en rechts
deelden lief en
leed in Irene
Scholieren geven linkse drie
geen meerderheid van stemmen
ZO STEMDE SCHIEDAM
zou op
rozen
Verkiezingsavond druk bezocht:
zitten
;e
Sinterklaas
op bezoek
in Bijdorp
Si.1
Schiedam Rechts en links
Schiedam hebben gisteravond
in gpbotiw Irene hun verdriet
verdronken en de overwinning
gevierd. Gebouw Irene, na
melijk, was even het politiek
zenuwcentrum van. Schiedam.
Op de CPN na, was iedere po-
Iitieke partij vertegenwoor
digd, en gezamenlijk werd uit
gehuild of gejuicht over de
verkiezingsuitslagen. Mensen
die eergisteren nog eikaars
politieke vijand waren, dron
ken nu gebroederlijk of gezus-
•f terlijk op ieders geluk of on-
1 geluk.
Het was de eerste keer in Schie
dam dat de poiitieKe partijen
op een centraal punt de tracn-
tionele verkiezingsavond hlel-
den. Qua belangstelling was
dit experiment zeker een suc
ces. De ene partij was wat
meer vertegenwoordigd dan
de ander. Bijvoorbeeld, leden
van de grote verliezer van de
verkiezingen, de KVP, waren
in het politieke gedruis helaas
(of misschien wijselijk) niet
te bespeuren.
De drie grote winnaars van de
verkiezingen, de PvdA. de
PPR en de VVD en een kleine
«verliezer, D'66, waren wel
i ruim vertegenwoordigd in een
-►zaal die anders voor bruilof-
ten en partijen wordt ge-
bruikt, maar nu werd ge-
bruikt door partijen die mis
schien een politiek huwelijk
met elkaar aangaan.
door
Bernadette
Elias
SCHAARS
Een partij, die volgens de ver-
wachtingen verlies leed,
,DS'70, was met haar Schie-
„.damse aanhang schaars ver
tegenwoordigd door enkele
bleke, kort geknipte Drees-
aanhangers. Hun stemming
daalde zienderogen met het
bekend worden van meer uii-
slagen.
Vreemd was echter dat de in
stemmige pakken gestoken
WD'ers evenmin vrolijk of
-^uitbundig waren, Zij verdoe-
zelden hun vreugde blijkbaar
,„in een glas bier. Alleen de
raadsleden Ed den Brabander
.^-(de hele avond met koptele
foon op, rondlopend, om de
radio- en voetbaluitslagen te
horen en. zodoende.erg de aan
dacht trekkend) en Gerard
Verhulsdonk Heten hun vreug
de blijken.
Verhulsdonk: „Ik vind het fijn
dat we gewonnen hebben. Ik
denk wel dat het een rooms-
rode coalitie wordt en over
een jaar moeten wij dan weer
de brokken opruimen".
DOKKEN
De CPN hield zijn verkiezings
bijeenkomst, zoals gezegd niet
in Irene, maar in zaal Bea
trix, Hier. zaten de partijaan
hangers mat .bijeen en bij dé
ingang moest iedereen op een
zeer vreemde manierdok
ken". Een jongeman .wenkt de
binnenkomer:. „Hé joh, kom
hier. Je moet dokken".
„Waarom, wat is dat?"
„Ja, je moetdokken, er is van
daag een plakker aangehou
den en daar moet je voor
dokken".
„Ja, maar ik ben hier beroeps-,
halve".
„He, wat? Geeft niet, je moet
gewoon „dokken",
De vreugde van de CPN-Sohle-
dam over het behalen van een.
zetel meer kv het parlement,
werd blijkbaar overschaduwd
door de aanhouding van, een
illegale plakker, men bleef
overal kalm onder.
Weer terug naar Irene, om
streeks kwart voor negen, na
het bekend wordèn van de
eerste betrouwbare voorlopige
uitslag, zegt Jan Simons, ex-
raadslid voor de PvdA én nog
steeds adviseur van deze par
tij: „Ik. heb het al gezien.
Biesheuvel komt terug, Drees
komt ook in het kabinet, triaar
de Brauw, gaat'wel weg".
D '65 toch wel enigszins optimis
tisch haar;; Irene gekomen,
leed''niet. ónder de negatieve
uitslag voor deze partij. Afde
lingsvoorzitter van D'66 Hans
Huysmans gaf als commen
taar: „Het was te voorzien,
gezien de laatste congressen
en het optreden' van de twee-
de-kamer fractie. Maar het
gaat er gewoon om dat links
wint".
D'66 wethouder Bert Kaptein
zag ook nog een lichtpuntje:
„Weet je ^dat in de straat
waar ïk woon en op het stem
bureau waar Ik zat, het stem-
menaantal op D'66 gelijk is
gebleven met de laatste verr
kïezingen".
Piet van Horik, vakbondsleider
en lid van- de PvdA, zei over
het aan de winnende hand zijn
van zijn partij„De uitslag
völd oet wel a an mijn ver-
wachtingen"i
Arie Vertinde, PvdAraadslid
over eeneventuele.samenstel
ling van het kabinet: „Hei zal
wel weer lijmen worden. Het
is jammer dan D'66 verliest,
want veel hiervan, gaat nu'
weer naar de PPR en op deze
manier, blijft het hetzelfde.
We hadden we] allernaar ge
dacht dat de VVD zou win
nen".
PvdA-wethouder Truus Verwey:
„Ik vind eigenlijk dat we té
wéinig vooruit zijn gegaan.
We hadden gewoon meer moe
ten winnen. Ik had ook wèLge
dacht dat de hele groep meer
zou winnen en de progressie
ven dus. meer vooruit zouden
gaan".
SOMBER
Ondanks de winst van zes zetels
van de WD bleef het in de
grote zaal "van Irene in'dé li
berale hoek stil. De heren ble
ven somber en ingetogen, met
hiér en daar een goedkeuren
de opmerkingj rustig zitten en
zagen het allemaal maar eens
aan.
De algemene, opinie in Irene
was: „Dat worden over 'een
jaar weer verkiëzingeri". „Be
heerder Rob Liltz zei over de
- verkiezingsbijeenkomst: „Bij
devolgende- verkiezingen
doen "we het weer". Wie weet
is. dat we! erg snel,, vooral ge
zien de stemming en. de alge
mene voorspellingen.
Adspirant-stemmers bekijken de resultaten van de schaduw-verkiezingen op de Rijks-scholengemeenschap.
Schiedam Ondanks het
grote aantal PPR-stemmen
zijn de progressieve drie er
niet in geslaagd de meer
derheid van stemmen te
behalen bij de Schaduw
verkiezingen, die gisteren
op de scholen voor het
voortgezet onderwijs in
Schiedam gehouden zijn.
Ook de grote winnaar van
deze verkiezingen, de
PvdA, die op de scholen
26,3 procent van de in het
totaal 3667 uitgebrachte
stemmen voor zich opeiste,
kon hier niéts aan verande
ren. De PPR kreeg 14 pro
cent van de stemmen en
D'66 7,9 procent. Met uit
zondering van de Rijks
scholengemeenschap, hiel
den de scholen dit jaar
voor het eerst Schaduwver
kiezingen, zodat vergelij
kingsmateriaal van voor
gaande verkiezingen niet
voorhanden was.
Dat bet Wiegel-effekt ook bin
nen de. schoolmuren beeft
doorgewerkt, bleek uit het
feit, dat 17,2 procent van de
stemmers zijn voorkeur voor
de WD op papier had ken
baar gemaakt. De minste
stemmen gingen naar de
SGP, namelijk 14, wat bij het
vaststellen van de eindresul
taten niet in procenten is om:
gerekend' Het GPV kreeg 0,5
procent. Ook de Democrati
sche Middenpartij, de Neder
landse Middenstands? ar tij en
de Rooms Katholieke Parüj
Nederland kwamen, er be
kaaid af bijdé jongelui. De
eerste twee ontvingen elk 0,5
procent van de stemmen, de
laatstgenoemde moest het na
genoeg zonder een .enkele
stem stellen.
De confessionele partijen ver
wierven samen 12,4 procent
van de stemmen', daarvan
was 6,3 procent voor de' KVP,
5,3 procent voor de AR en 0,8
procent voor de CHU.. Van de
leerlingen bracht 3,1 procent
zijn. stem uït op DS'70, 6,1 op
de CPN en 8,5 op de PSP; 1,1
procent van hen stemde op de
Boeren.
Van de deelnemers aan deze
Schaduwverkiezingen vulden
1762 dé twee enquêtevragen
in, die onderaan het stemfor-
mulier stonden afgedrukt. De
vraag „Wie heeft jé keuze be
paald?" beantwoordde, ruim
een derde gedeelte van hen
m-et „de krant of een ander
tijdschrift". Ook bleek, dat 32
procent, was beïnvloed .door de
zendtijd voor politieke partij
en op de televisie. Bijna een
vijfde deel van de jongelu
.wees de ouders aan als be
langrijkste achtergrond van
het bepalen van de keus aan.
VERTROUWEN
De reden van de keus was in de
meeste gevallen, het vertrou
wen in de gestemde partij, zo
bleek uit de antwoorden op de
tweede vraag „Waarom heb
je die partij gekozen?" Het
goede partij-program was
voor 19,4 .procent van de deel
nemers aan de enquête door
slaggevend, 9,1 procent gaf
als reden óp: mijn ouders
stemmen .ook zo.
Deze Schaduwverkiezingen wa
ren op touw gezet door de
heer" Dalmeijèr, als leraar
verbonden aaii de openbare
lagerotechnische school, en
de heren Van der Meys en
Van Aalst, béiden van de
scholengemeenschap Meuwè-
1 ant. Bij deze verkï ezingen
waren aanvankelijk de scho
lengemeenschap Spierings-
hoek, de Willem de Zwijger
Mavo, de huishoudschool Lxe-
dewyde, de leao, Nieuwelant,
de christelijke en de gemeen
telijke huishoudschool, de
openbare technische school en
de scholengemeenschap
Groen van Prinsterer in
Vlaardingen betrokken.
De Rijksscholengemeenschap
had zelf reeds eén verkiezing
gehouden, waarvan de resui-
haten later verwerkt zijn in
;die .van de gemeenschappelij
ke verkiezing.
Het resultaat óp de Rijksscho
lengemeenschap was wel «ven
anders dan de totale- uitsla
gen. Hiér verwierven de
PvdA, D'66 en PPR 'samen
57,4 procent van de 519 uitge
brachte stemmen. De oogst
voor de overige links georiën
teerde partijen was er ook
'vrij redelijk, de rechtse par
tijen bleken 'niet zo 'zéér in
trek, behalve DS'7Q en de AR,
die het hoogst scoorden in hun
afdeling met respectievelijk
3,08 en- 2,12 procent van de
stemmen- De andere rechtse
partijen kregen élk slechts
tienden van procenten.
De organisatoren van de ver-
kiezingen op de. scholen
zijn erg gelukkig met de
belangstelling ervoor van
de zijde van de leerlingen.
Op de Rijksscholengemeen
schap stemde 71 procent
vanhet totaal aantal leer
lingen, een goed resultaat
gezien het grote aantal zie
ken. Met' deze Schaduwver
kiezingen hoopten'de orga
nisatoren de belangstelling
voor de politiek bij de
...jeugd te stimuleren. Om,de
jongelui goed voor te berei
den op. het stemmen wérd
ook in de lessen extra veel
aandacht aan de verkiezin
gen besteed.
1
PvdA
2
KVP
3
VVD
4
ARP
5
D '66
6
CHU
7
DS '70
8
CPN
9
SGP
10
PPR
11
GPV
12
PSP
13
DMP
14
NMP
15
BP
16
KKPN
School, Oude Kerkhof 13
247
139
93
24
32
18
17
89
2
58
6
17
7
5
2
2
Rehobothschool, Tuinlaan 64
247
97
149
75
47
33
18
32
17
50
11
10
2
8
10
6
Comeniusschool. Singel 5
402
179
•190
92
61
40
54
55
7
47
15
24
8
8
11
6
St. Rosakieuter school, Lange Singelstraat 53
420
156
127
,75
57
37
30
87
16
33
10
19
2
3
17
16
St. Jansschool, Lange Singelstraat 55
560
101
53
34
54
26
10.
129
10
44
6
17
9
3
11
10
Prinses Juli an aschool, Oost sing el 9
327
136
97
54
40
45
33
43
24
50
11
18
16
6
11
15
Theo Thjjssenschool, Edisonplcin 2
503
87
24
48
42
24
B
109
7
42
5
14
6
2
12
13
Prinses Beatrixschool, Bufós Ballotslngel 108
441
85
56
57
44
20
31
82
8
36
21
18
6
1
7
7
Prinses Beatrixschool, Bu^js Ballotsingel 108
405
112
73
65
48
32
22
98
7
37
14
15
2
6
7
Openbare kleuterschool, Fahrenheitstraat 2
418
91
43
50
44
17
12
111
11
40
12
8
4
4
14
5
Houten noodschoot, ingang Dr. Zamenhofstraat 153
541
70
57
34
51
33
18
116
9
48
13
10
3
6
13
7
Alidakleuterschool, Dwarsstraat 4
521
92
37
49
68
19
14
135
4
30
1
13
2
1
10
3
Alidakleuterschooi, Dwarsstraat 4
48L
60
32
43
42
12
11
129
3
41
7
14
3
8
7
10
Chr. kleuterschool, ingang Maasstraat
485
79
28
64
46
28
16
91
33
42
3
19
5
5
17
6
School, Zwartewaalsestraat 16
484
96
187
56
43
22
28
89
12
29
4
16
8
4
10
6
Huishoudschool, Prins Mauritsstraat 5
319
116
209
69
60
37
31
48
8
44
17
9
5
4
13
3
Dr. Kuyperschool, Stadhouderslaan 30
215
130
207
81
64
52
45
41
16
58
10
10
3
3
7
Huize Frankeland, Sint Liduinastraat 10
340
467
107
53
40
51
14
65
11
46
14
7
1
7
4
41
Goeman Borgesiusschool, Anthonie Muysstraat 2
471
144
35
29
42
13
8
118
6
36
5
16
a
15
4
KivevaklcuterschooJ, Van Beverenstraat 40
446
109
48
64
58
37
16
94
16
45
25
12
6
a
6
9
Dr. de VIsserschooI, Westfrankelandscstraat 152
411
165
65
77
59
46
20
87
19
59
12'
10
3
2
14
11
5t. Bernardusschool, Bosboomlaan 5
193
136
274
95
27
41
82
32
9
72
26
24
3
3
8
6
Jan Ligthartschool, Frans Halsplein 37, ing. Van Ostsdelaan
391
118
103
63
59
41
29
50
13
56
14
5
6
4
10
7
Jan Ligthartschool. Frans Halsplein 37, idem
373
114
42
61
51
23
8
69
12
37
4
15
1
7
3
Jan Ligthartschool, Frans Halspiein 37, idem
421
124
37
68
.44'
37
10
99
18
34
13
14
3
3
4
9
Jan Ligthartschool, Frans Halsplein 37, idem
420
<125
59
88
46
53
21
76
10
39
12
13
2
10
4
10
Prinses Marjjkeschool, Dr. de Visserlaan 1
571
111
32
45
49
43
11
97
8
58
3
9
3
1
8
6
Houten noodschool, W. H. Vliegenstraat 70
646
161
116
89
31
26
26
92
14
36
21
11
10
8
8
9
Wijkcentrum, Dr. Wibautpleïn 129
534
109
47
58
42
22
9
125
9
52
8
9
0
4
7
7
Openbare B.O.-school, Burg. Honnerlage Gretelaan 496
666
123
55
56
59
40
27
76
17
64
19
17
1
3
2
7
Openbare kleuterschool, Burg. van Haarenlaan 954
444
99
143
63
62
53
27
68
15
54
8
13
5
2
10
5
Dr. Gunningschool, Burg. van Haarenlaan 871
491
116
37
48
45
25
25
77
20
50
10
12
1
8
11
Mastenbroekkleuterschool, Mgr. Nolenslaan 99a
450
157.
73
71
64
44
25
61
8
53
8
17
5
7
- 9
5
Openbare kleuterschool, Minister Donkerstraat 2
531
100
42.
52
50
34
11
70
19
38
10
13
3
7
10
Jacinthakleuterschool, Mgr. Nolenslaan 87
362
173
168
69
59
18
58
34
11
85
20
fi
4
1
6
7
«Jacinthakleuterschool, Mgr. Nolenslaan 87
418
98
120
69
54
34
54
72
6
58
6
19
5
1
7
8
Houten Gebouw, Henri Polakstraat 2
471 -
136
61
65
39
27
17
69
17
42
7
9
4
1
8
5
Chr. kleuterschool, Schiedamseweg 65
150
159
265
78
39
97
35
33
8
40
10
31
8
5
9
19
Chr. kleuterschool, Schiedamseweg 65
267
150
84
167
52
75
39
31
18
50
11
14
5
10
5
18
,tl.K. Verenigingsgebouw, Kerkweg 46
50
176
34
22
10
60
10
12
7
26
1
5
3
11
7
Openbare kleuterschool, Peter van Anrooylaan 5
354
102
111
126
57
54
35
42
16
61
19
19
2
2
3
3
Openbare kleuterschool, Peter van Anrooylaan 5
188
99
182
57
68
16
50
25
6
50
16
15
3
7
8
Bemadetlekleutcrschool, Eduard van Bcinumlaan 66
340'
123
114
77
76
95
32
47
19
66
7
13
4
3
4
13
Dokter Sauerkleuterschool, Eduard van Beinumlaan 65
317
95
154
54
74
18
50
51
12
55
10
24
4
2
9
Dokter Sauerkleuterschool, Eduard van Beinumlaan 65
287
115
171
55
61
24
58
40
7
54
12
13
1
7
2
5
Openbare kleuterschool, Bachplein 579
344
110
147
B5
111
37-
45
47
12
62
15
26
1
2
1
9
Bouten noodschool. Eduard van Beinumlaan 84
453
91
110
65
73
5
34
58
13
38
11
13
2
2
7
2
Openbare school De Ouverture, Bachplein 578
373
87
143
59
98
20
34
48
11
70
9
6
1
5
6
2
19190
6018
4842
3090
.2540
1704
1318
3449
581
2315
532
684
180
178
393
414
DE UITSLAGEN van de verbic-
zingen voor dc Tweede Kamer
in Schiedam volgen de lande
lijke tendens vrij aardig. Er
is een duidelijke winst voor
PvdA, PPR, CPN en VVD,
terwijl de confessionele partij
en er met uitzondering van de
ARP slecht zijn afgekomen,
evenals D'66. Landelijk gezien
springen de Schiedamse cij
fers er zeker niet uit, al zullen
de communisten zeker niet
hebben verwacht, dat ze de
vierde partij ter plaatse zou
den worden.
H«t is altijd verleidelijk, de uit
slagen van landelijke verkie
zingen in een plaatselijk
sfeertje te trekken. Dat wil
dus zéggen: landelijke uitsla
gen omzetten in gemeente
raadszetels. Ook gisteravond
is dat rekensommetje weer
gemaakt en het gevolg was
nadrukkelijk onder veel voor
behoud een plaatselijke po
litieke aardverschuiving.
Schiedam, tot en met na de oor
log voor een niet onbelangrijk
percentage trouw aan de
confessionele partijen en met
name aan de KVP, Is een
„linkse" stad geworden. Ht
tijdperk waarin een burge
meester KVP-lïd moest zijn
ligt al lang achter de rug. Aan
de uitslagen van gisteren ge
meten zijn de gezamenlijke
confessionele partijen nu zelfs
niet meer dan een politieke
middengroep die gezamenlijk
aan bijna 23 procent van de
stemmen komen. Zeker een
opmerkelijke politieke ver
schuiving.
Die verschuiving zou tevens wel
eenskunnen betekenen, dat
de rol van de confessionele
partfjen in het stadsbestuur in
de komende jaren za zijn uit
gespeeld. KVPenPCGfARP
en CHU inde landelijke ver
kiezingen) vormen In de raad
ren. Gezien de huidige politie-
dens naar een toenemende de-
een groep van 9, omgerekend!
naar de uitslagen van giste
ren. Gezien de huidige polite-
.„kb verhoudingen en de ten
dens naareen toenemende de
confessionalisering lijkt dus
nauwelijks aan te nemen, dat
die partijen in 1974 boven de 9
zetels zullen uitkomen.
De linkse partijen, nu in het col
lege vertegenwoordigd, zullen
ongetwijfeld in 1974 aanlei
ding zien hun heleid vla 'een
meerderheid in de raad en in
het college voort te zetten.
Met de CPN komen ze op 23
van de 37 zetels, zonder de
CPN vormen PvdA/PPR en
D'66 al een meerderheid van
20 zetels. Ai blijft het afwach
ten hoe de politieke ontwikke
lingen in 1974 zuilen zijn, het
is nu reeds niet onmogelijk
dat het programcollege van
1970 een herhaling zal brijgen.
Een somber vooruitzicht dus
voor de confessionele partij
en, zoals trouwens de uitslag
van deze verkiezingen het ook
onaangenaam moet hebben
getroffen. De deconfessionali
sering in Schiedam is zeker in
de laatste jaren erg hard ge
gaan en uit de recente verkie
zingsuitslag blijkt dat dit pro
ces nog lang niet tot stilstand
Is gekomen.
TON HUIJSSOON
Schiedam Sinterklaas en zijn
Zwarte Pieten, brengen zon
dagmiddag een werkbezoek
aan Bijdorp. Om drie uur ko
men ze aan bij de Blauwe
Brug, waar het be-stuur van
de wijkvereniglng Bijdorp een
welkomstwoord tot hen zal
richten.
Vervolgens maakt. de stoet met
muziek voorop een rijtoer
door de wijk. Onderweg zal de
Goedhetligman bejaarde le
den van de wijk vereniging
een verrassing aanbieden.
Omstreeks half twee hoopt hij
in het wijkgebouw aart te ko
men om daar met de kinderen
van een tot en met vijftien
jaar feest te, vieren. Er wor
den geschenken uitgedeeld,
ook staat de film „Tarzan*
naar Alaska" op het prograr.
ma.
De .wljkvereniging houdt op 9
december een bingo-avond in
haar gebouw. Voorts staat de
leden op 6 januari een Nieuw
jaarsbal te **»<«chten en een
carnavalsfeest
