ove
en ze vrouw en
80 procmt improvisatie kinderen bij zic in de bus...
Stuurgroep Preventie en Bestrijding Calamiteiten ploetert aan snellere alarmering
Brandweerchef De Jong:
Secretaris
Stichting
Botlek-
Europoort-
belangen:
«.Wij zijn
1 aktijii-
mensen"
De ramp
kan komen.
handen vrij Inpakken en
„WAAR LOOP
je HEEN
ALS ER
EEN GIFWOLK
AANKOMT"
EVAG DIRECTEUR
KONINGS OVER ZIJN
„RAMPENCHAUFFEURS'
wegwezen
SCHIEDAMSCHE COURANT - VRIJDAG 11 JANUARI 1S74
voi zitten
mensen'
door Nico van Grieken
Vlaardingen Duizenden tonnen olie, butadieen, fosgeen,
styreen en hoe de honderd-en-een andere stoffen ook mo
gen heten, stromen dagelijks door 's werelds grootste
massa pijpleidingen ofwel Botlek en Europoort. Het is het
nijver bolwerk van Neerlands economie, het zijn dc
grondstoffen van wat normale gebruiksgoederen werden.
De fornuizenzoals het -
complex van. destilleerko-
lommen, koelers en'trans-,
portbuizen heet, de olïecon-
.v: tainers:-- ze maken allang;
géén indruk meer op het
Rijnmondvolk, Men weet
fmaar al te goed: gevaar
dreigt. Je moet ér evenwel
mee leren leven. Net als
met moordend wegverkeer.
De industrie is je brood, jc
werk, het ts de auto voor
de deur, het is ,,wat moet
je anders".
„Je moet ermee leren leven"
bleek bij lange n» niet voldoen
de. De stichting Botlek- en Eu-
ropoortbelangen - felrode vlag
voor stierlijk gehate en geliefde
actiegroepen - begreep het
maar al te goed. Het „leven"
werd „overleven", nadat de
dreiging van glgantiscne lucht-,
boden:- en waterverontreinigin
gen en dus de bedreiging van
mens en dier ook tot in de di
rectiekamers was doorgedron
gen of doorgedrongen bleek te
zijn In ieder geval: men ging
wat doen, men ging over tot ac
tie.
STUURGROEP
Alle leden van de industriële
stichting staken dt vermoeide
hoofden bij elkaar. Resultaat
van binnenskamers gehouden
gesprekken was de vorming van
een stuurgroep „Preventie en
bestrijding calamiteiten". Of:
een namens de Stichting Botlek-
en Europoortbelangen actieve
club lieden, aan wie het zeer
veel gelegen is goed overleg te
hebben met de gemeentebestu
ren van de diverse Rijnmondge
meenten. Edele opzet van de
nog r.iet zo lang geleden gefor
meerde stuurgroep: het zo vei
lig mogelijk stellen van de be
langen van die bevolkingsgroe
pen/die te lijden zouden kunnen
hebben van milieu-overlast door
Botlek- of Europoort-industrieën
veroorzaakt. Van stankgolven -
het hoge woord is er uit bij
voorbeeld.
teur Mulder. Hij is behalve di
recteur ook secretaris van de
stichting Botlek- en Europoort-
belangen en voorzitter van de
stuurgroep preventie en bestrij
ding calamiteiten. Ter illustra
tie: Op alles voorbereid liet
Mulder, zoals een goed direc
teur betaamt, vluchtmaskers
aanrukken om daarmee zijn.
personeel van dienst te zijn.
„Er kan tenslotte van.alles ge
beuren; als- je je dat;realiseert,
kuh je er- middelen tegenover
stellen" luidt zijn „je-moet-er-
mee-leren-levcn" standpunt.
,Het gaat om de coördinatie", be
gint evenwel de „overlevings
theorie" van de stuurgroep.
„Om de onderlinge hulpverle
ning, die in het zuidelijk deel
van Rijnmond beter is dan in
het noordelijk," stipt de stuur
groepsecretaris meteen even
aan. „Waar wij naartoe willen
'isnaar. één' meidnummer,er
zijn er thans ettelij ke in; ge
bruik, en naar een: volledige sa-
menwerking met dc overheid:
mei brandweer en politie. Daar
mee moet een werkbaar geheel
worden verkregen".
DROOGZWEMMEN
Onderling zijn de Botlek- en Euro-
poortbedrijven al zover. Van
tijd tot tijd zwemt men droog.
Zo'n oefening wérd laatst ge
houden om te kunnen constate
ren hoe adequaat een bedrijf
kan reageren op een alarmmel
ding. De „papieren" test wees
uit, dat in tachtig procent van
de gevallen de bedrijven goed
hadden gehandeld en dat in vijf
tien procent van de gevallen
niet goed was gereageerd. De
rest zweefde ér tussenin.
Mulder: „Als stichting zijnwij
praktijkmensen. Dat mag men
vooral niet vergeten. We, weten
maar ai. te.goed, dat elke scha
kel va- de ketting goed moet
sluiten om een werkbaar geheel
te krijgen. Binnen twee tot drie
maanden hoop ik de regeling
met eensluidende alarmnum
mers en al klaar te hebben, zo
dat ook de gemeenten, waarmee
we te maken hebben onderdeel
kunnen vormen van die ketting.
Thans loopt de alarmering over te
veelschijven. Dat werken mee
allerlei methoden, met Rotter
dam, Rijnmond, met Vlaardin
gen en Schiedam, kost te vee!
tijd. Burgemeester Heusdens
van Vlaardingen wéét al waar
we aan bezig zijn. Het houder,
van oefeningen tussen de ge
meentelijke overheden en de in
dustrieën sprak hem erg aan".
STANKGOLF
Een positief geluld. Maar bovenal
logisch, want was het Vlaardln-
gen niet, dat op 21 maart van
dit jaar werd getroffen door een
stankgolf, die zo misselijkma
kend was dat velen hun biezen
pakten en evacueerden. Toen na.
vele, vele uren wachten pas be
kend werd welke chemische sa
menstelling de gaswolk had, rea
liseerde men zich bleekjes dat
„er iets niet klopte". De alar
mering had gefaald, waardoor
te iaat beker.d kon worden wel
ke gevaren de bevolking - lees:
een bevolking - bedreigden.
Zoiets moet in de toekomst voor
komen kunnen worden, vindt
ook Boraxdirecteur Mulder. De
oorzaak van zo'n overlast ligt
tenslotte bij het bedrijf ,aande
overkant", daar waar gewerkt
wordt en waar fouten worden
gemaakt, aldus het spreek;
woord.
Mulder ontkent dat niet en dringt
aan op een„ihentaliteitsveran-
dering". Wat wil zeggen:„Ie-,
mand, die een fout maakt bij,
bijvoorbeeld, - het overpompen,"
moet op het hart gedrukt krij
gen, dat zodra er iets mis gaat
meteen een centrale moet - wor
den gealarmeerd, die de desbe
treffende instanties kan waas-
schuwen. DJe. centrale is één
coördinatiepunt, waar men met
alles rekening kan houden. Met
dc aard van de 'stof, de giftig
heid en de windrichting".
Op alles is gerekend, de ramp
kan komen. Aan die sinistere
indruk is moeilijk te ontkomen
bij een globale Inventarisatie
';.'_V.ï van het totaal aan maatregelen,
dat de bevolking van Vlaardin
gen een zo groot mogelijke vei
ligheid moet garanderen.
Rampenfotders werden uitgege
ven, er bestaat een mobilofoon
net tussen de bedrijven „aan de
overkant", men kent alarmnum-.
mers, er staan dag en nacht au
tobussen klaar voor de evacua
tie van hele woonwijken, kort
om er bestaat een op „alles"
voorbereide rampenbestrijdings
organisatie.
Maar het is nog niet voldoende.
In industriële kringen van de
Botlek en Europoort zijn ernsti
ge besprekingen aan de gang
om te komen tot een nog betere
garantie voor de veiligheid van
de Rijnmonder. Een stuurgroep
bestaande uit leden van de
stichting Botlek- en Europoort-
belangen is er druk aan bezig.
Over twee. of drie maanden
hoopt men bij de diverse ge
meenten met een complete aan
bieding van maatregelen te ko
men, die calamiteiten zo moge
lijk moeten verhinderen te ont
staan of anders te bestrijden.
Het initiatief tot een dergelijke
stuurgroep ïs van de industrie
afkomstig. Normaal eigenljk,
want wie k&at de gevaren beter
dan zijzelf. Aan dé veiüsheB
wordt geknutseld, mssr de drei
ging blijft.
Voordeel van zo'n coördinator ïs,
aldus stuurgroepvoorzitter Mul
der, dat de handen van de poli
tie vrij zijn. „Voor de politie
geldt dan alleen nog: de bevol
king waarschuwen of niet. Wij
als industrie zijn van de nood
zaak, van een dergelijke rege
ling overtuigd en we zijn dan
ook heel hard bezig om deze za
ken te arrangeren". Over drie
maanden krijgen de gemeenten
het industrieel denkwerk gepre
senteerd. Mulder had daar ook
de regionale omroep een plaats
in toebedacht, maar tot zijn
grote spijt werden die plannen
de kop ingedrukt.
ALARMERING
Het veilig stellen van die Vlaar-
dingers, Schiedammers. Maas-
sluizers, Rotterdammers, Brlel-
lenaren, bewoners van Hoog
vliet en ga-zo-maar door, zou mo
gelijk moeten kunnen zijn door
middel van een intergemeente-
lijk-inter-industrieel afspreken
van een alarmering met zo vol
ledig mogelijke informatie over
de omvang, het gevaar, dc al
dan niet dodelijkheid van een
ontsnapte gassoort en over bet
al dan niet evacueren van een
deel van de bevolking. Kortom:
bet proberen te komen tot eet.
serie waterdichte afspraken tus
sen de diverse chemische be
drijven en gemeenten, die wel
oens overlast zouden kunnen on
dervinden van die industrieën.
£cn man, die daar geen doekjes
I om wil winden, is Borax-direc-
Vlaardingen'— „Waar loop je heen als er een gifwolk aan
komt?" Commandant P. de Jong van de. Vlaardingse
brandweer stelde, die vraag tien keer. Negen van de tien
ondervraagden antwoordden hem: „Tegen de wind in".
Eén vertelde slim'mét de wind mee te lopen. En alle tien
hadden het gruwelijk mis.V'.UA^.viv..
„Want er is maar één juist antwoord", gromt brandweercommandant
De Jong als hij weer terugdenkt aan zijn mini-enquete, ,,dat is dat
je dwars op de wind moet gaan lopen. Je hebt dan de meeste kans
dat je de wolk ontwijkt. Niet als je met dé wind meegaat en hele
maal niet tegen de wind in".
Misschien, dat het met die cijfers in het achterhoofd niet zo onaan
nemelijk klinkt als De Jong het heeft over tachtig procent impro
visatie bij een werkelijke ramp. „Daar zou het echt wel op neer
komen", aldus de brandweerman. „Vlaardingen heeft natuurlijk eer
basisplan, waarin evacuatie is besloten, maar desondanks kun je
toch niet voorspellen hoe het allemaal zal lopen en in welk tempo
de zaken zich voltrekken. Je kunt alleen zeggen, dat je die maat
regelen treft, waarvan je denkt, dat ze de grootste zekerheid ge-
■;vfln".,:.;A-
Daarvoor is informatie nodig. Informatie van de gemeente aan de
burgers en bedrijven, informatie ven de bedrijven aan de gemeente
en de daarop te bepalen maatregelen. De Jong: ,,Dë bedrijven in
Vlaardingen hebben een rampenfolder gekregen. Voor het overige
moeten die bedrijven zelf regelen hoe ze handelen als er geëva-
f cueerd moet worden.'-CG' -s'--
Voorafgaand aan die reeks van handelingen: de informatie. Comman
dant De Jong daarover: „In de Botlek is een mobilofoonnet, waar
mee men elkaar op de hoogte houdt. Hier Is het alleen Vlaardingen
dat z"n aanvalsplannen heeft. Schiedam is nog niet zo ver. En ver
der is het wachten op de normale kanalen, waarlangs de informatie
binnenkomt.
Vlaardingen Honderd autobussen overdag en Bijna twee
honderd 's nachts staan Vlaardingen ter beschikking als
bij een milieuramp bewoners van bepaalde delen van .de
stad moeten worden geëvacueerd. Burgemeester Heus
dens van Vlaardingen onthulde dat onlangs en voegde er
aan toe, dat de gemeente dag en nacht over de bussen
kan beschikken als hij het besluit tot evacuatie heeft geno-
Een nog grotere reden tot onbe
zorgdheid? Het lijkt erop, maar
kort daarna bleek, dat water
dichte garanties van dc kant
van de busondernemingen niet
bestonden. Alleenschriftelijke
toezeggingen en in één geval
zelfs de mededeling, dat de
chauffeurs slechts op basis van
vrijwilligheid zouden worden; in-
- gezet.
Voor de heer Konings, directeur
van het Vlaardingse autobedrijf
EVAG, evenwel bestaat er geen
enkele reden tot twijfel. ,.Het
zou absurd zijn te veronderstel
len, dat iemand van onze chauf
feurs niet zou rijden als er een
evacuatie noodzakelijk is. Het
staat voor mij als een paal bo
ven water dat ze komen,'Op ba
sis van vrijwilligheid is bij ons
niet nodig. Wij hebben vertrouw
.wen in on2é mensen, ook al is
er geen overlég met ze geweest.
Ik heb veertig bussen en vijftig
chauffeurs en laten er nou eens
vijf zeggen dat ze niet willen.
„Wat dan nog?"
Directeur Konings voelt zich in
z'n onbegrensd vertrouwen ge
sterkt door het feit, dat negen
tig procent van zijn personeel in
Vlaardingen woont en dus direct
is betrokken bij alles wat er zou
gebeuren, „Desnoods, pakken ze
vrouw en kinderen bij zich in
de bus ais er geëvacueerd moet
worden".
Konings noemt het bussenplan
een hele verstandige voorberei
ding. Alleen: ,;ik weet niet of
we met onze bussen al bij de
Maassluisedijk stilstaan doordat
de wegen natuurlijk
met vluchtende
UnileverResearch Vlaardingen,
Havenbedrijf Vlaardingen-Oost
en Windmill. De drié groten van
Vlaardingen, tezamen goed voor
de werkgelegenheid van bijna,
'drieduizend mensen. Thuis heb
ben ze de rampenfolder hangen,
maar wat doen ze er overdag,
op 't werk, mee? Wat gebeurt
er als de rustige kantooruren of
het gezwoeg in de fabriek of het
dok worden verstoord door een
milieuramp?
Unilever Research Vlaardingen,
1IG0 man personeel.
I Zowel voor UR als voor Levers
Zeep geldt: inpakken en wegwe
zen als gevaar dreigt. Een ont
ruiming is vastgelcged in de
voorschriften. Eigen voorschrif-
ten want van een samenspel
tussen gemeente en bedrijven :s
geen sprake. Bij Unilever 2egt
men: eenmaal op straat en bui
ten het bedrijf betekent het dat
men geen werknemer meer is
van Unilever maar Vlaardings
ingezetene. Met andere woor
den: Unilever trekt de verant
woordelijkheid voor haar werk
nemers in geval van evacuatie
na het passeren van de poort te-
rug.
Havenbedrijf Vlaardingen-Oost.
110D man personeel.
Wat er moet gebeuren als er een
ramp dreigt en er geëvacueerd
moet worden is niet aan voor
schriften gebonden, aldus HVO's
voorlichtingsman. „Men ver-
wacht dat dit soort rampen niet
zal gebeuren". Een rampenfol-
der is ontvangen, in.tegenstelling
tot wat Unilevers directie-secre
taris Tritten meldde/f Tn opper
ste verbazing moesthij toege
ven: „Nou u het zegt. Ik heb
me inderdaad wel eens afge
vraagd of er een evacuatierege
ling is. Het is trouwens ook gek
dat er wel een rampenfolder,
met regelingen voor de burger
is maar niet voor de industrie".
Ook bij HVO was er geen ver
volg op de. rampenfolder. De
voorlichter: „Ik nam tenminste
altijd aan, dit er één is binnen- -
gekomen", .t.";*-"-".
Windmill, 800 man personeel.
Bij - dreigende ramp wordt bij
Windmilleen' commandopost in
gericht. Er is sprake van eeri
„topcoördinatori*. die /ziet
rechtstreeks verstaat met' de
Vlaardingse brandweer. Uit
dien hoofde valt de beslissing of
er geëvacueerd zal worden of
niet. Het: kan soms ve.„tandiger
zijn binnen, te blijven en de
mensen bij elkaar te houden:
...Maar anders op de brommer of
in de auto naar huis of naar el-
ders.
