Schiedams enige makreelroker W. W. Geerlings:
Het blijft
toch een
yak apart"
1
Vrije Academie verhuist naar Prinses Julianaschool
11
au, A,jy y^,4LU
f
FIJNE SMAAK
Chemische
bedrijvigheid
in Schiedam
is gering
DE ENIGE
AFNEMEND
L, -
I - V '•"H-h-v.. ."N^
§p
i
c
gCHIEDAMSCHE COURANT DONDERDAG 19 AUGUSTUS 19T1
Schiedam Je hoeft de deur aan de Lange Haven maar open
te duwen en je staat er middenin. Vaten met vissen, platte
kistjes, teilen en in de hoek stenen „bedsteden" met glim
mend zwarte binnenwanden. Je baant je een weg door een
beklemmend odeur van teer, vis en pekel. Makreelrokerij W.
W. Geerlings is vlot toegankelijk, evenals de baas van het ge
rookte beestenspul. Verdiept in het bereidingsproces van het
zeebanket als hij is, komt hij overeind om over zijn met rook
omhulde broodwinning te praten.
Hij kapt ermee. Zijn besluit
staat vast. Volgend jaar
wordt hij vijfenzestig en dan
staat hij zijn plaats op de
commandobrug af aan de
37-jarige zoon Joop. Schie
dams enige makreelrokerij
blijft dan toch behouden, in
weerwil van de geruchten
van plaatselijke smulpapen.
„Er is inderdaad sprake van
geweest, een jaar of drie ge
leden", verklaart de heer
Geerlings.
„Ze wilden me uitkopen. Maar
het was niet, omdat de zaak
slecht loopt. Ik raak mijn ma
krelen kwijt en het ziet er niet
naar uit dat dit verandert". Het
sinds 1949 in een pakhuis geves
tigde vader- en zoon-bedrijf kan
in dit decennium van moorden
de concurrentie en insnoerende
regeringsmaatregelen. het
hoofd nog met gemak boven
water houden. De remedie
wordt evenmin geheim gehou
den als; het recept van gerookte
vis. „Het krijgen van personeel
is de groote moeilijkheid in een
door
Peter l'Anii
rokerij. Je kan bijna geen men
sen sneer krijgen voor dit be
werkelijke beroep. Maar mijn
zoon en ik doen alles zélf. Daar
redden we het mee". Zonder de
produkten van de viswinkeliers
als slecht te willen bestempe
len, moet het hem toch van het
hart dat zijn in de Noorse wate
ren opgediepte makrelen supe
rieur van. kwaliteit zijn. „Eer
ste klas vis, daar ben ik bekend
om. Een kenner proeft het ver
schil. En dan. natuurlijk helder
heid. Dat is erg belangrijk. Als
wil vrijdags klaar zijn met ro
ken, dan kan je van de vloer
eten". Zo kon het gebeuren dat
de heer Geerlings belangrijke
afnemers heeft in. Schiedam,
Rotterdam en Vlaardingen. Hij
heeft er alle vertrouwen in dat
zijn in het rokersvak opgegroei
de zoon de naam Geerlings zal
groothouden.
genlijk al gaar gepekelde vis
wordt gedurende twee dagen in
de rook gehangen. Het is koude
rook, zegt de heer Geerlings,
waarmee hij bedoelt dat de
temperatuur ervan veel lager
is dan bij het stomen. Hier
wordt een temperatuur bereikt
van tachtig graden.
De heer Geerlings toont de aan
de binnenkant met teer af
komstig van de brandende hout-
resten bedekte rookgaten.
Een ouderwets, maar volgens
hem onovertroffen bedrijfsuit-
rusting. Zoon Joop: „We zijn
eens in IJmuiden in rokerijen
gaan kijken. Daar gaat alles
machinaal. Erg snel, maar de
vis wordt door gas gedroogd.
De smaak is er ook wel naar.
De makreel is erg flauw". De
brand in de houtkrullen don
maar. Maar daar ben je nog
niet mee klaar.
De oude Geerlings: „Je moet
krullen van eiken- en beu
kenhout hebben. Daarmee
krijg je die fijne smaak. Er
mag niet veel hars aan zit
ten, anders krijg je zwarte
vis. En dan de lucifer erbij.
Het vuur mag niet te hard
en niet te zacht branden.
Een mooi gespreid vuur, dat
is het beste. Vroeger had je
die eiken spaanders van de
wijnkuiperijen. Jammer dat
Vóór de makrelen worden gerookt controleert de heer W. W. Geerlings de vissen.
Zoon Joop Geerlings maakt de
verse makrelen gereed voor
hef rook-procédé.
die er niet meer zijn. Maar
het is een vak apart, dat ro
ken. Erg arbeidsintensief.
We krijgen de vis wel vijf
keer in onze handen, voor
dal ze de deur uitgaan. In de
meeste grote rokerijen
(Schevcningen. Monniken
dam en Spankenburg) slaan
ze een paar keer over". Zoon
Jaap weet te vertellen dat de
grote bedrijven steeds meer
gaan inkrimpen, omdat ze
niet voldoende personeel
kunnen krijgen.
Dc '>cslo makrelcmijd strekt zich
uit over de maanden augustus,
september en oktober. ,,Dan
heb je de mooiste exemplaren.
's Winters .is de maki'eel brood
mager en is de beste in de
Noorse wateren te vinden. De
Noordzee is vrijwel leeg gevist.
Onze vissers zoeken het dan
ook steeds noordelijker. Maar
toch heb ik liever de vangsten
van de Noorse vissers. Die vrie
zen de vis levend in. Op die
manier kun je hem veel langer
vers houden."
Hoewel de kosten van vervoer en
opslag in het vrieshuis een
steeds drukkender last vormen,
gelooft de heer Geerlings in het
voortbestaan van zijn oude stijl.
Zijn makrelen worden graag ge
geten, daarvan is hij overtuigd.
En dat zal volgens hem niet
veranderen, want zijn zoon is
van .eigen kweek". „Volgend
jaar ga ik met een gerust hart
van m'n pensioen genieten",
kondigt hij aan. Zijn optimisme
is getaand en onaantastbaar.
Schiedam De burgerij kan rus
tig gaan slapen. Deze enigszins
zwaar belaste zinsnede kan op
nieuw van toepassing gemaakt
worden op de chemische indus
trieën die Schiedam rijk zou
zijn. Een- korte peiling van de
kant van dc Schicdamse Cou
rant heeft zeer weinig gevaar
lijke situaties aan het licht ge
bracht. Bij de Kamer van
Koophandel staan negentien
chemische bedrijven ingeschre-
aen. De meestcn zijn echter
niet meer dan een kantooradres
of een kleine opslagmogelijk
heid, van waaruit gehandeld
wordt. Daarbij hebben we dan
nel de gedistiJleerd-branclio
buiten beschouwing gelaten.
De brandweerotlicier M. L. Pas-
schier die o.a. gespecialiseerd
is op het gebied van. de brand
preventie, deelde ons mee dat
Pr weinig bedrijven zijn waa«-
hu zich zougen over maakt. Het
lijfje van acuKamer van Koop
handel le\e.-«ei*«cin geen mcu-
wp-' gezfcmWïfïbn -op. Dp
brandweer is volgens hem vol
doende geoutilleerd voor de
meeste met redelijkheid te bo
denken calamiteiten. Elke win
kel waar chemicaliën verkocut
worden of grote hoeveelheden
spuitbussen bewaard; 'kalt ech
ter explosiegevaar opleveren.
Er wordt m Schiedam echxer
nergens met hoge drukken ge
werkt of met hoge temperatu
ren, zoals dat aan de overkant
van de Nieuwe Waterweg wel
gebeurt. Toch is de brandweer
bij dit alles grotendeels afhan
kelijk van wat de indiustrie aan
gegevens kwijt wil. Dat geeft
geen redenen tot klagen, maar
de heer Passchier kan zich
voorstellen dat ze bij een nieuw
gevonden produkt niet meteen
de brandweer bellen om de sa
menstelling te melden.
Zijn mening dat er weinig pro
bleembedrijven in Schiedam
zijn, wordt gedeeld door de
heer A. Boumon, procuratie
houder van de Chemische fa
briek Schiedam. „Wij zijn, ge
loof ik, de enige in deze omge
ving. De rest mengt misschien
iets of heeft een kleine opslag.
Echt m grote hoeveelheden
chemische produkten fabrice
ren doet hier verder niemand".
Ook zijn eigen bedrijf is niet een
van de grootste met zijn 23
man personeel. „Veel afnemers
denken dat we veel groter zijn
omdat we zo enorm veel pro
dukten in grote hoeveelheden
tevoren. Ze denken dat we zo'n
vijfhonderd man hebben". De
heed Bouman is ervan over
tuigd dat zijn bedrijf weinig ge
vaarlijk is. „We hebben natuur
lijk wel een grote opslag van
spuitbussen en we werken mei
ohen en vetten en met chemica
liën rhe grotendeel» door de raf
finaderijen geleverd worden.
Er zijn echter geen giftige stol
len bij".
Hij weet zich uit de ruim vijftig
jarige bedrijfsgeschiedenis
geen enkele calamiteit te herin
neren. Toch vindt hij het een
prettige omstandigheid dat zijn
bedrijf temidden van kantoor
ruimten gelegen is. Moch er
toch iets gebeuren, dan lopen
vr alleen kantoorpanden gevaar
en vrijwel geen mensen. Hij
gaat er echter vanuit dat alle
veiligheid smaal regelen geno
men zijn.
t Volgens de heer Geerlings ligt de
makreelvangst op de Noordzee
binnen enkele jaren geheel stil.
Afnemende vangsten en dalen
de kwaliteit hebben hem er al
een poos geleden toegebracht
zijn voorraad uit Noorse vang
sten aan te vullen.
Gemiddeld een keer in de twee
maanden laat hij aan. de Eems-
paven in Rotterdam een vijf-
tientons auto met Noorse vis
"vullen. Ze wordt opgeslagen in
vrieshuis De Maas aan 't Hoofd
in Schiedam. Afhankelijk van
He behoefte van de afnemers
wordt om de twee dagen, een
hoeveelheid naar de Lange Ha
ven overgebracht. „Op die ma
nier lean je steeds vers leve
ren", legt hij uit. Per week
wordt ruim een ton gerookt,
wat gelijk is aan tweeëneenhalf
duizend makrelen. Drie keer
Pfir week wordt het vuur in de
rookkasten („in Scheveningen
zeggen ze „hangers" aange
stoken. Om vijf uur 's morgens
worden de vissen aan pennen
gestoken en boven de smeue-
lende houtkrullen gehangen.
Om negen uur is de lekkernij
^jaar. Hoewel het hele proces
als „roken" wordt omschreven,
heb je dan geen gerookte* maar
gestoomde makreel. De eigen
lijke robkprocedure gaat als
volgt. De makrelen, worden in
een vat met pekel gestopt en
blijven daar twee maanden in.
Daarna worden ze in een bak
met water geweekt. De over-
vloed aan pekel wordt In het
f water opgenomen. Vervolgens
gaan ze een rookhok in. De ei-
Vlaardingen In de loop van september begint ook voor de Vrije
Academie weer het nieuwe seizoen. Maar niet in de Zomerstraat.
Want eindelijk na jaren tobben is de Vrije Academie uit haar
huisvestingsprobleem. Zij krijgt namelijk de volgende maand de
beschikking over de Prinses Julianaschool aan de Stationsstraat en
daarmee de beschikking over tien lokalen. Dat betekent niet dat
men na aanmelding van zo'n 500 cursisten de rest wegens
plaatsgebrek moet afwijzen. Het betekent wel dat men dit nieuwe
seizoen kan gaan werken met zo'n 800 deelnemers aan de diverse
cursussen.
En wie heeft nooit eens het idee
wat te willen gaan doen aan
creatieve arbeid, zoals boetse
ren, tekenen, handenarbeid,
naaldwerk, expressie, edelsme
den of pottendraaïcn? Zelfs
moeders met jonge kinderen
kunnen dit seizoen met een ge
rust hart een cursus bij de
Vrije Academie gaan volgen.
Zelf kunnen ze er op dinsdag
ochtend terecht om anderhalf
uur te gaan tekenen, boetseren
of weven. De kleine behoeft
geen hindernis te zyn. Want
voor f 1.59 voor anderhalf uur
per week (f 6 per maand) zorgt
de Vrjje Academie dat «tv peu
ter kinderoppas heeft en nog
wordt beziggehouden ook.
Wie in zijn vrije tijd graag crea
tief bezig wil zijn. maar eigen
lijk met precies weet naar wel
ke vorm hij of zij zoekt, koopt
een zwerverskaart a f 20 per
maand. Met deze kaart kan
men elke cursus bezoeken. Al
licht dat men na een maand
een keu/e kan doen en weet
wat men wil.
Het zaaltje dat de Vrije Acade
mie in De Heipaal m Holy had.
is voor enige tijd gesloten. Wel
zijn alle betrokkenen bezig zo
snel^mogelijk dependances van
de Vrije Academie m de diver
se Vlaardingse wijken te ope
nen. Het ziet er naar uit dat dit
in de Westwijk het eerste zal
gebeuren.
Een cursus kost voor kmderen
van zes tot waalf f7 per
maand; voor 12-jarigen en ou
der f 8 en voor 16-jarigen f 10
per maand. Aanmeldingen wor
den ingewacht bij dc admini
stratrice van de Vrije Acade
mie, mevrouw W. J. Velt-
«Mmee* 4h
i
-V"
i<$!5
kamp-van Kroo»hof. Van Blan- ArvfD T
kenheimstraat 19. Viaardmgen, 9 Uir« brouwer* onze lezers bekend oIs de auteur van de strip „De grofe plonsdocent aan de vrije Academie, tekende alvast
tel. 24654S. de Prinses Jui/anosc/ioo/ zoals die eruit moet gaan zien wanneer het de Vrije Academie is geworden
