DISCUSSIE OVER BINNENSTAD BRANDT WEER LOS
1
si
mÊm
WèSÊÊêSèÊë
Warenhuizen:
concentreren of spreiden?
:v --vv D -
- LV
;4|j
ZATERDAG 8 MAART 1975
SCHIEDAMSCHE COURANT
3
„Nu begint dan ook het
inzicht door te breken
dat ook een stratenver-
ioop een monument
kan zijn, zonder 17e-
eeuwse huizen en zon
der aureool. En dat het
om het geheel van een
buurt kan gaan en om
de mensen die er wo
nen", Met dit citaat
van Aldo van Eyck als
motto hebben een aan
tal leden van de PvdA
en PPR een discussie
nota samengesteld over
het bestemmingsplan
binnenstad. Nieoiay
Dielemans, Cees van
der Geer, Jaap de Vis
ser, Wim de Visser en
Ton de Vos willen hier
mee wederom een dis
cussie op gang brengen
over de nog steeds
vele knelpunten in
het plan.
Eigenlijk zijn het veelal
dezelfde knelpunten als
die in de PvdA/PPR-
vergadering zijn behan
deld van februari vorig
jaar, toen het bestem
mingsplan nog niet was
aangenomen door de
gemeenteraad. Niet alle
stellingen die destijds
door de commissie be
stemmingsplan naar
voren zijn gebracht,
zijn toen echter aange
nomen. Sommige stel
lingen werden ont
kracht door amende
menten en enkele wer
den ook opzij gescho
ven doordat zij bij
stemming onbeslist ble
ven „hangen".
Omdat de werkgroep nog
steeds vecht voor het
belang van de stad uit
gaande van hun visie
hebben zij een nota op
gesteld die weer in de
vergadering (van dins
dag 11 maart aanstaan
de) zal. worden ge
bracht, Na stemming
wil. men deze aan b. en
w. toezenden. Voorop
staat in deze „discussie
nota binnenstad": een
procesmatige aanpak
bij de realisering van
het plan. Op deze pagi
na een nadere uitwerk
ing van de nota-
De studenten van de Rot
terdamse Bouwacade-
mie, die al eerder het
afstudeerproject „Het
gat in de doelstellingen
van Schiedam" hebben
gepubliceerd (onder de
kop „Warenhuizen: tot
grote invloed" behan
deld tn de Schiedam-
sche Courant van zater
dag 1 februari) hebben
nu de beloofde aanvul
ling hierop uitgegeven.
Jos Jobse, Henk Molen
wijk, Jeïle Postma en
Peter Schurink hebben
één uitgangspunt en
één doelstelling uit het
bestemmingsplan ge
licht over de (situering
van) de warenhuizen.
Naar de mening van de
studenten zal de plaats
van de warenhuizen in
de binnenstad bepalend
zijn voor het functione
ren van de totale bin
nenstad. Een aantal na
der uitgewerkte alter
natieven wordt ge
noemd. In principe zijn
er echter slechts twee
ontwikkelingsmogelijk
heden, aldus de groep:
de geconcentreerde en
de gespreide ontwikke
ling. Ook op deze pagi
na studenten 'met hun
visie (na anderhalf jaar
studeren) met betrek
king tot het grootwin
kelbedrijf.
Q>
®'/j
i 't i -
INDICATIE NIEUWE TOESTAND
8»B»bia<J parhaar-woon«U«Ctl»
wel zeer onrechtvaardige verde
ling van de beschikbare gelden,
gelet het aantal mensen dat
hierbij daadwerkelijk betrok
ken zal zijn èn de noden en/of
behoeften waarin voorzien
wordt. Juist het verbeteren van
de oude wijken geniet een hoge
prioriteit", aldus de nota.
AANBEVELINGEN
Vijf stellingen neergepend door
de leden van de werkgroep Pv-
dA/PPR staan centraal in de
discussienota. Vijf uïtgangs-
punten waarover de discussie,
al jaren geleden is losgebrand
en waarvan het einde voorlo-'
pig nog niet te zien Is. Met een'
uitgebreide motivering verde-
digt de werkgroep:
O De Verlengde Passage is on
aanvaardbaar. Te kostbaar,
(verderop in de nota: „een geld
verslindend prestige-object")
Oplossing: huidige Passage aan
Broersveld-kant verbeteren.
0 De Hema, als enig grootwinkel
bedrijf in aanmerking komend;
voor een plaats in het centrum,
moet worden herbouwd aan de
Lange Kerkstraat/hoek Kreu-
pelstraat.
Het parkeren van bezoekers
moet zich beperken tot de rand'
van het centrum. Eén of meer-i
dere parkeergarages zijn onge
wenst.
0 De metro is onaanvaardbaar.
Oplossing die de voorkeur ver
dient: een sneltram.
0 Sociale woningbouw prioriteit
bij uitwerking. Naast nieuw
bouw moet minstens zoveel
aandacht.wordten besteed aan
vernieuwbouw, alsmede het tot
woning verbouwen van andere
bebouwing.
MOTIVERINGEN
De verlengde passage wordt ver
nietigend bekritiseerd. Het ini-
tiatief tot de bouw aldus de
werkgroep is destijds ge
rechtvaardigd aan de hand van
cijfers van Empeo. Empeo is
een dochtermaatschappij van
bouwgigant Bredero, die een
grote vinger in de pap heeft bij
de realisering van Schiedams
nieuwe centrum. Het cijfenvork
van Empeo is echter de laatste
jaren zowel wat betreft het in
wonertal als de koopkracht (in
1986) een waardeloze opgave
gebleken.
De aanleg van het project moet
bouwtechnisch gezien in
één keer geschieden, zodat een
langdurige leegstand van nieu
we winkelruimten mag worden
verwacht. Stedebouwkundig
past de Verlengde Passage to-
taal niet in de omgeving. „Een.
onverantwoorde ingreep op een'
al eeuwen bestaande stads-
structuur", aldus de werkgroep;-
Gevolgen: toenemende verpau
pering van de Hoogstraat, grote
aantrekking van verkeer (dus;
extra voorzieningen nodig) en
ook negatieve gevolgen voor
door: Martin de Bruin
het Broersveld. Bovendien
vindt men dat de Passage te
veel geld opslokt.
De warenhuizen. Dat de Hema
als enig grootwinkelbedrijf in
aanmerking moet komen voor,
een plaats in de binnenstad, isi
voor de werkgroep geen punt."
De huidige plaats Lange Kerk-
straat/Kreupelstraat verdient
de voorkeur. Géén warenhuizen
aan de Hoogstraat dus- Alleen
zo ontstaat een zo groot moge
lijk spanningsveld tussen Koe
markt en Grote Markt Een her
stel van de „grote omloop"
(HoogstraatGrote Markt
Lange Kerkstraat Broers-
vest). Dit zal nog worden ver
sterkt als de weekmarkt op de
Lange Kerkstraat wordt gehou
den.
Parkeren. Het totale aantal par
keerplaatsen zal ook al go-
zien recente publicaties ver
der teruggebracht moeten wor
den. De werkgroep stelt voor
het parkeren te spreiden op en
rond de Broersvest, die din
herprofileerd moet worden,
evenals de omgeving van het'
Stadskantoor. Voorgesteld
wordt ook een herinrichting
van het Emmapleïn en integra
tie van het parkeren met de
nieuwbouw op het terrein aan
de Kreupetstraat Parkeergara
ges zijn gezien de grote aantas.
ting op het leefmilieu onaan
vaardbaar voor de socialisten'
(evenals een parkeerflat).
Metro. Er moet ondubbelzinnig
worden vastgelegd dat de me
tro ongewenst is, aldus de
werkgroep. Redenen: financieel
niet haalbaar (de sneltram is
minder kostbaar en even effec
tief); de functie van Broersvest
kan worden herzien (meer ver-
keersopvang- dan doorstroom
functie) en het voordeel var
twee halteplaatsen voor d«
tram (Koemarkt en ter hoogt*
van Lange Kerkstraat). Uite
raard is men ook van menini
dat de metro de historisch*
structuur aantast en de woning
bouw belemmert.
Woningbouw. Prioriteit voor so
ciale woningbouw. Als er nie
langer aanspraak wordt ge
maakt op andere functies bin
nen een bepaald gebied, moetei
er woningen komen. Het Schie
nokogebied (ruw begrensd dooi
Velïevest, Noordvest, de Schif
i en de Dam) moet betrokker
worden bij het centrumplan
Eventueel een combinatie me
een „historisch kwartier*
(Brandersbuurt). Ook particu
liere vernieuwbouw moet wor
den gestimuleerd.
AANPAK
De werkgroep vindt dat er een
procesmatige aanpak moet zijn.
Bij uitwerking van de plannen
moet ruimte vrij worden gehou
den om te kunnen inspelen op
veranderde inzichten en op bij
voorbeeld resultaten van in
spraakprocedures. Zelfs de uit
gangspunten en/of doelstellin
gen van de gemeente moeten
gewijzigd kunnen worden. Het
is de enige waarborg om te
komen tot een aantrekkelijk
centrum. Nu is die waarborg er
niet: er wordt uitgegaan van
een star, onaantastbaar eind-
plan.
Verder merken de leden op dat'
het enige uitgangspunt tot ver
nieuwing moet zijn: het histori
sche gegeven. Ze pleiten voor
wat betreft de winkelvoorzie
ningen alleen voor groei in
Foto:'s: Hans Gebuis
kwaliteit, zodat bestaande cen
tra (voorbeeld: Groenelaan) niet
worden aangetast. Uitbreiding
in de levensmiddelensector
(Vendet!) wordt ten sterkste af
geraden, Overleg met midden
stand en instanties als de Ka
mer van Koophandel is gewen-,
st.
Naast het weren van parkeerga
rages wil men een zo klein mo
gelijke verkeerscirculatie in de
binnenstad. Alleen het bestem
mingsverkeer moet de ruimte
krijgen.
Wat betreft de financiën ziet de;
werkgroep het donker in. „Ge
zien de beperkte middelen van
Schiedam is het onverantwoord
om de huidige plannen ten uit
voer te brengen, omdat dit zal
gaan ten koste van de rehabili
tatie van de oude wijken. Te
vens dient hierbij opgemerkt te
worden dat er in dat geval bo-i
vendien sprake zal zijn van een
De discussienota besluit met een
aantal aanbevelingen die via de
fractie naar b. en w. zullen
worden doorgespeeld. Het zijn
min of meer de eindconclusies
die bij de stellingen al naar
voren zijn gebracht:
1) Op korte termijn publicatie
van een nota over de totale
verkeersproblematiek in en
rond de binnenstad.
2) geen verlengde maar een ver
beterde Passage.
3) onderzoek naar mogelijkheden
voor bebouwen van gebied
Kreupelstraat /Broersvest, uit
gaande van een Hema aan de
Lange Kerkstraat.
een nieuw winkelpand neerzetten. Impufs
voor de Hoogstraat?
Ook een kraakactie (november vorig jaar)
kon dit pand aan de Hoogstraat niet red
den. De eigenaar laat de woning slopen en
4) doorgaan met woningbouw. stemmingswijziging Sehienoko- van een sneltram),
Uverzicnt van renovatiemoge- gebied ten gunste van woning- 7) aandringen op wijzigingen
lijkheden van zowel gemeente- bauw m.b.L het stadserf in plan te
ujk als particulier bezit in het 6) opstellen rapport openbaar verwerken.
centrum vervoersrelatie binnenstad 8) op korte termijn een inspraa-
5) onderzoek naar mogelijke be- Schiedam-Noord (uitgaande knotai openbaar maken.
Het noodgebouw van de Hema (links) aan de Kreupel straat....waar moet het heen?....
Hel Emmaplein. vaak stampvol met auto's, moet eens een stadserf worden. Met een (bovengrondse) parkeergarage.
De warenhuizen (er zijn er drie
in het bestemmingsplan opge
nomen) vormen nog steeds een
punt van discussie bij de stu
denten van de Bouwacademie.
Waren er in het eerste rapport
al ernstige bezwaren tegen de
geweldige invloed van het
grootwinkelbedrijf op de bin
nenstad van Schiedam, in het
pas verschenen rapport gaan
zij er echter vanuit dat ze er
gewoon komen. Vier alterna
tieven worden bekeken aan de
hand van de uitgangspunten en
doelstellingen van de gemeen
te. Er zijn twee mogelijkheden
een geconcentreerde (bïj de
Passage) en een gespreide tig
ging (Hoogstraat/Lange Kerk
straat).
Bij één van de alternatieven wil
de studentengroep de Hema bij
de Lange Kerkstraat laten
staan. De andere warenhuizen
zouden dan op de hoek Hoog
straat/Lange Achterweg en ten
noorden van het museum ko
men. Deze oplossing is strijdig
met het bestemmingsplan,
maar daar bestaat een ontsnap
pingsclausule voor. Samen met
een ander alternatief, waar het
warenhuis de Hema ook naar
de Hoogstraat verdwijnt, zijn
de uitspraken van de studenten
zo, dat men kon concluderen
dat deze gespreide ligging hen
het beste overkomt.
Voordelen volgens de werkgroep:
inpassing goed mogelijk; ver
sterking winkelareaal Hoog
straat; verspreiding voetgan
gersgebied; verweving en uit
wisseling functies (wonen, win
kelen) optimaal; de weekmarkt
kan op Broersveld blijven en de
bestaande bomen kunnen alle
maal gespaard blijven. Alleen
bij een vestiging van de Hema
bij de Schotse Poort (Lange
Kerkstraat) heeft de groep eni
ge kritiek omdat het warenhuis
moeilijk is in te passen in de
bestaande situatie.
DRIEHOEK
De twee andere oplossingen een
concentratie in de buurt van de
Passage. Alternatief A telt twee
warenhuizen in de driehoek
Hoogstraat/Verlengde Passage/-
Broersveld en één aan de
Broersvest bij de „doorbraak".
Bij alternatief B valt de laatste
ook in de driehoek (zonder een
Verlengde Passage naar de
Lange Achterweg).
Vele punten van kritiek komen
bij deze oplossing A los bij de
werkgroep: verpaupering
noordelijk gedeelte Hoogstraat;
warenhuizen zijn vrijwel niet in
te passen; lange wegendoorsnij
ding voor expeditie verkeer;
geen ruimte voor een markt;
het kappen van vele bomen tus
sen Lindenhof en Imelda, Bo
vendien zal de verhoogde Pas
sage verstoring in een aaneen
gesloten winkelfront geven en
teven stipt de werkgroep het
punt van vervuiling in de Pas
sage aan. Wat betreft de andere
oplossing heeft men iets minder
kritiek. De warenhuizen kun
nen wél goed ingebouwd wor
den en de bomen kunnen blij.
ven staan. Niettemin blijven er
vele bezwaren aankleven.
BIJDRAGE
Met deze laatste nota met betrek
king tot de warenhuizen (een
standpunt over een definitieve
keuze wordt niet ingenomen)
heeft de groep Rotterdamse
studenten een welkome bijdra
ge geleverd aan de discussies
die nog steeds in Schiedam le
ven en met het PvdA/PPR-rap-
pert weer op gang komen.
Zoals ook het rapport „Het gat
in de doelstellingen van Schie
dam" (de nota warenhuizen is
hier in feite een aanvulling op)
is de groep er in geslaagd een
geheel eigen mening, gestaafd
door uitstekend' geformuleerde
argumenten, neer te zetten.
Al is het misschien jammer dat
in het laatste rapport géén con
clusies worden getrokken- wat
betreft een keuze. De werk
groep redeneert: „Een definitie
ve keuze voor één.-vansdeze'of
andere alternatieven.zal slechts
mogelijk zijn, indien eerst in de
beleidssfeer de nodige prioritei
ten zijn gesteld".
