„Veertij aren
geijverd voor
g ewone man
Leven van de innen
Rinus een openbaring
voor
Kind
van de
crisis
't
99
4
RINUS BOOMSLUITER:
m
r
■uit gvootxaaediev1^ tijd
door
Gerard
Lutke Meijer
jïe
SCHIEDAMSCHE COURANT ZATERDAG 27 MAART 1371
Schiedam Hoewel op non-actief blaakt Rinus Boomsluiter
nog van vitaliteit. Het is dat zijn knieën het hebben opgege
ven al maar trappen te klauteren voor het innen der contri
buties, maar hij zit er nog midden in. Elke la die hij in zijn
woning opentrekt, onthult jaarverslagen van. de Vara en
kranteknipsels over de gymnastiekvereniging Arma, over
de prachtige prestaties van de Zwemvereniging De Water
vrienden, over het vele werk, dat Rinus Boomsluiter ten. be
hoeve van de ontspanning van de werkende Schiedammers
en werklozen heeft verricht.
„Ik ben gebaren in het thans
verdwenen Hofje van Jen-
ner aan de Singel, genoemd
naar de kapper en begrafe
nisdienaar Jenner, die daar
heeft gewoond. Vierenvijftig
jaar geleden ben ik van de
Singel naar de Gorzen ver
huisd en aan die wijk heb ik
de meeste herinneringen. Zo
herinner ik mij het circus
Sarrassani. dat heeft gestaan
waar nu de Lekstraat is.
Daarover heeft u al eens ge
schreven. Ja, wij jongens
wisten naar binnen te ko
men door onder het zeil door
te kruipen; dat was schering
en inslag. We kregen op
onze donder als het werd
ontdekt. En dan de bootjes
van Kee la Rov. Daar stond
je zondagmiddag voor in de
rij we sprongen uit de boot
jes in de Maas om te zwem
men. Als zondagmorgen de
Batavier-boot voorbijvoer
werd je meegezogen, een
heel eind de Maas op. We
grepen ons dan liefst aan de
meerpalen vast, dan deinde
je heerlijk op en neer, tot de
boot voorbij was. In zo'n
bootje van La Roy ging je
peuren in de grienden, waar
nu de Wilhelminahaven met
de Tankercleaning is. Met
een nicht van Kee la Roy
heb ik in de klas gezeten.
Een kleinzoon van Kee la
Roy woont nog in Schiedam;
die is thans 57 jaar".
„Mijn ouwelui wilden niet dat ik
nageljonKen werd of naar de
hutten ging; ik moest een vak
3eren, maar 'n ambachtsschool
was er in die tijd nog niet. Het
meest voelde ik voor het tim-
mermansvak, maar behalve bij
de doodkistenmaker Wouters
van het Broersveld kon ik ner
gens krullenjongen worden en
die doodkisten schrikten me af.
Ten slotte lukte het bij de wa
genmakerij Jordaans op de
Hoofdstraat. Daar werkte ik tot
ik in dienst moest» omstreeks
1929. Toen ik afzwaaide had
miin baas geen werk meer voor
me, ook al door de concurrentie
van de auto".
•Jn die tijd werden in Schiedam
cursussen voor werklozen opge
richt en ik moet zeggen, dat die
veel voor mij hebben betekend.
Er was een gymnastiekgroep
geleid door Flip van Dorssen
en als tegenhanger van de
burgerlijke sportverenigingen
werd in die jaren de Nederland
se Arbeiders Sport Bond opge
richt, thans de Nederlandse
Culturele Sportbond. Ik ben
daar veertig jaar geleden lid
van geworden".
»Na twee jaar avondschool en
twee jaar NVV-kaderschool
Werd ik in 1038 hulpbode bij de
Metaal Bediijfs Bond en dat
ben ik gebleven, tot mijn
knieën me in de steek lieten. In
de oorlogsjaren konden onze
gymnasten, voetballers, korf
ballers en zwemmers wel aan
de gang blijven, maar dan on
der leiding van Van der Zee, en
dat betekende dat we onder
Duitse leiding zouden komen te
staan. Daarom hebben we er de
voorkeur aan gegeven de boel
op te doeken en te laten onder
duiken. Onze bescheiden be
landden bij relaties in Vlaar-
dingen. Voor mij persoonlijk
was het moeilijker. Toen de
bond waarvoor ik werkte ond-er
leiding van het Nederlands Ar-
beids Front onder Bost van.
Tonningen kwam, heb ik mij te
ruggetrokken, ik kwam op
wachtgeld, tot ik begreep, dat
ik zou worden uitgezonden voor
de Arbeitseinsatz in Duitsland.
Met wat inspanning kwam ik
bij de wachtdienst bij Wilton
Fijenoord. Er was geen fluit te
doen. Ik had o.a. het toezicht
■over de grote Franse tanker
Salomé".
Illegaal blaadje
„Ik wist dat er op die boot in één
van de hutten een stencilmachi
ne stond, waarop illegaal nieuws
werd gedrukt. Zelf heb ik met
dat ondergrondse blad weinig
bemoeienis gehad, maar we
hadden tussen schip en wal een
metalen plaat gelegd, zodat ze
binnen de voetstappen van on
gewenste bezoekers goed kon
den horen....."
„D'r is een keer een grote boot
van de Holland Amerika Lijn
bij Wilton tot zinken gebracht,
naar men zegt met behulp
van een kleef bom. Wij waren,
toen niet op de werf ik had
toen nl nachtdienst en toen ik
's avonds kwam lag de boot
op de bodem, voorlopig on
bruikbaar. Ze hebben er ons
van de wachtdienst nog op
aangezien. Kort daarop werd ik
opgepikt bij een razzia en naar
Duitsland gestuurd. We kwa
men vlak over de grens ln
Rheine en werden tewerkge
steld bij het spoorwegemplace
ment. Je kreeg er allerlei kar
weitjes, maar al gauw merkten
we, dat er in de stad met met
selen en timmeren meer te ver
dienen was, meer eten vooral.
Je werkte b.v. in een slagers
winkel voor een verbouwing; er
kwam luchtalarm en iedereen
holde weg, maar wij niet, wij
keken wat er bij de voorraad
worst en zo van onze gading
was. Totdat een keer de bom
men heel dicht bij ons vielen.
Toen holden wij toch ook maar
naar de schuilplaats. Ik was er
met drie buurlui, die tegelijk
met mij waren opgepikt. We
zijn de hele tijd bij elkaar ge
bleven en er tenslotte ook geza
menlijk vandoor gegaan. We
zijn naar huls gelopen. Een
hele wandeling voor we weer
thuis waren".
Stromen van cultuur
„Eerst in april 1947 hebben we
met wat moeite de oude organi
satie in Schiedam weer opge
bouwd. De oude leden van
Arm a en de Watervrienden wa
ren meest verdwenen. Niette
min duurde het niet lang of de
Nederlandse Culturele Sport
bond was weer op gang. Ik
werd secretaris van de afdeling
Schiedam van de Vara en dat
secretariaat heb ik nu bijna 23
jaar vervuld. In het begin had
den we twee- of driemaal per
jaar een grote bijeenkomst in
het Passage Theater pet een
programma van prominente fi
guren. We hebben altijd plaat
sen tekort gehad en hadden wel
eens ruzie met de mensen, die
we moesten afwijzen. Wim Kan
en Corrie Vonk hebben we hier
naar toe gehaald en een. keer
of drie hebben we Max van
Praag met de Ramblers ge
had toen hadden we wel vier
keer een uitverkochte zaal kun
nen hebben, Verder Accordeo-
3a. Cees de Lange, Julia de
Gruyter ze hebben hier alle
maal gewerkt en steeds met
groot succes. Verder ook ,,'t
Hangt aan de muur en het tikt",
onder leiding van Arie van Nfe-
rop. „Dansen met de bruid",
pop avond en voor de jongeren in
Musis Sacrum en dan ook re
gelmatig bustochten naar de
studio in Hilversum, één keer
voor de kinderen een geweldig
jeugdprogramma met Top of
Flop in het Singer Museum In
Laren. Jammer dat is nu alle
maal verleden tijd. Er is geen
zaal meer, geen Passage Thea
ter. Het is de televisie, die -deze
verarming heeft gebracht: we
zijn kastjekijkers geworden: je
zou voor de Vara-avonden geen
mens meer kunnen krijgen...."
Schiedam „Ongetwij
feld", 20 is de mening
van de heer Rinus
Boomsluiter, „is er
heel wat in gunstige
zin veranderd. In
mijn jeugd hebben de
loodgieters zes weken
moeten staken om
drie dagen vakantie te
krijgen en nu hebben
ze twee weken of
meer. Het stemt tot
voldoening, dat je
daaraan hebt kunnen
meewerken.
De levensomstandighe
den zijn vor de arbei
ders met sprongen
omhoog gegaan: de
weg van de wieg naar
't graf is heel wat be
ter geplaveid, om 'tzo
te zeggen, maar toch
ben ik van mening,
dat we nog niet zijn
waar we wezen wil
len. We hebben AOW,
AWW, de ongevallen
wet en de bijstands
wet, maar als je dan
leest, hoe het nu gaat
met het familiebe
drijf van Swarttouw,
dan maak je je
kwaad.
volksdanslessen en
's avonds vergader
ruimte voor de vrou
wenbond. Schilderen
en beeldhouwen, alles
in dezelfde school.
Die sehilderklas is de
enige met gordijnen,
omdat er wel eens
naakt wordt gepo
seerd".
Ja, dan was het in Fin
land toch wel stukken
beter. De lui waar
ir-ijn vrouw en ik lo- jAlles iE er notzettend
schoon; de mensen la
ten eenvoudig ner
gens afval achter. De
sauna is een beleve
nis, zoals ik in Neder
land nog nooit had
meegemaakt. Je gaat
er naar binnen zonder
kieren aan, ook geen
geerden, waren
ciaal-democraten; ze
moesten niets hebben
van het communisme.
Maar de coöperatie is
er sterker dan in ons
land. De scholen
prachtig georgani
seerd. We bezochten
er een middelbare
school, die van alles
omvatte: theoretisch
en praktisch onder
wijs; ambachtschool
en huishoudschool,
kunstklassen, genees
kundige afdeling,
kantine tandarts,
zwembad, sauna,
zwembroek. Als je
wilt gaan zitten brand
je je billen op de hete
stenen. Maar dan
krijg je van een ande
re gast wel een hou
ten plankje waarop je
zitten kunt. Het kan
je gebeuren, dat je in
je blootje een vrouw
tegenkomt, maar dat
is daar heel gewoon:
saunabezoekers na
het bad komt masse
ren.
Die sauna's in allerlei
vorm en variatie
kom je overal tegen
in Finland".
„Ze gooien water op de
hete stenen en er ont
staat een hete stoom,
die je bijna smoort.
Je zweet je een onge
luk. En dan na het
stoombad duik je in
het water en zwemt
een vijftig meter
rond. Dan weer in de
sauna en tenslotte ran
sel je elkaar met ber-
ketakken af. Waar dat
voor dient, weet ik
niet, maar het gaat
onder veel gelach en
'n stroom van onver
staanbaar Fins. Ais
alles voorbij is, vul je
je lichaamsgewicht
weer aan met 'n paar
flesjes bier. Of limo
nade. Ze drinken daar
vooral een soort bes
sensap om de li
chaamsvochten weer
op peil te brengen.
,We hebben in Tampere
een bijeenkomst ge
zien van de arbeiders
jeugd uit de vier
Scandinavische lan
den en het deed mijn
hart goed voor het
eerst na zoveel jaren
de hier op een gege
ven moment verbo
den rode stropdassen
en blauwe kielen van
de Nederlandse Rode
Valken weer te zien.
Het was een gran
dioos feest, In 't alge
meen vormen de Fin
nen een nijver hard
werkend volk. Ze
hebben grote vrijheid
van handelen en men
praat er overal open
hartig over de poli
tiek in volkomen de
mocratische geest".
Schiedam „De laatste dertig
jaar", aldus de heer Rinus
Boomsluiter, „heb ik niet
meer in het commerciële be
drijf gezeten; altijd in de
idealistische sfeer; altijd wat
gebracht aan de mensen, die
daar behoefte aan hadden.
Ik herinner me mijn eerste
pogingen: Jaren geleden was
er een staking bij liet giete
rij bedrijf Duchateau ko
per en brons en de werk
willigen werden met een
auto van en naar hun werk
gebracht. Er woonden er een
paar op de Parallelweg. Er
was volop spanning in Schie
dam en de auto's mochten
niet door de stad. Dê politie
stond klaar om bonnetjes te
geven, maar dan zeiden de
werkgevers tegen de crauf-
feurs: „Rijen maar wij
betalen de bekeuringen
wel." Iedere keer stoppen en
weer een bon. Totdat ze de
chaufeeur zijn vergunning
ontnamen."
WERKWILLIGEN
PESTEN
„In 1921 heb ik als jongen van
een jaar of tien de grote sta
king bij de Nieuwe Water
weg meegemaakt. De werk
willigen kwamen met roei
bootjes van de overkant Ze
kwamen aan bij Kee la Roy
en daar stonden wij als jon
gens op hen te wachten.
Mijn vader behoorde ook tot
de stakers.
,,Ik kan me ook herinneren,
dat er in Vlaardinger Am
bacht wrrd gestaakt door de
bouwvakkers; ik weet niet
meer waarom. Het was in
die sfeer van arbeidsspan-
ning en dreigende werkloos
heid, dat wij indertijd de
Nederlandse Arbeiders
Sport Bond en zijn afdelin
gen hebben opgericht. Ik
ben bijna een kwart eeuw
voorzitter geweest van de
gymnastiekvereniging Arma
en heb verschillende grote
evenementen meegemaakt,
o.a. een Pinkstersportdag en
buitenlandse sportevene
menten in Luik en Antwer
pen.
In 1962 hebben we hier een
groep Finse damesgymnas
ten gehad; die zijn een dag
of vier gast geweest van
onze Schiedamse Arma-le-
den. Persoonlijk heb ik daar
aan de prettigste herinnerin
gen, want dat leidde dan tot
ons tegenbezoek aan Fin
land.
,,Maar die eerste tijd om
streeks 1930 ging het om
de werklozen. Zo twee keer
in dc week, na het stempe
len, begonnen we met het
jeugdwerk voor de jon
gens figuurzagen, voor de
meisjes handwerken, breien,
borduren. Je ging met de
kinderen wandelen, bijvoor
beeld naar Dêlft. Ook 's zon
dags was je met je gasten op
stap en voor een paar centen
had je dan een leuke dag.
Een keer zijn we voor een
daalder met de sportbond
naar Rockanje geweest, een
heel leuke herinnering. Dat
was met pinksteren. We za
ten bij boer Snoei in Roc
kanje. Ik was met mijn 21
jaren de penningmeester
van dat geval. Met de boot
naar Den Briel en dan met
twee vraehtuato's verder.
Maar onze chauffeurs had
den geen toestemming om
mensen te vervoeren. Du?
dat lukte niet.
,We stonden in Den Briel bij
het havenhoofd al keurig in
de rij ongeveer zestig
man, in rode broekjes en
rode rokjes, vier aan vier,
gereed om in te stappen.
Maar toen bemoeide een
agent 2ich met onze reis.
„Niet in de auto," zei hij,
„de chauffeurs hebben geen
vergunning je gaat maar
lopen naar Rockanje. En
denk er om: geen getrommel
en geen strijdliederen en
niet marcheren!" Wij gooi
den de rugzakken op de au
to's en die reden weg; alleen
een oude kerei met een zere
voet mocht meerijden.
ij.
