SFEER ZAL OORSPRONKELIJKE BLIJVEN
Ambacht's
raadhuis:
pittoresk.
fraai
en
ietwat monumentaal
Geen wisselcollecties
■H»i
Openbaarheid., sanering,
jeugdbeleid aangepakt?
flHHKI
II
[STAP
1 ,-fj
-
ANNEXATIE
onbeschadigd
MOKER
SFEER
AFBRAAKTAKTIEK
L
;CHIEDAMSCHE COURANT DINSDAG 5 JANUARI lïru
«saass»1?" K f - ""•JJJIIJJI ':r" _.r t
tlrr
Vlaardingen Het Raad
huisplein bestaat niet
meer. maar het oude raad
huisje aan het nu zo gehe-
ten Emmausplein is als her
innering bewaard gebleven
aan de autonomie van de
vroegere gemeente Vlaar-
dinger-Ambacht. Vlaardin-
ger-Ambacht werd toege-
j voegd aan de rij wijken
van het nu ruim 80.000 zie
len tellende Vlaardingen:
het raadhuisje vervult nu
de functie van het statische
en dynamische archief van
de gemeente Vlaardingen.
Het is een fraai gebouwtje, pit
toresk door het spitse torentje
en opvallend door de Ietwat
monumentale stijl waarin het
In het begin van deze eeuw
werd opgetrokken, op dezelfde
plaats 'waar tot 1905 het raad
huis van Vlaardinger-Am-
bacht, bouwvallig als het was,
onder de slopershamer ging.
Ondanks de jeugdige leeftijd
van het gebouw, tenslotte nog
maar 64 jaar, kent het al een
rijke geschiedenis, een fraate
symboliek met de archieffunc
tie die het thans vervult.
|Die geschiedenis begint op 31
augustus 1905, de verjaardag
van de toenmalige koningin
Wilhelmina. In aanwezigheid
van een gezelschap in het
zwart gestoken notabelen legt
mevrouw J. C. van Linden
van den Heuvel—Knottenbelt
de eerste steen. Een goed jaar
later vindt het bestuurlijk en
administratief apparaat van
het bijna 6000 inwoners tellen
de Vlaardinger-Ambacht er
I een nieuw onderdak. Alle re
den voor de bevolking om
leest te vieren en de vader
landse driekleur breed te Ijk
ten wapperen.
^Ontwerpers/architecten S. de
jj» Clercq en J. Gratama zowel
als de bouwers en „bewo-
f ners" ervan, konden toen niet
bevroeden, dat dit nieuwe
huig van de gemeente relatief
slechts korte tijd als zodanig
dienst zou doen. In 1941 al
thans vond de Duitse bezetter
het volstrekt overbodig dat
viaardinger-Ambacht een
zelfstandige gemeente was en
s annexeerde het ten gunst»
van Vlaardingen.
•het raadhuisje kreeg een nieu
we bestemming; het werd een
commandocentrum van de
1 Puitshrs. Dat duurde tot aan
5 7 eind van de tweede w&*
j re!do°rlog. Direct na de be-
t vrij ding trok de BS (Binnen
*anuse Strijdkrachten) erin en
vervolgens deed het nog enke
le maanden dienst als distri
butiecentrum.
rijke archief van de ge-
Meent c "Vlaardingen, een van
Hollands oudste steden, waa
de oorlog onbeschadigd door
door
TTsma
de Jongli
gekomen. Toen het normal»
leven na 1945 weer op gang
kwam en de ruimten in het
toch al te kleine stadhuis van
het steeds groter wordend»
Vlaardingen tot in alle uithoe
ken benut moesten worden,
werd de (nood)raad met da
vraag geconfronteerd, waar
een nieuwe, geschikte ruimt»
gevonden kon worden voor het
archief. Het oog viel op het
toen nog bewoonde oude raad
huisje van de stadswijk Vlaar
dinger-Ambacht en dit in 1946
genomen besluit kon een jaar
later worden uitgevoerd.
Naarmate de jaren, vorderden
en het archief op een efficiant-
te wijze was ingericht, waa
men hard aan uitbreiding toe.
De vraag was alleeen hoe.
Zoals -dat in kleinere gemeen
ten wel vaker het geval is,
was ook in Vlaardingen-Am
bacht in 1905 een veldwacb»
terswoning aan het raadhuis
vastgebouwd. De ongelukkige
inrichting ervan bood echter
te weinig perspectief om daar
ook in de toekomst een goed
gebruik van te kunnen maken.
Het is 1958 wanneer in principe
besloten wordt om de veld-
wachterswoning hetzelfde lot
te laten ondergaan als het
voormalige bouwvallige raad
huisje: de slopershamer,
maar het duurt nog tien jaar
voordat de slopers ter plaatso
met hun moker verschijnen.
Vorig jaar was men dan-zover
dat men met een bijzonder ge
slaagde historische expositie
de op de plaats van de veld
wachterswoning verrezen op
slagplaats kon openen.
Gezegd moet worden dat dit de
pot, hoe eenvoudig van opzet
ook, afbreuk heeft gedaan aan
het esietische van het oude
raadhuisje, waarin nog vele
zaken herinneren aan de oor
spronkelijke functie ervan. Zo
is duidelijk te zien dat de hui
dige .leeszaal in vroeger jaren
de vergaderzaal is geweest
van de vroedschap van Vlaar-
dinger Ambacht en dat de hui
dige studeerkamer van de ar
chivaris de werkkamer van
de burgemeester van het dort»
was.
Toch is er ook heel wat verdwe
nen al zal de sfeer in en bui
ten het gebouw de vroegere
functie ervan altijd blijven
verraden. Verdwenen js bij
voorbeeld de veelzeggende
spreuk boven de oude raads
zaal: ,,Bene rede op haar pas
gesproken, is als gouden ap
pelen, in zilveren geheelde
schalen gestoken". Ook ver
dwenen is de zetel van Am-
bachts eerste burger, waarin
beeldhouwers niet zoveel pre
cisie het wapen van de ge
meente gehouwen hebben.
Wat verloren staat de stoel in
het garderobe vertrek..,..
Het raadhuis zal het raadhuis
blijven, hoe paradoxaal het
ook klinkt nu het al bijna 25
jaar dienst doet als gemeen
te archief. Toch mag ook de
vraag gesteld worden hoeveel
Vlaardingers (maar hoeveel
echte" zijn er nog?) dat we-
ten.
De huidige stadsarchivaris, drs.
Van der Vlis, die overigens op
l februari naar Kampen ver
trekt geschiedkundig ge
zien «en veel rijkere gemeen
te dan Vlaardingen heeft
bewust getracht de afgelopen
jaren daaraan iets te doen.
Toen hij in 1968 zijn functie in
Vlaardingen aanvaardde, be
merkte hij al spoedig een
enorme drempelvrees bij de
belangstellende Vlaardingers.
Hij paste de opbouwende af-
braaktaktiek met succes toe.
Met andere woorden, hij
slaagde erin om de drempel
van. het raadhuisje weg te ne
men en van Vlaardings stads
archief een open huis te ma
ken. Plezierig gevolg: een
duidelijke toename van een
actieve belangstelling voor
het roemrijke verleden, van
Vlaardingen. En daar hebben
we tenslotte onze hele ge
schiedenis voor bewaard in
dit fraaie gebouwtje, pittoresk
door het spitse torentje en iet
wat monumentaal door zijn
sijl.
Schiedam In minstens vier
vergaderingen zal de Schie-
damse raad zich volgende week
door de gemeente-begroting
heenwerken. De raadsleden zul
len op deze vergaderingen het
gemeentelijk huishoudboekje
kritisch onder de loep nemen,
wellicht zo kritisch, dat er
naast de vergaderingen op 11,
13, 15 en 18 januari nog één op
20 januari zal worden gehou
den. In het algemeen verslag
onderzoek begroting 1971 heb
ben de raadsldeen reeds vragen
over de begroting kunnen stel
len en hebben zy in ruime
mate van deze gelegenheid ge
bruik gemaakt. Eerder reeds
hebben wij vele van deze vra
gen gepubliceerd, de laatste
volgen hieronder.
Eén van de raadsleden heeft b.
en w. gevraagd of zij wiilen be
vorderen dat uit gemeentelijk
kunstbezit wissel collecties ten
bate van openbare gebouwen,
zoals het ziekenhuis, de ge
meentekantoren en de scholen
worden samengesteld. B. en w.
voelen hier weinig voor. Zij me
nen, dat uit deze collecties geen
wisselicollecties kunnen worden
.samengesteld, omdat de huicli-
1 ge kunstcollectie, die het bezit
van de gemeente is, museaal is
opgezet en een beeld tracht te
geven van de ontwikkeling van
de beeldende kunst van de laat
ste 25 jaar.
(Jit deze collectie zal dus geen
wisseicollectie kunnen worden
samengesteld. Volgens b. en w.
zou ook uit andere posten dan
de post muscumaankopen kunst
en historie in een wisseicollec
tie kunnen worden samenge
bracht. Zo is bij de besteding
van de eenprocentsregeling van
het gemeenteziekenhuis voorge
steld door de Adviescommissie
stadsverfraaiing in en aan ge
bouwen een bepaald bedrag te
besteden voor het aankopen
van prenten e.d. voor een wis-
selcoEectie ten bate van het
ziekenhuis.
De gemeentelijke sociale dienst
verricht op het ogenblik een on
derzoek naar het inrichten van
kindercrèches in de gemeente
Schiedam. B. en w. antwoorden
dit op vragen van een raadslid,
dat reeds bij de behandeling
van de vorige begrotnig hier
over vragen heeft gesteld. B.
en w. verwachten, dat de socia
le dienst op korte termijn met
het onderzoek gereed zal kun
nen zijn.
Een heel ander onderwerp behan
delt een raadslid bij het .stellen
van de vraag of het verstrekken
van schoolmelk wel gezond is
voor de schooljeugd, gelet op
een uitsprak van het ministerie
van Sociale Zaken en Volksge
zondheid, dat het Nederlandse
volk teveel vet gebruikt, waar
door hart- en vaatziekten kun
nen worden bevorderd. Het
raadslid wil weten of het nu
nog wel juist is vette melk in
plaats van vetarme melk aan
de schoolkinderen te verstrek
ken.
B. en w. beroepen zich op mede
delingen van het Centraal
Schoolmeikcomité te Rijswijk
en de Voedingsraad van het
Centraal Instituut TNO, die me
nen dat het sehoolmelkgebruik
niet gevaarlijk is en geen van
bovengenoemde ziekten op late
re leeftijd kan veroorzaken.
Verminderen van het vetgehalte
lijkt het college dan ook niet
nodig, omdat de kinderen bij de
schoolmelk ook een aanzienlij
ke hoeveelheid vitaminen naar
binnen krijgen.
Tenslotte heeft een raadslid vra
gen gesteld over de organisatie
van gemeentelijke diensten en
bedrijven. Reeds in het alge
meen verslag van 1970 heeft hij
hierover vragen gesteld. Hem
werd toegezegd dat een ambte
lijke werkgroep zou worden in
gesteld. Naar aanleiding van
dit antwoord wil het raadslid
nu weten of die werkgroep al is
ingesteld, en zoja, wat de resul
taten van zijn studie zijn en te
vens of een onafhankelijk bu
reau is ingeschakeld om de
structuur onder de loep te ne
men. De werkgroep is inder
daad ingesteld en heeft zes
maal vergaderd, antwoorden b.
en w. Het overleg in de werk
groep en met de hoofden van
diensten van ver.schillen.die be
drijven heeft ai tot regelmatige
aanpassing van enkele diensten
geleid, terwijl voor bepaalde
diensten verdergaande reorga
nisaties worden uitgewerkt.
B. en w. zijn niet gebrand op het
aantrekken van externe advi
seurs gezien die naar hun me
ning hoge kosten, daaraan ver
bonden en het betrekkelijk nut,
dat voorgaande onderzoeken
hebben opgeleverd. Pas wan
neer de problemen zo omvang
rijk zijn, dat deze niet meer
met eigen kracht kunnen wor
den opgelost, zullen zij overwe
gen een beroep te doen op des
kundigen die niet in het gemeen
telijk apparaat zijn opgenomen.
SCHIEDAM in 1971. Wat dit nieuwe, nog maar vijf dagen ver
se, jaar onze stad za] brengen, is moeilijk te voorspellen,
vooral nu we het zonder de verwachtingen hebben moeten
doen, die gewoonlijk in de Nieuwjaarsrede van de burge
meester zijn verwerkt. Uit het oude jaar gaan wel erfenissen
mee het nieuwe jaar in. Beloften in 1970 gedaan, 2ullen wel
licht in 1971 worden waargemaakt.
De sanering van de binnenstad
staat, zoals in de laatste tijd
aan het begin van ieder
jaar, centraal. Wat dat be
treft is er dus weinig veran
derd. Nog nooit hebben we
echter kunnen zeggen, dat er
zoveel schot in zit als nu. De
gemeente is in zee gegaan
met EMPEO en de sugges
ties over de reconstructie
van de binnenstad worden
door ir. Van Gent nauwkeu
rig op hun- waarde onder
zocht.
Over enkele maanden zal EM
PEO het verkeersonderzoek
hebben, afgerond, dat het
eerste begin van zijn werk
zaamheden in Schiedam be
tekende. Het gehele project
zou een half jaar in beslag
nemen. Na dit onderzoek zal
blijken, of gemeente en
bouwmaatschappij elkaar
verder kunnen vinden.
Voor het eerst zullen dit jaar
ook de raadscommissies
openbaar kunnen worden ge
steld. Er is op niet al te lan
ge termijn, een advies inzake
die openbaarheid te ver
wachten van de commissie
voor Algemene en Bestuur
lijke Zaken, die zich lange
tijd met het probleem heeft
beziggehouden. Het publiek
2a 1 vermoedelijk dus dit jaar
al nog dichter bij het werk
van de raadsleden kunnen
worden betrokken, al moet
worden afgewacht, of het
daar in zeer ruime mate ge
bruik van zal maken.
De roependen om een nieuw
Jeugdbeleid worden even
eens verhoord: Vers is de
toezegging van b. en w. aan-
enkele raadsleden dat bin
nen afzienbare tijd de raad
een voorstel wordt gedaan
tot installatie van een Raad
voor Jeugd en Jongeren. Het
overleg hierover is met het
ministerie van c.r.m. vrijwel
geheel afgerond.
De nieuwe gezichten in het col
lege van burgemeester en
wethouders raken zo langza
merhand ingewerkt in de
problemen die hun portefeuil
les met zich brengen en de
storm rond het nieuwe colle
ge die vorig jaar woedde is
geluwd, al' zal er ook het ko
mende jaar steeds sprake
van tegenwind zijn. Dit laat
ste echter kan het schouw
spel in de raad wellicht al
leen maar boeiender maken.
Het experiment van de ecolo
gische werkgroep van de
Landbouwhogeschool in Wa-
geningen is eveneens een
nieuw element in de in
spraak die de Schiedamse
bevolking kr i j gtVers ch.il-
lende werkgroepen, ge
vormd uit de burgerij, zijn
al bezig onder toezicht van
een aantal Wageningse stu
denten met het uitwerken
van hun ideeën van een nieu
we stadswijk. De bewoner
mag het zeggen. De studen
ten hopen in ongeveer het
midden van dit jaar met hun
experimenteel onderzoek ge
reed te zijn.
Afgezien van het bovenstaande
lijkt het nieuwe jaar voor
het overige weinig spectacu
laire zaken te bevatten, of het
moesten de te houden Ka
merverkiezingen 2ijn, waar
voor ook in Schiedam de
propagandamolens zeker
weer op volle toeren zullen
draaien. Verder is het af
wachten. Natuurlijk zijn er
dus plannen: de reconstruc
tie van de binnenstad (waar
blijft de nieuwe directeur
van Gemeentewerken?), een
nieuw jeugdbeleid, het be
trekken van de burgerij bij
het raadswerk en tenslotte
een gemeentelijk voorlich
tingsblad. Op 31 december
1971 kunnen we zeggen of
het allemaal is mee-1 of te
gengevallen, dit jaar in
Schiedam.
