Waardevolle
aanwinst
in visserij»
museum
Beeldschoon, van
ferons tot perspex
T®»©»
Ml
Ambachten
wan
Haviel ©it Pale fewat
beriepen
VRIJDAG 29 JULI 1977
VD/SC/WW4
Samenstelling Chris van Bremen
Bijdrage van Kor Kegel
Telefoon 010-352066.
De gospelzanger? David en Dale Garrat uit Nieow-Zeel-
and treden zondagmiddag 31 juli om drie uur op in
de Bavenkerk aan de Lange Haven 70 in Schiedam.
Dit gospelduo heeft reeds ver
schillende grammofoonplaten en
vele cassettes gemaakt De jonge
zangers hebben een eigen stijl
van zingen en muziekmakezi (gi
taar en orgel).
Darid en Gale zullen maar één
dag in Nederland zijn. De toe
gang voor hun optreden is gratis.
„Bug", bij gebrek aan beter in
het Nederlands uitgebracht on
der de titel „De monsters zonder
ogen", met Bradford Dilman in
de voornaamste rol, is voorname
lijk bedoeld als pure science fic
tion. Maar in plaats van een
sprong naar de verre sterren,
blijven we in deze gricze {geschie
denis op de aarde en worden we
voor de gek gehooden met een
biologisch experiment
Er was een kleine aardbeving
voor nodig om de weg vnj te
maken voor een boosaardig soort
van torren, die vanuit het middel
punt der aarde naar boven zijn
gekrabbeld en de eigenschap be
zitten alios in vlammen te doen
opgaan waar ze mee in aanraking
komen. Het begmt met auto's en
het eindigt met meisjes, die als
fakkels m brand vliegen- De goe
de Düman, professor m de weten
schap van torren en zo, rent van
de ene gillende keukenmeid naar
de andere en gaat op pissebedden
gelijkende vlammenwerpers te
lijf met allerlei toestellen met als
resultaat, dat het gedierte zich
met alleen voortplant, maar zich
in letters en woorden op de muur
projecteert
En dan gaat de spanning van dit
toch al trage geval eraf. Onge
loofwaardigheid is het ergste wat
een griezelfilm kan overkomen.
De torren veranderen ten slotte
in nachtvlinders, die weer naar
de diepte vliegen als de brullende
professor ach in de kloof stort
om maar eindelijk een einde te
maken aan dit fantasieloze pro
duct.
Eico Bulthuis De ..J°n9e Marinus"
In het kader van het modelbouwprogramma werd vorig jaar opdracht
verleend aan modelbouwer W. C, Bavensbergen uit Voorschoten tot het
bouwen van een reconsfcrcctiemodel schaal één op twintig van de gaffel vis-
schuit „Jonge Mariens" uit omstreeks 1806. Bet werk is voltooid ea bet schip
heeft een plaats gekregen in de schepenzaal van het museum. Het is te
beschouwen als een aanwinst van bijzondere waarde, aa Iaat het visseriinu-
seum weten.
De bijzondere waarde wordt niet alleen gegeven aan de „Jonge Marmus"
wegens de kwaliteit uit het oogpunt van de modelbouwkunst, maar ook omdat
het hier iets unieks betreft. De gaffelvisschuit of gaffelaar wordt namelijk
sinds het begin van de vorige eeuw niet meer gebruikt en van dit scheepstype j
is geen enkel ander model bekend. Dankzij het historisch onderzoek van de
heer J. Ploeg was de reconstructie van dit schip mogelijk. De verzamelde
gegevens werden door deze adviseur modelbouw van het museum verwerkt
tot tekeningen op basis waarvan tenslotte de opdracht tot de bouw kon worden
verleend.
Een tentoonstelling, die in 1974 in het museum werd gehouden onder de titel
„Schepen van 't Overmaas, was de aanleiding tot deze studie. In voormalige
vissersplaatsen als Pernis, Zwartewaal en Middelhamis werden van ongeveer
1700 lot 1369 „bezaan- of gaffelschuiten" gebruikt Als zodanig v i dit
scheepstype op oude prenten afgebeeld maar de tentoonstelling le- dat
bezaan- of gaffelschuiten twee verschillende schcepstypen zijn. Bezanen zijn
kleiner en ook daarvan werden door de heer Ploeg de nodige gegevens
achterhaald. Inmiddels ontving de heer Ravensbergen ook voor dit scheepstype
een bouwopdracht Men vermoedt dat de gaffelaar zijn naam ontleent aan
de zeer lange gaffel waaraan het grootzeil is opgehangen. Het schip was
kenmerkend voor de visserij van de drie genoemde plaatsen van ,/t Overmaas". I
Er werd overwegend met de beug gevist zelfs tot onder de Groenlandse kust j
Het kwam voor, dat met deze schepen reizen van drie maanden werden
gemaakt
Tot het najaar van dit jaar wordt
in de bovenzaal van het visserij-
museum een tentoonstelling ge
houden van gereedschappen, die
gebruikt werden in ambachten
en beroepen die aan de zeevisse
rij verbonden of ermee verwant
waren: de kuiperij, scheepsmake
rij, touwslagerij, zeilmakerij,
nettenfabricage en de walvis
vaart
Voor deze tijdelijke presentatie
werd een keuze gemaakt uit de
grote gereedschappenverzameling
die het museum bezit, maar tot
nu toe zelden werd vertoond.
Toch is het onderwerp belangrijk
genoeg, want zonder de genoem
de en vele andere toeleveringsbe
drijven zou de zeevisserij niet mo
gelijk zijn geweest Het eeuwe
noude ambachtelijke handwerk is
voor het grootste deel verdwenen.
Dikwijls ontstonden specifieke
gereedschappen voor één bepaald
beroep, doorgaans fraai van
vorm, zeer doelmatig en soms
versierd met kunstig snijwerk.
Met behulp van foto's en oude
prenten geven de werktuigen een
zwijgend beeld van het vakman
schap van een belangrijk en on
misbaar deel van de Nederlandse
vissersbevolking. In deze opstel
ling kon tevens een verzameling
zeemansknopen en steken wor
den opgenomen, reeds jaren gele
den gemaakt en aan het museum
geschonken door de bejaarde
Schiedamse zeilmaker J. Mak.
Schiedam
PASSAGE THEATER
Dagelijks 19 en 21.30 uur
TWO MINUTES WAR
NING (12)
Dagelijks 14 uur
SNEEUWWITJE EN DE-
ZEVEN DWERGEN
PASSAGE BIO
Dagelijks 19 en 21.30 uur
BUG (DE MONSTERS
ZONDER OGEN) (16)
Dagelijks 14 uur
DUNDERKLUMPEN
Een mooie opbouw kenmerkt
de tentoonstelling van vrij
wel alle beelden, die het ste
delijk museum van Schie
dam in eigendom heeft en
die tot september zijn opge
steld. Bij elke stap dieper de
zaal in vindt ook een ontwik
keling in de beeldhouwkunst
plaats. Van oude, klassieke
vormen naar de laatste synt
hetische snufjes, en dat zo
veel mogelijk in chronologi
sche volgorde - dat betekent
dat de laatste aankoop, HAD
10 J, een glasobject dat Wil
lem Heesen vorig jaar maak
te, staat op de plaats waar
men de zaal verlaat om ver
derop in het museum de Co
bra-collectie te bekijken en
dat de allereerste aankoop
(van rond de eeuwwisseling)
vlakbij de ingang staat: Moe
der en Kind, een product in
gips van Charles van Wijk.
Daartussen heeft museumas-
sïstente Josine Bokhoven an
dere bezienswaardigheden
gerangschikt: brons, zand
steen, ebbehout, ijzer, na
tuursteen, eikehout, perspex
en zelfs lood en nikkeL
Bij de oudere werken - van
Altorf, Bolls en Klinkenberg.
- bevinden zich twee olifan
tjes van de vroegere Schi j-
damse beeldhouwer Aiy Bit
ter. Het eerste grote object is
een beeld van Ossip Zadkine,
die in 1967 overleed. Daar
vóór staat een masker, eed
van de vijf die Hildo Krop
maakte naar het boek van
W.B. Yeats, „The only jealou
sy of Emer". Van Krop staat
ook nog iets in een vitrine,
waar verder lanabertus Zijl
De eene natuursteen, Piet van Stuyvenberg.
Gewonde op brancard, brons, lan Pietens.
en Cephas Stauthamer zijn
terug te vinden.
Bij het beelden bezit van het
museum horen enkele schen
kingen. Toen het museum
zestig jaar bestond, bood de
plaatselijke burgerij een
door professor Esser ge
maakt loden portret van
Wessel Courijn aan - en van
deze Couzijn werd het bron
zen Jacob en de engel" aan
geboden door de vereniging
vrienden van het stedelijk
museum te Schiedam. Deze
vereniging schonk tevens
„De eene natuursteen" van
de in 1901 geboren Schie
dammer Piet van Stuyven
berg. Van deze beeldhouwer
heeft het museum nog twee
manneren objecten. Opval
lend zijn verder brons en
ijzer van Jan Mulder (be
schermd gegroeid orgaan II),
lan Pieters (ondermeer: ge
wonde op brancard), Jacob-
sen (saturne), Pomodoro en
Jaap Mooij (driemaal). Tus
sen de vitrines aan de andere
kant van de zaal duikt Gerrit
Bolhuis' werk „Europa op de
stier" op,
■Cobra-achtïg brons uit 1955
staat er van Lotti van de
Gaag, vooral nu een toepas
selijk beeld, omdat vandaag
de expositie werd openge
steld van de Cobra-werken,
de rijkste collectie van het
museum, met schilderijen
van Appel, Comeille, Luce-
bert, Rooskens en Alechins-
ky.
Voordat in perspex wordt
overgegaan nog twee aardig
heden: gelast schroot van
Jan Wolkers dat Angst heet
en van Gerrit den Breems
het bronzen Hiroshima, een*
beeld dat lijkt op een afschu
welijk verbrand» met alles- i
vernietigende chemicaliën
aangetast mens, zoals je dat
alleen in dromen kunt tegen
komen. Synthetisch werk is
ér van Joost Baljeu (uit 1975)
en van Lancelot Samson die
ook nog nikkel aan elkaar
laste.
o Een Gvereicht van de beeldententoonstelling.
Nadat gedurende
enkele jaren het
vissershuisje in
het museum aan
zien heeft gehad,
is er nu een Kat-
wijks interieur in
gericht Deze
drastische veran
dering mogelijk
geworden door
medewerking van
het Genootschap
Oud-Katwijk en
het Nederlands
Openluchtmu
seum in Arnhem.
Een aanstaande
bruid (in uitgaan®,
dracht) ia op he*
zoek in het huisje
van de mutsen-
maakster (in
werkdracht) om
kant uit te zoeken
voor haar bruids
kleding. Een kind
speelt op de grond
en een Katwijkse
visser staat in de
deuropening.
Naast de kleder
drachten vertoont
bet interieur ook
enige streek-dgen
stijlkenmerken.
