Eén manifest en het hele
radarwerk stond stil
Een halve eeuw in het
huwelijksbootje met
scheepskok Nieuwbuurt
I
m
Orgel in Kethels oude
dorpskerk moet
nog vijftien jacir mee
B. G. Hoogendam leeftijd der sterken
Commando's in
Passagete
veel bloed,
le weinig
woorden
Sin terklaasf eest
wa. Nieirwiand
burgerlijke stand
Sint en Piet
Lij kinderen
Singelkwartier
Schiedam* Orgelbezit (VIII)
Jan Zicart jr.
SCHIEDAMSCBE COURANT VRIJDAG 28 NOVEMBER 1869
Schiedam De heer B. G. Hoogendam, thans bewoner van
het Sint Jacobs Gasthuis, is gisteren negentig jaar geworden.
Is dat in het algemeen al een leeftijd, waarop het ons jonge
ren past zijn naam met een zeker ontzag te noemen, dit geld
zeer in het bijzonder voor de heer Hoogendam, die voor onze
stad nog al het een en ander betekend heeft. Hij is schilder
van beroep geweest, eerst in een eenvoudig zaakje aan d:
Singel, later als hoofd van een groot schildersbedrijf met 40
of 50 man personeel. Maar niet dat maakt hem tot de be
langrijke figuur, die hij is, maar meer de hardnekkige
manier, waarop hij zich namens óns heeft teweer ge
steld tegen die andere schilder, die Europa m rep en roer
heeft gebracht, het hoofd van de Duitse natio-.iaalsocialisten,
Adolf Hitler. De heer Hoogendam is nl. de man, die als lid
van de verzetsorganisatie de spoorwegmensen heeft bewogen
tot de spoorwegstaking toen de oorlog 1940—1945 naar zijn
einde liep.
Schiedam In „Commando's*',
deze week in het Schiedamse
Passagetheater, neemt een
groep Amerikaanse comman
do's bij verrassing de macht
over in een kleine oase in
Xoord-Afrïka, die zij bezet
moeten houden tot cle Geallieer
den landen. Zij zijn allen van
Italiaanse afkomst en gekleed
als Italiaanse militairen om zo
de Duitsers die in tic oase liun
watertanks komen vullen woes
tijnzand in de ogen te strooien.
De bezetting van. de oase wordt
door de commando's bij verras
sing genomen en het grootste
gedeelte van de Italianen wordt
daarbij om zeep geholpen. Vele
malen spant het erom of de
Duitsers de; vermomming zul
ten doorzien en uiteindelijk
too plhet dab'tndér daa'Ü s pa a ic
door het ontsnappen van het
handjevol Italianen, dat nog in
teven was gelaten. Zij worden
nog wei- 'in. de woestijn afge
maakt maar hun luitenant
sleept zich hoewel sterk tn de
vernieling nog naar de Duitsers,
die een heel bataljon tanks
naar de oasè sturen.
Het uiteindelijke resultaat van
deze weinig,opwekkende, film is
dat er nog één Duitser en één
Amerikaan met het geweer in
de hand tegenover elkaar ko
men te staan, die dan maar be
sluiten dat te laten vallen en
dan samen de lijken, van de
rest te gaan verzamelen.
Niet al te best deze oorlogsfilm.
De nadruk ligt veel te veel op
het domweg tonen van hoe twee
groepen elkaar uitroeien en te
weinig wordt verder de psycho
logische achtergrond van de
hoofdrollen uitgewerkt, des te
storender omdat die wel vaag
wordt aangeduid maar niet dui
delijk uitgewerkt om zo de film
wat meer diepgang te geven.
Kortom; te veei bloed, te wei
nig woorden. In de hoofdrollen
Lee van Cleef en Jack Kelly.
Schiedam De wijk vereniging
Nieuwland organiseert op 6 de
cember een groot St. Nicolaas-
feest voor de kinderen van
Nieuwland. Het feest zal wor
den gehouden in de zaal van
Schiecarton N.V. aan de Burge
meester Honneriage Cretelaan,
's middags om half twee. De
zaal is geopend om één uur.
Door het grote aantal kinderen, is
het niet mogelijk dat de ouders
bij het feest aanwezig zijn. Zij
kunnen de kinderen om half zes
weer afhalen.
De leeftijdsgrens voor deelname
is bepaald op 4 tfm 8 jaar. Ou
ders die nog geen kaarten heb
ben ontvangen oendat gegevens
over hun kinderen ontbreken in
de administratie van de wijk-
vereniging, kunnen kaarten ver
krijgen op vertoon van hun
lidmaatschapskaart bij de
penningmeester mevr. C. Post-
Brand, Dr. Wibautstraat 17.
GEBOREN: Nathalie, d.v. C.
Kuijl en A. M. de Zwart; Clau
dia, d.v. F. C. Zieck en J. M. T.
Janssen; Barbara M. M., d.v.
J .M. .M B. Zalm en M. G. G.
van Munsteren: Maria P., d.v.
•J .W .M. Zetteler en M. A. A.
van Geloven; Gabrielta, d.v. J.
M. Verveen en W. Roselaar.
OVERLEDEN: J. G. van dei-
Wijk, 78 jaar.
OPROEP
Toen Gerbrandy vanuit Engeland
via Kadio Oranje opriep tot het
stopzetten van het treinverkeer,
heb ik voor de spoorwegmensen
in mijn rayon voor het gebied
tussen Schiedam en Hock van
Holland het stakingsmanifest
geschreven. Er is prompt op
gereageerd. Alles stond stil tus
sen Rotterdam en de Hoek. En
ik heb ook, met <fe hulp van de
heren Willem Sc en Donkers er
voor gezorgd, dat de slachtof
fers van de staking voedsel en
onderdak kregen. Het verzet in
Schiedam ging uit van de heren
II, Sabel, P. Mak en Donkers,
met achter hen de heer Brink
man. Ten huize van ds. Ver
meulen in de Nassau la an heb
ben wij erover vergaderd met
afgevaardigden van de Rotter
damse organisatie, die weereen
onderdeel vormde van het L.O.,
de Landelijke Organisatie".
Licht men de doopceel van deze
negentigjarige, dan blijkt hij
drager te zijn van enkele be
langrijke on der scheidingen. Hij
is Ridder in de Orde van Oranje
Nassau. Die serie medailles be
gon met een gedenkpenning
die hij mei 1936 kreeg als voor
zitter van het Crisis Comité uit
de eerste wereldoorlog. Hij was
de eerste aan wie een medaille
van de K.v.K. werd uitgereikt;
op 27 november 1954; een mooi
zilveren dingetje, met waarde
ring en erkentelijkheid van de
Kamer van KoophandcL en Fa
brieken van de Beneden-Maas.
„Ik heb toch wel een bewogen le
ven. gehad", zei onze negentig
jarige, „altijd vooraan gestaan,
altijd een goede gezondheid ge
noten en altijd alles met plezier
gedaan". En dan somt hij op:
Voorzitter van de A.R, Raads
fractie; vier burgemeesters
„versleten", als nestor in de
Raad geantwoord op hun nieuw
jaarstoespraken, een speech
toen burgemeester Peek werd
ge ïnstalleerdvi ce-voorzittë r
van de Kamer van Koophandel,
vooraanstaand lid van de per
manente commissie voor de
middenstand (voorloper van de
huidige centrale organisatie),
penningmeester bij twee lucra
tieve middenstandsexposities tn
Arcade, voorzitter midden
standscommissie K.v.K., als
mede van een belangrijke com
missie op basis van de vesti
gingswet, later voorzitter van
het Borgstellingsfonds, een van
de oprichters van het Neder
lands Volksherstel van na de
oorlog".
„Nog altijd lid van de huur-advies
commissie voor het gehele ra
yon, indertijd voorzitter van de
beheerscommissie, die de za
ken in handen ram van onge
veer dertig Schiedamse onder
nemers, die fout waren geweest,
lid van de rechtbank voor col
laborateurs onder voorzitter
schap van. een rechter van de
arrondissementsrechtbank te
Rotterdam, voorzitter van het
Crisis-comité gedurende de eer
ste wereldoorlog, eerste voor
zitter van de Adviesraad voor
de Detailhandel en Consumen
tenbelangen, blééf dit tot maart
1964".
INDE RATS
.Van de 14 mensen van hel ver-
ze ts comité in Rotterdam zijn er
acht door de Duitsers ge-li kwi-
deerd; je zat dus wet eens in
de rats; je dook wel eens on
der. Maar ik ben er altijd goed
door ge-komen. Wel veel span
ning in mijn leven, maar niet
direkt sensaties. Eén keer kwa
men twee Duitse soldaten met
inlichtingen over de bezetting
van de Maastunnel. Onze KP
waarschuwde: Let goed op!
maar het bleken als D ui is or
verklede Polen te zijn. Alles
heel geheimzinnig. Heb een on
derhoud met ze gehad op de
Noord vest. Ja, negentig jaar en
gelukkig nog een goed geheu
gen. U zuH wol weinig SO-jari
sen ontmoeten met zo'n levens
loop en dan nog erbij een druk
ke zaak. Weet je, ais je nog je
volle verstand hebt, ben je als
bejaard mens rr.c-er waard dar.
een jonger mens. Omdat ;;e be
ha ive je verstand ook nog jé
ervaring hebt. Soms ben ik zelf
verwonderd over de jaren, ik
doe nog helemaal mee. Je hebt
het of je hebt het niet
Het uit 1884 daterende org
el gaat schuil achter een neogotisch front
Schiedam De kinderen van de
ieden van wijk vereniging „Het
Sin gel kwartier" krijgen op 7
december in zaal „Marijke"
aan het Broers veld bezoek van
Sint Nicola as en zijn gevolg.
Om de Goedheiligman de gele
genheid te geven wat op adem
te komen zullen er tijdens zijn
aanwezigheid ook enkele leuke
films vertoond worden.
Het Sinterklaasfeest is toeganke
lijk voor kinderen von 4 t.m. 6
jaar en ten hoogste 110 in het
totaal, wat betekent, dat er
ge en ouderen bij aanwezig kun
nen zijn. Voor alle kinderen
zijn er leuke presentjes. De ou
ders van kinderen i.m. 3 jaar
kunnen de voor hun kinderen
bestemde cadeautjes afhalen
tussen vijf uur en half zes.
W eekein ddiens t
apotheken
Schiedam De weekeinddienst
voor de Schiedamse apotheken
wordt dit weekeinde waargeno
men door Apotheek Jansen,
Van Swmdensinge! 42, telefoon
264917.
Schiedam De heer cn mevrouw
Nieuwbuurt. Puccinïstraat 2 in
Groenoord, zijn vijftig jaar ge
trouwd cn tegelijkertijd een
halve eeuw abonnee van onze
krant. Wat Gerrit Nieuwbuurt.
thans 78, betreft, betekent het
gouden bruiloftsfeest, dat hij
nog altijd in de veilige haven
ligt, waar hij op 10 december
1919 is binnengevaren, en voor
mevrouw Maria Johanna
Nieuwbuurt-Hagelaar, thans 72,
dat ze haar zeeman nu einde
lijk wel thuis zal kunnen hou
den, helemaal voor zich alleen.
De wil is er wel:.,Hij is mijn
eerste jongen geweest en is
mijn eerste gebleven en ik ben
blij, dal ik hem nog heb".
■Maar, hocit wat zijn er een
stormen over de muts van deze
pikbroek heengeraasd
„Twee oorlogen heb ik meege
maakt. In de eerste ben ik ge
torpedeerd en in de tweede op
een mijn gelopen. Telkens aücs
kwijtgeraakt. Maar toch ook al
les goed doorstaan",
„Een zoon en drie dochters kre
gen we", zegt mevrouw. De
stand blijkt op dit moment;
zestien kleinkinderen en éc-n
achterkleinkind, alle oorlogen
ten spijt. „Bij het uitbreken van
de oorlog 2914-1918 voer ik aan
boord van een APC-tanker en
■daarna met een. Zweedse boot
in konvod naar Frankrijk. We
hadden een Engels escorte,
maar er kwam een Duitse on
derzeeër en boem: daar vloog
de brug van ons schip af. Afijn,
wé zijn heelhuids in Londen ge
komen en daar ben ik tot het
einde van de oorlog aan de wal
gebleven. Toen het vrede was
kwam ik om zo te zeggen dins
dags in Rotterdam terug en za
terdag zat ik weer met een boot
in Engeland. Zo ging dat in die
tijd".
Dp laats:e oorlog overviel hem in
de thuishaven Rotterdam en
toen werd het móeten: Indien u
niet gaat varen, wordt uw sleur*,
ingehouden". Eerst zou ik kok
worden op een grote duikboot,
maar die was zo verrot, dat je
er meteen doorheen trapte. Mij
niet gezien en ik meldde mij
ziek. Veertien dagen mijn bed
in en de Duitse pol:tic kon er
niks aan doen. ?vlaar toen kwa
men ze weer:„Nu hebben wij
een „schonen Dampfer" voor u
gevonden. En daar ging ik,
eerst met anthrncict naar
Hamburg, toen voor erts naar
Noorwegen. Dal was me te link
met al die Engelse vliegers:
teikens schuilend deden we er
acht dagen over. Het lag me
niet en daarom heb ik in Noor
wegen een stuk. van mijn duim
afgehakt. Ze hebben het er in
Noorwegen keurig weer aange
plakt, kijk maar. Ze hebben me
met een IJsbreker van boord
gehaald en ik heb acht weken
tn het ziekenhuis gelegen. Toen
de kapitein kwam vragen: Kan
ie alweer mee? zei de dokter:
Het gaat niet. Maar de kapitein
:i: Morgenavond ben je weer
ik: „Ja".
ihuis. En toen zei i
„Daarna de grote klap. Ik moest
weer uitvaren, om dal mijn
ziekte geld werd ingehouden
Midden in de Kiclerbochl liepen
we op een magnetische Russi
sche mijn; de voorsteven zonk
en het achterstuk ging omhoog.
Van het sloepen dek kon ik zo
overstappen op de sloep van
een Duitse torpedojager lan,
zij: droogvoets, j
mijn hebben en "noucn. Er wa
ren drie drxlen: twee stokers r-n
een mess-boy. In het zeemans
huis aan wal hebben ze me weer
aangekleed: pofbroekover
hemd, alles wat er bij hooit.
langs-
zonder
En Inter kreeg ik nog 1400
mark schadevergoeding".
„Zeven weken lang had ik niets
van heir, gehoord", aldus me
vrouw Nieuwbuurt. „Ik liep in
de stad cn mijn dochtertje
roent; Moeder er ligt thuis een
brief van vader. Mijn God,
dacht ik, nou ligt hij in het zie
kenhuis..." „Daarna ben ik aan
v;al gebleven.", zegt Nieuw
buurt, „ais kok hadden ?m me
overal nodig". Er volgt nog een
heel verhaal over stiekeme te
genwerking van de Duitss be
zetters. over hongerige Neder
landers, die werden gespijzigd
doordat Nieuwbuurt broden
over het prikkeldraad smeet,
over ha ven verspor rmgrn in
Maassluis i»n over Engelse
luchtaanvallen. ,,üp de Siogau-
wervc-n in Swine-m linde werkten
veel gevangenen, ik wierp dan
wel eens een balletje gehakt
naar die lui, die in mijn keuki;n
binnen gluurden, maar 'n „goe
de" Duitser waarschuwde: Doe
dat niet dat kan je je kop
kosten: het zijn Engelse krijgs
gevangenen".
Gerrit wist zich tenslotte aart dit
werk te onttrekken c;i kwam
naar Schiedam terug: na wat
vijven cn zessen belandde hij in
de voedingskeuken var, Raum»-
donksveer en toen de Engelsen
kwamen hadden ze hem tvirtig
ï:!s -kok in het kamp in Hoc it
van Holland. Wc krijgen de in
druk. dut koks en holmeesters
bij alk' oorlogst urn uit wonen
een eilandje van oven-"
„Weet wat je doet", had vader
Ufigelaar gezegd, „mei een
zeeman trouwen betekent olies
op je eigen schouders: alléén
met je liefde, aliéén met je ple
zier, Maar dat valt nog al mee:
zestien kleinkinderen, Mie mail
prima gezond. Geen reden tot
klagen. En tic tiende december
vieren v.e leest: na de m:s :n
de Martinikerk met zijn alien
naar Libcrii,Broeitsveid 5")",
ten Ou
■vloed".
HET IS HEERLIJK toeven in
tic oude JitcoljUftkerk van
KetheJ, Mooi gelegen in de
dorpskern, omgeven door
begraafplaats cn kerkplein,
trekt het rr> ma a ns-gotisc In
ker kje al bijna vijf eeuwen
het oog van wie K>thcl be
zoekt. Binnen de muren kijkt
men bewonderend naar het
fraaie oud-eiken kerk meubi
lair: de kunstig bewerkte
preekstoel, het doophek, en
de sierlijke banken die er
destijds voor de Am bach ts-
vrouwe en den lieer Schout
zijn neergezetpronkend
met verhemelten en vergul
den letters, die nog vertellen
voor wie het rregcstoelte
was bestemd. Koperen krrk-
k runen en wapen horden ae.
eenlueren de. waardigheid
van het mooie interieur van
de hervormde kerk.
Siful.- 1ÏJ&4 Maat »*r op een
a porti: jiaundonj bet orgel
dat in dat jaar wh ut' werk-
plautskwf.m van E. Loichel
'/.nonen te H .irnrncio. Tot
vorig jaar heelt bet inet zijp.
1 v.-.*è kli.ivic-ren en aungf-h'i
gen pedaal do gemeoriiozung
gesteund. Daterend uit do
li.ifl, dal men do voorkeur
:*,,f n.m een (i:V:!-:«:■rofvlo u;-
geiïw>n moe; hei instrument
wot dor en droog geklonken
hebben. Rijk aan boventonen
was tie orgelkiank bepaald
niet. gezien en geboord tic
d;i.pcjü!l:e, die overmatig
riilc was aan gr omrit om ra en
liet moot dan ook als oen
waardevol advies gezien
worden, <jal de Hervormde
Orgeicoram:*,te er op heef'
aan gedrongen, toen de res
tauratie van hut kerkinte
rieur aan de orde was. er
voor te /nrge-f'; dal oen nieuw
iiï-i l rti m e n i ct her k ruimt r-
znu sieren. Het heeft de
ke:kvoorgden aan de fir.an~
brokeii, zodat toon maar be
sloten is het orgel r.-un totale
itstaLir.i?ie te doen nnder-
£,.-i.;in. zodat het wellicht nog
een vijftien jaar meekar».
D-* Over-cbio-e orgelbouwer
C. H. van Oosten heeft zich
vakkundig van die tank ge
kweten. J Je I Jou ruoii pij pun.
door
rijp als een muur achter de
Prest ant H van het Hoofd
werk stonden, staan nu met
een cu r«i;jfbn." in een aparte
i 'ediodk.. achfr het orgel.
y ,<in' er nu sprake is van
een vrij Pedaal. De ruimte,
die vrij kwam op het Hoofd
werk werd benut om er een
Mixtuur sterk <1 1 .Tj aan
'o brengen, die voor een
rjircr heldere orgr-lkla.nk
■/ur&i. Bovendien is het
Tweede Klavier „opgefrist".
De Juehi'.t'h Grdackt 8'
klinkt, .au als QuiJHacleen f>'.
terwijl voor .je Salicioiiii.al 4
en de Flu te Travers 4 resp.
een Roerfluit 4 en fluit 2 zijn
ij.oignd'K'nc.'iïl. 7.o beschikt tic
kerk vun K et hel thans over
een acceptabel instrument.
HET HOOFDWERK heeft als
register^ Pressant 8. Hoht-
pijp k. Viola d: Gamba 8,
F".ui! 4, Oclfiv 4, Quim 223,
Octav 2, Mixtuur .*j sterk.
T rom pet 8. HET BOVEN-
KLAVIER: Quint a deert 8,
Roerfluit 4, Vlak flu it 2. HET
P E D A A LSm hh as 16 en Oc-
t.ir.fbas 8.
