Wie, wat,
waar,
wanneer
@i hoe -
dan heb je
inspraak!
Posthoorn heeft
al een flink
stapel inspraak
4
mmjjs&ssfc.
«/OENSDAG 7 MAAKT 1979
/SC/ 5 VD /WW 4
een bezwaarschrift te
gen^ een besluit van de
gemeenteraad a! een
goede inspraak garan
deert. Oh, doet Pos
thoorn het daarom?
Want niet alfeen voor
de binnenstad werd er
onder Bolmers niet ge-
doorKorKegel
let op kritiek van bui
tenaf, ook voor Woud-
hoek-Noord onder Zij
develd was er geen in
spraakprocedure op
een rommelige hoorzit
ting en wat luttele vra-
genkwartiertjes na. Dus
diende Schweers - en
nog een heleboel ande
ren - ook tegen het be
stemmingsplan voor
Woudhoek bezwaren in
bij gedeputeerde staten.
Het zegt dit van in
spraak: ,,De gemeente
raad is het natuurlijk,
die het inspraakorgaan
van de gemeente hoort
te zijn. Als dat disfunc
tioneert, dan komen er
actiegroepen en in
spraakbewegingen,
clubs die het zorgen
voor inspraak dan wel
moeten overnemen".
Deze formulering is van
Ria Wieringa, een ta
melijk nieuw gezicht in
de werkgroep ruimtelij
ke ordening, en door
tastend waar het om
inspraak gaat.
Een ander lid van dq
werkgroep, Piet van
Leeuwen. „Als andere
groepen het overne
men, is dat in feite de
uitholling van een poli
tieke partij. Laatst had
ik het er met Chris
over, op de wethouder
setage, en toen zei hij:
ja, maar dan schort ér
toch iets aan? Nou,
daarin ben ik het dan
met hem eens!"
Volgens Rta Wieringa
betekent het voor een
deel, dat de politieke
partijen hun relatie met
werkgroep ruimtelijke or- de achterban hebben
dening in Schiedam- venoren.
Noord, die vorige week «Het 'S in feite mal met
vergaderde in de op- dje inspraakverorde-
bouwkeet van Jos van ze9* Bfn
der Lugt, op het Jacques Schweers. „Met elke
Urlusplein. andere verordening is
Ben Schweers is lid 20 dat mensen of
van die werkgroep en instellingen iets opge
legd wordt, maar met
deze verordening legt
de gemeente zichzelf
iets op. Ze dwingen nu
zichzelf tot inspraak:
het gemeentebestuur
legt zichzelf aan ban
den".
Op zich is dat niet erg.
„Alleen van de manier,
waarop die inspraak
gegeven gaat worden,
kan de gemeente iets
afknabbelen", zegt Rïa
Wieringa. „Daarom is
het zaak, dat vee! men
sen nu reageren. Het is
een van de belangrijk
ste kwesties voor
Schiedam in de komen
de tijd. Als je het nu
iaat glippen en niet
meewerkt aan een goe
de inspraakverordening,
ben je straks alle
macht als actiegroep
kwijt als er een slechte
verordening komt. Nü
wordt die inspraak ge
regeld. En die moet zo
geregeld worden, dat
iedere bu rger van
Schiedam terecht kan
bij tenminste één in
spraakcommissie'
Schiedam Knibbel,
knabbel, knuisje, wie
beslist er over ons
huisje? In het kantoor
tje van Jos van der
Lugt, de opbouwwerker
van Schiedam-Noord,
hangt een affiche met
die tekst. Inspraak: een
sprookje?
„Voorlopig nog wel",
vreest Ben Schweers,
ondanks het gegeven
dat wethouder Herman
Posthoorn volgende
week start met de eer
ste ronde op weg naar
goede inspraak. Alleen
al dat Posthoorn het
doet, maakt Ben
Schweers huiverig:
„Goed, een wethouder,
die zich bezig houdt
met financiële en eco
nomische toestanden
waar niemand wat van
snapt, kan je moeilijk
inspraak geven. De
wethouder, die het fei
telijk zou moeten doen,
lust het niet. En daar
om komt hij bij een
wethouder terecht, die
misschien best wil,
want Posthoorn is zo
gek nog niet, maar die
op het moment nog
een te zwak ambtena
renapparaat achter zich
heeft staan".
Waarom Chris Zijdeveld
eerder aan inspraak
zou moeten werken
dan Posthoorn, 2egt
Schweers er meteen
bij: „Er zijn onderzoe
ken gedaan, om te kij
ken waarvoor burgers
het eerst in actie ko
men. In negentien pro
cent van de gevallen
blijkt dat te zijn bij
ruimtelijke ordening, zo
in de trant van: de
mensen worden pas
wakker, als de bulldo
zer voor hun neus
staat. Nou, als je dat
voor ogen houdt, is het
wel vreemd dat de wet
houder voor ruimtelijkq
ordening er niet bij is".
Het is gezegd in de
weet wel iets van in
spraak. Iets is zacht
uitgedrukt: Schweers ïs
een van de Schiedam
mers, die al vanaf het
begin van de jaren ze
ventig proberen om
plannen van de ge
meente bij te schaven
voor deze door de raad
vastgesteld worden.
Door een gebrek aan
goede inspraakprocedu
res komt die kritiek
vaak niet over. En hoe
terecht die kritiek toch
kan zijn, bleek vorig
jaar, toen het omvang
rijke bezwaarschrift van
Ben Schweers en ene
Dolf Oosterhoff over de
Schiedamse binnenstad
haast letterlijk werd be
kroond: de Kroon be
sliste immers dat het
Schiedamse gemeente
bestuur zijn huiswerk
voor de binnenstad
goeddeels moet over
maken.
Wat zegt dat van ge
brek aan inspraak?
Tenslotte vindt wethou
der Zijdeveld, dat het
kunnen indienen van
Een voorstel hoe de in
spraak ert moet zien
heeft de werkgroep
nog niet kant en klaar,
al brandt de discussie
volgende week goed
los. Schweers vergelijkt
de verordening met een
krantenbericht; „Er
moet in staan wie, wat,
waar, wanneer en hoe".
Ria Wieringa: „Begin
niet met inspraak in
een bouwplan, als je
de aannemers al ge
sproken hebt en je be
paalde afspraken hebt
om je aan te houden".
Het streven naar een
inspraakverordening is
prijzenswaardig, vindt
de werkgroep ruimtelij
ke ordening, „al wordt
het in Schiedam na
tuurlijk wel tijd, dat de
gemeente er aandacht
aan besteed"; maar de
werkgroep hoopt dat
het niet tekenend is
dat nog niemand weet
hoe het er volgende
week aan toe zal gaan:
of wethouder Pos
thoorn al iets in zijn
hoofd heeft, of per
deelnemende instantie
het woord gevoerd gaat
worden, of er praat
groepen worden ge
vormd om in een grote
groep een babylonische
spraakverwarring te
voorkomen...
Met inspraak alleen ben
je er nog niet, merkt
Ben Schweers op. Bij de
gemeenteraad moet er
bereidheid zijn om de
oren ervoor open te zet
ten. j
„In dezelfde tijd dat j
over Woudhoek-Noord j
werd gezegd dat er I
5000 woningen moeten I
komen omdat het be- j
stemmingsplan anders j
officieel niet haalbaar i
zou zijn, werd in Viaar-
dingen over de Broek- j
polder gezegd dat er j
bos moet komen, in i
Schiedam dachten som-
migen: is dat dan wel
financieel te doen? Kan
zoiets hier toch liever
ook niet? In de raad is
er weinig over gepraat.
Alleen werd gezegd,
dat het financieel niet
kon. Maar in hoeverre
heeft zo'n raad daar
nou kijk op? Hoever
mag dan die beslissing
sbevoegdheid gaan?
Schiedam Wa i'.z
inspraak? Als je* diq
vraag aan tien
verschillende mensen
stelt krijg je
waarschijnlijk lien van
elkaar verschillende
antwoorden. In elk van
die antwoorden zït wel
iets van mee-beslissen,
meepraten en
meedenken. Hoe dal
allemaal moet worden
gerealiseerd? Het
antwoord op die vraag
zal nog een stuk vager
zijn. Eigenlijk is er geen
goed antwoord te geven,
In elke situatie zal de
medezeggenschap
anders moeten worden
gerealiseerd.
Wat is inspraak? Een
onzinnige vraag. De
gemeente Schiedam stelt
hem echter. Niet
letterlijk, ma ar ze roept
wel de bevolking op mee
te werken aan een
inspraakverordening. In
die verordening moet de
inspraak dan wettelijk
geregeld worden, zodat
iedereen weet waar hij
of zij aan toe is,
Hoe dat moet? Het
gemeentebestuur weet het
niet. Dat kun je wel
opmaken uit de
problemen die er in het
verleden hebben
gespeeld. Eén van de
meest recente
voorbeelden is dq
herinrichting van twee
lanen in West; de Van
Ostadelaan en de Van
Ruysdaeliaan. Maanden
heeft het overleg tussen
gemeenteen bewoners
daar voortgesleept. Twee
keren ging het fout en
moest door politieke druk
een oplossing worden
geforceerd. Uiteindelijk is
er overeenstemming
bereikt; beide partijen zijn
tevreden. Alleen is de
manier waarop, in de
ogen van beide partijen,
geen juiste geweest.
Een inspraakverordening
dus. Grote advertenties in
de plaatselijke pers
moesten de bevolking
duidelijk maken wat er te
gebeuren stond. Dat is
ten dele gelukt. Tientallen
reacties zijn bij
wethouder Herman
Posthoorn (de wethouder
die in de dagelijkse
praktijk het meest met
inspraak te maken heeft,
Chris Zijdeveld, heeft al
blijk gegeven niet zo
gelukkig te zijn met
inspraak, vandaar) terecht
gekomen.
Minder duidelijk werd uit
de gemeentelijke
advertentie, dat het om
een eerste reactie ging,
„waarin alleen maar wat
suggesties en
aandachtspuntjes hoeven
te worden geformuleerd".
Vandaar dat de reacties
van de bevolking nogal
sterk van elkaar
verschillen. De één achtte
een twaalf pagina's
tellend plan noodzakelijk,
en een ander kon zijn
eerste suggesties op één
kantje kwijt.
Opvallend is dat de
Schiedamse
bewonersverenigingen
allemaal hebben
gereageerd. Opvallend,
maar niet vreemd. Juist
die bewonersverenigingen
hebben veel met inspraak
te maken. Schiedam
verandert langzaam maar
zeker in èén woonerf, en
telkens gaat er aan zo'n
verandering een
inspraakprocedure vooraf.
Dat er regelmatig iets mis
v/as met die inspraak
heeft de korte
r
Edward Krabbendam, bestuurslid van de bewonersvereniging Schiedam-Oost,
stuurde twaalf kantjes.
Herman Posthoorn, de wethouder die zich met de inspraak bezighoudt, heeft al
een „lekker stapeltje" om mee te werken.
herbestratïngsgeschiede-
nis in Schiedam wel
geleerd. In Oost ging het
zelfs zó mis dat de
bewonersvereniging het
vertrouwen in de
inspraakprocedure
opzegde.
Oost
Oost is nu èèn van de mee
denkers over de nieuwe in
spraakverordening. Edward
Krabbendam, bestuurslid van
de bewonersvereniging, stel
de begin 1978 al een alter
natief plan op voor inspraak.
In januari van dit jaar paste
hij het plan aan, plakte er
een postzegel op en verzond
het geheet naar het stads
kantoor.
„Het bfokkend02en-plan",
noemt Edward zijn sugges
ties voor inspraak, en het
gaat daarbij om de verbete
ring van de woonomgeving,
in tegenstelling tot de te
maken inspraakverordening,
die inspraak op alle gebied
zal moeten regelen.
t—
„Daar wil' ik een verkeersdrempeltje". De bewoners
in de Gorzen zijn de eersten die spelendenvijs hun
straat in mogen richten. Op het gemeentelijke experi
ment zal worden omgezet in een vaste procedure, is
nog maar de vraag.
Belangrijkste gedachten bin
nen het blokkendozen-plan
zijn: verschillende werkgroe
pen, die ieder hun deel van
de straat mogen inrichten,
en blokkendozen, waarmee
de werkgroepen die inrich
ting uitproberen. Met behulp
van de blokkendoos kan de
straat op school worden na
gemaakt en kunnen bloem
bakken en asverspringingen
worden neergelegd, daar
waar de bewoners dat zelf
willen. De werkgroep moet
dan wél weten hoeveel geld
er voor de herinrichting be
schikbaar is. zodat er bij het
spelen met de blokkendoos
meteen een rekensommetje
kan worden gemaakt: „Is
het financieel haalbaar of
niet?"
„Niet alleen de invloed van
de bewoners moet worden
aangegeven" voegt Edward
aan de plannen toe. maar
ook de grenzen die aan de
gemeente kunnen worden
gesteld, moeten eindelijk
eens getrokken worden".
De bewonersvereniging Oost
werkt in afwachting van de
discussie over de inspraak
verordening toch weer mee
aan de nerbestratingsprojec
ten in de wijk. ..Dat wil met
zeggen dat we opeens weer
vertrouwen hebben in de in
spraak die de gemeente de
bevolking biedt, we vinden
alleen dat we de mensen bij
de herbestrating niet in dq
kou mogen laten staan",
verduidelijkt Edward. „We
zijn er immers voor de be
woners"
Zuid
Het plan van de bewoners
vereniging in Oost lijkt veel
op wat er op het moment in
de Gorzen gebeurt. De ge
meente experimenteert daar
met maquettes waarmee de
bewoners 2elf de straat kun
nen inrichten. Een ideetje
van gemeenteambtenaar Han
de Kluyver, die in tegenstel
ling tot zijn chef, Ko Don
kers, niet uitgaat van teke
ningen, die door bewoners
vaak worden gezien als
kant-en-klare plannen. Zuid
zowel als andere bewoners
verenigingen hebben zich al
erg positief over dit plan uit
gelaten. Koos van der Keur,
de voorzitter van Zuid: „Dat
werken met maquettes be
valt de bewoners erg goed.
Na een half uurtje schuiven
hebben ze de straat soms af
ingericht". Enthousiasme
alom dus over het plan-De
Kluyver. Toch gaat het nog
maar om een experiment, en
kan nog best worden terug
gevallen op de oude manier
(het is een publiek geheim
dat Donkers, de chef van De
Kluyver, niet zo van diens
aanpak is gecharmeerd).
West
Ook de bewonersvereniging
Schiedam-West heeft bij het
opstellen van haar reactie
de herbestrating als uit
gangspunt genomen. De er-
varinqen opgedaan in dq
Van Ostadelaan en Van Ruy
sdaeliaan waren een goed
aanknopingspunt daarvoor:
„Er moet eerst een uitge
breide informatieprocedure
worden gestart, waarin een
werkgroep zich kan oriënte
ren. Daarna moeten rand
voorwaarden worden bespro
ken en moet de gemeente
die voorwaarden hard ma
ken. Als men het daar niet
over eens kan worden, moe
ten er beroepsmogelijkheden
zijn voor de betrokkenen",
vertelt Jan van Donkelaar
namens de bewonersvereni-
gtng. Vooral die uitgebreide
informatie is volgens West
belangrijk. De bewoners van
de Van Ostadelaan en Van
Ruysdaeliaan kwamen pas
tijdens de inspraakprocedure
bepaalde dingen te weten.
,,De gemeente ging uit van
een woonerf. Dat is ons pas
heet laat duidelijk gewor
den", vertelt Van Donkelaar
nu.
Centrum
„De initatieven moeten zo
veel mogelijk door de direct
betrokkenen worden geno
men", stelt de bewonesvere-
mgmg Schiedam-Centrum
als uitgangspunt in haar re
actie. Samen met de over
heid kan dan worden beke
ken in hoeverre de plannen
te realiseren zijn. De vereni
ging heeft die manier zelf al
in de praktijk gebracht, tien
tallen plannetjes werden
door de bestuurderen uitge
dacht en in een brief aan
de gemeente, de provincie
of zelfs de regering ge
stuurd. Niet altijd met even
vee! succes, omdat vooral
de gemeente Schiedam lang
wacnt met een antwoord,
maar toch (Van Agt en Wie
gel schreven de vereniging
al een brief) ook met zonder
resultaat.
Als de plannen van de kant
van de overheid komen,
moet volgens de bewoners
vereniging eerst worden ge
vraagd of de betrokkenen
wel veranderingen willen. Als
dat zo is, moet ook weer
samen aan een oplossing
worden gewerkt. „Een goede
onderlinge verstandhouding
is daarbij erg belangrijk'
stelt waarnemend-voorzitter
Jan Hagendoorn.
PPR
De Politieke Partij Radicalen
heeft een reactie m- ge
stuurd waarin wordt uitge
gaan van een medebesTis-
singsverordenmg in plaats
van een inspraakverordening.
De beslisisngsbevoegdheid
moet worden gedelegeerd,
vinden de radicalen in
Schiedam. Bij het opstellen
van een inspraakverordening
moet worden uitgegaan van
minimale voorwaarden. En
daarbij neemt de PPR de
gemeente Spijkenisse als
voorbeeld, waar een verorde
ning op de bewonerspartici
patie is vastgesteld in okto-
ber 1977. Door die verorde-
nina kunnen deelplanraden
in net leven worden geroe
pen m Spijkenisse.
Maar ook de inspraakveror
dening heeft de radicalen
enkele opmerkingen ontlokt.
„Het gaat om minimale
voorwaarden waaraan een
procedure in ieder geval
moet voldoen", schrijft de
PPR, Het ding moet niet als
model gaan functioneren
waardoor inspraak „automa
tisch" is geregeld. „Het ter
rein van de inspraak is im
mers nog steeds m ontwik
keling". en dan moet je bin
nen zo'n verordening de
mogelijkheid tot het toepas
sen van nieuwe dingen niet
uitsluiten.
'M 4f
mam
Zo gaal de Poortugaalsestraat er ongeveer uitzien.
