Stilte over binnenstad na
vijf jaar verbrol :ei i
„Dat super-plechtige9 daar komen we een beetje van terug99
Héél voorzichtig komt de discussie weer op gong
Dichters lezen
vooruit
eigen werk
Slalom mislukt
door alcohol
Fotokoffer
gestolen
Maria Huizinga en Henk Cuppers over de Matthaus Passion:
VRIJDAG 30 MAART 1979
SC/VDfWW?
Schiedam Na een
stilte van vijf jaar is
de discussie over de In
richting van de binnen
stad weer op gang ge
komen. Op 21 maart
maakte de commissie
voor ruimtelijke orde
ning een heel voorxich-
tige start met de her
nieuwde gedachten wis
seling. Alle commissie
leden kregen die avond
in het stadhuis op de
Grote Markt één keer
de gelegenheid uit
gangspunten voor het
gesprek op tafel te leg
gen. En ook projectont
wikkelaar Empeo
mocht meepraten, zij
het onder protest van
PPR-raadslid Herman
Noordegraaf.
Uitgangspunt van de
discussie is vooral het
kroonbesluit van 29
juli van het afgelopen
jaar, waarin grote de
len van het bestem
mingsplan voor de bin
nenstad werden afge
keurd. De gemeente
kreeg met die afkeu
ring één jaar de tijd
om een nieuw plan
vast te stellen. Het
oude bestemmingsplan
ging uit van een groot-,
schal ige invulling van
de binnenstad: een ver
lengde Passage, drie
warenhuizen (de Hema
zou moeten worden
verplaatst) twee par
keergarages, één aan de
Boterstraat en één aan
de Westvest, en een uit
breiding van het aantal
winkels.
Basis voor dat bestemmings
plan, dat dateert uit 1974 was
een stijging van het inwoner
tal tot negentigduizend; een
perspectief dat toen nog aan
wezig was. De ontwikkeling
van Schiedam is echter heel
anders geweest dan vijf jaar
geleden werd voorzien. De
stad heeft de grootste moeite
zich op een zesenzeventigdui
zend te handhaven, en met de
maand komt de magische
grens van vijfenzeventigdui
zend dichterbij. Die leegloop
van de stad heeft natuurlijk
belangrijke gevolgen. De basis
van het oude bestemmings
plan wordt er voor een groot
deel door ondergraven; min
der mensen hebben minder
winkels nodig en minder par
keerruimte.
In een discussienota (zomer
1978) paste Zijdeveld de uit-
gangspunten aan de sterk
veranderde inrichten aan.
Door Richard Stomp
Toen al was duidelijk dat het
bestemmingsplan, waartegen
nog al wat bezwaarschriften
waren ingediend, niet onge
schonden van de Kroon terug
zou komen. Vooral de ver
lengde Passage dreigde een
groot struikelblok te worden,
en juist die verlengde Passage
was min of meer de spil
waar het bestemmingsplan
om draaide. Dit „grote ge
ldverslindende prestigeobject",
zoals PvdA-raadslid NUcolaj
Dielemans het graag mag
noemen, past niet meer in de
na de grote energiecrisis tot
heilig verheven soberheids- en
doelmatigh eidsfilosofi e.
Ongeveer acht miljoen zou
die verlengde Passage moeten
kosten volgens een kostenjba-
ten analyse van 1974. Staats
secretaris Jan Schaefer liet
op de laatste dag van het
jaar 1975 weten dat er voor
zo'n project geen geld be
schikbaar zou zijn. Tot op
heden is die uitspraak van
toenmalige staatssecretaris
K»."ït vervangen of ingetrok-
1r,u, en dat betekent dat hij
nog steeds geldt. Ook wet
houder Chris Zijdeveld gaat
daar overigens vanuit
Toch spreekt het kroonbesluit
zich niet tegen de langere
Passage uit Het wordt uit fi
nancieel oogpunt afgeraden,
maar meer ook niet CPN-
raadslid Eei Collé, zelf een
voorstander van een verleng
de Passage, wil daarom de
mogelijkheid van dat plan ze
ker niet uitsluiten. Ook CDA-
raadslid Siem Rosman ziet
een verlengde Passage wel
het aantal winkels is niet no
dig. Dat wa3 gebaseerd op
een bevolkingstoename tot ne
gentigduizend, en is dus ach
terhaald". Als er toch een uit
breiding moet komen, zal dat
degelijk onderbouwd moeten
zijn, vond hij. Ook uitbreiding
van de parkeergelegenheid is
volgens het PvdA-raadslid
niet nodig. Het verkeerscircu
latieplan heeft aangetoond dat
het aantal parkeerplaatsen
voldoende is.
Alles bij elkaar lijkt het hem
beter om de herziening van
het bestemmingsplan als één
geheel aan te pakken. Een
andere aanpak dus dan die
waar Zijdeveld aan wil wer
ken en waarbij met partiële
herzieningen worden werkt.
Een uitzondering wil Nikolaj
daarbij maken voor de wo
ningbouw, waarmee, gebruik
makend van de artikel-19-pro-
eed ure, zou kunnen worden
begonnen. Die aanpak van
het geheel heeft het voordeel
dat alles beter op elkaar kan
worden afgestemd, de verban
den kunnen bij een partiële
aanpak weieens verloren
gaan.
Meepraten
Zó zaa de binnenstad er
uit in 1973, toen men er
noa van uit ging dat de be
volking tot negentigduizend
toe zou nemen. Luchtfoto
Henk van Westering/Sijthoff
pers.
ritten. „Ik denk dat het wel
lekker zou lopen", zegt hij
met de nodige behoedzaam
heid. Een hard standpunt
wordt door zijn partij niet in
genomen. Het lijkt wel een
leuk plan, maar als te grote
bezwaren worden aangedra
gen, hoeft het niet door te
gaan, is de algemene mening
binnen die partij.
Empeo
Projectontwikkelaar Empeo,
waar Schiedam In 1970 mee
in zee ging, heeft op 21
maart laten weten niet meer
vast te houden aan ecu ver
lengde Passage, en is bereid
om ook de overige elementen
uit het bestemmingsplan ter
discussie te stellen. „U moet
de keuze maken, dan laten
wij de consequenties wel
zien", verklaard Empeo-
woordvoerder Wieger In de
vergadering van 21 maart de
duidelijk veranderde opstel
ling van de projectontwikke
laar.
Hij voegde er aan toe dat
Empeo geen eigen visie op de
binnenstad had, maar wel een
groot voorstander was van -
kwaliteitsverhoging. Dat komt
immers ten goede aan de ech
te belanghebbenden (Empeo
moest gezien worden als een
bijzondere belanghebbende,
volgens Weger) die straks in
de binnenstad eigendommen
hebben en er straks moeten
wonen.
Het minst hoeft er te worden
gediscussieerd over de wo
ningbouw. Alle leden van de
commissie zijn het er over
eens dat zo snel mogelijk met
de bouw van huizen moet
worden begonnen. Hoeveel
huizen het moeten worden, en
welk percentage er in de wo
ningwetsfeer moet komen,
daar moet nog wel over wor
den geknokt Dielemans wil
de hele binnenstad verder
volbouwen met woningen
waarvan zo'n tachtig procent
woningwet zal moeten zijn.
Dielemans: „Uitbreiding van
Massaal wordt er nog niet
aan de discussie deel geno
men. Het heen-en-weer praten
blijft voorlopig nog even be
perkt tot de leden van de
commissie voor ruimtelijke
ordening. Pas als er een pro
cedure is vastgesteld, komen
ook de betrokkenen meepra- j
ten. Zijdeveld heeft al een j
paar maal laten coorschcme-
ren dat hij onder betrokkenen
méér dan alleen maar de be-
woners en de bedrijven van
de binnenstad rekent „Ieder
die bij Schiedam betrokken is
heeft het recht zijn mening
naar voren te brengen",
schrijft Zijdeveld in een stuk
dat vóór de vergadering van
21 maart naar de leden van
de commissie ruimtelijke or
dening is toegestuurd.
Hoe dat plaats zal gaan vin
den, moet nog in de commis
sie worden besproken. Be
langstelling bestaat er wel
degelijk voor de discussie. De
be woners vereniging Schie-
dam-ceutrum was op 21
maart met maar liefst vier
bestuursleden aanwezig en
verbaasde zich erover dat zij
niet mee moebt praten. Te
meer daar Empeo wèl aan
het woord werd gelaten.
Schiedam In het Stedelijk
Museum Schiedam aan do
Hoogstraat 112 zal de oud-
Schiedammer en leraar Ne
derlands Jan F. de Zanger
morgenavond zijn nieuwe
dichtbundel ten doop boudeo
en Ingaan op het klimaat In
Schiedam voor schrijven en
dichters in heden en verle
den.
Hij zal dit doen op het dich-
lersfesüval dat om kwart
over acht begint Het festival
heeft tot nu toe acht aanmel
dingen gekregen van Schie
dammers die hun eigen ge
dichten zullen komen voorle
zen. Geen overmatig aanbod
dus, maar geen reden om de
hoop op een succesvolle
avond te laten varen. Cor
Don, Jan Noordegraaf en
Huub Koch rijn de meest be
kende dichters in Schiedam
die zich hebben aangemeld.
Het riet er volgens de organi
satoren, de Schiedamse boek
handelaren, de Vereniging
Vrienden van het Schiedamse
Museum en het Museum zelf,
naar uit dat er op de avond
zelf nog mensen zullen aan
kloppen om spontaan mee te
doen.
Simon Buschman leest Japan
se Haiku voor en zal iets ko
men vertellen over deze bij
zondere dichtvorm. De avond
zal worden omlijst met voor
do gelegenheid passende mu
ziek. Iedereen is welkom. De
toegang is gratis. Of de op
deze avond voorgelezen poëzie
gebundeld en gepubliceerd zal
worden, is nog niet zeker,
Schiedam Slingerend als
betrof het een slalomwed- -
strijd heeft de 25-jarige auto-
mobUist J. J- C. van de W. 's
nachts om twee uur over de
Broersvest gereden. Door de
hoeveelheid drank die de man
vóór zijn wilde rit had genut
tigd, ging hij op de tweede
Tuin singel in de fout en knal
de hij op een aldaar gepar
keerde auto. De politie was
snel ter plaatse, hielp de man
,bij het uitstappen en nam
hem mee voor een bloed
proef. De schade die door de
beschonken slalomrijder is
aangericht is met bekend.
Schiedam Een leren koffer'
met daarin voor vijftienhon
derd gulden aan fotoappara
tuur is gestolen van de 34-ja-
rige Schiedammer J. W. M. K.
Van de diefstal, die na 25
maart moet zijn gepleegd, is
aangifte gedaan bij de Sdhie-""
damse politie.
Maassluis Johann
Sebastian Bach. Een
naam die iedereen
kent, alhoewel de man
al om precies te zijn
229 jaar geleden is ge
storven. Bach heeft
echter een paar werken
achtergelaten die nog
jaarlijks worden uitge
voerd en tientallen pro
fessionele musici ver
dienen door die meneer
Bach hun dagelijks
brood. Het werk dat
deze dagen weer door
«eei Nederland en zelfs
over de gehele wereld
wordt beoefend is de
Matthaus Passion. Dat
passie-kunstwerk gaat
over het lijden en ster
ven van Jezus Christus.
Een werk van ongeveer
drie-en-een-half uur. En
die lange zit is voor
sommigen wel iets te
lang. Wie het werk
kent of meezingt, weet
dat het alleen maar.
heel fijn is dat het zo
lang duurt. Want wat
is er mooier dan het
zingen van een com
pleetkunstwerk? -
in de Grote kerk Lr. Maassluis
vindt morgenavond een bij
zondere uitvoering door de
Laurens Can tori j van de Mat
thaus Passion plaats. Er is
geprobeerd om die uitvoering
zo getrouw mogelijk overeen
komstig Bachs ideeën te laten
klinken. Tegenwoordig wordt
het werk met twee grote ko
ren, één orkest en een clave-
cimbel ten gehore gebracht
In Bachs tijd waren er niet
van die grote koren en werd
er gebruik gemaakt van twee
orkesten met ieder een orgeL
En de instrumenten die we
nu gebruiken waren er toen
nog helemaal niet. De paar
musici van die tijd gebruikten
barokinstrumenten die heel
anders klinken dan die van
tegenwoordig.
Maria Huizinga, alt-soliste, en
Henk Cuppers, één van de
twee organisten, vertellen hun
ervaringen met deze Matthaus
Passion in het huis van Maria
in Maassluis.
„Het is een verrukkelijk
werk, hè", begint Maria en
thousiast. „Ik heb nou zo lang
geoefend dat ik er naar uitzie
om het te gaan zingen in de
kerk. Het zal voor het publiek
wel even wennen zijn. Er rijn
toch wel duidelijke verschillen
nu we het op de barokwijze
zingen. Niet dat ik heel an
ders moet zingen, hoor".
£0 Laurens Cantorij zaJ zaterdag in Maassluis verdeeld worden in het koor der dochters van
2on en het koor dar gelovigen.
Even later legt ze uit: „We
weten niet precies hoe Bach
het nou helemaal heeft be
doeld. Daar komen we waar
schijnlijk nooit meer achter,
maar doordat er zoveel on
derzoeken rijn gedaan, komen
we een heel eind in de rich-
door Janet van Huisstede
ting. Er is deze eeuw bijvoor
beeld veel te lang gedacht dat
het met veel pathos gezongen
moest worden. Langzaam en
gezwollen. Maar nu komen
we er achter dat die gezwol
lenheid en hoogdravendheid
gewoon ontstond door die ba
rokinstrumenten'
„Er zitten inderdaad heel
swingende stukken in de
Matthaus. Daar kan Je ge
woon niet stil bij blijven
staan. En dat hoeft ook niet
bij de repetities. Bij de uit
voering wel, want het Is een
vervelend gezicht als zo'n
heel koor staat te wiegen.
Maar dat super-plechtige,
daar komen we nu een beetje
van terug".
Henk: „Nee, ik ben geen pro
fessionele organist. Ik werk
bij Unilever, heb geen conser-
vatori um-opl eid mg'
„Maar hij is geweldig", roept
Maria er tussendoor. „Veel te
bescheiden".
„De heb heel lang les gehad
op het elavecimbel. Orgel is
wel iets heel anders. Het is
een beetje moeilijk uit te leg
gen".
Improviseren
Maria duikt in een grote la
met grote stapels muziekboe
ken en komt terug met de
partituur van de Matth&us.
Henk zoekt even en wijst dan
op één van de onderste balk
jes. „Kijk, dit is dus de orgel-
partij en rie je hier dat kleine
zeventje staan? Dat is een
aanwijzing voor een bepaalde
klankcombinatie. Maar verder
moet ik met mijn rechterhand
zomaar improviseren. Dat is
moeilijk, want cüe tonen mo
gen niet gaan overheersen. Je
mag hier bijvoorbeeld de te
nor die meezingt niet gaan
overstemmen. Dat is een le
lijk gehoor. En in de rest van
het stuk moet jouw combina
tie goed samenvallen met het
koor".
Door dat telkens te oefenen
gaat er toch wel een zeker
patroon ontstaan in de impro
visatie? „Ja", geeft Henk toe,
,je merkt natuurlijk op een
gegeven moment van dót
klinkt goed", en dan hou je
dat vast. Je ontwerpt voor je
zelf een soort partij erbij.
Maar veel blijft toch improvi
seren".
Dat is heel moeilijk, hoor",
vertelt Maria. „Je moet veel
gevoel en kennis van muziek
hebben om dat te kunnen. Ik
ken Henk al heel lang. Nu
woont hij in Barendrecht,
maar toen hij een paar jaar
geleden nog in Maassluis
woonde heeft hij bij mij in
een muziekgroep gezeten. Dat
was een hele leuke tijd. Daar
om vind ik het ook zo gewel
dig dat hij nu weer meedoet".
Henk speelt clavecimbel, heeft
verschillende keren in Brussel
meegedaan aan concoursen
en kwam daar hoog uit de
bus. „Ik heb op het clavecim
bel speciale barok-lessen ge
had die me nu geweldig van
pas komen".
Het orgel dat Henk zal be
spelen morgenavond is het
orgel van Max van Egraond
die zelf de Christus-figuur
zingt. Harry G eraerts is de
tenor-evangelist, Mich iel ten
Houte de Lange neemt de te
nor-aria's voor zijn rekening,
Hans Smout de bas-aria's.
Dieuwkc Aalbers komt voor
de gelegenheid uit Wenen in
Oostenrijk, waar ze studeert,
om de sopraan-partij voor
baar rekening te nemen. En
Maria Huizinga zingt dus de
altpartij.
De Laurens Cantorij van de
Grote- of Sint Laurenskerk
uit Rotterdam wordt verdeeld
in twee kleine koren. Barend
Schuurman heeft de algemene
leiding.
„Weet je dat de Matlh&us pre
cies honderd jaar in het ver
geetboek heeft gelegen?"
vraagt Mana. „We hebben het
te danken aan Felix Mendels-
Maria en Henk: „Het is een verrukkelijk werk, hè?" Die Matthaus Passion".
sohn-Bartholdy dat het er
honderdvijftig jaar geleden
weer eens werd uitgevoerd.
Die „ontdekte" het eigenlijk
opnieuw".
Een ander leuk tintje aan dit
speciale concert is het feit dat
de Grote kerk in Maassluis er
al stond in de tijd van Bach.
Die kerk draagt de barok-
sfeer uit die bij het concert
past.
„Ik zou zoveel kunnen vertel
len van dat stuk. Dat komt
omdat je er dagelijks mee be
zig bent", zegt Maria. „Annie
Hermus, mijn zanglerares, is
een vrouw op hoge leeftijd
die geweldig met haar tijd
meegaat Eens in de maand,
en nu de uitvoering nadert
wat vaker, ga ik naar haar
toe. Ze leeft helemaal met je
mee. Belt 'smorgens om tien
uur weieens op om te vragen
of ik al geoefend heb. Meestal
begin ik heel vroeg. Dan heb
ik verder „een lekkere dag".
Instrumenten
De instrumentalisten staan
onder leiding van Martin Son-
neveld. „Om alles zo „echt"
mogelijk te houden, is de
dwarsfluit ook vervangen
door een houten fluit", vertelt
Henk. „Eén van de strijkers
geeft rijn instrument dan
even aan degene die naast
hem zit en speelt dan de
fluitpartij. Trouwens, alle in
strumenten die in de tijd van
Bach nog niet bestonden pro-
beren we zoveel mogelijk te'
vervangen door de origindéT
instrumenten. Het is te hopenfT
dat het publiek het kan waar-1*"""
deren".
Wie de uitvoering wil mee^~
maken is zaterdagavond wel-T
kom om half acht in de Gro
te kerk in Maassluis.
