„Publiek gaat zuivering betalen
maar wil niets over cle vervuiling
weten"
B»
J9 van der Hammen:
m
I
8
1
sÉiltf
«gis
foto's j
Samenwerken
zonder
eensgezindheid
GELD ZIEN
DRIE PROBLEMEN
SPOELEN MAAR
KRAPTE
De ka-
SCÖlEDAMSCH-t COURANT ZATERDAG 30 OKTOBER 1971
door
Andries
Ratsma
Schiedam Het publiek moet weliswaar een waterverontreini-
gingsbelasting gaan betalen, maar het zal zich er nauwelijks
in willen verdiepen waar dat voor nodig is. Men wordt nu
eenmaal niet graag met de neus op de eigen vuil-produktie ge
drukt Dit is de stellige overtuiging van "de heer J. v.d. Ham
men, afdelingschef bij rioleringen en bestratingen van ge
meentewerken. Hij baseert deze overtuiging op waarnemin
gen in eigen kring. Rioleringen en vuilafvoer blijven letter
lijk en figuurlijk onder de oppervlakte van ons leven. „Zelfs
onze chefs vinden het vies", aldus de heer Van der Hammen.
Haas
deBakker
ffTJJ DE LEDEN VAN de groep
van 23 hebben gisteravond
,him kritiek op het college en op
•elkaar kruimen spuien. Voor het
•grootste gedeelte heeft dit plaats
gevonden in een besloten verga
dering, die pas nadat alle discus
sies daarover waren beëindigd
openbaar werd. Ondanks dat
bleek één ding duidelijk r er is wil
tot samenwerking, maar een
hechte eenheid bleek niet 'aarove"^
Dg.
.Op zichzelf is dat in een vergade
ring, bestaande uit een zo ge-
mengd gezelschap als WD,
CPN, PvdA/PPR en D'66 natuur-
:h]b niet verwonderlijk, 'Ht* partij
en gingen vorig jaar akkoord met
het ondertekenen van een pro
gramma als richtsnoer voor het
beleid van het college en behou
dens enkele punten konden, zij
ïich daar ook gisteravond^ .nog]
«ver vinden.
pyjDE UITLATING van wet-
houder Houtman, met KVP
en PCG te willen gaan praten om
.de ruziemakerij in de raad tot
ren einde te brengen, getuigt-van
enige moed. Vooral omdat de wet-
bender in de raad steeds doelwit
van die partijen is en omdat deze
dan ook nooit hebben ge
spaard. Voor de heer Houtman is
|hel gehakketak in de raad gedu
rende het laatste jaar kennelijk
'teveel geworden en om er een
einde aan te maken, wal bij ken
nelijk zelfs dit college op het spel
letten,
Daar waren de andere leden
van de groep van 23 wel even stil
van. Een gave demonstratie van.
eenheid kwam er gisteravond niet
vit omdat tussen de deelnemende
partijen nogal wat geschillen be
staan. Ook in een wat meer infor
mele bijeenkomst na de vergade-
hng bleek de sfeer nog bol van
wantrouwen.
KTjjDAT ROEPT DE vraag op,
Wö hoeveel waarde er nog te
hechten valt aan de eensgezind-
«eid van de groep. Het samen
werkingsorgaan dat nu wordt sa
mengesteld, komt misschien nog
tijd om de zaak te redden,
consequentie van een gesprek
met KVP en PCG zal evenwel
ïijn dat er politieke consessies
jollen moeten worden gedaan en
«t is nog maar de vraag, of dii
voor de andere partijen in de
fëad aanvaardbaar zal zijn.
verdwaald als men was in hei
ponkere en o zo onduidelijke bos
J-3? Plaatselijke gemeentepol i-
«ek, lijkt het er nog niet erg op
«at de groep van 23 na gister
avond helemaal uit de problemen
Met name tussen D'66 en de
frvoA zit het niet best, terwijl een
^principiële D'66 afgevaardigde
lasteren op het punt van open
baarheid alle andere partijen te-
pa zich in het harnas joeg.
fftji VOORLOPIG ziet het er
Ci3naar uit, dat de groep van 23
ondanks alle verschillen van
ciening kan volhouden. De vier
partijen, zo verschillend van
?ard, zullen evenwel vaak met
compromissen genoegen moeten
ho l11". °p het Punt van open-
b'wf geldt dat zeker vooi
"bö. voor wiens afgevaardigde
proeke dit even zwaar ligt als de
^JdagsheUiging voor zijn SGP-
,°üega m de raad. Voor een. par-
J. die nadrukkelijk progmatiscb
^niet dogmatisch een. opmerke-
Toch heeft ieder er zo zijn proble
men mee. Het verhelpen van
verstoppingen in gootsteen en
riool is een activiteit die reeds
van jaren het op het trainings
programma van de recht
geaarde doe-het-zelver staat.
Blank staande straten en
weersvoorspellingen op basis
van het stinken der grachten,
zijn gemeengoed. We weten
van chemische was- en afwas-
middelen die zelfs na „zoveel
borden later" nog niet uitge
werkt zijn en werkzaam en wel
in het riool verdwijnen. We le
zen over het ontbreken van
rioolwaterzuiveringsinstalla
ties op plaatsen waar we ze al
jarenlang verondersteld had
den.
Ondanks onze nogal parate ken
nis blijven we de riolen ver
keerd gebruiken. Verkeerd ge
bruik door onwetendheid, vol
gens de heer Van der Hammen,
mogelijk veroorzaakt door ge
brek aan interesse. Tegen deze
achtergrond vertelt hij zijn ver
haal. Interessant, maar steeds
onderbroken door de opmer
king: „Zou het publiek dat nu
wel willen weten?"
De gemeente Schiedam geeft het
vuil aan het rijk door, vrijwel
in de toestand, zoals het dat
zelf heeft ontvangen. Zand
wordt er uit weggevangen. Vas
te stoffen en voorwerpen wor
den vermalen. Zuivering is een
woord dat nog geen eigen afde
ling achter zich heeft staan. De
heer Van der Hammen kan
daardoor over deze zaak eigen
lijk nog slechts een prlvé-me-
ning naar voren brengen. Zijn
zeggenschap loopt tot aan de
monding van de riooipijpen in
de 2andkelders van de rioolge
malen. Spe-ciaai voor dit inter
view mocht hij even over de?'*
grens heenpraten omdat er zo
gauw niemand anders beschik
baar was. Hij deed het graag.
„Zolang we nog geen zuiverings
installatie hebben, wij het rijk
geld zien voor de lozing van
vuil afvalwater op de rijkswa
teren. Dat geld zal grotendeels
aangewend worden als subsidie
op de bouw van zuiveringsin
stallaties. Het wil echter hele
maal niet zeggen dat de eerste
installatie in Schiedam komt te
staan. Misschien staat Maas
tricht wel als eerste in de rij.
Ik zou echter best willen dat
het Schiedam was. We vinden
het nu eenmaal zelf geen erg
best voorbeeld voor de burgerij
dat wij alles ongezuiverd lo
zen". De heer Van der Ham
men vindt het echter een ramp
dat kennelijk weer alles tege
lijk moet gebeuren. De kans be
staat dat ook minder deskundi
gen aan het bouwen slaan. Dit
is echt een terrein met toe
komstmogelijkheden, Er is
reeds voldoende kennis aanwe
zig om tot goede resultaten te
kunnen komen. De gemeenten
zullen van elkaar moeten leren.
In Schiedam wordt er reeds
vijftien jaar over gepraat en
vooral de laatste tijd maakt
men zich bij de gemeente klaar
om in de startblokken te gaan
staan.
De heer Van der Hammen hoopt
erop dat de rijksbelasting die
aan. de vervuiler, burger en in
dustrie, wordt doorberekend,
laatstgenoemde ertoe zal bren
gen zich met zuivering bezig te
houden. Hij rekent erop dat de
chemici in bepaalde bedrijven
zich zullen afvragen wat er
voor alternatieve mogeiykhe-
den schuilen in de stoffen die
zij lozen en waarvan zij de sa
menstelling goed kennen.
Er is geld te verdienen door be
lastingvermindering na te stre
ven. Het controleren van de
vuilafscheiding van fabrieken
is voornamelijk een technische
kwestie die goed uitvoerbaar is.
Globaal heeft men een redelijk
goed idee wat er zoal aan afval
water geproduceerd wordt,
door de waterleveranties in het
oog te houden. "Wat er aan wa
ter een bedrijf binnenkomt,
moet er in een of andere vorm
ook weer Uit. De vraag: „Wat
doen ze ermee?" zit de mensen
van rioleringen in het bloed ge
bakken. Ze kunnen terecht m
allerlei wettelijke regelingen
die weinig aan het toeval over
laten. Er is reeds heel wat
voorgeschreven, maar ook be
drijfsdirecties weten niet altijd
wat hun personeelsleden zo
maar even door het riool spoe
len, omdat het „vermoedeljk
wel kan". En met deze consta
tering zijn we weer terug bij de
mens zelf: De vervuiler die
zich onvoldoende realiseert wat
hij doet en die het achteraf niet
eens zo erg graag wil weten.
De problemen van de toekomst
en gedeeltelijk ook reeds van
vandaag zien er dus als volgt
uit: Er is vuil dat zichzelf af
breekt en dat vrij gemakkelijk
op rijkswater geloosd kan wor
den. Er is voorts vuil dat enige
zorg behoeft voor het uit het
riool verwijderd is en er is ten
slotte vuil dat in aanmerking
komt voor een moderne zuive
ringsinstallatie, omdat het af
braak-problemen geeft. Over
de eerste twee soorten weet de
heer Van der Hammen nu
reeds ter dege mee te praten.
De laatste vuilsoort zal mis
schien in de toekomst ooit eens
sonder zijn „heerschappij" val
len.
Vandaag de dag is er reeds heel
wat te vertellen. De w.c. is nog
steeds de grote concurrent van
de vuilnisemmer en dat vooral
doordat de loopafstand binnens
huis afgelegd kan worden en
veelal half zo groot is. De heer
Van der Hammen: „Het is
moeilijk een kind zindelijk te
krijgen, maar ook om een vol
wassene zindelijk te houden. De
meesten geven toe dat ze niet
zover hebben nagedacht, als je
eens met een uitleg aankomt.
De moeilijkheden zijn eigenlijk
pas goed begonnen na de twee
de wereldoorlog. De mensen
kregen het te goed. Ze bewaren
geen aardappelen van de vori-
ge dag meer. Ze blijven niet
'n hele dag met een ladder in
hun kous lopen. De nieuwe kous
wordt in een restaurant uit een
automaat getrokken, de oude
gaat maar al te vaak door het
riool. Men hecht niet veel waar
de aan kleine voorwerpen. Als
ze in een toilet vallen, vindt
men het vaak te vies om ze te
rug te pakken. Doorspoelen dus
maar. Kinderspeelgoed, ver
band artikelen plus acht liter
doorspoeiwater. Op de eerste
twee dingen is het riool niet, op
de laatste wel berekend.
Containers vol afval dat niet
versneden kan worden door de
installatie bij de pompgemalen,
worden regelmatig verwijderd.
Kleinere verontreinigingen
worden vermalen tussen kam
men en tandraderen, zodat ze
gemakkelijker door de perslei
ding naar de rivier gestuwd kun
nen worden. Deze raderen krij
gen een steeds omvangrijker
taak door de toenemende ver
vuiling van de riolen. De heer
Van der Hammen is zelfs bang
dat het publiek apparaten voor
vermaling zelf op de gootsteen
zal gaan aansluiten. Daardoor
zou er nog meer hard vuil mee-
gespoeld worden dan voorheen.
De apparaten zijn er al. In
Amerika worden ze druk ge
bruikt. In Schiedam is zoiets
nog niet toegepast.
Voorlopig gaan er nog voldoende
andere spullen door het riool
om problemen te geven. Als de
vuilnisman vrijdag en dinsdag
komt, dan heeft een moedor
met baby niet veel zin om een
heel weekeinde de papieren
luiers te bewaren. Ze spoelt zo
door. In de tijd van de nieuwe
aardappelen gaat er nogal wai
vuil uit de schrapmachme het
riool m. Viswinkels die zelf
schoonmaken, hebben wel al
lerlei verplichte „vangen" in
de afvoeren zitten, maar er
schiet uiteraard wel eens wat
doorheen. En dan zijn er de ga
rages met hun oheprodukten.
Officieel wordt alle vuil opge
vangen, maar wie zegt dat er
niet ergens een monteur een
putje dichterbij vindt dan de
vuilnisemmer of oliebak? Olie
blijft je ruiken in een verdun
ning van. 1 op 100.000 en vooral
als er bijvoorbeeld warm water
van een wasserij het riool in
gaat, dan is dit duidelijk te con
stateren. De lucht dringt dan
soms de huizen binnen. En dan
zijn er weer klachten. Klachten
die voor een deel hun grond
vinden in het feit dat het pu
bliek zich nauwelijks realiseert
wat er allemaal onder de grond
gebeurt.
Men belt bij wateroverlast vaak
met de opmerking „zet de
pomp eens aan", terwijl deze
reeds een half uur draait. Men
vindt dat de pomp weer afmoet
zodra een regenbui is opgehou
den. Men realiseert zich niet
dat de riolen en opvangkelders
dan nog vol water staan en
evenmin dat het meeste water
dat even op een vijver of
gracht geloosd wordt, kort
daarna weer terugstroomt.
Men realiseert zich niet dat in
genieuze systemen de verschil
lende waterstanden in het oog
en de diverse pompen aan de
teugel houden. Er gaat bijna
niets meer met de hand of het
moesten de veelvuldige werk
zaamheden zijn die veroorzaakt
worden door de verzakkingen
in de slappe Schiedamse bo
dem.
De heer Van der Hammen is niet
erg gedrukt door het feit dat er
sinds januari al een krapte
heerst, zodat hij een aantal op
hogingen in Nïeuwland en Spie-
ringshoek niet kan doorvoeren.
„De jaren 1957 en 1965 zijn ook
krap geweest en steeds werd
het daarna weer wat beter. We
kunnen onze wensen nog wei
heel even uitstellen, maar veel
langer moet het beslist niet. De
gemeenteraad heeft het. geld
reeds lang goedgekeurd, maar
Gedeputeerde Staten van
Zuid-Holland hebben hun fiat
nog niet gegeven. In een stencil
aan de bewoners hebben we dat
voorbehoud gemaakt. Ze weten
In ieder geval dat we willen,
maar niet kunnen".
Het zou volgens de heer Van der
Hammen in de heerfs plaatsvin
den omdat de tuinen die even
eens opgehoogd moeten wor
den, dan het beste kunnen wor
den aangepast. Momenteel heb
ben heel wat bewoners een „af
stapje" tussen hun tuin en de
straat, omdat zij de ophoging
reeds voltooid hebben. De heer
Van der Hammen vindt dat de
wijk Spieringshoek redelijk ge
lijkmatig verzakt is, maar
Nïeuwland ligt ongunstiger.
Hij kan zo uren over „zijn" pro
blemen doorvertellen. Over het
feit dat er weinig animo be
staat om bij rioleringen te gaan
werken. Op elk niveau zijn er
krachten te weinig. DU ver
schijnsel wordt nog versterkt
door het feit dat de ambtenaar
liever buiten het Rijnmondge
bied werkt. Wederom zegt de
heer Van der Hammen: „Zou
den de mensen dat nu interes
sant vinden?" Van een groot
gebouw kan hij zich voorstellen
dat het spectaculair gevonden
wordt er dat heet er aardig bij
staat. Rioleringen kunnen er
echter nooit eens aardig bij
staan. Het is een nogal gesloten
apparaat. Boven zowel als on
der de grond. Het is het mooi
ste als je er bijna niets aan te
doen hebt en niets mee te ma
ken. Dit verhaal is dan ook uit
sluitend bedoeld voor de men
sen die tegen een luchtje kun
nen bij hun streven naar de we
tenschap waar het geld blijft.
Ze betalen de huidige kosten
door hun rioolbelasting en de
zuivering in de toekomst door
het nieuwe bedrag. De riole
ringsmensen zeggen onder el
kaar; „Wat we er uit verdie
nen, gaat er ook weer in". Het
is een selecte groep die precies
weet wat dat betekent.
