..Domein van duizenden
steltlopers in zoute omgeving
Natuur
gebied
van
inter
nationale
betekenis
VRIJDAG 11 MAART 1971
Slikken van Voorne vlakbij Maasvlakte:
INGESLOTEN
ZEER BELANGRIJK
GESCHIEDENIS
GÉÉN SLUFTER
BEGROEING
VD/SCfWW 4
Domein voor steltlopers
't is dat de Maasvlakte met zijn hoogspanningsmasten van de partij is.
Ooslvoorne Het is dat die sfeerverziekende Maas
vlakte met zijn wel erg: opvallende hoogspannings
masten van de partij is, want anders zou je je op
de slikken van Voorne in de nadagen van de winter
in het Waddengebied wanen. Deze slikken waar de
toekomstige slufter moet komen, vormen voor de
kust van Oostvoome een zeer uitgestrekte Tïaggeri-
ge' zandvlakte, waar eb en vloed nog vrij spel
hebben en een belangrijke stempel op het leefmilieu
drukken. De onregelmatige vlakte wordt grillig
doorsneden door zoutwaterkreken. Er staat een
zwak windje terwijl er een alles overheersende
zoute lucht hangt. Toevallig nu geen overscherende
supersonische gevechtsvliegtuigen of treiterige
sportvliegtuigjes. Het vlieggeweld blijft bij ons
bezoek aan de slikken beperkt tot een in de verte
vliegende verouderde Neptune, die niet vervangen
mag worden.
Behalve het monotone,
maar toch prettig klin
kende geluid van de
honderden scholeksters
en andere steltlopertjes,
die zich hier als in het
paradijs moeten wanen,
heerst er rust. Het zijn
overijverige, druk in de
weer zijnde vogeltjes
die 2ich langs de kreken
en plassen te goed doen
aan wat de zee tijdens
de laatste vloed heeft
achtergelaten. En dat is
heel wat.
Hoewel het nog te vroeg is
voor de voorjaarsdrukte
(vogeltrek) zitten er op de
uitgestrekte slikken heel
wat wadvogels van allerlei
pluimage. Steltlopertjes met
hun vlugge getrippel, loom
vliegende meeuwen, rusten»
de bergeenden met hun op
vallende verenpak.
Wilde eenden zitten er ook,
terwijl opvallend veel pijl
staarten (eenden) op de slik
ken hun toevluchtsoord
hebben gevonden In de
verte vliegt een groep klu
ten, terwijl langs de vloed
lijn ook de wulp, weidevo
gel bij uitstek, niet ont
breekt.
Laarzen en kijker zijn onont
beerlijk op de slikken Door
de kijker openoaart zich
een drukte van jewelste ver
oorzaakt door de vele vo
gels.
Het huidige shkkengebied ligt als
het ware ingeklemd tussen de
Primaire Dam naar de Maas
vlakte en het strand van Oost-
voorne in de richting//, ,De
van Rockanje Voor de badgast
een de dagjestoensl die eens
lekker met de auto op het
strand wil njden, hebben de
slikken weinig waarde Voor de
badgast omoat de slikken zich
steeds verder uitbreiden en de
zee 'wegdringen', waardoor
pootje baders steeds verder in
de richting van Rockanje het
strandvertier moeten zoeken en
voor de strand automobüst om
dat de slikken door de zachte
bodemgesteldheid met te berei
den zijn. zde slikken zijn te
'baggerig". Het lopen is er al
moeilijk.
Lopen mag men er trouwens ook
met want het is verboden ge
bied voor de mens. Bordjes met
"Verboden Toegang, ex art.
4€1" laten daar geen twijfel
over bestaan De slikken zijn
het domein van de duizenden
vogels, die er fourageren en
RUSTEN.
Het lopen over de slikken (onder
geleide) is op verschillende ge
deelten een inspannende bezig
heid. De laarzen zuigen zich op
de meest onverwachte plaatsen
vast in de zachte, doorweekte
bodem Trouwens, wie de bord
jes negeert en toch de slikken
opgaat, kan voor onaangename
verrassingen komen te staan,
want hier en daar zakt men
verder m de 'modder' weg dan
over het algemeen wenselijk is,
terwijl de vloed soms even on
aangenaam snel kan opkomen.
Voor iemand die er de weg weet
zijn er geen problemen Het
maken van enigszins schaats-
achttge bewegingen, vergemak
kelijkt het lopen in de 'bagger'
aanzienlijk, 't Is een gezonde
vorm van lichaamsbeweging.
Natuurbeschermers zien in de
slikken van Voorne een zeer
belangrijk natuurgebied voor
de toekomst
Een gebied met een grote natio
nale en internationale beteke
nis Vanouds vormen het Wad
dengebied en het Deltagebied
in ons land belangrijk en nood
zakelijke steunpunten voor dc
miljoenen Europese trekvogels,
die voor hun voedsel- en pleis
terplaatsen zijn aangewezen op
voedselrijke slikken en schor
ren De laatste jaren heeft men
in dit Deltagebied te maken
gehad met een sterke achteruit
gang van het shkkenareaal.
door TON CORBEAU
Foto's Jaap Rozema
Juist daarom is het shkkenge
bied dat zich in de Voomse
voordelta ontwikkelt zo belang
rijk Men ziet in dit gebied dan
ook een gedeeltelijke compen
satie van het verloren gegane
beroemde natuurgebied "De
Beer", dat indertijd moest wor
den opgeofferd voor de aanleg
van de Maasvlakte
En dan te bedenken dat deze
slikken vlak naast het mense
lijk- vei nuft-nummer-een de
Maasvlakte ligt Het ontstaan
van het shkkengebied is voor
een groot deel direct het gevolg
van de aanleg van de Maasvlak
te. Een geluk bij een ongeluk
dus m de ogen van de natuur
beschermers
Voor de goede gang van zaken
nog even terug in de geschiede
nis In 1952 begon men met de
aanleg en inrichting van het
recreatiegebied Brielse Maas
Dit om althans enigszins te
kunnen voorzien in de steeds
groter wordende recreatiebe
hoefte in het Rijnmondgebied.
Het gevolg was echter, dat de
met weg te denken industrie
noodzakelijkerwijs werd geves
tigd op een vrij smalle strook
langs het Waterweggebied, ge
naamd Europoort. De ruimte
voor de industrieën bleek al
gauw te klem te zijn en men
ging op zoek naar expansiemo
gelijkheden, die uiteindelijk ge
vonden werden in de aanleg
van de Maasvlakte. Ten behoe
ve van die aanleg werd uit het
vroegere Brielse Gat een grote
hoeveelheid zand onttrokken,
waardoor het Oostvoomse
Meer ontstond.
Door de uitvoering van verschil
lende waterstaatkundige wer
ken (zoals de afdamming van
het Harmgvbet bijvoorbeeld)
kreeg men te maken met veran
deringen in het "stroom- en gol-
fregime"
Geleid el. jk aan ontstond het slik
ken ges led dat zich steeds ver
der uitbreidt
Als het aan de natuurbescher
mers ugt dar. komt m d:t ge
bied eer: slufter Glouaa! gezien
is een slufter eer. nauwe ope
ning in een duinenrij waar eo
en vloed vtïj spel hen oer. Het
gebied komt met vloec voor het
grootste deel onder v.ater v
staan, terwijl het bij eo ".oor
het grootste gedeelte 'oroog'
komt te liggen Een uniek ge
bied waar vogels hun kostye
kunnen opscharrelen voor
zover er met sprake is van een
kant en klaar opgediend zee
banket
Er bestaan plannen om die sluf
ter door kunstmatig ingrijpen
versneld tot stand te laten ko
men. Dit door onder meer de
aanleg van een dam van de
Maasvlakte naar de Kinder
plaat die op het ogenblik nog
midden in zee bgt, waardoor
het huidige proces aanzienlijk
versneld wordt
Een mooi voorbeeld van een sluf
ter is te vinden op Texel, waar
door de regelmatige overstro
ming door het zoute water er
een flora groeit van uitgestrek
te velden paars lamsoor en klei
nere veldjes met het lichter
paars gekleurde Engels gras.
Ook hier is sprake van een
bijzonder rijk vogelleven.
De problematiek rond de aanleg
van een slufter in de Voordelta
heeft met name Oostvoome
aangegrepen Ongeveer een
jaar geleden leek de ontwikke
ling van het slufterplan voor
het gemeentebestuur van Oost
voome een obsessie te worden.
Met een krappe meerderheid
werd het Rijnmondpian „Oost
gen hachie. Oostvoome was
vroeger badplaats van naam en
gaat nu als badplaats bergaf
waarts Dit door de aanleg van
de Maasvlakte, het ontstaan
van het Oostvoomse Meer en
de Slufter.
Het ontstaan van de slikken voor
de Oostvoomse kust is niet te
gen te houden. Ze zijn er geko
men en breiden zich steeds ver
der uit. Dit ten koste van het
eens zo aantrekkelijke bad-
strand.
Voor sommige Ocstvoomaars zou
de aanleg van het siuftergebied
waar ook beperkte recreatie
mogelijk is, de verontdieping
van het Oostvoomse Meer voor
de recreatie en eventueel een
alternatief strand bij de Maas
vlakte slechts een surrogaat
zijn. Het echte strand verdwijnt
en komt niet meer terug. Zo
liggen de zaken.
De begroiing tn dit 'jonge' gebied
is nog schaars, maar de ontwik
keling van zogenaamde pionier-
planten wekken de verwachting
dat er een interessante zoutve-
getatie ontstaat. Een greep uit
de huidige vegetatie: Zeekraal,
Zeeweegbree, Zeepostelijn,
Schorrekruid en dergelijke
Naarmate de begroeing toe
neemt en er meer droge strand
jes in het shkkengebied komen,
zullen broedvogels aangetrok
ken worden.
Welke vogels bezoeken nu de slik
ken? Het is onbegonnen werk
oin alle soorten te noemen. Hier
volgt een greep uit de regelma
tig voorkomende vogels m het
shkkengebied: Scholeksters, zd-
verplevier, strandplevier, bont-
bekpJevier, bonte strandloper,
verschillende soorten meeuwen,
pijlstaarten, smienten, talingen,
bergeenden, wilde eenden,
grauwe gans, meerkoeten,
wulp kluut, grutto, wilp
en groenpootruiter.
Naarmate het toekomstige siuf
tergebied zich verder ontwik
kelt, wordt de ornithologische
v/aarde van het gebied groter,
terwijl daarbij ook met de lig
ging van het Oostvoomse Meer
vergeten mag worden. Bij hoog
water en slecht weer zoekt een
belangrijk deel van de vogels
uit het slikkenareaal beschut
ting achter de Primaire Dam
langs de westoever van het
Oostvoomse Meer. Dit hebben
vogeünventarisaties uitgewe
zen, terwijl dat Oostvoomse
Meer ook een uitwijkmogelijk
heid biedt voor het waterwild
ten opzichte van de Brielse
Maas.
De huidige Maasvlakte (eventuele
uitbreiding waar Rotterdam
aan denkt met eventuele verde
re ontwikkelingen buiten be
schouwing gelaten) hoeft vol
gens insiders geen ernstige be
lemmering te vormen (nuts
noodzakelijke rmkeu-hygieru-
sche maatregelen voldoende in
acht worden genomen) voor de
verdere ontwikkeling van het
shkkengebied tot waardevol na
tuurgebied. Het handhaven van
RUST is daarnaast een belang-
e Een "baggerige" zandvlakte, grillig doorsneden door kreken rijk facet
VOO me Meer/Siuftergebied"
door de raad de grond inge
boord Men wilde eerst veror.t-
dieping van het gevaarlijke
Oostvoomse Meer, terwijl het
bad strand \an Oostvoome be
houden diende te worden. De
PvdA, Groep Blaas en de libe
raal Kleinjan stemden het plan
weg De minderheid zag in dat
die slufter er vanzelf we! komt,
of Oostvoome nu tegen is of
met, terwijl de WD-er Schey-
grond terecht opmerkte. "We
moeten op onze hoede zijn vooi
ongewenste ontwikkelingen
Daarom moeten we blijven
meespelen"
Drie maanden later kwam Oost
voome er achter dat men inder
daad met de juiste beslissing
had genomen en een meerder
heid stemde vóór de plannen.
Men kon weer meespelen Het
is begrijpelijk dat een deel van
de Oostvoomse raad destijds zo
scherp tegen het Rijnmondplan
ageerde. Men dacht om zijn ei-
>'r is in het verleden veel gepraat
over Maasvlakte, Oostvoome
Meer, Slufter en strandrecrea-
tie, terwijl het laatste woord er
nog lang niet over is gesproken.
Industrie, natuurbehoud en re
creatie, of te wel zoeken naar
de gulden middenweg- Dat is
het probleem.
