naar Tjnrnp
„Fluister 't eens in zijn goede
morgen in premiere
van
m
Ewingtest blijkt goede
methode voor onderzoek
naar doofheid baby's
m
1
oor
Aktie in Schiedam? Vlaardingen en
Maassluis voor Javaanse boeren
fjj|
I
Geld vo.or
stuwdam en
pijpleiding
Sag!
kéi&> :Mk&mêï
w&hè
Meer moeders moeten reageren,
vindt Gezondheidszorg Kethel
;$S
1
'IIP
i'Sltl
•l^ppf
a»
:S|P
SCH1EDAMSCHE COURANT DONDERDAG 14 MAART 1974
Vlaardingen/Schiedam „Water naar Tjurup", zo heet het
t ontwikkelingsprojekt dat het dekenaat Schiedam, dat be
staat uit de gemeenten Vlaardingen, Maassluis en Schie
dam, deze weken in het kader van de landelijke vastenak-
tie ter hand heeft genomen.
Bi] de stad Tjurup op Zuid-Sumatra in Indonesië moet een
eenvoudige stuwdam met pijpleidingen worden gebouwd.
De Indonesische regering heeft er geen geld voor. Vlaar
dingen, Maassluis en Schiedam gaan in zes weken tijd
zorgen, dat dit geld er komt.
Meer water: rnésr oogsten
De aktie wordt voornamelijk ge
voerd door de scholen (het lage
re en voortgezet onderwijs) en
de kerken. Voor het projekt Is
twintigduizend gulden nodig.
Hetlandelijk bureau van de
vastenactie in Zeist heeft het
echter goedgekeurd voor veer
tienduizend gulden, omdat het
projekt in Tjurup niet.de enige
Eén van de duizenden „bruggetjes" van Zuid-Sumatra.
aanvraag is, die is binnengeko
men.
Aangezien het dekenaat Schiedam
in vorige jaren zeventigduizend
gulden heeft verzameld, moet
„Water naar Tjurup" duidelijk
als blikvanger worden gezien.
Met het eventueel resterende
bedrag kunnen andere, minder
in het oog vallende, maar niet
minder belangrijke projekten
worden gefinancierd.
De stimulator van dit projekt in
Tjurup is de Indonesische pater
Abdiputrahardja - voor nlet-In-
donesièrs: pater Abdi - terwijl
het wordt uitgevoerd door de
Poolse pater Andreas Lukasik.
De Nederlandse pater Henk van
Lierop, die in de buurt van Tju
rup werkt en afgelopen zomer
met verlof in Nederland was,
fungeerde ais kontaktpersoon
tussen de vostenaktie Schiedam,
Vlaardingen en Maassluis en
het ontwikkelingsprojekt.
Tjurup is de hoofdplaats van een
bergachtige transmigratie-
Vrouwen maken de visvijver leeg.
Schiedam De eerste vrije
«toneelproduktlè van de
Scbiedamse Gemeenschap
gaat morgen jn première.
In het Zoldertheater jn de
Teerstoof wordt dan een
topper ïn de geschiedenis
van het Schiedamse ama
teurtoneel opgevoerd.
Acteurs zijn Jan Gudde en Roos
de Groot, twee bijzonder be
gaafde Schiedamse toneelspe
lers, Regisseur Is Ad Hoey-
manSp die ook zijn sporen In de
toneelwereld (zowel bij de ama
teurs als hij de profs) al ruim
schoots heeft verdiend.
Het toneelstuk heet „Fluister *t
eens in, mijn goeie oor'Ven is
een eenakter yan de Ameri
kaanse schrijver "William Han-
ley. Het stuk is in het Neder-
lands vertaald door Piet van.
der Meulen en werd al eerder
uitgevoerd door Richard 'Flink
en Luc Lutz.
Ongetwijfeld wordt de Nederland
se versie van „Whisper vnto my
good ear" een groot succes. Dat
zal rXet alleen het gevolg zijn
vari het meesterlijke acteerta
lent van Jan Gudde en Koos de
Gropt. of van bet erg goeie1
script.
Van zeer grote Importantie zijn
de regie-aanwijzingen van Ad
Hooymans, met wie onze krant
al eerder een exclusief inter
view had.
Een kort gehouden beschrijving
van de eenakter: Charie-s c.4.
Max zijn twee al oudere nKu-
nen, die van hun leven nog het
beste proberen tas maken. Ket is
hen nooit gelokt «1 'daarom heb
ben ze besloten om in een park
bij New York een einde aan
hun leven te maken.
Hun vastbeslotenheid maakt het
stuk zowel triest en spannend
ais „onopzettelijk" humoris
tisch.
door J. A. Frenkel
Schiedam Meer dan 3s/2 uur had Otto Preminger in
1960 nodig om het dramatische relaas over het ontstaan
van de staat Israël in filmbeelden te vertellen. Dat is niet
veel voor de heldhaftige strijd, het doorzettingsvermogen
en de offers, die hiermee gepaard zijn gegaan. Het zou
nog niet te veel zijn, omdat het een verfilming betreft
van Leon M. Uris' zeer lijvige roman „Exodus", waarvan
de intrige, die de historische feiten, zij het ietwat eenzij
dig, op de voet volgt, meer aan de orde stelt dan in drie
mammoetfilms zou kunnen worden ondergebracht.
Toch duurde de film te lang en dat
is niet te wijten aan bet gege
ven, maar aan de behandeling,
die zo „Hollywoods" is als in
deze tijd nog mogelijk geacht
kan worden.
De tragiek van de ook na de
tweede wereldoorlog nog van
kamp tot kamp zwervende Jo
den,, die in het boek van Gris
toch wel steeds tussen de regels
door trilt, Is vrijwel geheel op
geofferd aan de romantiek, die
de auteur slechts als intermezzi
inlaste. De, heroïek misbruikt
voor het grandioze spektakel
ven een „Ben Hur" of „De Tien
Geboden" of om bij Premingers
eigen werk te blijven, dat van
een „Carmen Jones" en „Porgy
add Bess"; er is voortdurend
een tendens tot operaeffecten,
van schellende ouvertures tot
daverende finales. Men meet
wel aannemen, dat scenario
schrijver Dalton Trumbo, die
ook het draaiboek vaar „Sparta-
cus" verzorgde, opdracht heeft
gekregen alle problematiek te
vermijden en de spectaculairste
hoogtepunten af te wisselen met
persoonlijke sentimenten, die
1 maar zijdelings verband houden
met de stugge en verbeten
strijd om. het beloofde land. -
Die hoogtepunten zijn desondanks
voldoende in. aantal en vaak
knap genoeg verfilmd, om niet
meermalen het vakmanschap
van Preminger te bevestiger^ In
Ideële films is deze (van origine
Weense. sind3 1S34 Amerikaan
se) regisseur nooit op zijn best
geweest; zijn „Saint Joan"
werd een volslagen mislukking
op.de slagveld, en brandsta
pelscènes na. Ook hier won dus
het spektakel het van de histo
rié. In zijn „Exodus"-fiIm, nu,
terug in PASSAGE, imponereji"
allereerst de massale taferelen
op Cyrpus, de Britse interne
ringskampen, het uitvaren van
de roestige barkas met zeshon
derd Joden, die „Exodus" wordt
genoemd, en de hongerstaking
aan boord, die de autoriteiten
ertoe dwingt het aanvankelijke
verbod naar Haifa op te sto
men, ïn te trekken.
In Israël is er het ondergrondse
verzet van twee. illegale bewe-
gingen, da gematigds Hrgr.nr.ah
en de felle, terreur bedrijvend
Irgoen, dat.insn reerc rot rpvoe
dende scènes, die hun climax
bereiken in go >;nap verier-.da
overval op het gevangenïsfort
van Akkra. Dan is Preminger
eindelijk in zijn element en
schept hijin. een razendsnel
tempo en een flitsende montage
een brok filmkunst, die men
verder nergens meer aantref!.
De uitroeping van de staat Is-
raël door de Verenigde Naties
is zeer conventioneel behandeld,
evenais het slot, wanneer een
wraakoefening door Arabieren
die zich niet bij de verdeling
willen neerleggen, resulteert in
een symbolische rede .bij het
graf van een jong Joods meisf?
en een met de Joden sympathi
serende Arabische hoofdman,
waarvan de onwaarachtigheid
afdruipt.
Die symboliek had men liever
weerspiegeld gezien in indivi
duele handelingen, die zich nu
vrijwel beperken tot wat gehar
rewar tussen een Amerikaanse
verpleegster (Eva Marie Saint),
die als outsider de helpende
hand wil bieden, een Joods
blondje uit Denemarken, dat zij
wil adopteren (Jill Har.worth)
en de cis superheld afgeschil
derde verzetsleider Ari Ben Ca-
r.aan, van wie Paul Newrr.an
een nogal hautaine uitbeelding
geeft. Acceptabeler zijn de ver
tolkingen van tee J. Cobb als
zijn vader en van Sir Ralph Ri
chardson als de Britse gouver
neur op Cyprus en er zijn uit
stekende typeringen in kleinere
rollen, zoals de Cyprioot Man-
dr:a do.:r Hugn Griffith' en de
rebel aan boord van de „Exo
dus*' door Gregory Ratp.'F. En
zeer goed Is de verbitterde, cy-
nisefts Dov Landau getekend,
die het ghetto van Warschau en
Auschwitz heeft doorgemaakt,
in de gestalte var. Sal MIneo.
streek, genaamd Sïngkuwang.
Nog steeds stromen Javaanse
transmigranten hier naartoe om
in deze vruchtbare streek een
boerenbestaan op te bauwen.
„Water naar Tjurup" beoogt nu
zes naburige dorpen aan een be
tere waterhuishouding te helpen.
De autochtone bevolking bezit
grote plantages en tuinen, waar
koffie, thee en kruidnagel wordt
verbouwd- De Javaanse nieuw
komers willen boerenbedrijven
opbouwen, die hoger op de heu
vels liggen, Die grond Is erg
vruchtbaar. Tenminste, als er
voldoende water is. En dat is
juist het grootste probleem
waar de zes dorpjes - samen
25.000 Inwoners - mee kampen.
Om rijstvelden aan te leggen en
voor het 'dagelijkse waterrsni
soen moeten ds dornevnnen hei
water op het moment .van be
hoorlijke afstand van hun dop
pen aanvoeren; het ötehtstbij is,
vierhonderd meter en het verste
zelfs op een afstand van vïif-
tier.hónderd meter.
F/J-ur cp ,"?s Liïcmerer van c!e
dorpjes lig; icon grote waterval,
hoog boven ïn de heuvelc. Als
daar een stmvdam gobemrd
wordt kan het water via pijpen
naar de dorpen en rijstvelden
vloeitn. JaSst door die pijplei
ding blijft het water in een ge
sloten circuit, waardoor het ge
schikt is als' drinkwater en het
bovendien vla een eigen be-
vloeiingsstslssl na2r de rijstvel-
d"n..rr"**d.-!;rn wed"-, D"> Ja
vaanse boeren kunnen dan twee-
nr.cl perjaar oog^ ;j cn heb
ben neg een nrplant aan groen
te, d;a nu niet mogelijk is.
D-j e<rvbvS'"» sf'wdsm wordt ge
bouwd van cement, ijzer' en
stenen. De leidingen en sloten
naar. ct'corner: c.r v?'dcm gaan
door de bevolking zelf gegraven
'wórden. Mn ar voer de hoofle:-
ding z:jn, vooral voor zuiver
drinkwater, .pijpen, nodig.
De. lagtra scholen zullen leder Dp
hun e'«rn manier de aktie
kracht bezetten, ofwel met een
fpuc'-te5-*, efwl met een ten
toonstelling. De leerlingen van
hit vocrjg.'ctt onderwijs voeren
aklje in de winkelcentra in
Schiedam, Maassluis en Vlaar
dingen. Zij bieden uit Indoncsiè
afkomstige predufcten te koop
aan. Duizenden stickers en affi
ches worden verspreid om ds
aktie onder ds aandacht van de
mensen te brengen.
Hel ploegen van de rijstvelden bij een rijke boer
Schiedam - Nog niet èlle moeders in Kethel reageren op het
oproepkaartje dat zij krijgen van de kruisvereniging om
hun baby's aan een speciale gehoortest te onderwerpen.
Door die gehoortest kan bijtijds worden onderzócht of de
zuigelingen later in staat zullen zijn om hun taal- en
spraakgebruik normaal te ontwikkelen.
Do test is bedoeld voor negen
maanden oude kinderen. Vooral
in Kethel Ls sprake van een
grondig onderzoek: deze wijk
was de eerste in Schiedam waar
de test werd toegepast.
Omdat de kinderen nog zo jong
zijn, kunnen zij, wanneer er een
afwijking wordt geconstateerd,
bijtijds naar de specialist worden
verwezen, Als bij een ouder
kind namelijk een achterstand
in de taal- of spraakontwlkke-
ling wordt geconstateerd, is dat
vrijwel altijd te laat: het kind
kan die achterstand dan nooit
meer inhalen.
Het blad Noorden Akkoorden
meldt dat nog niet alle moeders
hun kinderen laten testen, wan
neer zij de oproepkaart hebben
ontvangen. Oorzaak daarvan zou
zijn dat de ouders in die geval
len de indruk hebben, dat hun
zuigelingen 'ongetwijfeld' goed
horen,
„Er is echter een kleine kans dat
deze ouders zich over enkele
jaren ongerust -maken omdat
hun kind niet gaat praten, of
anders reageert dan andeTe kin
deren", aldus de gezondsheids-
*ors- :.7
Tien jaar geleden werd het ge
hoor van de kinderen alleen nog
onderzocht met behulp van de
audiometer, een Instrujnent dat
vooral van.de schoolarts bekend
is.
Daarbij laat men een kind, dat
dan .ouder dan dne jaar moet
zijn, vla de koptelefoon 'n geluid
je horen. De kleuter moet dan
laten merken of het iets hoort.
Komt er geen reactie, dan Is de
afwijking geconstateerd. Maar
wel te laat.
RAMMELAAR
De nieuwe methode, die de kruis
vereniging in Kethel toepast, is
te danken aan het Engelse echt
paar Ewing. Het echtpaar ont
dekte na veel onderzoekingen
dat zeven maanden oude kinde
ren al op geluid reageren door
zich om te draaien naar de plek
waar het geluid vandaan komt.
Dat geluid moet zelfs voor het
goedhorende kind wel vertrouwd
zijn en dus worden veroorzaakt
door een rammelaar, bordjes en
kopjes, lepeltjes en de menselij
ke stem. V
"Het leuke van het onderzoek met
do Ewingtest Is," volgens de
Gezondheidszorg,"dat de wijk
verpleegster en de bureauarts
het kind nu eens niet bloat krij
gen voorgeschoteld, maar dat
de baby rustig aangekleed bij
moeder op schoot kan blijven
zitten,**
BLOKKEN
Twee mensen voeren de test uit.
Eén zit dan voor de moeder en
het kind en leidt de aandacht
van de baby af, door met blok
ken te gaan spelen bijvoorbeeld.
De ander maakt een geluid ach
ter de moeder en het kind. De
peuter moet op het geluld rea
geren door zich om te draaien.
Deze gevoeliee test zal in een zo
goed mogelijk geluidgeïsoleerde
kamer moeten worden uitge
voerd, De zuigeling mag de per
soon die de geluiden 'veroor
zaakt bovendien niet zien bewe
gen: spiegelende wanden moe
ten dus worden afgedekt.
Als een kindje niet reageert kan
dat in meer of mindere mate
door zijn. Het niet reageren kan
ook een andere oorzaak hebben,
zoals slaperigheid en verkoud
heid.
Di test wordt daarom fn die ge
vallen na één maand herhaald,
Ook na ds herhaalde test blijft
een klein aantal baby's (bijna
twee procent van die overgeble
ven groep) slecht reageren. Die
kunnen bijtijds worden verwe
zen naar. de specialist. ..4
'-®r
1;#if
'■"rSfe 1
