GB*"r
OPT IEK ARGUS bv
'Erfenis uit het verleden voor nageslacht bewaren
LAAT UW OGEN
DOOR DE
COMPUTER
TESTEN!
De Auto Refractor
Kruisgebouw Oost wordt
weggestopt in achtertuintjes
mm
uniek in Schiedam bij
WOENSDAG 25 OKTOBER 1978
uw modemeester in optiek
unnDïftenrneu ORANJESTRAAT 19-21 KOOPCENTRUM KONINGSHOEK 'S MAANDAGS GESLOTEN
KIHS™ SCHIEDAM MAASSLUIS KOOPAVOND GEOPEND
KONTAKTLENZEN TELEFOON266431 TELEFOON 19039 VANMUUR
Land van Ris:
KHWSBïfl
wmmmm
gpf§§j
ISSii
SC
Schiedam „Lopend door onze oude stad heb
ik reeds menigmaal degenen vervloekt, die het
presteren om eeuwenoude gebouwen moedwil
lig te beschadigen. Kennelijk ontgaat het de
daders geheel, wat voor vakmanschap er zit
m een glas-in-lood-raam, en wat het betekent
een steen door de ruiten van een kerk te gooien;
van een kerkgebouw waar generaties zijn ge
doopt, gehuwd en begraven".
Hysterisch doet Cor van Tilborg niet, als er
historisch in Schiedam wat misgaat Kwaad kan
hij wèl worden, als geboren Schiedammer, om
berichten over vandalisme in de Lindenhof, bij
de Grote Kerk of bij welk monument in de stad
dan ook. „Te weinig aandacht is besteed aan
het Overbrengen van gevoel voor gezamenlijke
erfgenootschap", sprak hij heel fraai, afgelopen
zaterdag in Schiedams stedelijk museum, waar
de historische vereniging en opmerkelijk veel
gemeenteraadsleden bijeenkwamen.
Van Tilborg bedoelt dus maar: „Je kunt nog
zoveel restaureren, maar zonder historisch besef
mist elke volgende generatie iedere aansluiting.
Er is de noodzaak de erfenis uit het verleden
te bewaren en ongeschonden door te geven. De
goede wil is bij het stadsbestuur en veel anderen
aanwezig, maar er gebeurt nog te weinig of
beter gezegd, wij hebben nog 20 ontzaglijk veel
te doen".
Daarom is Cor van Tilborg, gemeenteraadslid,
actief geworden binnen de historische vereni
ging Schiedam.
Nageslacht
Waarom hield hij zaterdag een lezing? Gevierd
werd, dat de historische vereniging is gekomen
met een initiatief, dat overigens in. buurstad
Vlaardingen al veie jaren bestaat. Panden, die
door restauratie behouden zijn voor het nage
slacht en bovendien schoolvoorbeelden kunnen
worden genoemd van monumentenzorg, krijgen
voortaan in Schiedam een eresehildje opge
schroefd, met de tekst „Scidam". Wethouder
Chris Zijdeveld heeft de eerste drie gebouwen
al zo'n bordje ter waardering mogen opschroe
ven (over deze gebouwen staat op deze pagina
meer).
Nou loopt Van Tilborg niet rond met kwade
verwachtingen, want, per slot van rekening
hadden de betrokken eigenaars hun panden niet
zo fraai laten herstellen.
„Maar," sprak hij voor alle zekerheid, „het
vervelende feit Ugt er nu eenmaal, dat de
monumentenwet geen verplichtigen stelt ten
aanzien van het onderhoud. Het sluipend gevaar
van verval is al daar, als de heropening van
een gebouw een feit ïs. Vandaar het ontstaan
van een momumentenwacht, die door CRM
wordt gesubsidieerd. Als wij nou die bordjes
aan een pand bevestigen om hun geslaagde
restauratie te vieren, dan moet tegelijkertijd
en dat is niet onaardig bedoeld bij ons
de bereidheid bestaan om ze van de muur te
rukken, als er verval optreedt".
Cor van Tilburg was vol lof over alles, wat er
de laatste jaren in Schiedam over monumenten
zorg in elk geval op papier al is gedaan: veel
nota's zijn geschreven over welstandszorg, be
schermende stadsgezichten, en lokale momu-
mentenzorg, met daarin ideeën voor een lokale
monumentendienst, een urgentielijst voor res
tauratie (vanwege het geld), een stichting stads
herstel en een zogenaamde restauratiecorpora
tie, waarbij een woningbouwverenging in Schie
dam betrokken zou moeten worden.
Het eresehildje van de historische ver
eniging is ontworpen naar een zeventien
de eeuws tegeltje.
Schiedam, wat zijt ge mooi!
ïfé.ïfl?
Lange Haven 103.
Al vele jaren had het achttiende ceuwse
herenhuis aan de Lange Haven 103 van
jeugd en leegstand te verduren gehad,
toen in 1972 de grondstoffenbandel Ot-
terfaolding BV een oogje erop liet vallen.
Het was eerst de bedoeling van dit bedrijf
'geweest een modern kantoor in Rotter
dam te bemachtigen, maar Schiedams
fraaie gracht leek plezieriger en rustieker.
De aankoop van het monument was ook
duurder, maar hier kwam particulier
initiatief t?met gevoel voor het oude" om
de hoek kijken- Letterlijk zelfs: ook het
hoekpand, waar nu special:teitenrestau-
rant De Lange Haven is, werd in de
restauratie meegenomen. Onder toezicht
van de rijksdienst voor monumentenzorg
werd het herenhuis voor verdere aftake
ling behoed. Het exterieur, de buitenkant
aan voor- en achterzijde, werd geheel
behouden.
Binnen viel het niet mee. Vernielzucht
en leegstand waren de oorzaak ervan, dat
niet alles meer in opperbeste staat was.
Een boel was kapot Ook speelde mee,
dat de kantoorruimte voor Otterholding
toch wel efficiënt moest zijn, en zo komt
het dat in een vertrek het plafond, voor
een deel historisch, werd bedekt met
„snelle" lichtbakken. Ondanks aanpas
sing aan die nieuwe functie bleven veel
authentieke onderdelen in het herenhuis
bewaard, zo bleek bij de feestelijke ope
ning in 1974, en dat heeft de historische
vereniging Schiedam dit weekeinde be
loond.
„Een goed voorbeeld van particulier ini
tiatief tot monumenten behoud, waardoor
tevens Schiedams mooiste gracht is ver-
rijkt", staat in de waardering.
Schie114.
Geen statig herenhuis, geen kerkgebouw,
zelfs nog geen officieel monument: het
pandje van Henk Nieuwenhuijsen aan
de Schie 114 is eigenlijk niet meer dan
een eenvoudige woning.
Wat die eenvoudige woning echter heel
bijzonder maakt, is de plaats waar zij
staat: in het oudste deel van Schiedam,
aan het water waaraan de stad haar naam
heeft te danken, in de oude branders-
buurt, op enkele meters afstand van het
historische Zakkendragershuisje.
Toen Henk Nieuwenhuijsen, een jonge
Schiedammer met oog voor natuurschoon
en leefbaarheid, het pandje in 1974 kocht,
was de gevel verzakt en naar buiten
geknikt. Overleg met monumentenzorg
had tot gevolg, dat algehele vervanging
van de voorgevel als enige goede moge
lijkheid overbleef. Bij niet-ingrijpen zou
de situatie voor het pand en voor het
oude stadsbeeld.rampzalig" hebben kun
nen zijn, aldus de historische vereniging
Schiedam.
Bij de herbouw zijn zoveel mogelijk de
oude onderdelen gebruikt Wat in de
nieuwe gevel opnieuw werd geplaatst,
waren de gootklossen, de kozijnen, het
oude deurrooster en de gietijzeren levens
boom in het bovenlicht. Ook het interieur
bevat nog oude onderdelen, die Nieuwen
huijsen wil sparen.
Al staat het woonhuis (nog) niet op de
officiële monumentenlijst, de historische
vereniging spreekt van een historisch
gebouw dat dank zij particulier initiatief
is behouden: „Een positieve daad tot
herstel van het fraaie stadsbeeld rond
de Oude Sluis, Dam en Schie".
Lange Haven 72,
Vijf jaar had de Havenkerk leeggestaan,
toen het neo-elassicistische kerkgebouw
in 1972 zo vervallen erbij stond dat de
gemeente sloop serieus overwoog.
Niemand keek in het begin van de jaren
zeventig op van het woordje sloop, want
in de Schdedamse binnenstad was men
daar zoetjes aan gewend geraakt.
Pas de laatste jaren is er meer begrip
voor wat historisch waardevol is, en,
wordt de sloop van tientallen arbeiders-
woninkjes in het stadshart betreurd,
sloop van de Havenkerk zou een onver
geeflijke blunder zijn geweest. Johan
Maasbach zag dat in. Voor een gulden
kocht hij de Havenkerk op, onder voor
waarde natuurlijk dat er gerestaureerd
zou worden, en aan die koop was nauwe
lijks bedenktijd vooraf gegaan.
De Johan Maasbach Wereldzending stel
de, samen met de verwante stichting tot
behoud en onderhoud van kerkgebouwen
en met monumentenzorg, een kostbaar
restauratieplan op. Meer dan drie miljoen
gulden werd ervoor uitgetrokken, en in
het gebouw zelf is men nog steeds bezig
met de afronding van de herstelwerk
zaamheden.
Wat zoal klaar is, is een lust voor het
oog, en de stoet die zaterdag met de
historische vereniging Schiedam meeging
naar de Havenkerk, stond er in stille
verbazing. Kleurrijk en monumentaal is
het interieur, dat door kenners neo-barok
wordt genoemd en dat sinds de opening
van de Havenkerk in oktober 1976 weer
is te bewonderen. De historische vereni
ging noemt de restauratie „een school
voorbeeld van particulier initiatief inzake
monumentenbehoud, waardoor tevens
een heel stadsbeeld werd gered". Want
in het stadsbeeld is die Havenkerk, met
zijn groteske zuilen, inderdaad onmis
baar. Bij de stichting van Maasbach
spreekt men zelfs van „spirituele restau
ratie", omdat de functie voor het geestelij
ke leven ook is behouden.
advertentie
ft
een computer, waarbij gebruik gemaakt is van de
meest geavanceerde ruimtevaart technologie.
Hij onderzoekt snel een secuur uw ogen op bijziend
heid, verziendheid en astigmatisme.
Deze nieuwe methode is uiterst nauwkeurig en snel,
u bent binnen 3 minuten klaar.
Per oog heeft de computer maar 30 sec. nodig om
uw gezichtsvermogen te testen.
Zijn uw ogen te vertrouwen???
Doe de gratis computer ogentest bij „ARGUS" Optiek
en u hebt zekerheid.
En het spreekt vanzelf dat de opticiens van „ARGUS"
u adviseren om kontakt met uw oogarts te nemen
indien dat uit het onderzoek mocht blijken.
Schiedam Bewoners van drie
straten in het Singelkwartier
krijgen, zeer tegen hun zin in,
het nieuwe kruisgebouw Oost
bijna in hun achtertuintje. Wet
houder Chris Zijdeveld en de
meeste leden van de raadscom
missie voor ruimtelijke orde
ning hebben daarmee althans
weinig moeite, omdat de nood
bij de kruisvereniging zo hoog
is dat er met grote spoed nieuw
bouw moet komen: op het
Landje van Ris, nabij het Co-
pemicusplein, zoals onze krant
maandag onthulde.
De bewonersvereniging van
Schiedam-Oosfc is er al van op
de hoogte, dat bewoners van de
Laurens Costerstraat, Archime
des straat en Copemicusstraat
straks tegen een stenen muur
zullen aankijken. Waarschijn
lijk gaat men bij de gemeente
nog een verzoek indienen ora
toch in elk geval ook andere
locaties in het Singelkwartier
terdege te onderzoeken. Dat
voorstel deed ook Herman
Noordegraaf (PPR) maandag
avond in het stadskantoor, want
hij is evenmin gelukkig met de
bouw op het Land van Ris.
Zoals Ton de Vos en Nikolaj
Dielemans (beiden PvdA) het
uitdrukten: „Het kruisgebouw
zal daar nogal weggestopt
staan, het zou iets meer uitnodi
gend van karakter moeten zijn"
Daarom onthielden vier Pv-
dA'ers in de commissie zich
maandag van stemming. Dat
Noordegraaf toch voor de loca
tie bij het Copemicusplein
9G53**
De buur-
tjeugd van
Schïedam-
Oost speelt
nu nog.
waar het vol
gens wet
houder Zij
develd „één
grote braa
kliggende
teringzooi"
is: op het
Landje van
Ris kan het
kruisge
bouw ko
men.
stemde, is te verklaren door de
noodsituatie bij de kruisvereni
ging en het consultatiebureau.
In minder woorden gold dat ook
voor Jo Ouwens van de PvdA
en voor de drie CDA'ers, terwijl
WD'ers Cor van Tilborg en
Theo Bakkers het Land van Ris
allang best vonden, als ook de
kruisvereniging ermee akkoord
is.
Ton de Vos wees vooral op het
ontbreken van openbaar ver
voer ter plekke, op een ingewik
kelde verkeersontsluiting (de
Laurens Costerstraat is afgeslo
ten), op een veranderd karakter
voor het gebiedje waar de om
wonenden liever een speelweide
voor kinderen zien, de verdwij
ning van een stukje groen - en
evenals Noordegraaf wilde hij
weten waarom niet meer is ge
keken naar een vestiging op het
Emmaplein (stadserf), waar Zij
develd immers kantoorbebou
wing wenst.
„Op het stadserf kan niet met
dezelfde snelheid gebouwd
gaan worden als waarschijnlijk
op het Land van Ris wel kan",
aldus Zijdeveld, die aanvanke
lijk zei dat hij er zelf geen pijn
aan zou hebben als de commis
sie een ander voorstel deed,
maar die toch geïrriteerd begon
te worden toen meer op het
stadserf werd aangestuurd. „Er
gaat helemaal geen groen verlo
ren. Het is één grote, braaklig
gende teringzooi op dat Landje
van Ris. In de sector van het
kruisbeleid is de nood boog>
ondanks stedebouwkundig
geouwehoer".
In de PvdA-fractie zal de locatie
vermoedelijk nog wel een punt
worden.