nog maar
net honderd jaar
iijkt het alsof
de tijd
sinds 1884 is
blijven stilstaan
Qua accommodatie
700 Jaai'
Sckieüare
oiimminnmtmmi*^ iniiiiiininnnmmiinnmninnRmuiiin:
Drankmisbruik
„Giuurder"
Een absoluut
hoogtepunt SW's
winnende treffer te
gen Heerenveen en
daarmee het kam-,
pioenschap van Ne
derland.
Sportvelden
Het elftal van Ex
celsior uit 1904.
iimiimiiiif inimmnminiirnrnminiiiiiiiiiminiiiiimniiiiii 'iiimmmminniifioiiiiiiiimniiimiiiimiinmiiiiiiiiiiiiiiiiifliMiiiiiiiiiiiiiii
SchiedamEen nog
krasse 90^jarige zou
zich er op kunnen be
roemen 'hei allemaal te.
hebben meegemaakt'.
Krap één eeuw oud is
het aandeel van spor
tief Schiedam in de 700-
jarige historie van de
stad. Een geschiedenis
met hoogtepunten,
.maar ook borrelend
van de problemen, die
- tijdens het eeuwfeest
- ,-weer aan de opper
vlakte komen. Want zé
i s het web tussen 1884
toen de cricketvereni
ging Hermes werd op
gericht - en 1975 zijn
de problemen in .het
Schiedamse sportwe-
reldje weliswaar 'ver
legd, maar niet echt op
gelost. Nog steeds is er
in Schiedam een tekort
aan sportaccommoda
ties.
Hét is het'gevolg van .het
-- baanbrekende werk dat
is .verricht in' de jaren
tussen 1880 en 1900,
toen de eerste vormen
van de georganiseerde
sporter, werden geregi
streerd. Toen lag het al
lemaal wat simpeler,
want gymnastiekvereni
gingen als Olympia,
Arena, en Palaestra
maakten gebruik van
de sportlokalen waarin,
overdag, dé schoolmees
ter, fanatiek tikkend
met de beruchte stok,
de leerlingen een weke
lijks uurtje 'ontspan
ning* bezorgd. Ook de
roeivereniging Schie
dam en de gelijknamige
golfclub hoefden toen
nog geen officiële aan
vraag -voor een accom
modatie in te dienen.
Net zo simpel verkreeg
Hermes op 23 juli 1884
toestemming om het
stuk grond aan de Oost
singel te verlaten en een
eigen accommodatie te
gaan bouwen op het
Schuttervsveld. Voor
vijftig gulden per jaar
was Hermes overal .van-
ai.
Met het noemen van het
Schuttersveld is een an
dere voorloper van de
Schiedamse sport ge
noemd: de schutterij.
Deherinnering aan de
ze weerbare groep leeft
nog voort in de veretil
de resten die zijn terug
te vinden in het Stede-
lijk Museum. Het moe
ten wakkere rakkers
zijn geweest, die al even
goed overweg konden
metde bierpinten en
borrelglazen als met de
vijf' patronen - samen
gesteld uit was en ge
malen lood - die per
avond mochten worden
afgevuurd. De „Dril-
schuur" aan het Groe-
neweegje, het 'Schut-
tersveld en de Schiet
baanstraat, herinneren
aan dit rumoerige verle^
den. Pas na een 'schot
loos tijdperk werd in~
1959 de Schietbaanver
eniging Schiedam opge
richt
Ook de sportvissers - pas
sinds twintig jaar onder
deze haam verenigd -
hadden hun voorlopers.
Het waren de mannen,
die, gewapend met net
ten en fuiken, het water
in de toen nog schone
Maas bevisten. Men pie
kerde er toen echter
niet over om de paling.
bliek en brasem weer
aan het water prijs te
geven. De vangsten
werden in de stad aan
de man gebracht, waar
bij de beter gesitueerde
de paling kocht en de
klant met de smallere
beurs de mindere kwali
teit vis afnam. De Pol
dervaart, die toen nog
functioneerde, lokte
grote groepen henge
laars, met als gevolg dat
in de vele buurtkroegjes
visdubjes werden, ge
formeerd. De toenmali
ge hengelaars werden
echter in één adem ge
noemd met de toene
mende mate van drank
misbruik, zodat de hui
dige sportvisser moet
terugblikken op een wat
beneveld verleden.
Ook de zwemsport roept
herinneringen op. Aan
namen als Van Woer-
kom (doelman van het
nationale waterpolo-"
team tijdens de OS in
Berlijn), Dolf van der
Kuil en Cocki Gaste
laars, "kleeft" de herin
nering aan Schiedams
eerste zwembad aan de
Westfrakelandsedijk,
waar mannen vrouwen
door een scheidings
wand ieder in hun 'ei-'.'
gen' bad k" moesten:
zwemmen: Een vluchti
ge blik door een kiertje
in de scheidingswand
resulteerde steevast in
het door de badmeester
verwijderen van de
'gluurder' uit het bad.
Het open zwembad, dat
in verbinding stond met
de Maas, kende ook een
uurtje kosteloos zwem-
men, metde restrictie
dat er - het was tenslot
te gratis<- geen gebruik
gemaakt mocht worden
van de badhokjes.
Oe boeren in Kethel kun
nen er prat op gaan de
voorlopers te zijn ge
weest van de thans in
landelijke organisaties
ondergebrachte ruiter-
verenigingen. Bij festi-
viteiten manifesteerden
de boeren zich in witte
hemden en zwarte pet
ten. Een stukje folklore,
met voor de boeren
zoons een buitenkansje
om het deerntje van
hun keuze te strikken
voor het geliefde ring-
'steken. Omstreeks dé
eeuwwisseling gold een
dergelijk verzoek in die
richting als êen^ geca
moufleerd aanzoek.
Enkele jaren na de eeuw
wisseling schoten de
sportclubs échter als
-- paddestoelen uit de
grond. In Schiedam was
toen al geen stukje
grond meer te ontdek
ken of er werd door de
jeugd wel op gevoetbald
met gummiballen of de
zogenaamde zevenvach-
ters. Of in Schiedam
het .spel van King Soc
cer is afgekeken van
Hennes vertelt de ge
schiedenis niet, maar
zeker is dat deze club al
in 1891 een officiële
wedstrijd speelde.
Overigens ontstond er in
die tijd., nogal wat ge
harrewar rond de vele
clubnamen. ,SW is er
een voorbeeld .van;
want op 8 mei 1904 ging
de mare door Schiedam
dat er in.de Gorzen een
voetbalclub was opge
richt onder de naam
Excelsior. Twee jaar la
ter werd de naam ver
anderd in Voorwaarts
en nog eens drie jaar
verder, in 1909, in SVV,
Het voortdurende ge
goochel met clubnamen
moet worden toege
schreven aan het toetre
den tot de voetbalbond,
Bestaande namen moes
ten worden veranderd
omdat andere clubs
even vindingrijk waren
geweest en dezefde na
men hadden uitgekozen.
Zo heette DHS tot 1922
DSO, begon Ursus ooit
onder dehaam DVS en
werd het huidige SV
HV Schiedam in 1908
opgericht' onder de
naam' Vitesse, vervol-"
gens omgedoopt in
Ajax en nog wat later
in Geel-Zwart Slechts
weinig clubs kozen bij
hun oprichting iri één
keer de goede naam.
Al even onoverzichtelijk
v is het „nomaden-be
staan" dat de clubs uit
die tijd noodgedwon
gen moesten leven.
Met als aantekening dat
de „trek" van net na de
eeuwwisseling tijdens
Schiedams 700-jarige
bestaan nog niet is afge
stopt. Hond 1920 ston
den er in Schiedam
slechts drie officiële
speelvelden geregi
streerd (SW, Hermes
en Geel-Zwart). Dat be
kende ook dat nieuwe
clubs neerstreken op
stukjes grond, die vol-,
deden aan de verplichte
afmetingen. Zo'n stuk
grasland met een wer
kelijk roemruchte histo
rie is het veld achter de
wasserij van Bijl la
ter Nijman aan de
Stadhouderslaan. Maar
de geschiedenis telt na
men van talloze sport
velden. Maar de ge
schiedenis telt namen
van talloze sportvelden:
de zandvlakte achter de
Mariastraat, het Sterre-
bos, de Damlaan, Bos-
hoek, de Parallelweg,
Laan Ons Genoegen en
de Laanslootseweg. Het
zijn de namen die ver
bonden zijn aan een
brok sportgeschiedenis
van de laatste zeventig
jaar.
In die periode passen ook
de overige sporten.
Zoals de oprichting van
de vereniging „Het
Volkshuis" in 1897, met
als doel „de ontwikke
ling van de arbeider en
zijn ontspanning". Op
22 februari 1904 deed in
dit Volkshuis de Vrije
Oefenclub in Gymnas
tiek zijn intrede en en
kele maanden later re
sulteerde dit in de op
richting van de gym
nastiekvereniging
THOR.
Bij de vele sporten die er
in de 20e eeuw in Schie
dam werden geïntrodu
ceerd passen zij het
summier wat' jaartal
len. Zó was de korfbal
sport tot" 1928 een stukje
alleenrecht voor wat
sportieve onderwijzers,
terwijl in 1929 de atle
tiek geschiedenis maak-
te. Voor de honkbal-
sport staat in Schiedam
het 'recente' jaartal
1948 genoteerd.
Het meest opvallende uit
Schiedams sportieve
historie is echter wel
de noodgedwongen
rusteloosheid van
het bestaan, dat inder-
daad veel overeenkom
sten oproept met he'
reizen en trekken van
de nomaden. En nog
steds 'lopen' er talloze
aanvragen voor nieuwe
en betere sportaccom
modaties. Wat dat be
treft lijkt het alsof
sinds 1884 de tijd is
blijven stilstaan...
