Computerbedrijf werkt aan
Rijnmonds verkeerstoekomst
er
Niet denken dat
niets wordt gedaan
L_
!A
I1
J
iV
0
f
Steeds langs snelste iveg naar huis of werk
W v
Teldrempels
Enquêtes
Statistiek
t 4 sr^-
11 ft p
17/ K
MAQUETTE
GROENE GOLF
Andries
NETWERK
PLATTEGROND
.ZATERDAG 3D JULÏ W71
Schiedam Het hele verkeersgebeuren in een gebied als Rijn
mond kan door één computer worden geregeld zonder dat er
één verkeersagent aan te pas komt. De computer kan de ga
rantie geven dat de verkeersdeelnemer altijd Langs dc kortste
(in tijd) route naar zijn doel wordt geleid. Daarvoor is het no
dig dat enkele belangrijke kruispunten worden uitgerust met
kleine computertjes die dan de ogen van de verkeers-kunst-
moeder zijn, terwijl de verkeerslichten als haar handen fun
geren. Zelfs bijzondere omstandigheden kunnen zo worden
opgevangen. De computer houdt rekening met alle denkbare
verkeerssituaties en hun gevolgen. De regelingen worden
hier binnen de minuut bij aangepast. Deze slagvaardigheid
op straat Is ook denkbaar in de conferentiezalen waar de toe
komst op tafel ligt. Verkeersdeskundigen kunnen met sugge
sties spelen, ze voorleggen aan de verkeersmoeder en binnen
zeer korte tijd alle consequenties overzien.
De beer C. Kef, adjunctdirecieur Computer Associates Schiedam.
Op de vierde etage van de Schic-
damse Stationsflat „sleuelen"
computerdeskundigen aan deze
toekomst. Ze hebben hier reeds
een aantal programma's voor
ontwikkeld, die in de praktijk
kunnen worden gebruikt. Hun
bedrijf, dat een dochteronder
neming is van een Zwitsers,
maar van oorsprong Neder
lands bedrijf, computer Asso
ciates, handelt in hypermoder
ne waar: antwoorden op vra
gen. En liefst antwoorden,
waar men vroeger zeer veel
tijd voor nodig had om ze te
vinden.
Verkeersproblemen vragen, om
zulke antwoorden. Daarom lo-
Afgezien van het feit dat de
meeste grote gemeenten met
uiteenlopende computerbedrij
ven in zee zijn gegaan, is het
bij het verkeersonderzoek en de
interpretatie van feiten nogal
eens een langs elkaar heenge-
praat van jewelste.
Be ene onderzoeker werkt met
statistische gegeven, verifieert
-die aan de ontwikkelingen van
de laatste tijd en trekt dan de
lijn door naar de toekomst. De
andere deskundigen, zweert bij
enquêtes aan huis en neemt
voor lief dat hij mensen, treft
die zich niet alle gemaakte rit
ten willen herinneren, die met
onder televisietijd willen wor
den gestoord, of die gewoon
niet thuis zijn.
Weer een andere deskundige
houdt enquêtes op straat. Hij
laat met behuip van de politie
automobilisten in een fuik lo
pen. Hij heeft daarmee het
voordeel dat hij honderd pro
cent van de verkeersdeelne
mers kan tellen en dat hij men
sen treft die zich niet behoeven
te herinneren waar ze heen
gaan of waar ze vandaan ko
men. Irritatie van de wegge
bruiker is echter een minder
gewenst bijprodukt van deze
methode.
Een der jongste methoden is dan
ook. de enquête op de parkeer
terreinen, Daarbij treft men in-
of uitstappende automobilisten.
Zij verkeren in een overgangs
handeling en kunnen zander
oponthoud voor anderen en
vaak ook zonder ergenis naar
het doei van hun rit worden ge
vraagd. Daarbij kun je dus
weer honderd procent van de
gebruikers tellen. En je behoeft
niet te vragen naar het begin-
of het eindpunt van de rit, want
daar sta je als ondervrager.
Be resultaten van de straat-en-
quetes blijken de werkelijkheid
zeer goed te benaderen. Hieruit
afgeleide netwerken behoeven
slechts zelden te worden bijge
stuurd.
Be tel-drempels die men op
straat ziet liggen, zijn vaak be
doeld als controle voor de uit
gewerkte „maquettes1'.
Computer Associates heeft een
netwerk in bewerking. De eer
ste controles zijn uitgevoerd en
men hoopt weldra hiermee op
de markt te komen.
Computer Associates is van plan
om het Openbaar Lichaam
Rijnmond het verkeersplan aan
te bieden. De gegevens voor dil
verkeersplan zijn in ruwe vorm
reeds voorhanden. Er is vier
jaar geleden een verkeersen
quête in het Rijnmondgebied
gehouden. De definitieve uit
werking hiervan kan echter nog
jaren op zich laten wachten en
daarmee dus het toevoeren van
deze gegevens aan een even
tueel door het Sehiedamse com
puterbedrijf geleverd netwerk-
Programma.
Drukke kruispunten be-compuferen.
pen de „Sehiedamse" deskundi
gen daar maar vast wat op
vooruit. Ze hebben zich gespe
cialiseerd op een gebied dat
door de meeste andere compu
terfirma's nog niet zo intensief
is betreden n.l. dat van het in
de computer invoeren van ge
gevens die door anderen zijn
verzameld en het opleveren
van de antwoorden op heel wat
ingewikkelde verkeersvragen.
In het toekomstbeeld zonder
verkeersagenten is dat dus de
verwerking van de gegevens,
die door de straat-computers
worden geleverd en het geven
van de eindresultaten. Hoe de
gegevens moeten worden ver
zameld en wat er met de eind
resultaten moet gebeuren, valt
(nog) buiten, het Sehiedamse
werkveld.
Voor de conferentiekamers houdt
deze specialisatie dus in dat de
verkeersdeskundigen hun eigen
gegevens kunnen meebrengen
en deze invoeren in de compu
ter om de consequenties te
overzien. De mensen van Com
puter Associaties stellen met
nadruk: Het gel'ijkhebben zit er
niet in, wèl de slagvaardigheid.
De juistheid van de antwoorden
hangt namelijk af van de (door
anderen) ingevoerde gegevens.
Omdat dergelijke denk-projecten
weliswaar tijdens de wat still fi
re dagen worden uitgewerkt,
maar toch zeer grote investe
ringen vergen, is het voor dit
moderne Sehiedamse handels
bedrijf van levensbelang de
wensen en gedachten van mo
gelijke toekomstige gebruikers
te kennen. Er wordt met aller
lei overheden intensief contact
onderhouden. Mogelijk zullen
2ij iets eerder tot kopen over
gaan, als het project ook enigs
zins een „kindje" van hv.zelf is
geworden. Zo redenerend kan
men stellen dat Computer Asso
ciates hoopt dat het verkeers
plan voor Rijnmond ook een
beetje een kind van het Open
baar Lichaam Rijnmond zal
worden. Een kind dat mogelijk
aan de vooravond staat van
adoptie. Veiligheidshalve moet
hierbij wel worden gesteld dat
de officiële avonden lang du
ren, en met name de vooravon
den. Bovendien, wordt het ver
keersonderzoek volgens de
Sehiedamse computermensen,
door dc overheid nogal eens als
een stiefkindje behandeld. En
dat zou dan weer een heel an
der licht op die adoptie werpen.
1 £en stukje plattegrond „gezien" door het oog van de computer.
„De mensen moeten niet denken
dat er geen donder aan de ver
keersopstoppingen wordt ge
daan. Ze moeten eigenlijk alle
maal weten dat er aan dc te
kentafels wel degelijk aan een.
grote lijn wordt gewerkt. Je
moet ais overheid vooral van
daag de dag geen geld uitgeven
voor dingen die in de naaste
toekomst toch niet meer nodig
zijn."
Zo ziet de heer C. Ket van Com
puter Associates de materie
waar hij mee te maken heeft.
Hij stelt zelfs dat niemand in
het had en is geïnteresseerd,
maar iedereen des te meer in
de toekomst. De computer
moet die toekomst smgszions
voorspellen en daarnaast bekij*
ken of bepaalde tijdelijke pro
jecten nog lonend zijn. Zo niet,
■dan moet de verkeersdeelne
mer maar een paar ongemak
ken voor lief nemen.
Die deelnemer is trouwens toch
een moeilijk grijpbaar iemand.
De computer weet eigenlijk al
leen maar goed raad met
woon-werkverkeer, omdat dit
steeds de weg van de minste
weerstand zal opzoeken. Toeris
ten die gemotoriseerd een stad
induiken, zijn volkomen on
grijpbaar voor de computer-
Winkelende mensen eveneens.
Ze laten zich leiden door aan
trekkelijke etalages en de be
hoefte aan bepaalde goederen
op bepaalde tijdstippen. Erva
ringscijfers hebben geleerd
waar beide groepen ongeveer
heengaan, en hoe lang ze daar
blijven.
Van de doorgaande toerist wordt
verondersteld dat hij of zij op
de verkeersborden rijdt omdat
hij de weg niet zo goed kent.
Bovendien zijn al heel wat
stadskernen zo ingericht dat ze
moeilijk doordringbaar zijn
voor het doorgaande verkeer.
Je mag er wel in, maar niet
doorheen. Voor doorgaand ver
keer is „omrijden" het parool.
En vaak zelfs vele kilometers.
Behalve met deze algemene ge
gevens over enkele bevolkings
groepen, moeten de verkeers
deskundigen bijvoorbeeld reke
ning houden met de grote aan
tallen mensen die van voetbal
wedstrijden naar huis gaan.
Die moeten als het enigszins
kan, een groene golf mee heb
ben.
En dat is dan weer zo n gebied
waar heel wat haken en ogen
liggen. Een reden voor de
Sehiedamse computermensen
om er voorlopig af te blijven.
De groene golf is een verplicht
ve-rkeers-nummer voor elke
zichzelf respecterende stad,
maar het probleem ligt bij het
kruispunt van de groene gol
ven. De golven zetten zichz If
daar vast.
Het is een (groen) lichtgevend
prohleem, waarbij nog veel
duister Is. Maar ook dat zal
moeten worden opgelost, wil
het verkeer in de toekomst van
de computer de garantie kun
nen krijgen dat het werkelijk
langs de kortste route, in tijd
uitgedrukt, naar huis of werk
wordt gestuurd.
Verkeersagent, een uitstervend beroep?
Napoleon zette met tinnen sol
daatjes een „maquette" uit van
de veldslag zoals hij die dacht
te voeren. Voor de verschillen
de fasen ook verschillende ma
quettes. Zijn belangrijkste ge
gevens verkreeg hij uit zijn ge
heugen- Hij moest met de hand
realiseren wat hij wenste.
Iets dergelijks doet de computer
nu, sneller, nauwkeuriger, om
veel raeer facetten denkend,
gebaseerd op verkeersonder-
zoekingen die nu en ontwikke
ling van zo'n tien jaar hebben
doorgemaakt.
Een der computer-deskundigen
de heer Ket, adjunct-directeur
van Computer Associates, ver
telt enthousiast over zijn jong
ste ervaringen. „Ergens in een
stad zat men rond de tafel. Er
werd vergaderd over de vorm
van enkele kruispunten. De me
ningen van provincie en ge
meente liepen nogal uiteen,
maar een eindresultaat kwam
er niet goed uit. De zitting werd
een dag verdaagd. Er werden
diezelfde dag nog tellers op de
kruispunten aangebracht,
's avonds nog ponskaarten ge
maakt en "s morgens werd al
les door de computer gedraaid,
"s Middags lagen enkele alter
natieve mogelijkheden uitgeke-
tend en. wel op tafel. Vroeger
zou zoiets weken hebben ge
duurd, Nu verdaag je een ver
gadering en je kunt kort daar
na toch meteen weer verder.
Dit is één der eerste program
ma-pakketten die wij klaar
hebben. We werken aan méér".
S
"l
fC ---
N. 'r
11
1 f
e ,i, f
De heer Ket vergelijkt een ver
keersplan voor een geheel sa-
Kruispunten zoals de computer
ze op papier zet Er is veel van
af te lezen en veel op aan te
brengen. De computer geeft
de consequenties.
menhangend gebied, met een
elektriciteits-netwerk, waarin
het stopcontact het punt is
waar het verkeer binnenkomt
en de gloeilamp het punt wu..r
hot or weer uiigdat. Als Lol. cl
gaat dit uiteraard emgsz./u.
mank, maar m het venct-fij-
spraakgebruik wordt wei dog.-
lijk over voedmgspunten
sproken en over weerstancicn
Een netwerk kent in dc pia..-
U]k veel „stopcontacten
Meestal zijn dat 's morgens cc
woonwijken en 's avonds de be
drijven. Eenmaal per etmaa!
verwisselen dus de lampen en
stopcontacten van functie.
Er is uiteraard heel wat onder
zoekwerk nodig om vast te stei
len hoe groot de dagelijkse
stromingen zijn en waar ce
weerstanden zitten. En hoe
deze weerstanden zich gedra
gen onder de vele honderden
omslandigneden die denkbaar
zijn.
Voor dergelijke metingen zijn
reeds deugdelijke methoden
door anderen ontwikkeld. Com
puter Associates houd; zich be
zig met het ontwerpen van a lie
denkbare alternatieven op
grond van de binnengekomen
gegevens. Er wordt antwoord
gegeven op duizenden vragen
en die antwoorden worden
klaargelegd voor het geval dat
zich die bepaalde situaties
voordoen. Op dat moment zal
de computer zijn gegevens in
rekordtijd opspuiten.
Dc heer Ket: „Zo'n klaarge
maakt netwerk is eigenlijk een
plattegrond van de stad. waar
in de capaciteit van elke weg
slaat aangegeven. Dat netwerk
koppelen we uan een zogc-
tiacim cl herkoms t-ü este mmmgs-
j>un. waarin het woon-werk ver
keer is uitgebeeld. En dan kij
ken we wal dc gevolgen zijn ais
wc steeds mondjesmaat meer
vei keer de weg opsturen. We
gaan er vanim dat de gerouti
neerde forsenseis de weg van
dc minste weerstand zullen vin-
oen. Eu een steeds groter wor
dend verkeersaanbod, een open
buig of verkeersongeval, 15 aan
de hand van ons netwerk te
vooiipolien hoe de verkecia-
deememers dan zuilen moeten
gaan njaen. Dat wordt een
iiuniül malen aan de praktijk
getoetst en bijgc-stuuid en auai-
na Lakeien we onze toekomst-
erwuLftiingcn dan op".
De heer Ket presteert het mofcite-
J000 om alle belnngujke facto
ren in een loimuie lo vangen.
Verkeersaanbod m de spits, bij
voetbalwedstrijden of op
nwrkuiagen, we ge apacileiten,
tv e g sn eih e d e n, weeromstandig
heden. Net ais het ernaar uit
ziet dat niets de profetie mee-
un de weg staat, omdat alles
kan woruer. beickend, bekent
hij: „We maken mei aard een-
paar ernstige fouten door te
veronderstellen dat de formules
van vandaag ook voor morgen
gelden en dooi dat we de juiste
capaciteit van kruispunten met
itennen.
Uitgaande van de juiste gegevens
kum en onze resultaten er ech
ter redelijk mee door. Vor
keer spi a nol ogen kunnen er mee
werken, vooral omdat ze hun.
prognoses eveneens snel aan
wijzigende omstandigheden
kunnen aanpassen. Voorts zijn
deze antwoorden uitstekend ge
schikt om een globaal toe
komstbeeld te krijgen, waar
bijvoorbeeld gemeenteraden
mee moeten werken. Ze zijn
echter uiterst gevaarlijk in de
handen van leken".
