Dominee
Bert Koek
van Londen's
ghetto's
naar Schiedam
OP ZOEK NAAR
Hervormd Schiedam
in miser abele positie
[STAB]
Hervormden
houden
oogstdiensten
Predikbeurten
Jaarvergadering
nijkvereniging
„Nieiruland"'
Dick van
XXXII
SCHIEDAMSCHE COURANT ZATERDAG 18 OKTOBER
Schiedam „Ik vind het fijn, dat jullie wat over mijn werk in Engeland
gaan schrijven. Misschien wordt dat voor een aantal Schiedammers
aanleiding om kontakt met mij te zoeken, zodat er hier ook wat op
touw kan gezet worden. Met middelbare scholieren, werkende jonge
ren, studenten en leden van jeugdsociëteiten heb ik in London-East-
end altijd plezierig gewerkt". Bert en Carolien Koek zijn nu een paar
maanden in Rijnmond. Voorlopig wonen ze nog op gemeubileerde
kamers aan de Parklaan in Vlaardingen-Oost, maar in Kcthel-Groen-
oord is hun flat reeds in aanbouw. In Kethel-Groenoord ligt ook het
werkterrein van dominee B. A. Koek van de Nederlandse Protestan
tenbond in Schiedam.
Bert Koek, die op 31 oktober 1910 te Heerenveen, als zoon van een psychiater
geboren werd, is een kleine acht jaar in Engeland geweest, llij studeerde er
theologie en politieke wetenschappen aan de universiteit van Bristol, en
Schiedam De oogstdiensten in
de Schiedamse hervormde ker
ken beginnen morgen met een
kinderoogstdienst in de Grote
Kerk om 9 uur voor kinderen
vanaf 7 jaar. Ds. A. Ie Coq zal
deze dienst leiden. De oogdien
sten in de Bethelkerk, de Op-
standingskerk en de Vredes-
kerk beginnen om 10 uur. De
dienst in de Grote Kerk begint
om 10.15 uur.
Ir de oogstdiensten zullen voor
gaan ds. J.G. Jansen in de Gro
te Kerk drs. J.E. v. Veen uit
Vlaardingen in de Bethelkerk
ds, J.W. Zimmerman in de
Opstandingskerk en ds, H.J.
Groenewegen in de Vredeskerk.
Aan de dienst in de Grote Kerk
verleent het Kerkkoor van de
hervormde gemeente o.l.v. de
heer J.P. Bekkers haar mede
werking, aan de dienst in de
Bethelkerk zal de muziekver
eniging Harpe Davids o.l.v. de
heer A.L, Glotzbach medewer
king verlenen.
Het door de gemeente bijeen ge
brachte fruit wordt na de dien
sten in de vorm van fruitbakjes
met een begeleidende brief als
groet van de kerk door de aan
wezige kerkgangers naar be
jaarden, zieken en eenzamen
gebracht.
Voor het vervoer van de fruitbak
jes naar de zieken- en bejaar
denhuizen is ook dit jaar een
beroep gedaan op de bezitters
van bestelwagens.
HERVORMDE GEMEENTE
Grote Kerk. 9 uur: ds. A. Ie Coq,
kinderdienst; 10.15 uur: ds. J.
G. Jansen, oogstdienst; 7 uur:
ds. W, Vos, Delfshaven.
Bethelkerk. 10 uur: ds. Van Veen,
Vlaardingen, oogstdienst.
Opstandingskerk. 10 uur: ds. J.
W. Zimmerman, oogstdienst; 7
uur: ds. A. Ie Coq Jeugddienst.
Vredeskerk. 10 uur: ds. D. J.
Spaling oogstdienst.
Dorpskerk. 10 uur: ds. E. Ver
waal; 19 uur ds. E. F. Ver
baas, Maassluis.
St. Martinuskerk. 9.30 uur; ds. A.
A. Bos, Vlaardingen.
GEREFORMEERDE KERK:
Oosterkerk. 10 uur: ds. P. C. de
Vries; 5 uur: ds. J. C. v. Veen.
Kethel ,,De Ark". 9 uur: ds. C.
van Zuylen; 10.30 uur: idem;
4.30 uur: ds. J. Naramensma.
Magnalia dei Kerk. 10 uur: ds. J.
N. Nammensma; 5 uur: ds. C.
van Zuylen.
i.De Goede Haven". 10 uur: ds.
A. C. Kersten; 5 uur: ds. P. C.
de Vries.
Julianakerk. 10 uur: ds. J. C.
v. Veen; 5 uur: ds. A. C. Ker
sten.
NED.HERV.GEREF.EVANG:
Irene. 10 uur ds. J, Stelwagen,
Delft.
Grote kerk. 5 uur ds. G. H. van
Kooten, Delft.
Ned.Prot.Bond. 10 uur prof.dr. M.
A. Beek, Amsterdam.
Evang.Luth.kerk. 10 uur ds. A.
Steinhart.
Leger des Heils. 10 en 7.30 uur sa
menkomst, 6.30 uur openlucht-
bijeenkomst Koemarkt.
volgde daarnaast de lessen van
het college van The Congrega
tional Church of England. Deze
kerk ontstond in de reformatie-
tijd en werd gesticht door een
aantal mensen die afwilden van
de hiërarchische en hoogkerke
lijk liturgische structuren van
dè Anglicaanse Kerk van Hen
drik VIII Tudor, Het is t1 arom
dan ook geen wonder, dat de
congregational church zich on
langs fuseerde met de Engelse
ouderlingenkerk, de Presbyte
rian Church. Toen Bert Koek
afstudeerde ging hij naar een
van de Londense slums, de gro
te volksbuurten in Eastend met
hun zo eigen sfeer, waar ook
zijn kerkgebouw stond. „Toen
ik dat kerkgebouw voor het
eerst in ogenschouw nam, wist
ik niet wat ik zag", zegt Bert.
„De ruiten waren bijna alle
maal ingegooid, overal lekka
ges en vervaL De slum wordt
trouwens nu grondig gesa
neerd. Er verrijzen veel flatge
bouwen. Alleen de kerk en de
kroegen bleven overeind".
„Natuurlijk had mijn gemeente,
of wat daarvan overgebleven
was, geen geld om mij te on
derhouden", zo vervolgt de jon
ge dominee, „en daarom werd
ik aangesteld in dienst van
TOC-H". TOC-H zijn de oude
morse-aanduidingen voor de T,
en de H. Het zijn de afkortin
gen van Tarbot House. Dit Tar
bot House staat in Poperingen
bij Yperen in België, waar tij
dens de eerste wereldoorlog zo
zwaar gevochten is. Door een.
Engelse geestelijke werd dit
huis destijds, kort achter het
front, gesticht om wat verlich
ting te brengen aan de Belgi
sche soldaten, die in de hel van
het front zaten. TOC-H wil, nu
het zich uitgebreid heeft over
de hele wereld, doch vooral in
de gebieden van het Britse Ge
menebest op een doodgewone
manier de naastenliefde op
ontwrichte samenlevingsvor
men toepassen. „Zo is er in
Hong-Kong een opvangcentrum
voor de vluchtelingen uit Rood-
China'aldus Koek, „terwijl
we ons in Zuid-Afrika bezig
houden met de problemen rond
de apartheidspolitiek. Uiter
aard staan we daar fel tegen
over de regering van Vorster".
In Londen werkt TOC-H in de
negerghetto's en in de achter
buurten, de slums. Samen met
een groot aantal andere jonge
ren uit allerlei geledingen der
bevolking werkte de jonge
predikant er onder eenzame en
invalide ouderen, onder clo
chards, alcoholisten, verslaaf
den aan hard en soft drugs.
In mijn kerk ln Eastend konden
landlopers *s nachts kamperen.
Tevens hadden we een koffie
bar voor clochards in een van
de meest verpauperde buurten.
We schonken daar koffie, we
gaven de mensen wat droog
brood, dat we van een bakkerij
uit de buurt kregen geld had
den we zelf ook niet en we
schepten soep op. Per avond
hadden we zo'n dertig clo
chards in huis. Wonderlijke en
interessante lieden zitten daar
onder. Meestal zfjn bet hoog
ontwikkelde doch door het le
ven geheel verpauperde men
sen. Sommige waren tot dit be
staan gekomen, nadat hun
vrouw gestorven was, om maar
eens een voorbeeld te noemen.
Maar stuk voor stuk waren het
kerels met trieste levensverha
len, verslaafd aan alcohol en
drugs. In het koffiehuis hielden
ze soms wel sessions". Vooral
veel middelbare scholieren en
studenten stonden de heer Koek
Schiedam De Nederlands Hervormde gemeente van Schiedam
verkeert in een miserabele situatie. DU staat te lezen in een ka-
derarükel v?n de heer J. T". d. Meer ln de Zondagbbode, het blad
0»r hervormd Schiedam cn Kethel. dat handelt over de werfc-
winter 1989-1870.
Bert Koek met twee bejaarde invalide vrouwen ie Londen,
..Misschien merkt u er zelf niet
eens veei van en denkt u, dat
liet allemaal wel losloopt met
de kerk", schrijft hij, en hij
vervolgt: „Het is echter goed.
dat we allemaal met onze neus
op de hervormde feiten gedrukt
worden; hervormde cijfers in
dit geval. Hier zijn er wat.
Schiedam heeft volgens de in
deling naar kerkelijke gezind
ten 22.287 hervormden. Op het
kerkelijk bureau zijn 2000 geid-
bijdragers geadministreerd.
Van deze 2000 leeft 50 pet zo
mee, dat men tot een zeker of
fer bereid is in verhouding mei
het inkomen. Dus er zijn onge
veer 100 min of meerder mee-
1 evenden. Dit getal geldt voor
gezinshoofden. Wanneer we
stellen, dat een gezin in doors
nee uit 4 personen bestaat, be
tekent dat, dat er in geheel
Schiedam 4009 meelevende ge
zinsleden zijn. Dit is, schrikt U
niet, nog geen 5 pet van de
Schiedamse bevolking". De
Zondagsbode gaat verder, met
te schrijven, dat van de her
vormden slechts 5 pet de och
tendkerkdiensten bezoekt. Ook
bij die kleine groep overblij
vers is de gemeenschap vaak
ver te zoeken, verzucht de heer
v. d. Meer. Hierna wekt hij de
leden der hervormde gemeente
van Schiedam op, om iets aan
de2e situatie te gaan doen.
„Laat de winterwerkaktie een
eerste stap in de goede richting
zijn. Het samen met elkaar
praten is erg belangrijk. Het
vormt de ruggemerg voor een
hechte gemeenschap".
Met de winteraktie bedoelt de
hervormde gemeente, het op
touw zetten van een aantal ge
spreksgroepen, die aan de hand
van een „praatpapier" gaan
bekijken wat er anders en beter
kan gedaan worden in de kerk.
Reeds 16 groepen hebben zich
over dit praatpapier gebogen.
Ook de komende week komen
een tiental groepen uit leden,
catechidanten cn bijbelkringen
van de diverse wijken bijeen.
In wijk 6 van ds. H. J. Groene
wegen vergadert de kerkeraad
samen met gereformeerden en
Rooms-Katholieken over deze
problematiek.
Schiedam De Schiedamse
wijk vereniging „Nieuwland"
gaat op vrijdag 24 oktober haar
jaarvergadering houden. De
Nieuwlanders komen dan om 8
uur bijeen m hun wijkcentrum
aan het Dr. Wibautplein 129. Op
de agenda komen onder meer
voor de jaarverslagen van se
cretaris en penningmeester, de
begroting voor 1970 en het ver
slag van de ka scont role com
missie en de verkiezing van en
kele nieuwe bestuursleden. Af-
tredent en niet herkiesbaar zijn
de tweede voorzitter, de heer
De Jong, de tweede secretaris
Van der Horst en de penning
meester de heer Pon jé. Voor de
vacatures die zij achterlaten
heeft het bestuur de volgende
voordrachten gemaakt: de he
ren Brandt, Balk en Van de
Meer.
Vóór dinsdag 21 oktober kunnen
andere kandidaten door de le
den schriftelijk worden opgege
ven bij de secretaris. Aftredend
is tevens mevr. Bernard-Van
der Horst, maar zij is herkies
baar.
daar ïn Londen terzijde. „We
kregen er daar een geweldige
kijk op waar in onze welvaarts
samenleving toch nog de wel-
zijnshïaten overal gapen. Tel
kens boorden we nieuwe aan".
Hoewel dominee Koek aanvanke
lijk voorgoed in Engeland hod
willen blijven, kwam hij toch
terug naar zijn geboorteland.
,Dat kwam ook door onze
trouwplannen", vertelt hij. Op
een gegeven moment kreeg ik
van de Leidse theoloog profes
sor Hoenderdaal te horen, dat
er een vacature was bij de Pro
testantenbond in Schiedam, Ik
kreeg daar een opdracht van de
Remonstrantse Broederschap
en van de Doopsgezinden, Met
prof. Hoenderdaal voer ik trou
wens ook gesprekken over een
eventueel proefschrift voor
mijn promotie. Uiteraard zal
dat gaan over maatschappij-
problemen n.a,v. wat ik tijdens
mijn werk in Londen ben tegen
gekomen.
Op onze vraag, of het voor hem
geen al te grote overgang bete
kent van de Londense slums
naar de Remonstrantse Broe
derschap, die in Nederland toch
de naam heeft van een kerk
van intellectuelen en gegoeden,
antwoord ds. Koek, dat de
werkwijze hier inderdaad wel
enigszins anders zal worden
dan in Eastend, Toch hoeft hij
zich niet alleen tot zijn kerkelij
ke gemeente te beperken.
„Mijn. arbeidsveld strekt zich
veel verder uit dan de kerk",
zegt hij. „Er zijn hier in Schie
dam en Rijnmond zeker genoeg
aanknopingspunten met de
maatschappij. Er zijn inder-.
daad wel parallellen tussen het'
Londense havengebied en de
Rijnmond. Ik hoop, dat ik zo
snel mogelijk kontakt krijg met
allerlei mensen, zowel kerkelij
ke christenen als mensen die
niet meer veel zien in de kerk,
maar toeh hun christelijke le
vensovertuiging op de samenle
ving willen toepassen. En zeker
ook met mensen van andere le
vensovertuigingen".
Natuurlijk weet de predikant nog
niet, waér de hiaten hier zitten.
„Je moet ze ook tegenkomen",
zegt hij, „en dat komt vanzelf.
De dingen moeten groien. Ik
houd niet van die krampachtig
heid van de kerken, die je
tegenwoordig nogal eens tegen
komt. Men wil te veel plannen
met betrekking tot de maat
schappij opbouw,
Eén zwerversgezln wordt in ieder
geval in huize Koek reeds gast
vrijheid verleend. Een paar da
gen, nadat Bert en Carolien
zich gevestigd hadden kwam er
namelijk een witte zwerfkat
haar intrek nemen, die inmid
dels twee schitterende jongen
gekregen heeft. Voor die jonge
poezen zoekt de predikants
vrouw nog ijverig naar een
baas of bazin.
Zo peinsde moeder Landstra in
rle late eenzaamheid van haar
jaren voort op de zondagavond,
als de nacht zijn zware stilte
reeds begon te spreiden, óm
ook nog enkele uren rust te vin
den voor de brandersknechts,
die al vroeg weer zouden wor
den opgeklopt om hun vuren te
gaan stoken, opdat weer nieu
we alcohol tot een heet leven
zou worden verwekt.
IV. DE BOEKHOUDER STREM-
LER
Zou ik het doen? vroeg
Chris aan Loesjc, terwijl hij
poogde de indruk na te gaan,
die een mogelijke verwijdering
van elkaar op haar zou maken.
Maar haar innerlijk werd niet
geschokt en resoluut gaf ze ten
antwoord;
'k Zou 't zeker doen, als ik jou
was: honderd gulden
meer
Er was een plaats open gekomen
op het kantoor van Bertelg aan
de Lange Haven. De tweede
boekhouder was naar Delft ge
gaan, naar de grote gist- en spi
ritusfabriek van Van Marken,
die een deel van de Schiedamse
welvaart naar zich toe gezogen
had. En nu kon Chris die plaats
krijgen.
Honderd gulden per jaar meer
betekende een hele vooruit
gang, maar de scheiding van
Loesje nam een groot deel van
de bekoring van die vooruit
gang weg. Toch was de vraag,
die om harentwil een aarzeling
moest schijnen, slechts gesteld,
om Loesje tot een uiting van
genegenheid te prikkelen. Maar
Chris was reeds vast besloten,
de nieuwe betrekking aan te ne
men.
Vóór alles was hij een jonge man,
die de realiteit van het leven
had leren kennen in een omge
ving, die geen tijd had voor
schone dromen. En ook al wer
den zijn zinnen zachtjes geprik
keld door de jonge vrouw, die
altijd om hem heen was, toch
was de begeerte naar een leven
van welstand de sterkste in
hem.
Voor honderd gulden per jaar
méér kon hij zich een groter
comfort verschaffen, een zo-
merkostuum toevoegen aan zijn
altijd nog kleine garderobe,
zijn pakken regelmatig laten
oppersen, een goede sigaar ro
ken na het stevige maai, dat
zijn moeder altijd nog bereidde
alsof al haar zonen voor het
zware werk in een branderij
moesten worden gevoed, Loesje
eens inviteren voor een avondje
in Pschorr of in de schouwburg
in Rotterdam, zijn vrienden
eens een rondje schenken bij
Hoek aan de Rotterdamse
poortDie honderd gulden
betekenden een grotere levens
genieting, een stijging in aan
zien, 'n verder voortdringen op
het middenplan, dat hij zich als
levensniveau gekozen had.
Reeds begon Chris Landstra aan
de mogelijkheid van kleine spe
culaties te denken. Branderijen
waren voor een appel en een ei
te koop, gingen voor vijf dui
zend gulden van de hond. En
alleen reeds het koper van de
ketels on van de koelers was
meer waard. Als hij het nog
eens zó ver brengen kon, dat
hij zelf zo'n branderij zou kun
nen houden. O, hij zou maar
een branderije zijn natuur
lijk, maar hij zou zijn eigen
baas toch zijn, 's middags om
één uur naar de Beurs kunnen
gaan, daar verkeren met de an
dere branders van Schiedam.
En dan mochten de klassen
voor hun klassen staan en de
Koolhazen hun eigen dorre le
ven trachten te vervrolijken ten
kosle van hun leerlingen: hij
zou hen allen uitlachen, hij zou
boven hen uitrijzen, zij zouden
hem groeten zoals ze de andere
branders groetten in een onbe
wuste onderdanigheid aan de
meester van Schiedam.
Toch werkten dergelijke fanta
sieën niet storend op zijn le
vensplan. In wezen waren zij
i'an Uzelfde maaksel ats de
verbalen, waarmee hij de kin
dertjes van de armenschool in
de Gorzen wat romantiek in
hun schrale bestaantjes bracht.
Zijn gehele doen bleef op de
realiteit gebouwd. Waren de
Van Welderens niet zijn voor
beeld, kroop hij niet langza
merhand in hun gedaante, een
gedaante, die geen zijstapjes
kende op het rechte burger-
manspad, dat zij voor zich ge
trokken had dwars door het
brandende leven van een ver
doemde stad?
Zo trok hij dan naar de nieuwe
omgeving boven het gistpak-
huis bij de Appelmarktbrug in
de welbewustheid van een reëel
bestaan, dat niet wankelde op
een speculatieve basis. Hij
werd als meneer Landstra ont
vangen en geëerd door het klei
ne personeel, -door de eer sta
boekhouder, door meneer Ber-
tels zelf, die enkele uren per
dag op zijn kantoor placht door
te brengen.
Nu leefde hij voortaan in het hart
van Schiedam en geen matglas
scheidde hem van het levendige
beeld van de ononderbroken ar
beid van de altijd bedrijvige
burgerij. De kantoorramen za
gen uit op de Lange Haven en
tie ophaalbrug. Schouwen en
scheepjes, aken en kleine
stoombootjes kropen onophou
delijk tussen de hoge stenen
walkanten door, en telkens
hoorde hij de langgerekte roep
van brug oóóóhöóp die de
beide helften van de ophaal
brug rechtstandig omhoog de
den vlakken. De brugwachters
sloften over het hout, de kettin
gen rammelden, de wachtende
mensen groepten samen, tot de
brugvlakken weer neerklapten
en het verkeer vervloeide naar
de Appelmarkt en de Hoog
straat bij het Sinl-Jacobsgast-
huis, gebouwd aan de grote sla
perdijk van de Romeinen,
Onder zijn raam door ratelden de
molenwagens over de straat,
ketsten de zware paarden, var»
de sleperswagens hun ijzeren
hoeven over de keien, werden
de lege fusten verrold door jon
gens, met kleine hoepeltjes als
stuursels in de hand, trokken
de Schiedamse branders en dis
tillateurs voorbij nog vóór het
klokje van énen hen samenklep-
te: de Takken, de Wouterloods,
de Jansens. de Zoetmulders, de
Nolets, de Vissers, de Melcher-
sen, al die kleine goden van het
jenever rijk, die de stad beza
ten met hun jenevergeld en hun
alcoholbedrijven.
Nu was hij meneer Landstra, de
boekhouder, die zijn eigen
plaats verworven had op het
middenplan, nu was hij een van
de kleine püaartjes, waarop de
organisatie van de plaatselijke
gemeenschap was gebouwd,
nu was hij 'n man van aanzien,
die reeds door sommigen eer
biedig werd gegroet als hij over
de straten toog van het jenever-
domein.
Zijn patroon, Bertels, had enkel
maar branderijen, een gistpak-
huis en de mouterij Willem III
op de Westerka. En het behoor
de tot meneer Landstra' staak,
om steeds de eenvoudige admi
nistraties van* die bedrijfson
derdelen te controleren en m de
algemene boekhouding van het
kantoor te verwerken. Hij
kwam in de mouterij, waar nu
de kleine oude mouter hem on
derdanig „meneer" noemde in
de branderij, waaruit eenmaal
zijn vader als een minderwaar
dige was verjaagd, hetgeen de
meesterknecht tot een poging
tot gemeenzaamheid bracht,
die meneer Landstra in gepaste
hooghartigheid afwees; in het
gistpakhuis waar de blokken
gist werden gesneden en ver
pak;, hy over een ganse wereld
het brood moesten doen rijzen
door da spanning van hun alco
holgeest. En hij kwam daar
overal als de vertegenwoordi
ger van de patroon, van de
brander, van de man, in. wiens
handen het bestaan van de tien
tallen horigen lag, die in zijn
bedrijf mochten arbeiden.
Tegenover de meesterknechts
van de branderijen nam hij
echter altijd een joviale hou
ding aan, hij praatte met hen in
een prettige gemeenzaamheid,
sloeg nooit de borrel af, die
hem naar gewoonte werd aan
geboden, de pure borrel, het
vloeibare leven van de blanke
gerst, dat in de hete ketels van
de branderij zelf was gestookt,
schertste in hun eigen ruwe
taal, en. werd de getapte boek
houder, die zich zo gunstig on
derscheidde van zijn voorgan
ger, omdat hij de stil gekweek
te en gekoesterde hoovaardig,
held van het middenplan niet
de branderijen indroeg, niet
etaleerde in het milieu, waaruit
hij zelf was ontsproten.
Ook op het kantoor wist de nieu
we boekhouder een gunstige in
druk te wekken. Tegenover de
eerste boekhouder deed hij
steeds uitkomen, dat hij slechts
de tweede was in rang, tegen
over de bedienden, dat er tus
sen hem en hen een graadver
schil, geen wezensverschil, be
stond, en tegenover de patroon
nam hij steeds de correcte, be
scheiden houding aan, die hij zo
goed van Van Weideren had af
gekeken. En zo was hij in het
Schiedamse wereldje een ver
schijning geworden, die er ge
heel in paste, die bij dat we
reldje behóórde, die in haar
functie dat wereldje op een be
scheiden plan representeerde.
In zijn houding tegenover Loesje
kwam ook een grotere beslist
heid. Want nu was hij niet
meer haar gelijke, die eenmaal
haar ondergeschikte was ge
weest, nu was hij boven hoar
uitgegroeid. En zij liet het toe,
dat hij op stelliger toon dan.
vroeger tegen haar sprak, om
dat zij in de jaren van haar
kantoorwerk onbewust een ze
ker respect had leren krijgen
voor al wat maatschappelijk
boven haar stond.
Als» hij 's avonds met haar wat
had gewandeld en bij het af
scheid reeds begerig was naar
de volgende avond, dan zei hij
niet meer:
Kom je morgen wéér? om
te horen, dat ze het nog niet ze
ker wist, dat ze wel eens zou
zien, dat het niet zo «Tg was als
hij eens vergeefs moest wach
ten, maar dan zei hij:
Zeg, morgen op dezelfde tijd,
hè
En dan aanvaardde ze die nieuwe
toon van haar vriend, de boek
houder, was ze om acht uur bij
de ruïne, het gewone punt van
hun samenkomst.
Op een zomeravond was Loesje
de eerste op de plaats van hun
ontmoeting. Dat was al méér
voorgekomen sinds Chris Land
stra, de boekhouder, zich be
wust was geworden van zijn
maatschappelijke meerderheid
boven Loesje. En zij had er
zich zonder wrevel, zonder ver
zet in geschikt,
Een deel van het hek bij de ruiven
was weggenomen, en vóór het
monument van Schiedams oud
ste geschiedenis had men een
hoop zand doen neerploffen zon
der enige piéteit voor de herin
neringen, die daar ter ruste wa
ren gegaan. Wnat er moesten
reparaties plaats hebben an
het grote reservoir, dat achter
de ruïne, in de oude gewijde
grond van Mathenesse was ge
bouwd om het rioolvuil van de
moderne jeneverstad te verza
melen.
Wordt vervolgd
