99We prikken ile
eorrup tie door9
wm@r één torn
hmi§
„Ik zit nu bijna dertig jaar in
de bouw. Opgeklommen van
leerling-timmerman tot
bouwkundig hoofdopzichter
bij het Delftse „Bureau Toe
zicht Bouwwerken". Ik
denk dat ik iets weet van
wat kan en niet kan in de
bouw.
Aanvang van een gesprek met
Albertus van Amerongen.
Bewoont zelf een huurhuis
(400 gulden per maand) in
Berkel. Heeft zeer de pest
aan projektontwikkelaars en
aannemers die het liefst op
een huis nog een huis willen
verdienen of met een pro-
jekt „binnen" willen zijn.
Betaalbaar
Grondprijs
Subsidie
Bij Van Amerongen schoot
de sluimerende grief
over de winstpraktijken
in de bouw pas echt goed
het verkeerde luchtka-
naal in, toen zijn dochter
bij een Berkels bouwpro-
jekt werd uitgeloot. Dat
'waren nog huizen van
125.000 gulden. „Er zijn
nog driehonderd wach
tenden voor u," kreeg ze
te horen. Misschien zou
er wel aan een duurdere
woning te komen zijn, al
leen konden zij en haar
man dat niet betalen.
Tussen de wal en het schip
vallen, heet dat Op die
situatie kunnen inmid
dels tot legioenen ge
groeide aantallen Neder
landers aanspraak ma
ken. Een sluimerende
noodtoestand volgens
bouwkundige Van Ame
rongen die vindt dat hij
daar iets aan kan veran
deren.
Binnen twee weken zal de
oprichting van zijn stich
ting „Sociaal Wonen" bij
notariële akte een feit
zijn. Voorbereidingen
daartoe zijn bijna rond.
De vakbond-afdelingen
Berkel van het NKV en
FNV staan achter zijn
plan. Op de tafel ligt een
complete bouwtekening
van een zeer ruime,
praktisch ingedeelde een
gezinswoning. Afmetin
gen: zes meter breed,
tien meter lang. Mechani
sche ventilatie, zes kas
ten, eetbar, centrale ver
warming, hardhouten ko
zijnen, schuur. Kortom,
alles er op en er aan. met
een voortuin van vier, en
achtertuin van tien meter
diep. Kosten bij de huidi
ge inflatienorm 100.200
gulden.
De man waarmee Albert
van Amerongen zijn
bouwtekeningen gestalte
heeft gegeven, is Rintis
Metsaers: hoofduitvoer
der bij Elementum bv.
Op het ogenblik werk
zaam aan een prestige-
snelbouwprojekt in Zoe-
termeers vierde woon
wijk Seghwaert
Mutsaers heeft 27 jaar
„bouw achter de rag.
Noemt zich een praktise
rend progressieveling en
vindt dat hij op die aan
spreektitel alleen recht
kan doen gelden als hij
wezenlijk bijdraagt aan
het oplossen van deze
woningnood. „Iedereen
heeft recht op een betaal
bare woning," verorde-
neert Rinus Mutsaers.
„En dan niet zo'n „uitge
kleed" huis, waaraan de
ratten als het ware heb
ben geknaagd: zo met
een klein hoekje tegels in
de badkamer en een zui
nig spatwandje in de
keuken. Nee, een com
pleet huis, waarin je zon
der al teveel extra hand
grepen en improvisaties
kunt leven."
Elementums hoofdaanne
mer heeft inmiddels een
zelfstandige „M. C. Mut
saers Bouwcoördinatie
bv" opgericht ter uitvoe
ring van de stichtings
plannen „Sociaal Bou
wen". Voor nop werken
doet hij niet „Ik kan met
dit projekt nog een be
hoorlijke boterham ver
dienen en dat mag, dacht
ik. Hoe dat kan? Ter rea
lisering van dit bouw
plan (100 tot 350 eenge
zinswoningen in de be
schutte woonsfeer red.)
heb ik vijf tot zes men
sen nodig in vaste dienst
Een goede hoofduitvoer
der, deeluitvoerder en
drie administratieve
krachten. Ik koop zelf in
en ben tevens projekt-
coördinator. Dat bete
kent geen vaste staf van
meer dan 25 mensen en
geen duur kantoor, re
presentatie en andere
overheadkosten, waarin
bij de meeste bouwon
dernemers een vreselijke
smak geld gaat zitten."
„De huizen worden tradi
tioneel gebouwd, zoals
ze dat 500 jaar geleden
ook deden. Douche en
keuken worden volledig
betegeld met een af
werking die er wezen
mag. Dat is andere koek
dan bij industriële bouw
en goed voor de werkge
legenheid".
„Er wordt in de bouw veel
verdiend. Neem bijvoor
beeld het opvoeren van
„stelposten". Dat is een
begroot bedrag waaron
der meestal het hang- en
door
Joke M. de Gruijter
sluitwerk, keuken en sa
nitair valt. Een keuken
wordt daarbij bijvoor
beeld voor 1000 gulden
opgevoerd. In de prak
tijk is dat veel duurder.
De meest doeltreffende
verkooptechniek waar
veel gebruik van wordt
gemaakt, is de aanstaan
de woningbezitters zelf
een keuken te laten uit
zoeken bij de aannemer
in prijzen die oplopen tot
15.000 gulden. Dat noe
men ze omzetvergroting.
Daar strijkt de aannemer
tien procent winst van
op".
Voor de kale aanneemprijs
van 70.000 gulden (zon
der BTW) zet Mutsaers
zo'n huis van de stichting
„Sociaal Bouwen" i.o.
neer. Daar komt 8000
gulden kosten bij voor
aansluitingen van c.v.,
gas, water, elektriciteit
en overige nutvoorzienin-
gen. Zonder grondprijs
komt het totale huis op
78.000 gulden.
Grondprijs!! We komen
aan het punt waar Van
Amerongen in drift om
de zaak uit te doeken te
doen, bijna te weinig
woorden tot z'n beschik
king heeft. Eén van de
voorbeelden uit zijn
mond opgetekend: „In
de Berkelse Noordpolder
wordt op het ogenblik
een projekt premiekoop
woningen gerealiseerd
waarbij de kopers ge
middeld 22.000 gulden
alleen aan grondkosten
betalen. De grond: een
zeer schaars artikel.
Vooral in de randstad.
De projektontwikkelaar
van dit plan kocht die
grond enige jaren terug
van een boer voor 2,75
gulden de vierkante me
ter als weidegrond. De
maatschappij liet de
boer er tegen een huur
prijs normaal gebruik
van maken. Afgelopen
jaar werd datzelfde stuk
grond voor zeven gulden
de vierkante meter (we
derom als weidegrond)
aan de gemeente Berkel
verkocht. De gemeente
maakte de grond bou
wrijp (aanleg riolering,
bestrating e.d.). Voor de
gemiddelde prijs van 47
gulden de vierkante me
ter werd de zaak nu als
„bouwgrond" aan de
projektontwikkelaar te-
rugverkocht. Per kavel
(120 tot 160 vierkante
meter) betaalde de pro
jektontwikkelaar daar
voor aan de gemeente
5500 gulden. De kopers
legden gemiddeld 22.000
Van Amerongen: bijna dertig jaar in de bouw. „Ik weet wat daar kan ol niet kan"
Woningbouw en
de wet
der winstmakers
kent hem ongetwijfeld. Jan Mo
daal met vrouw en twee kinde
ren en een jaarinkomen van
zo'n 25.000 gulden.
Jan M. wil een koophuis. Dat wil
hij vooral de laatste jaren om
dat bij hem het besef is doorge
broken dat dit de enige manier
is om de hollende geldontwaar
ding bij te benen en wat meer
over zijn eigen huis te vertellen
te hebben.
Wijs geworden door de stroom
publikaties over de voordelen
van een eigen huis kwam ook
Jan tot de conclusie dat hij met
de maandelijkse aflossingen
aan een koophuis een prima
spaarpot kon opbouwen.
Modaal M. neemt dus de stap tot
aankoop van een eigen woning.
Gezien zijn salaris moet dat
worden een premiekoopwoning
of een huis in de zogenaamde
„beschutte sfeer" waarbij het
rijk de meeste premies tevoor
schijn lovert
je zou veronderstellen dat de fa
milies Modaal in Nederland ge
beiteld zitten: Koopwoningen
in de lift; niet alleen voor rijke
ren maar ook voor mensen met
middelmatige en zelfs lage in
komens!
Bekijken we de praktijk dan zien
we bouwprijzen die door de
overmatige vraag en het gerin
ge aanbod de pan uitrijzen. Be
dragen voor een woning die zo
langzamerhand dertig tot veer
tig procent boven de inflatie
correctie zijn uitgestegen en
weinig te maken hebben met de
eigenlijke bouwkosten.
150.000 gulden voor een standaard
rijtjeshuis is nu „gewoon". Er
bestaan nog enkele bouwers die
onder die prijs zitten, maar bij
navraag is het aantal wachten
den voor u enige duizenden.
Jan M. komt dus niet, of alleen
met veel mazzel, aan een huis
in de prijsklasse, die zijn porte
monnee kan verdragen. Dat is
rond de 125.000 gulden.
Gezien deze problematiek is er in
Nederland een nieuw soort
ideologie ontstaan. Er moet „so
ciaal gebouwd" worden. Dat
kan praktisch niet stellen veel
projektontwikkelaars en aanne
mers die de run op koopwonin
gen bepaald niet onwelgevallig
is. De zware druk op de bouw
markt bepaalt de prijzen en
daar kan men niet onder gaan
zitten, stelt men.
„Het kan wèl, zeggen de bouw
kundigen Albert van Ameron
gen uit Berkel en Rinus Mut
saers uit Ridderkerk. „Wij we
ten zeker dat het goedkoper
kan. Een stuk goedkoper zelfs.
maar er blijft bij de hoge heren
in de bouw te veel geld aan de
strijkstok hangen. Dat zeggen
we niet alleen. We willen het
ook bewijzen door zelf met een
bouwplan te komen en het uit
te voeren. Als we grond krijgen,
kan op 1 maart de eerste paal
de grond in. Kosten van deze
„zeer complete" en ruime een
gezinswoning bij de huidige in
flatiestand: honderdduizend
gulden.
Conclusie van beide bouwkundi
gen: „Met dit plan prikken we
de corruptie in de woningbouw
door,"
Hoofdaanne
mer Mutsaers:
Pas progressief
als je er iets
aan doet.
gulden voor hun lapje
grond neer. Viermaal zo
veel als de aannemer er
voor had betaald."
„Er zijn gemeentebestuur
ders niet boter op hun
hoofd", concludeert Mut
saers. „Iedereen begrijpt
dan wat ik bedoel. Men
heeft in veel gevallen vol
doende belangen bij zo'n
bouwondernemer. Het
wordt bovendien te gek
als je op een gegeven
ogenblik aan je aandeel
houders moet meedelen
dat er maar een laag di
videndpercentage wordt
uitgekeerd Toen ik enige
jaren geleden een wo
ning wilde kopen en men
in de gaten had met wie
men te doen had. gir.g
het mooi niet door. Veel
te bijdehand. Daar hou
den ze niet van in de
bouw. Ik heb toen mijn
eigen huis gebouwd!"
Van Amerongen: „Je reali
seert je vaak niet dat
veel mensen om een re
delijk betaalbare woning
zitten te springen: totdat
je met je neus op de
feiten wordt gedrukt.
Dat geldt veelal voor de
mensen met inkomens
die in een huurwoning
van 450 gulden per
maand gepropt worden.
In deze opzet van de
stichting „Sociaal Bou
wen" heeft men een ei
gen woning van 520 gul
den per maand."
Mutsaers en Van Ameron
gen rekenen op een rijks
subsidie van plusm.
25.000 gulden voor deze
woningen in de „beschut
te woonsfeer". Binnen
kort gaan zij daarover
met minister J. P. A.
Gruijters van ruimtelijke
ordening en volkshuis
vesting praten. De beide
bouwkundigen gaan er
vanuit dat bij een nieuwe
vorm van financierings
regeling via de stichting
slechts acht procent kos
ten per jaar betaald moet
worden. Bij de maande
lijkse afbetaiingsbedra-
gen van 520 gulden gaat
men er ook vanuit dat
het grootste deel van de
aflossingskosten wordt
verkregen uit de belas-
tingteruggaven.
Een net van stichtingen in
Nederland die zich beij
veren voor de „Sociale
Bouw" conform de plan
nen die nu op tafel lig
gen? Als het aan Mut
saers en Van Amerongen
alleen ligt, dreunt op 1
maart de eerste paal van
het „sociale bouwplan"
de grond in.
Werkelijkheid of utopie?
