogstraat de
Spaarbank, opgericht door het Aardig is wat hij schrijft over het
muziek". De wandeling langs
de Lange Haven levert voor ons
twintigste eeuw er s niets bijzon
ders op en ook van de Plantage
(„de speelplaats voor tal van
kinderen") en de Tuinlaan
geeft hij weinig interessante
feiten.
LUCHTVERVUILING
OUD ZEER
Ten oosten van het Hoofd ziet hij
dan enige schoorstenen hoog
boven een reusachtig gebouw
uitsteken. Dat is de kaarsenfa
briek Apollo, die hij een zegen
voor Schiedam noemt, een
broodwinning voor tal van ge
zinnen. Verder noemt hij een
metaalfabriek en twee glasbla
zerijen en wijst hij op de Wa
tertoren, „een gebouw, waar
voor Schiedams ingezetenen
niet dankbaar genoeg kunnen
zijn" Door de rook der brande
rijen, zo schrijft hij, is het re
genwater dat van de daken
loopt niet te drinken. Om in de
behoefte te voorzien, gingen
sommige personen met schuit
jes naar de Maas, lieten ze
daar vol lopen en verkochten
het nat dan in de stad. Met vol
doening zegt hij, dat men
1897 het frisse heldere water
elk ogenblik van de dag uit de
leiding kon tappen.
Wat zelfs Meester Brouwer over het hoofd zag: De Baan en de Grofbaan met wat waarschijnlijk het touwslagcrsgildchuisje is geweest.
KEIEN IN DE
GORZEN
Hij rept in waarderende woorden
over het dempen van de gracht
van het Broersveld: „Het stil
staand water, dat door zijn uit
wasemingen de omwonenden
ziek maakte, de afgebrokkelde
kanten, mochten een aardig
stadsgezicht opleveren voor een A
schilder, nu is het "daar heel a^caaiscHe rust
wat beter en niet minder schil
derachtig. De twee rijen boom-
Departement Schiedam van de
Maatschappij tot Nut van het
Algemeen en het kantoor van
de telefoonmaatschappij, beide
thans verdwenen. Het Tele
graafkantoor was in zijn dagen
nog gevestigd in het Beursge
bouw, dat ook al overal voor
heeft gediend, sedert het zijn
ware bestemming als centrum
voor de graanhandel heeft ver
loren. Met een zeker ontzag
schrijft hij over de gelegenheid
„om naar verschillende, zelfs
vrij verwijderde plaatsen te te-
lephoneeren". Boven de Beurs
is de muziekschool van de
Maatschappij van Toonkunst
gevestigd, alsmede de eerste
aanzet voor de Openbare Lees
zaal: „een welvoorziene boeke
rij, waar de commissie voor de
volksleesinrichtingvoor wei
nig geld goede lectuur ver
schaft."
en geven aan die straat een
schoon aanzien." De Lange
Kerkstraat heeft ook geen wa
ter meer, dat de omgeving ver
pest; het was in 1897 een flinke
brede straat met twee rijen bo
men.
Hij spreekt nog even over de
Stadsbank van Lening achter
uit die dagen: „Nu zouden wij
rechtuit de Dammelaan kunnen
afgaan, doch hoewel die laan
onder breedgetakte boomen ons
tot wandelen uitnoodigt, slaan
wij linksaf en zien den dijk, die
naar Vlaardingen voert."
Rechts is er dan nog de tuin
der officierenvereniging, ge
liefd als speelplaats voor de
jeugd en „een genotvol plekje
voor liefhebbers van schoon»
toen nog nieuwe Schiedam-
Zuid: De Dwarsstraat
Groene Laan zijn er de hoofd
wegen, terwijl tal van straten
de verbinding tussen die twee
uitmaken „Zijn de werkzaam
heden, die in 1897 hier begon
nen zijn, eenmaal afgelopen,
dan zullen wegen, met keien
bevloerd, ook dit gedeelte der
stad flink bewoonbaar maken."
Vanuit de Gorzen komt hij vla
de "Willemsbrug en de brede
straat het Frankenland op de
Warande, waar zich het Kan
tongerecht nog bevindt met de
Gevangenis. Teruggekeerd in
Schiedam sluit hij dan met een
bezoek aan het oudste deel van
onze stad, thans de Branders-
buurt geheten, waar de nauwe,
bochtige straten en de ouder
wetse huizen wijzen op lang
vervlogen tijden. De kerk der
Israëlieten en het zakkendra
gershuis je trekken onze aan
dacht. Merkwaardig is, dat hij
volledig voorbijgaat aan die an
dere oude kern; De Baan, de1
Grofbaan, Nieuwsticht en Ba-
gijnhof, kennelijk ook toen al
een vergeten gebied. Het meest
merkwaardige misschien,
maar zo sterk aan het oog ont-
trokken, dat men goed Schle-
dammer kon zijn, zoals Mees
ter' Brouwer, zonder er maar
een ogenblik aan te denken.
(üiiuiütiiiiiiHiiimiimirimiitiitimiiïiiiitiiiittmtiiniiEii
VANDAAG:
ARCADE: Bier- en Wijnfeest van
„Instuif Schiedam" (Lange Ha
ven 71).
TIVOLI: Martin Green's Blues
ville 69 Club m.m.v. Ev.
Square's Blues Band. (Nieuwe
Haven 237).
DE WAAG: Disko-dansen op
Hakkert's Top Vijftig. (Nleuw-
straat 36).
JEUGDHAVEN: Sociëteit De
Vonk (Lange Haven 129).
QUOUSQUE TANDEM: Praat
café (Nieuwstraat 12).
Jt HONK: Sociëteitsavond (Hoog
straat 148).
Schiedam Martin Green's Bluesville 69 club houdt deze
zaterdag haar grote avond niet in Arcade maar in zaal Tivoli.
Daar treedt op de Chicago-Blues Group: Evil Square's Blues MORGEN:
Band. De centrale figuur'in deze vijf man sterke formatie QUOUSQUE TANDEM:
is de pianist die kan hogen op een vier jaar lange ervaring caf® (Nieuwstraat 12)
in de Verenigde Staten.
Praat-
't HONK: Sociëteitsavond (Hoog
straat 148).,
TIVOLI: Diskotheekavond van
Martin Green's Bluesville 69
club m.m.v, de disk-jockeys
Jack Fleetwood en Martin
Green (Nieuwe Haven 237).
JEUGDHAVEN: Sociëteit De
VONK (Lange Haven 129).
WOENSDAG:
IRENE: Jazz-workshop m,m.v.
1. My special prayer Percy
Sledge (1).
2. Air Ekseption (4)
3. Deep Water Grapefruit (2)
4. Space Oddity David Bowie
(3).
5. Commotion^Green river
Creedence Clearwater Revival
(6).
6. ShangrUa Kinks. (7).
7. Sugar, Sugar Archies (9).
8. Oh, Lady Mary David
Alexander Winter
9. Don't forget to remember
Bee Gees (8).
ds combo Han Overdijk (Nieu- 10. Need your love so bad
Schiedam De Schiedamse so
ciëteit „Instuif Jong Schiedam"
houdt haar leden goed op de
hoogte niet alleen van wat er
op haar avonden gebeurt of
staat te gebeuren maar ook van
wat daarbuiten in de wereld
van pop en beat voorvalt.
Zij doet dat door middel van de
„Instuifkoerier" een gestencild,
periodiek verschijnend, blaad
je.
Slechts weinig of geen van dit
soort blaadjes zal op baar eer
ste pagina kunnen vermelden.
Jaargang 10, nummer 88, zo
als de Instuifkoerier dat kan
doen. De vereniging bestaat
dan ook al veertien jaar. Het
blad wordt geredigeerd door
we Haven 155).
TIVOLI: Blues- en underground
diskotheekavond. (Nieuwe Ha
ven 237)
JEUGDHAVEN: Sociëteit Tinus
ROTTERDfiMSGH NIEUWSSLAEt-SOHIEDAMSQHE COURANT
vraagt voor direkt
die dagelijks van 1519 uur en zaterdags van 13—17 uur
onze krant willen verkopen.
Zeer goede verdiensten.
Soil. Coolsingel 141 - Rotterdam - Tel. 144144, toestel 170
Alles voor de tweewieler
VAN ENGELEN
Olsiusslraat 42. hoek P.K.O.-laan
Schiedam Tel. 15 39 95
laar en Marcel de Groot. In zijn
inleidend woord voor het eerste
nummer van dit seizoen consta
teert Hans Tettelaar, dat de In
stuif gedurende haar langdurig
bestaan een eigen sfeer heeft
opgebouwd en om die te hand
haven roept hij de hulp van de
leden in, die hij vraagt degelijk
gekleed de avonden te bezoe
ken, Hij motiveert dit verzoek
met „In de loop van de tijd is
gebleken dat juist deze kleinig
heden een voldoende garantie
zijn voor een publiek dat komt
voor gezelligheid en niet om
rotzooi te schoppen". Voorts
bereikt men deze goede sfeer
door goede groepen uit te nodi
gen.
Voorts in Instuifkoerier: popgroe
pen van Marcel de Groot,- pla-
tenrecensies en het programma
van de sociëteit.
(Lange Haven 129).
Louis
Fleetwood Mac (11).
Verdwenen uit de Schiedamse
Top Tien zijn deze week Tom
en Dick met hun Bloody Mary,
zij zakten naar de 17-de plaats
en Scarlet Ribbons van de Cats,
die op de 13-de plaats kwam.
De twee nieuwe hits zijn deze
week „Oh, Lady Mary" va:i
David Alexander Winter, die
zoals de Ekseption vorige week
presteerde, uit het niets in de
Top Tien kwam.
Fleetwood Mac haalde de Top
Tien door één plaats te stijgen.
Voor de rest spreken de cijfertjes
achter de namen, met de sUnd
van de vorige week, klare taal
ROTTERDAMSCH NIEUWSBLAD/
SCHIEDAMSCHE COURANT
vraagt voor direkt
die tussen 15.30 en 17.30 uur beschikbaar zijn.
Hoge vergoeding.
Aanmelden tussen 15.30 en 17.30 uur LANGE
HAVEN 15 b, SCHIEDAM.
GEVRAAGD:
in DAMESSTOFFEN
v. DOOREMALEN
Westvest 2, Schiedam,
Tel. 26.99.31
FABRIEK VAN
LANDBOUWMACHINES
Voor onze orttwikkelingsafdeling: vragen
wij een
vereist LTS-opleiding en diploma BemeteL
Sollicitaties:
schriftelijk of mondeling t.a.v.
de personeelschef, die U ook
nader telefonisch inlichtingen
kan verstrekken van maandag
t.m. r jdag van 817 uur,
tel. 0loy9 - 2644.
Zaterdags tussen 10 en 12 uur
aan het fabriekskantoor,
Weverskade 33, tel. 01899 - 3755
C. VAN DER LELY N.V.
«VERSJCWE I# a MAASLUtO* TEL 01889-2644
DU woord: BOOSWICHT
HET EIGENAARDIGE van dit
woord schuilt in het geslacht.
Met een boosuneht bedoelen vrij
altijd een man die wij beschou
wen als een schurk, een misda
diger, een deugniet. Het woord
wicht evenwel, dat het tweede
deel van de samenkoppeling
vormt, is zelf onzijdig, maar
duidt een meisje aan. In het
Gronings is het zelfs het gewo
ne woord voor meisje. Nog
vreemder is dat wicht eigenlijk
de naam was die men in vroe
ger tijden gaf aan aardgeesten
en kobolds, die men niet bij hun
eigenlijke naam durfde noemen
en die men daarom aanduidde
met een naam die alleen maar
wezen, schepsel betekende. Het
Engels kende vroeger het
woord wight in de zelfde bete
kenis. Booswicht betekent dus:
slecht schepsel.
ZATERDAG
Irene 20.00 uur
Arcade 20.00 uur
Marijke 20.00 uur
Magn. Deïkerk 20.00 uur
De Rank 20.00 uur
20-jarig bestaan van de Schiedamse
scheidsre chters vereniging
Instuif: bier- en wijnfeest
38e jaarfeest Odeon Rotterdam
Chr. Filmaktie voorstelling
Dansavond Frema
SFORTFONÖSENBAD
19.00 uur: Vier waterpoloweds trijden.
MAANDAG
Irene
Arcade
Arcade
Arcade
20.00 uur
19.30 uur
19.30 uur
20.00 uur
Ger- Jeugdhuis 20.00 uur
Chr. Soc. Bel. 19.00 uur
Chr. Soc. Bel. 19.00 uur
Chr. Soc. Bel, 20.00 uur
Ec. opleiding Meyers en de pater
N.K.V. Adviesbureau
Adviesbureau St. Willibrordus
Bridge Schiedam '59
Vrouwenbond N.C.V.B.
Catechisatie
I.S.W.
o.s.v.
Irene 20.00 uur
Arcade 19.30 uur
Arcade 19.30 uur
Arcade 20.00 uur
Arcade 20.00 uur
Chr. Soc. Bel. 18.30 uur
Chr. Soc, Bel. 20.00 uur
Chr. Soc, Bel. 14.00 uur
Chr. Soc. Bel. 10.0012.00 uur Huisvrouwengymnastiek
TENTOONSTELLINGEN:
Galerie Punt Vier t/m zondag.
Kerkkoor der NH Gemeente
E.H.B.O.
St. Eloy
K.S.m, Orpheus
Excelsior Zangvereniging
Jeugdtoonkunstkoor
Toonkunstkoor
Bridgeclub
Ben Hoezen, schilderijen
