„Ik weet nietwaarom
mensen 0111 me lachen
1
Wekelijks in Schiedam
Grotesk
In wereld
oorlog II
Ongehoorzaam
aapje in
poppentheater
Hans Otjes:
99
'M
Pikant
blijspel
Orgel
concert
I
!os fe komen
„!fc heb zelf nog
doen".
met bepaald hoe ik
dat moet
Het is geen cabaret. Het is geen
show. Het is geen toneel. Toch
wordt er een tekstje gesproken,
een liedje gezongen en wat
geacteerd. Er wordt fanatiek en
losjes gerepeteerd. Er staat een
wat mager, slungelachtig mans
persoon op het toneel en zo na
en dan moet je achtereenvol
gens glimlachen, grinniken, la
chen, gieren en brullen. Het is
geen cabaret. Het is geen show.
Het Is geen toneel. Het Is de
Amsterdammer Hans Otjes, die
donderdag, vrijdag en zaterdag
in het Zoldertheater in de Teer-
stoof een „Cabaret" (zoals in
de aankondiging staat) pro
gramma brengt.
Sedert vier jaar is Hans Otjes,
zijn hele leven lang al een ty- Hf§|
pisch clownsgezicht met zich |||ÉM|g|
meedragend en vlot en gemak-
kelijk pratend, bezig met iets
dat met cabaret te maken heeft.
„Het is geen gestroomlijnd ca-
baretwerk, dat ik maak. Ik ga
uit van een andere benadering.
Het lijkt geïmproviseerd wat ik
doe, maar dat is helemaal niet
zo".
Als Otjes over cabaret praat, lijkt
het soms of hij alleen voor zich
zelf zijn theorieën aan het ont
wikkelen is. Hij kijkt pratend de
hoogte in, gaat even gemakke
lijk op een bank liggen, steekt
een sigaret op en zegt: „Ik pro
beer uit het traditionele cabaret-
raam los te komen. Ik heb zelf
nog niet bepaald hoe ik dat
moet doen. Het is verschrikke
lijk ingewikkeld. Om precies die
tussenweg te vinden voor een
groter publiek dan het kleine
cabaretpublxek. Je moet iets
meer wagen op het toneel. De
mensen moeten daar nïèt zitten
en louter en alleen maar klap
pen. Herman van Veen heeft die
balans wel gevonden".
De naam Herman van Veen is ge
vallen. In eerdere recensies
gedachten gaan uit naar clow
nerieën en alles wat daar mee
verband houdt. („Het is zo, dat
de meeste clowns pas toen zij
40 of 50 jaar waren tot grote
bloei zijn gekomen. Ze hebben
dan vee! meegemaakt en kun
nen het voor de mensen herken
baar maken. Het is gewoon een
bepaald geheim, wanneer de
mensen bijvoorbeeld gaan la
chen als een clown een lucifers
doosje oppakt. Ik heb me ook
wel eens afgevraagd waarom de
mensen om mij lachen als ik
in een toetert je knijpt. Het kan
een gek gezicht zijn, een intona
tie of een gebaaar. Ik weet het
eigenlijk niet).
Toch is Otjes in de loop der jaren
bewust bepaalde dingen op het
toneel gaan doen. „Ik wéét nu
dat ik de beest wil uithangen.
Ik doe nu bewust idioot. Ik vind
het dan ook heerlijk". In een
grijs verleden was Otjes bouw
kundig tekenaar. „Ik zat op een
architectenbureau. Maar ik wil
de teruggrijpen. Op school was
ik echt zo'n zielig jongetje dat
buiten het groepje werd gehou
den. Dat ging over zodra Sk een
grapje maakte. Ik voelde me
dan weer opgenomen bij de an
dere mensen.
„Het kleine wereldtoneel", een niet eens zo hoogdravende benaming
voor een poppentheater, komt zaterdagmiddag in het Zoldertheater
in de Teerstoof in Schiedam. Zij brengen voor de kinderen de voor
stelling „Het ongehoorzame aapje". Het verhaal gaat over een bru
taal aapje dat door een baron is meegenomen uit Afrika. Nadat het
aapje is weggelopen en in de bossen rondzwerft, blijkt dat er een
heleboel mensen zijn, die het aapje graag willen hebben. Allerlei
gekke verwikkelingen rond het aapje gebeuren dan tijdens de voor
stelling.
Ik ben ook erg introvert. Ik lijk
wel een open boek, op het to
neel en privé, maar dat is niet
waar. Ik deed altijd wel iets Tevens
waar acceptatie aan vast zat. In
het begin keek ik enorm tegen
artiesten op. Maar toen ik een
maal ïn die wereld was gestapt,
bleek er niets veranderd te zijn.
Alles bleef precies hetzelfde,
toen ik de volgende dag wakker
werd".
Jan Nelissen is in feite de leider van het poppentheater „Het kleine
wereldtoneel". Ook is hij directeur van het Amstelveen» Poppen-
thater. Het poppentheater heeft al twee keer een prijs gewonnen,
op poppentheaterfestivals in Mechelen en Leuven.
heeft het poppentheater
opgetreden tijdens het Interna
tionaal Poppenspelfestival in
1971. Toen gaf „Het kleine we
reldtoneel" voorstellingen voor
volwassexten.
liedje heb ik twee jaar lang her
schreven. Het is een bepaald
proces. Het is iets aparts en ook
daar moet je je weer in bekwa
men". Het liefst zou da clown-
achtlge cabaretier teksten
schrijven die op zijn fantasiewe
reld betrekking hebben.
Gaste in het programma in de
Teerstoof is Marty Degens. Zij
zingt een paar liedjes en treedt
samen met Hans in een paar
nummers op. Marty heeft begin
van dit jaar een eerste prijs ge
wonnen in het programma
i.Haal het doek maar op".
wordt Hans Otjes vergeleken „Mijn ideeën put ik uit dingen die .Zoals
beeld een ontmoeting, of iets
dat mijn vrouw heeft meege
maakt En verder uit mijn fan
tasie. Maar dat is moeilijk,
want het moet gewoon erg dui
delijk zijn. Ik durf het ook nog
niet zo goed. Ik zou veel meer
met mijn fantasie willen doen,
maar het moet op de mensen Donderdag, vrijdag en zaterdag,
slaan". negen uur. Zoldertheater in de
Teerstoof, Nieuwstraat 12,
met Van Veen: „Het is geen
vergelijking. Er zijn natuurlijk
altijd punten van overeenkomst.
Ik ben ook nogal springerig op
het toneel en ook worden er wel
met het uiterlijk vergelijkingen
getrokken. Maar Herman is bij
voorbeeld een uitstekend zan-
ger, dat ben ik niet".
In oktober heeft Otjes al een
voorstelling in het Zoldertheater
in de Teerstoof gegeven. Het
theater was toen koud een
week open en er was, oxn het
zachtjes uit te drukken, erg wei
nig publiek. Het programma dat
hij nu brengt is Iets anders en
nog meer uitgebalanceerd. Een
aantal repetities in het Zolder
theater, waarbij tot *s avonds
laat doorgewerkt werd, is aan
de voorstelling vooraf j
Ik gevoelsmatig beleef. Bijvoor- pisch
heeft Otjes een ty-
clownsgezichL Ook zijn
Schiedam, de
Hans Otjes.
Amsterdammer
Het gros van de teksten, die wat
poëtische trekjes hebben,
schrijft Hans zelf: „Het kost me
ontzettend veel moeite om een
tekst te schrijven. Mijn eerste
Jan Nelissen is een telg uit een
artistiek gezin. Zijn vader was
dirigent en concertzanger. Vaak
ging Jan mee naar de repetities
in Amsterdam, na afloop ging
hij met zijn vader naar de
Dam om poppenkast te kijken.
Dat vond hij toen al iets gewel
digs; „Vooral die dood van
Pierlala, met zijn twee dragers,
de galg en de beul". Op achtja
rige leeftijd kreeg Jan Nelissen
van zijn vader een stel hand
poppen. Zij moeder maakte er
Weertjes voor en met behulp
van stukken spee3goed van zus
jes gaf hij voorstellingen waar
veel kinderen kwamen kijken.
Zijn eerste „min of meer profes
sionele optreden, was in de eta
lage van Vroom Dreesmann
tijdens de Sint Nfcolaastijd. Hij
werkte daar als etaleur. Later
startte Jan Nelissen samen met
een vriendin een reizend thea
ter: „Professor Janjekies pop-
pentheaterbedrijf". Het zou het
begin worden van een lange
zwerftocht die tijdens de tweede
wereldoorlog in Maastricht be
gint met een eerste echt eigen
theatertje. In 1984 wordt ten
slotte in Amstelveen het zeven
de theater geopend.
Poppentheater „Het kleine we
reldtoneel" met het „Ongehoor
zame aapje" in het Zolderthea
ter in de Teerstoof, Nieuwstraat
12, Schiedam.
Lachen om een ondeugend ver
haaltje kan morgenavond,
vrijdag, gedaan worden in
het Passage Theater. Bob de
Lange, Hetty Verhoogt en
Paul Cammermans spelen
dan namelijk het pikante
.- blijspel „De Kleine Hut".
^JJet-jstukis jn 1948 geschre-
- ven door de Fransman An-
dré Houssin. Een man die
zich voornamelijk onledig
houdt met het schrijven van
stukken voor het boulevard-
theater.
Dit luchtige blijspel, een soort
huwelijkscomedie, valt dan
ook onder de categorie „bou-
levardtoneel". Enige jaren
geleden Is het stuk verfilmd.
In deze film speelden onder
meer Ava Gardner en David
Niven.
De Kleine Hut, vrijdagavond,
kwart over acht. Passage
Theater.
De organist Addie de Jong be
speelt zaterdagmiddag van
drie tot vier uur het oude
Hess-orge! in de aula van
het Stedelijk Museum in
Schiedam.
Samenstelling:
Bernadette Ellas
Bijdrage:
Plet Ruivenkamp
Vormgeving:
Marijke Uilenbroek.
Schiedam De Amerikanen
blijven het frekwentst te
ruggrijpen op oorlögsgege-
vens om daar films over te
maken. Vroeger ging het
een uitzondering daarge
laten om een heroïeke
havertelling. Het strijdveld
kon hard zijn, maar er viel
echte mannelijkheid te be
leven aan de oorlog. Er is
gélukkig al sinds enige ja
ren een verruiming in be
nadering opgetreden. Een
succesfilm als „MASH"
zou vijf jaar geleden on
denkbaar zijn geweest en
nu zelfs deed het Ameri
kaanse leger er eerst boos
over.
^iet dat men nu zonder meer
in een anti-oorlogssatire
van Richard Altman mag
geloven. Met evenveel re
den is er recht op de con
clusie dat de uitwerking,
van „MASH" is: de oorlog
is een vuile zaak maar
voor een gis se jongen is er
nog wel gelegenheid er een
grotesk plezier aan te bele
ven.
■ok de film Kelly's Heroes",
deze week in PASSAGE, neemt
een loopje met het Amerikaanse
ocriogsinstituui, zij het op een
wat minder inteüeotueel plan.
Maar deze film strijkt minder
hard tegen de haren in. Dat is
snel verklaard, want „MASH"
zoekt een vlucht binnen de oor
log als serieuze zaak. „Kelly's
Heroes" trekt het absurde over
alle linies door en de toeschou
wer krijgt er minder snel een
laffe smaak bij in de mond.
Do handeling verplaatst ons naar
de zomer van 1944, toen het
Amerikaanse legsr Nancy na
derde. Van de eerste ellende in
Normandië hebben de strijders
zich kennelijk hersteld en dan
gaat de Amerikaan liefst op zijn
beproefde levensgewoonte over.
Mag dat zich toevallig vroeger
in het gangsterwezan hebben
ontwikkeld, dan is er ook in de
nieuwe situatie wel wat te stun
ten. Bovendien, de oorlog maakt
ieder tot beest, zelfs een kapi
tein heeft een zeilscheepje in de
wacht gesleept, dat hij probeert
weg te voeren. Daardoor komt
het, dat sergeant Big Joe een
troep lakonieke mannen aan
voert Onder hen is de tot sol
daat gedegradeerde Kelly, die
bij het uithoren van een Duitse
officier verneemt, dat er achter
het front in Nancy zestig miljoen
gulden puur goud voor de lief
hebbers ligt te wachten. De
klusjesmannen, die in zijn voor
overwerk buiten de diensturen,
melden zich spontaan voor een
gevaarlijke raid.
Er gebeurt veel onder regie Jf
van Brian G. Hutton in
ruim twee uur film. Men
heeft het avontuur breed
aangepakt, de gepeperde
dialogen, de cynische hu
mor, de adembenemende
spanning, de karikaturale
situaties strijden om de
voorrang. Telly Savalas is
de sergeant met een meer
dan levensgroot overwicht.
Clint Eastwood speelt het
brein, maar Donald Suther
land klopt iedereen met
een voorbarig hippie in een
tank...
P. Ruivenkamp Donald Sutherland In „Kelly's Heroes": een voorbarig hippie in een tank.
