OME JANUS
GAS TERUGNEMEN
loslaten
70-jarige
kan de
sport niet
PRESTATIELOOP
WATERWEG-AGENDA
WOENSDAG 24 DECEMBER 1975
5
De mensen, die langs de
's-Gravenweg wonen,
hebben misschien al
eens tegen elkaar ge
zegd: „Hé, we zien ome
Janus niet meer iedere
dag!". Dat is waar, want
ome Janus alias
Adrianus van Herpen
heeft een beetje gas te
rug moeten nemen. Hij
vertelde het mij eerlijk,
in zijn woning boven de
rijwielzaak in de Noord
molenstraat. Vijf jaar
geleden heeft hij de zaak
aan de kinderen overge
daan, om meer vrije tijd
te hebben voor de sport,
maar vorig jaar kwam
de bij wielrenners zo be
kende en gevreesde
man-met-de-hamer en
moest ome Janus wat
kalmer aan gaan doen.
Mag het als je 70 jaar
bent? Ja en nee. Ja, als
je Piet Jansen heet (en
niet Jan Janssen), nee,
als je ome Janus heet en
nog gewend was om er
in weer en wind op zijn
sportfietsje-met-races-
tuur op uit te trekken en
zo'n dertig, veertig kilo
meter af te leggen. De
bossen door, achterom
naar Capeïle en via de
's-Gravenweg naar Nieu-
werkerk. Lekker karren
en met een frisse neus
thuiskomen. Dat doet
ome Janus nog wel,
maar niet meer iedere
dag en dat gaat deze
stoere zeventiger, die
overigens nog zo fit is
als een jonge vent, wel
een beetje aan zijn hart.
DOE-HET-ZELVER
ïlet is net als met zijn club,
Schaatsvereniging Rotterdam,
waarvan hijzelf 8 december
1964 een van de oprichters
Is geweest. Jarenlang hebben
de papillen van ome Janus zich
moeten verkleden in een cafee
tje op de Terbregseweg. De
Russische oud-wereldkampioen
Boris Stenin is nog eens komen
kijken en kon zijn ogen niet
geloven, dat hier, in zo'n scha
mele ruimte, met een armetie
rige douche, drie internatio
naal befaamde rijders als Cees
Verkerk, Rudïe Liebrechts,
Him de Graaf moesten vertoe-
Ome Janus zelf op 70-jari-
ge leeftijd nog erg vast op
de schaats
Kees, een kleine, kittige schaat
ser, ging alsmaar harder, har
der en op een zeker moment
sprong hij achterstevoren, met
de woorden: „Potverdomme, ik
kan je niet los rijden". We raak
ten aan de praat en Kees zei:
„Misschien kun je wat verdie
nen". 's Zaterdags deed ome
Janus mee aan kortebaanwed-
strijden in Zevenhuizen. Op de
schaatsen van Kees van der
Wiel. Friese de Ruiterschaats-
jes. Lekker dun staal. Rinus, de
broer van Kees zei: „Heb jij
zijn schaatsen? Nou, dan sta je
d'r goed op!" En Kees zei na
afloop, toen ome Janus als ze
vende was geëindigd: „Jij hebt
goud in je poten".
komen en hem vroeg hoe hij nu
moest starten. Dat zei ome Ja
nus hem ook en toen zijn advies
met succes werd bekroond
werd, nam hij zonder schroom
de felicitaties in ontvangst van
bijvoorbeeld een Quarles van
Ufford. Zo was ome Janus dan
ook weer, maar onder de dui
ven schieten van een ander, dat
kwam niet in hem op.
Schaatsen en fietsen, dat zijn de
twee hobby's die bet leven van
ome Janus hebben beheerst.
Andere sporten heeft hij ook
gedaan. Turnen op 14-jarige
leeftijd bij „Amoldi", de beste
vereniging in Rotterdam. Atle
tiek, voetballen in NSC, de
Noorder Sportclub, boksen bij
Jo Vermeer, die toen kampioen
van Nederland was, tot hij van
Jo in een trainingspartijtje een
klap op z'n neus kreeg en bet
toen maar, voordat hij een za-
delneus en bloemkooloren
kreeg, als gezien beschouwde.
Hij heeft ze allemaal gekend
uit die tijd: Batling van Dijk,
Simon Rosman, Theo Kourims-
ky, Herman van 't Hof, Een
geweldenaar, zoals zijn broers
Willem en Arte, die beresterk
waren en respectievelijk 90 en
79 jaar oud nog in het bos te
vinden zijn, is ome Janus nooit
geweest. En daarom ging z'n
liefde uit naar de schaats en
naar de fiets. Het is daarmee
bij ome Janus zo'n beetje van
de kip en het ei wat was er
het eerste? Misschien ook wa
ren ze er allebei tegelijk, twee
sporten, die prachtig samen
gaan.
Zo kwam Piet Zwanenburg een
fiets bij hem kopen om het
schaatsen en was het misschien
bij ome Janus eerst andersom:
schaatste hij om het fietsen.
Want dat fietsen was het toch
wel, toen de jcngenskïel hem
nog om de schouders hing.
En later ook toen ome Janus
sport en werk had gecombi
neerd in een rijwielzaak, toen
nog in het Zwaanshals. Dat be
tekende werken van 's morgens
zes tot 's avonds acht, dan snel
omkleden en op de fiets, rich
ting Gouda, Bodegraven en één
keer in de week tot de con
treien van Utrecht, wat hij „de
kleine grote toer van Neder
land" noemde. Eerst in z'n een
tje, later samen met Piet Zwa
nenburg. En het weer kon zo
Met eigen handen en een schame
le steun van de gemeente
17.000,- heeft ome Janus,
samen met Sicco de Vries, Piet
de Hoop, Nico van der Waile in
het bos een clubgebouw uit de
grond gestampt, dat er zijn
mag. Plank voor plank, paal
voor paal. Dagenlang getim
merd, gesjouwd en geploeterd.
Wel met het resultaat, zegt me
vrouw Van Herpen tante Bep
dat hij zichzelf nauwelijks
nog met de club kan bemoeien.
„En", zegt tante Bep, „dat vind
ik wel sneu".
AHOY
Maar iedere zondagochtend kunt
u ome Janus nog op het ijs
baantje van Ahoy aantreffen,
waar hij door de „peanuts"
wordt begroet met „dag ome
Janus" en hij zich zelfs diep
voorover moet buiten om Ka-
reltje uit Pijnacker een zoen te
geven. Hier leert ome Janus het
grut, hoe je op een schaats
moet staan, hoe je een bocht
moet nemen en uit dit grut
hoopt ome Janus weer een
nieuwe Ard of Keesje of Rudie
naar voren te brengen, tezijner-
tijd „en als ik het mag bele
ven". Die eerste schaatScaprio-
len, ze zijn vertelt ome Janus
zo belangrijk voor later. Hij
heeft het zichzelf maar moeten
leren, op de Rotte, waaraan hij
geboren is. Op van die .krul
lers", waarvan hij dan later zelf
de krullen heeft afgezaagd. „We
waren een echte schaatsfamilie.
Toen m'n moeder zeventig jaar
was, schaatste ze nog, tussen
ons in, mee naar Gouda".
ONTDEKT
«Ik ben eigenlijk ontdekt door
Kees van der Wiel!", vertelt
ome Janus Ik reed eens achter
hem aan, op de Bergse plas.
Waarom ome Janus dan toch
nooit een topper is geworden?
Omdat hij zich inzette voor an
deren, zoals hij dat z'n hele
leven heeft gedaan. Eerst voor
Piet Zwanenburg. „Als Piet
reed was het of ik zelf reed. Als
Piet won was ik net zo blij als
hij". Later zijn er anderen bij
gekomen. De helaas te vroeg
gestorven Dolf van der Scheer
en Jan Lar.gedijk, die al bij
hem kwamen op het Vrede-
noordplein, waar door het bom
bardement van mei '40 alles
verloren is gegaan. „Piet en ik",
vertelt ome Janus „gingen de
stijl goed Ieren. Door studie en
's nachts droogtrainen.
Met de belofte: als wij het goed
kunnen, gaan wij het de jon
gens leren. Niet voor geld, ge
woon uit liefde voor de sport.
En zo rijn ook Rudie Lieb
rechts, Kees Verkerk, Jorrits-
ma. Wim de Graaf, Cock van
der Eist bij ome Janus geko
men. 's Morgens om half acht
was ome Janus al met zijn jon
gens op de ijshockeybaan in
Den Haag. Op de fiets emaaar
toe. Ee r keer zelfs naar Am
sterdam. Dat had je d'r alle
maal voor over.
CEEN COACH
En toch is ome Janus nooit coach
geworden van de kernploeg.
Dat was weggelegd voor Klaas
Schenk, die beter 2'n mondje
kon roeren dan Van Herpen.
Toch was hij bij alle grote wed
strijden, als lid van de club van
twintig, die tussen haakjes
20 goed bij kas is tegenwoordig
dat zij voor een bijzondere
prestatie een prijsje uitlooft
van vijfhonderd gulden. Een
enkele keer werd ome Janus
nog wel eens te hulp geroepen,
zoals door Rudi Liebrechts in
Oslo, die voor een vijfduizend
meter ome Janus bij zich liet
Vrijdag: VZC naar revanches zwem
men in Leiden Sportdag CJV,
Sporthal Westdijk, 8.30-19,3G uur
zaalvoetbaltcemooi van VDL in
sporthal, hele dag
Zaterdag: Scholieren tafeltennis in
'"-■assfuis. Olympiahal Maassluise
Vlaardingen-Jodan Boys (korfbal),
E-hal, 19.10 uur Spirit-Oranje Nas
sau, Sporthal Westwiik, 17 uur
ODS-ODO (korfbal). Afscheidsre
ceptie Jan Verdijk bij DVO ^2,
13.30 uur HVK-Snelwiek 2 (d), 20.50
uur, Margriethal HVK-Roda 3 (h).
21,50 uur. Margriethal
Zondag: Harga-Achilles (korfbal). 14
uur. Margriethal Succes-Charfois
(korfbal). 17 uur. Margriethal WF-
Ursus 2, Harga, 14.30 uur Fqrtüna-
VGravendeel. 14.30 uur, Mar. weg
UVG-Northa (d), Margriethal. 19.50
uur AHC-DWS (d) Ancora 4-WIK
(h).
Hoekvan Holland De tennisvereniging De Hoek houdt
3 januari ^6 weer zijn nieuwjaars prestatleloop in en
Hoekse bosjes. De jeugd tot en met 12 jaar legt 2500 meter
en begint at om II uur. En voor de deelnemers daarboven
er arstanden van 5 en 10 kilometer. Het inschrijfgeld
een rijksdaalder per persoon. Alle deelnemers ontvangen
afloop een herinnering. Start en wedstrijdsecretariaat is in
can tine van het tennispark aan de Harwichweg.
slecht niet zijn of ome Janus
trok erop uit Op een avond dat
een sneeuwstorm door de stra
ten gierde, reed hij dertig keer
om de begraafplaats Crooswijk»
om half bevroren thuis te ko
men. .Als je nu aan een jongen
vraagt heb je nog getraind?,
krijg je soms ten antwoord: Ak
was pas om vijf uur thuis".
„Tja", zeg ik, „dan kan het niet
meer". Een prijzenkast in de
zaak getuigt van al zijn succes
sen. Vier kampioenssjerpen van
Rotterdam drie in successie,
een unicum, tweede en derde in
het kampioenschap van Neder
land. Op de weg, op de baan.
Het Kralingse wielerbaantje
van Ome Kees van der Wiel,
maar ook het baantje van Rijs
wijk. Nieuweling, amateur,
maar het liefst reed ome Janus
bij de onafhankelijken, dan kon
hij bij de amateurs en bij" de
profs meedoen. Al gauw richtte
ome Janus het stuur naar onze
zuidervrienden, via René Wou
ters in Ossendrecht en fietste
hij van de ene koers in het
Vlaanderen!and naar de ande
re. Het Vlaanderen]and was
voor ome Janus de leerschool
van het wielrennen. Een ruw,
maar plezant volkje, die Ra
mingen met hun kasseien, waar
ome Janus rap aan wende. En
hij zag ook, dat de Vlamingen
toen al door dorpsdokters wer
den gesteund, in een tijd toen
er bij ons van medische hulp
nog geen sprake was.
Ja, een ruw volkje was het, die
wielrenners. Niet alleen in Bel
gië, maar ook bij ons. De „non-
deju's" in het Vlaams en
vertaald in het Nederlands
vlogen je om de oren. Ome
Janus is er nooit een vriend
van geweest, van dit taalmis-
bruik. Hij heeft de jongens, die
hij getraind heeft, ook altijd
voor gehouden, dat een wiel
renner niet a priori een woeste
ling behoefde te zijn. Er was
een uitzondering, een man, nnn
wie ome Janus nu nog met
weemoed terugdenkt en die hij
de gentleman-renner noemt:
Gerard Ueene. Hij zoekt in zijn
dressoir en Iaat ons dan zien
wat hij van Gerard Leene
heeft gekregen op zijn sterf
bed: een gouden chronometer,
eens de grote prijs van Zürich.
Herinneringen, herinneringen.
Aan alle groten uit die dagen
die ome Janus persoonlijk
beeft gekend. Een beetje nos
talgie, maar toch niet te veel,
omdat ome Janus nog met alle
bei de benen in deze tijd staat,
DOKTER
Ome Janus heeft zoveel studie
van het menselijk lichaam ge
maakt, dat hij wel eens schert
senderwijs „de dokter" wordt
genoemd. Hij weet ook aardig
wat, van de polsslag en zo en
laatst bij de Adriaan van Her
penloop in het Kralingsebos
een prestatieloop door hem zelf
in het leven geroepen en die
met bekers wordt bekroond
heeft hij op een wat al te eer
zuchtige deelnemer nog hart
massage toegepast „Maar daar
na heb ik hem naar het zieken
huis gebracht, want zo ben ik
■wel. Is er ook maar wat aan de
knikker, dan zeg ik; naar dok
ter „Lap".
In dit verband mogen we een
aardige anecdote niet onthou
den. Bij ome Janus meldden
zich eens op de training twee
jongemannen. Of ze mee moch
ten doen. Ze hadden een brief
van aanbeveling in hun zak en
ome Janus zei: kleed je maar
om. Bij de training had één het
ongeluk, dat zijn arm uit de
kom schoot Een fikse greep
van ome Janus een klein rukje
en hup de arm zat er weer in.
Pas later hoorde ome Janus dat
beide jongemannen marine-arts
waren. Toen schrok hij wel
even en vroeg hij: „Was u dan
niet bang? Welnee, zei de mari
ne-dokter, Als zag toch dat u
het kon..."
Een keer maar heeft ome Janus
aan een Elfstedentocht meege
daan en daaraan denkt hij met
weinig plezier terug. Want bet
was zo bar en boos 26 gra
den vorst dat z'n onderlijf
bevroor en hij, via Doltkum in
het ziekenhuis van Leeuwar
den is terecht gekomen. Geluk
kig is het goed afgelopen, maar
een vriend een marechaus
see nog wel moest twee te
nen missen.
Tot voor kort heeft ome Janus
ook nog iedere winter op de
ski's gestaan. Dat doet hij nu
ook niet meer. V/el kegelen. Wij
krijgen bij de koffie de belo
ning. Een stukje boterletter.
