an
monumenten oude glorie terug
0
Successen voor
ïïndhammer
en Jan v. d. Graaf
ce
HOOFDRIOOL IN
WOUDHOEK-ZUID
Indeling afd.
reserve vierde klas
MW '27 zakt ver terug
Goed
restaureren:
Niet
laten zien
dat je
er geweest
bent
Kopiëren
Schutterij
van Maasland
Gemakkelijk en veilig
voor al uw betalingen
geen kosten, wel rente
BONDSSPAARBANK
Bustocht naar
Floriade nu op
16 september
De Beer nieuwe
trainer LIOS
v ZATERDAG 12 AUGUSTUS 1972
3
De hear 6. P, Onverwagt
•rif* „De kunst ran bet res
taureren ia, dat Je niet kun*
sien dat w Is gerestaureerd-
Bet lijkt misschien dat we een
heet ondankbare taak hebben
als ik het zeg: wij doen ons
best dat Je niet Uunt zien dat
wij er geweest rijn". De heer
G. P. Onverwagt, die dit zegt.
kan alt ervaring spreken II1J U
directeur van het aannemersbe
drijf Huurman nv In Delft, dat
rich in de na-oorlogee Jaren
heeft gespecialiseerd in het res
taureren van gebouwen van
kunsthistorische waarde- Het
aantal gerestaureerde monu
menten bedraagt al meer dan
twee honderd en vijftig!
foto's van d€ belangrijkste wer
ken vanaf de restauratie van
ót toren van do Oude Kerk in
Delft (reeds in 1899!) rijr.
permanent geëxposeerd in het
«museum", dat ook verscheide
ne - oude werktuigen uit het
bouwvak bevat. Dit ,,mueeum"
bevindt rich in do fraai geres
taureerde en stijlvol ingerichte
boerden} „Marlotsboeve" aan
de Buitenwater-sloot hi Delft,
waarin het „hoofdkwartier", van
de vennootschap ls gevestigd.
Huurman Delft- Vaak zal men
borden met deze aanduiding Sn
de laatste kwart-eeuw hebben
gcrien in stad of dorp. Zeker in
onze provincie en in Zeeland,
vaar vooral jn Zeeuws-VIaande-
ren veel oorlogsschade aan his
torische gebouwen werd her-
Maar ook in andere delen
:n het land, in Noord-Hoüand,
D« bal in de fraai gerestaureerde boerderij „Martotsboeve" ba Drift, het „hoofdkwartier" van Huurman.
Noord-Brabant, Utrecht en. Gel
derland kan men die borden
zijn tegengekomen. De naam
Huurman .1» een begrip gewor
den, dat in direct verband
wordt, gebracht met belangrijke
restauraties»
In Delft éljn dat die vin de Oud®
Kerk met toren, de gevel van
het stadhuis en molen ,JJ®
Jan.H
Oosterloo
Roos", In Den Briel de St. Ca-
tharijnekerk ende toren, die
een geheel nieuwe fundering in
voorgespannen beton kreeg, en
het Brigitessenpoortje en in Bo
degraven de Ned.. Herv, Kerk
met haar bijzondere orgelpartij
en koorwangd met preekstoel-
Kerken (en torens) werden ook ge
reste ureerd tn Schiedam, Maas
land, Schipluiden, 't Woudt,
Geervliet, Poortugaal, Bergam
bacht, Hellevoetsluii en Abben-
broek, raadhuizen in HelleVoct-
sluis en Geervliet en ander®
monumenten in Vlanrdingèn (dé
visbank), Maassluig (gemeen-
landshuis) 'en Naaldwijk <H.
Geesthofje). Zeer bijzonder®
restauraties rijn geweest die
van het unieke dorpsplein van
St. Anna ter Muiden in Zeeuw**
Vlaanderen, het pal ei® „Hutt
ten Bosch" in Den Haag en het
hui» „Schuylenburg" op de Lan-,
ge Vijverberg iii de tesidc&tie»
En wat zeker niet onvermeld
mag blijven: de Mafolkoepél in
de tuin van het vooxtnallg pileis
Noordeinde.
chatüacreu wat mogelijk 1®", el-
dus directeur Onverwagt,
„maar het meest® wat moet ge
beuren is toch handwerk.
Daarom hebben we, behalve d®
gewone bouwvakmensen, specia
listen» ln dienst: beeldhouwer
zowel voor steen als hout. Zij
moeten de oude waardevolle or
namenten aan de gebouwen en.
het vaak ook waardevollemeu
bilair van kerkenen raadhuizen
kunnen herstellen. Vóór dit laat-
ste zijn ook meubelmakers jn
dienst". - -
ïn verband met de specialisatie
werd het bedrijf in de loop der
jaren uitgebreid met een eigen,
steenhouwerij en tlmmerfa-
VakülGTlSGn hr'ek* Hierdoor is het mogelijk
geworden in eigen werkplaatsen
het restauratievak ln nagenoeg
al zijn facetten t® beoefenen.
Beeldhouwers* steenhouwers en
meubelmakers werken niet al
leen., in de ateliers in Delft,
maar ook daar waar grote res
tauratiewerken ks uitvoering
Restauraties als die in Bodegra
ven (de rococo-orgelkast), Hel-
levoetsluis (de met fraai snij
werk versierd® «ehouwen in het
raadhuis) en het Hals ten Bosch
{belangrijk stucwerk) vereisen
groot vakmanschap. „W® ar
rijn, aoalt W\ Dordrecht (Staten
zaal), Bergen op Zoom (Markie
zenhof ®n St. Geertxuidskerk)
en Edam (Ned. Htrv» kerk).
/Wat zwaar aangevreten door de
tand des tijds, zoals dat heat,
uit de te restaureren gebouwen
tevoorschijn ia gekomen, wordt
bij Huurman hersteld. Achter
de boerderij in Delft liggen In
een loods vele zaken opgesla
gen. waarvan men zou menen,
dat het waardeloze spullen van
een sloop zijn/Maar elk stuk is
genummerd behoort tot iet*
wat straks weer luister zal ge
ven aan. het Interieur van een
gerestaureerd gebouw' "Want
wat hier wacht op de handen en
gereed schappen van de vakbe
kwame restaurateurs zijn de
rijk versierde wanden en deu
ren uit het pand Wijnhaven 9 in
.Delft,dl® .te zijner tijd /één
plaat® zullen krijgen in het" mu
seum „Paul Tétar van Elven",
het orgel uit de kerk van Scher-
peniss® en d® banken uü de
kerk van Heinenoord. „Janr
mer", zegt de heer Onverwagt,
„het werk aan de kerk en de to
ren in Helnenoord staat stil. Het
geld k op-... Tussen haakjes:
die toren ie net zo scheef als die
van Pisa- "We hebben «r een
nieuwe paalfundering onder ge
maakt an nu staat i« weer zo
stevig ala wat-'*
Waar het WJ de restauratie van
monumenten gaat om vuvk heel
belangrijke stukken moet er
met heel veri zorg worden ge
werkt. Het bedrijf prijst zich
daarom gelukkig, dat het kan
beschikken over mensen met
grote ervaring, mensen die goed
kunnen kopiëren, die het oude
werk kunnen sehöimmikënV res'
•aureren en conserveren.
Bet is echter lang niet iq, dart la
der® beeldhouwer alle stijlen
kan imiteren; bij het kopiëren
moet hij begrip hebben voor d«
stijl van het stuk dat hij ko
pieert. Het kan gebeuren dat ie
mand, die heel goed iets gotisch
kan kopiëren, veel moeite heeft
met rococo. In Edam zijn mo
menteel houtsnijders, bezig met
het restaureren van de authen
tiek" gotische kerkbanken. Een.
werk waarvoor, naast vakbe
kwaamheid, ook echt wel „fee-
llng" nódig is. ~-y-.
De directie van Huurman 1* dan
ook steeds erop uit om vakbe
kwame mensen aan te trekken.
Zeventig mensen uit Zeeland,
die bij het werk in die provincie
betrokken zijn geweest, zijn nu
in Dordrecht aan de .slag- „Het
1» vooral de oude garde, die la
uitgekeken op dc nieuwbouw,
dié graag bij ons werkt", zégt
de heer Onverwagt, „Ook al,
ómdat zij weten, dat .het werk
waaraan zij bezig zijn - meestal
van lange duur. Is".
„Overigens", vervolgt hij, „ma
ken we ons wel zorgen over dl®
vergrijzing. Immers, we moeten
aan de toekomst denken- Daar-'
om heeft de stichting vakoplei
ding een aantal cursussen ln
restaureren voor bouwvakkers
ln het leven geroepen. Ze be
staan uit twaalf avondlessen,
die door het gehele land worden
gegeven en waarvoor verschil
lende docenten worden aange»
trottefl",
Of er voldoehde belangstelling
voor die cursussen bestaat? De
heer Onverwagt:.-Ja, de. jonge
mensen hebben liefde voor het./,
oude. Dat blijkt ook wel uit hun
voorkeur voor een opgeknapt'
oud huls bovetl een moderne
fiat Er zullen daarom in de
toekomst ook heus weigenoeg
vakbekwame mensen voor het
restauratiewerk worden gevon-
--denr-ï-Maar- op. het .ogenblik -Je-*1
het restaureren een aflopende
zaak. Die subsidiestop tot 1975
Rampzalig! Niet alleen voor
ons bedrijf en de gespecialiseer-
de vakmensen. Maar voor on»
hele land!
Maasland Korpswedstrijd
op basis van 50" punten:. L. Tij-
mersrna 42, A. Korpel 50, F.
Melchert 42, W. van Roon 41,
T. van Vliet 38, A. v.d. Engel
35, M. P. Hanemaaijer 45, A.
Moerman (Maasland) 41, D.
v.d. Lely 46, K. Rasens 41, A.
Poot 46, L. van Berkel 42, H.
J. Korpel 45, J. Hanemaaijer
49, M. van Staalduinen 48, M.
Voskamp 40, J. v.d. Lely 48,
J. van Zwienen 39, F. van
Staalduinen 47, K. Kleywegt
48, K. Moerman 44, P. Boe
kestijn sr. 44, A. Moerman
(De Lier) 45, J. v.d. Marei 45,
Fr. Kruin 39, J. W. Groenewe-
gen 43, a. van Buuren 47, P.
Boekesr.ijn 42, J. Mellegers 37,
J.,Dolstra 43, P. vd.. Pol 44, J.
v.d. Sar 46 en J. v.d. Ham 40
Pinten.
7rijebaanweds:rijd op basis van
30.punten: L. Tijmersma 28,
A... Korpel 30, F. Melchert 27.
W.^van Roon 30. T. van Vliet
28, A. v.d. Er.gel 25, M. P. Ha
nemaaijer 30, A. Moerman
(Maasland) 30, D. v.d. Lely
27, k. Rasens 27. A. Poot 30,
L. van Berket 28, H. J. Korpel
29, J. Hanemaaijer 30. M. van
Staalduinen 28, M. Voskamp
24, J. v.d. Lely 29, J. van
Zwienen 27, F. van Staaldui
nen 29, K. Kleywegt 29, K.
Moerman 27, P. Boekestijn sr.
57, A. Moerman (De Lier) 30,
J. v.d. Marei 26, F. Krul 26, J.
W. Uroenewegen 30, A. van
Buuren 30, P. Boekestijn 29, J.
Mellegers 27, J, J. van Buu
ren
Schiedam Het meest bewegelijke bouwwerk in Schiedam, de
aanleg van hét hocfdriool, spoedt zich verder door de nieuw
bouwwijken. Na de bouwvakantie is het leggen van het hoofd-
rlool van Groenoord naar Nieuwland hervat en nog deze
maand zal het leggen ervan over de Mozartlaan tot diep in de
Woudhoek-Zuid gereed komen. j
Dan gaat de „bouwtrem" naar
de Chürchillweg, waar in de
strook tussen deze wég én de
Willem Andriessenlaan de gi-
gantische rioolbuizen worden
ingegraven. Daarna gaat de
leiding in de richting van Bad
Groenoord en de Poldervaart.
De zogenaamde „Franki-stel-
ling" isal in Bijdorp en
brengt daar de paalfundering
aan. Langs de Nieuwe Dazn-
laan tussen de Sehiédamse-
weg en de spoorbaan is de
paalfundering al aangebracht.
Over een dag of tien „duikt'
'het palenspoor de Poldervaart
in, die ter plaatse zoals be-,
kend is afgedamd en van een
zandlaag is voorzien.
De paalfundering wordt daarna
aangelegd in het droge ge
deelte van de vaart richting
tunnel onder rijksweg 20.
Deze tunnel zal in de toe
komst doorgang bieden aan
het hoofdriool, waarvoor ter
plaatse, het aanleggen van een
hevel-installatie nodig is. De
aanleg hiervan en het „door
boren" van de spoordijk van
de lijn Schiedam-Vleardingen
zijn weer aparte technische
werken.
ftaaslanfl Na Loosduinen en Die Haghe was het deze week de
/beurt aan MVV te proberen een zo groot mogelijke overwin-
Semper Altius te bereiken in het kader van de door
Rijswijkers uitgeschreven ncderlaagserie. Dat deze oni-
hioeting in Maasland werd gespeeld, kwam omdat Semper AI-
hus kampt met een terreinentekort.
voorgaande ontmoetingen
//Waren niet meer dan twee
.^u^en gescoord. Toen
KY niet de rust'dan ook een-
.zelfde stand had bereskt, lag
^t;y6ör dé hand dat da thuis-
V.'fub deze prestatie zou verbe-
^ö??en,Maar de 'rood-vyitten
.hsoben hun talrijke suppor-
-6rs danig teleurgesteld. Want
•j-een qver alle linies beduidend
sterkere formatio van.,trainer
?uidgeest. weigcrde per-
^rneidi'/de.'talrijke kansen' te
^enutten.::-
|/i®'_gasten niet helemaal volle-.
."/?rs! bonden niet imponeren.
VLAARD1NGEN
Schledamseweg 12/2
v. Hogendorplaan 45
Dirk de Derdelaan 41
De Loper 10
Doelman Heijke Groenedaal,
broer van de eigenlijke kee
per van MW, had daarom
een gemakkelijke avond. De
veel te weinig in hèt spel be
trokken Dirk Lagerweij scoor
de vlak voor rust knap 2—0.
Even scheen Semper Altius na
de thee tot tegenacties te ko
men, maar Van der Linde en
Van Asselt wilden het te veel
aüeèn doen. MW bleef het
heft volledig; lil handen hou
den, maar Idungelde af en toe
zo erg, dat simpele kansen on
benut bléven.
Vlaardingen/Schiedam De
bustocht naar de Floriade
die de afdeling Vlaardin-
gen en omstreken van de
Koninklijke maatschappij
voor tuinbouw en plantkun
de heeft georganiseerd, is
een week uitgesteld.
Aanvankelijk was het de be
doeling om op zaterdag 9
september naar dit Am
sterdamse bloemen- en
plantenfestijn te gaan,
maar dit is nu verschoven
naar zaterdag 16 septem
ber.
Schiedam - Op de deze week ge
houden distri ets-jeugdkam
pioenschappen op tennispark
Van Vliet zijn er enige namen
geweest die niet van biet sco
rebord af te krljgn waren en
dan uiteindelijk ook op de
fraaie bekers belandden. Met
name Joyce Findbammer bij
de 18-iarigen en Jan v. d.
Graaf bij de 14-jarigen bleken
uiteindelijk zeer goed in de ti-
telmarkt te liggen door niet
minder dan 3 eerste prijzen
voor zich op te eisen. Geeft dit
de schijn van overmacht, de
realiteit spreekt andere taal.
Zowel Joyce Findbammer als
Jan v. d. Graaf hadden in hun
enkelspel-finales 3 sets nodig;
laatstgenoemde had de groot
ste moeite mettoeraool-reve-
Iatie Frank de Jong (hij ver
sloeg onderweg Berry Janse)
en wist pas in de derde set be
slissend door te drukken, 6—2,
7—9,6—1.
Joyce Findhammer maakte het
helemaal bónt door in 'iedere
set een 4—1 achterstand op te-
lopen en vervolgens weer glad
te strijken. Slechts in de twee
de eet bleek deze truc onvol
doende rendement op te leve
ren, getuige de setstanden 7
5, 4—6, 75 in deze zeer
boeiende partij tegen de pas
16-jarige Annelies Kramer
Ho vin ga.
Ook in de finale van de jongens
tot 18 jaar was er sprake van
een venijnig en knap duel,
waarin bovendien de sensatie
een rol speelde, doordat favo
riet Ruud Creemers zich niet
staande wist.te houden tegen,
Gé Baars, Laatstgenoemde
leek kansloos in de eerste set,
1—6, maar speelde daarna
dermate sterk en constant dat
Ruud Creemers er de kriebels
van kreeg en met 64, 62
ten onder ging.
Samen met de jeugdige Jan
Oyen won Gé Baars ook de ti
tel iri'de dubbel voor de oud-
stë leeftijdsgroep.
Een andere naam die in de toe
komst nog wél een aantal ma
len op plaatsingslijsten zal
verschijnen, is die'van' dé 14-
jarige Dehlia Wind., Zij be
haalde 'de énkel spel titel zon
der ook maar één set te ver
spelen gedurende haar weg
naar de finales en in die finale
moest een kansloze Marlies v.
d. Veer er met 61, 60 ook
aan geloven.
Geen wonder dat ze samen met
titel grossier Jan v. d. Graaf
de titel in het gemengd dubbel
(14 jaar) wist te pakken.
Tussen de bedrijven door is er
ook nog gestreden om de re
gionale jeugdciubtitel. De
winnaar van het vorig jaar.
Be Quick' duikelde naar de 3e
pleats, achter TSF en het dit
seizoen sterk op de voorgrond
tredende KSVV 71, beide uit
Schiedam.
Opvallend was ook het zeer
sterke Maasland, dat onge
twijfeld hoger zou zijn geëin
digd als het ook in de oudere
leeftijdsgroepen wat. talent
zou bezitten. De uitslagen, van
de diverse finales zijn als
volgt: jongens 18; Gé Baars
—Ruud Creemers 1—6, .6—4,
6—2; meisjes 18: Joyce Find-
hammer—Annelies Kramer
Ho vin ga 7—5, 4—S, 7—5; jon
gens 16: Ruud Creemers--Jan
Oyen 63, 6—1; meisjes 16:
Annelies KramerMonique
Egbers 6—1, 88 .(verras
send!);. jongens 14; Jan v. d.
Graaf—Frank de Jong 6—2,
7—9, 61; meisjes 14: Dehlia
Wind—Marlies v. d. Veer 6
1, 8—0.
Van onze sportredactie.
Vlaardingen De competitie-
dndelfng voor de elftallen in de
reserve vierde klas zondag
ziet er als vólgt uit:
Vierde klas.A: CW 11, DCL 7,
Hermes DVS 9, HOV 9, Mus-
sohen 9, Neptunes 10, Over
maas 9, RFC 11,. VOC 8,
Xerxes 11.
Vierde klas C: DCL 9, DHS 7.
HÜlesluis 6, HION 5, HOV 11,
Musschen 11, Neptunus li,
Spartaan 13, RFC 13, 'Xerxes
13.
Vierde klas D: DCV 9, DRL 11,
EDS 11, Excelsior '20 10, Hil-
lesluis 7, HOV 12, Musschen
12, RFC 14, VOC 10, Xerxes
14.
Vierde klas E. DCL 10, DHS 8,
HION 6, Hillesluis 8, Leomdas 8,
LM O 7, Slikkerveer 9, TOGB
10, RFC 15, Xerxes 15.
Vierde Mas F: .DEH 6, DHZ 8,
Excelsior '20 11, Hillesluis 9,
LMO 8, Spartaan 14, Trans-
valia 9, VDL 8, Xerxes 16.
Vierde klas G: SFC 7, DHS 9,
Excelsior '20 12, Hillegersberg
7, Schiedam 9. Puttershoek 5,
Transvalia 10, Xerxes 17,
Vierde klas H: DCL 11, DEH 7,
DOK 4, DJS 6, LMO 9, Schie
dam 10, SMV 6, VFC 8, Her
mes DVS 10.
Vierde Mas I: Pretoria 7, Hol-
landiaan 8, Oud-Beyerland 5,
SCR 7, St Volharden 8, Slik
kerveer 10, Tediro 5, WCR 4,
Zuiderster .7.
Vierde klas J: Activitas 5,
Hoogvliet 6, ASB 5, Excelsior
*20 13, Leonidas 9, Puttershoek
6, Spartaan 15, St Volharden
9, TOGB 11.
Vierde klas L: Afr. Boys 2, ASB
6, DESV 5, DZB 5," Schied
Boys 4, SVDPW 5, VDL 9, Zui
derster 8,
Vierde klas O: Dilettant 5, EDS
12, Germinal 6, Hellevoetsluis
5, Pantser Boys 2, Het Noor
den 5, De Roef 4, VFC 9.
Vierde klas Q: Alexandria - 5,
Crooswijk 5, PFC 6, Foortu-
gaal 5, Martini! 5, SFC
RKWIK7, GLZ 7.
Vierde klas R: AVS 5,- BJijdorp
4, DOZ 6j Hekelingen 5, .MSV
4. Noorderkwartier 4, Nestoro
5, Zuiderster 10.
Vierde klas S: Belvédère 9,
DESV 6, Eureka 8, Florissant
2. FCN 3, OHW 3, Pantser
Boys 3, WnW 4.
Vierde klas T: Hoogvliet 5,
Noorden 6, FCN 4, Pantser
Boys 4. RVVB 3, St Hooger 6,
SIOD 4, WOH 4.
Vierde klas V: Hoogvliet 8, Biij-
dorp 5, Kreekboys 3, Martinit
6, FCN 5, Real. Parbo 4,
SVDPW 6, Zuiderster 11.
Vierde klas W: ASB 7, AVS 7,
DOZ 7, St Lodewijk 7, Radio 3,
SCR 9, SVDPW 7, SIOD 5.
Vierde klas X: Pantser Boys 5,
RWB 4, SVDPW 8, Groen
Witten 7, Varkenoord 6, VND
3, Hurricanes 3. Demos 6.
Vierde klas Z: Kreekboys 4, SC
Maas 3, MSV 5. FCN 6, De
Roef 5. SC Zuid 2, Vierpolders
4, WOH 5.
Van onze sportredactie
Maasland De Maaslandse
gymnastiekvereniging
L.I.O.S. hervat 14 augustus
haar lessen in de gymzaal aan
de Postlaan (voormalige
Kerkiaan). In de tralnersva-
cature heeft de vereniging
vonrzien door het aantrekken
van de heer Dc Beer uit Spij-
kenisse.
Mede hierdoor zijn er enkela
veranderingen in het rooster
gekomen. Dit luidt nu: op
woensdag van 19.00-20.00 uur
jongens en van 20.00-21.00 uur
conditietraining voor dames.
Indien de herengroep. weèf
van. start kan. gaan, waarvóór
men. zich nog. steeds kan aan
melden, begint deze om 21.00
.uur. Woensdag van 18.30-19.30
uur meisjes le groep; 19.3Ö-"
2030 uur meisjes2e groep
20.3Q-2L30 uur dames en van
21,30 tot 22.30 uur gehuwde da
mes eh' dames turnen. Voor:
de kleuters is de zaterdagoch
tend gereserveerd van 9 tót 10
en van 10 tot 11. uur'. Voor alle
groepen kan men zich aan
melden op de lessen o£ bij het
bestuur, telefoon 2363 «a 3305.
