1
De verdwenen
Miuizenaar
D NA- onderzo ek
giene dsch e maii pn la ties
ïx&m.
Polle
Kapitein Rob
Ookvoor
iiw vakantie kan
de Bondsspaarbank
iets extras doen.
BONOSSPAARBANK SCHIEDAM
portier/surveiilant
A. HAM
WOLCKEN ZN.
DÖLF VAN EJJK
i Diversen pers. gevraagd
DINSDAG 10 JULI 1979
SCAKZWWi
*€E ^CC H7 v CA.C
tLLtVAA. £2
HADD~^"
xZe *at<Ze6
Dat zn vkxjv
MOe OTOE2
D£ HUT UST
DOC*
S" 4. allE'aaal^ -a
JhOSêTi kE!?a\En
iMAr«N£P- Tfi_ DSBAIX J'T (SSEVAA3-;
(CO x 6A£5if- Of\ 'ujk.OOC'WI
maa? te /dat nsr betsj?
IC-OÊ^ZCeicEM -A DOCQEE^ AMDEQ1
t.6£DA AM GE •VOeDEM''
M.s-ee-
3=WOCCie<*i
•1 KA
TtNSO, IK ZIE IN DEKRISTAUENSW
DAT it tw 6R00T PERSOON zoitont
MOETEN EN DAT JE- DAN C-ROTE HOOS
TEW ZUET BEREIKEN
HOOGS BESTEMD BEN! MAAR WIE"
IK HEB AlTUD
AE GEWETEN,
DAT IK i/OOR
IETS...
"DU DIE GROTE PER500W KUNNEN
ZIJN 1
3321
Nog geruime tijd slenteren
Rob en Ted langs de haven,
maar het verschijnsel doet
zich met opnieuw voor- Jam.
mer voor Ted, want hij heeft
een bijzonder gevoelig foto
toestel bij zich en hij zou dat
spookschip zó graag fotogra
feren! Dan stopt een auto-
Dick Harper is teruggekeerd
van zijn bezoek aan Douglas
Hall Hjj vertelt Ted* dat hij
de oude heer Brian heeft ge
sproken en dat deze eindelijk
schijnt toe te stemmen in een
huwelijk tussen Margot en
hem. Over de vechtpartij
zwijgt hij, zoals hij Margot
heeft beloofd. ..Heb je het
spookschip gezien op zee">"
vraagt Ted. „Ja en of', ant
woordt Dick, „we waren juist
buiten. Martfot, de oude Brian
en ik, Zeg, die oude heer ge
looft vast en zeker, dat het
een stunt van jou is". ..Dat
geloven er meer. en ik heb er
toch mets mee te maken",
zegt Ted.
112
De commissaris knikte waar
derend. ..Uitstekend idee
meneer Moermans. dat kar»
worden geregeld. wij
hebben voor onze vriend
wel een kamer vrij. Allé
mannen, breng weg die ke
rel."
Op een wenk van de hoofd
inspecteur werd Otto met
lorse hand uit z*n stoel ge
hesen en ondanks zijn heftig
tegenspartelen de kamer uit
gebracht. Bij de deur keek
hij nog eenmaal dreigend
om. maar lodewijk had zijn
belangstelling in hem voorlo
pig verloren. „Ik zei dus
zojuist heren, dat ik die
auto in 0e garage van Dui-
velaar gezien heb
De commissaris keek hem
scherp aan, ..Dat zei u. ja,
maar hoe kon u dat zien7"
„Dat kon ik 2ien meneer,
omdat ik zelf ook in die ga
rage was. hoe ik daar te
rechtkwam vertel ik u nog
wel. Nou en eh. - die auto
stond daar dus hè. en die
meneer. die moordenaar
2al ik dus maar zeggen, was
daar ook. samen met
Duivelaar. Even later kwam
er nog iemand binnen, ene
Bertus, en die had het over
Otto. dat is die kromneus
die zojuist nog hier was.
Nou en toen is die man *m
gesmeerd in 2ijn auto. Dui
velaar is niet met hem mee
gegaan en ik denk dat die
nog wel thuis is. Ja. dat
weet ik wel zeker, want de
man in die auto schijnt de
baas te zijn van die troep
en ik hoorde dat hij tegen
Duivelaar zei dat die thuis
moest blijven."
„Nou, nou. u schijnt goed
op de hoogte te zijn." Met
opgetrokken wenkbrauwen
keek de commissaris zijn
hoofdinspecteur aan en deze
keek al even verwonderd te
rug. Maar dan graaide hij
nogmaals de telefoon naar
zien toe en begon opnieuw
een reeks opdrachten te ge
ven.
Lodewijk ging weer gemak
kelijk achterover zitten; hij
beleefde een nacht zoafs hij
zeifs nooit gedroomd had,
maar zoetjesaan voelde hij
zich toch weer slaperig wor
den.
Iemand stootte hem tegen
zijn elleboog en een agent
van de wacht duwde nem
een kop gloeiende koffie in
de hand, die hij dankbaar
aannam. En dan werd het
helemaal goed. want de
commissaris zelf kwam ver
trouwelijk naast hem zitten
en begon een gemoedelijk
praatje. Goed beschouwd
was dit toch een vriendelijk
heertje, vooral nu de zaken
goed gingen, en hij offreer
de hem zelfs een grote si-
§aar.
en dure, zag Lodewijk, en
haast eerbiedig peuterde hij
het gouden bandje er af;
dat zou hij bewaren als aan
denken. Alle aanwezigen za
ten nu koffie te drinken en
de H.I.P. (egde met een te
vreden gegrom de telefoon
neer.
Over de rand van zijn kopje
gluurde hij peinzend naar
het mannetje tegenover hem
Uitgave: SIJTHOFF PERS BV
Deze krant verschijnt in het gebied Nieuwe Waterweg
noord (van Schiedam tot Hoek van Holland) en is uitslui
tend verkrijgbaar in combinatie met het Rotterdams
Nieuwsblad (in Maassluis eveneens in combinatie met de
Haagsche Courant of Het Binnenhof)-
REDACTIE
Chef: Henk L Lambregtse
Redactie Schiedam: Kor Kegel. Richard Stomp en Janet
van Huisstede.
Redactie Vlaardingen: Paul Houkea, Jan Hendrik Bakker en
Jan Geert Majoor.
De redactie van de Schiedamscbe Courant is gevestigd
aan de Broers vest 3a, tel. 262566 en 266046 3100 AC
(postbus 137), 3111 EA Schiedam. De redactie van Het
Vlaardmgs Dagblad en Nieuwe Waterweg Courant is geves
tigd aan de Brede Havenstraat 6. tel. 343229 en 352066,
3130 AC (Postbus 110), 3131 BG Vlaardingen.
Sportredactie: Bas v,d. Berg en Emile Schelvis (Vlaardin
gen, lel. 345209).
Berichten voor de redactie kunnen per telex worden door
gegeven. Telexnummer 32177
PLAATSELIJKE CORRESPONDENTEN
3155 TC Maasland: Simon van Zuilen, Diepenburchstraat
34. tel. 01899-16143
3151 PD Hoek van Holland: Leen van Ooijen, Mahustraat
135. tel. 01747-2604
ABONNEMENTEN
Opgave van abonnementen kan geschieden op de volgen
de adressen; Broersvest 3a, 3111 EA Schiedam, (tel. 010-
268091) en Brede Havenstraat 6, 3131 BC Vlaardingen. (tel.
010-354525, b.g.g. 354587)
Voor inlichtingen over administratie en abonnementen kan
men verder terecht bij het Rotterdams Nieuwsblad, tel.
010-144144
KLACHTENDIENST
Dagelijks van 18 00 tot 19.00 uur en zaterdag tot 18.00
uur.
Rotterdams Nieuwsblad, tel. 010-144144,
Haagsche Courant, tel. 070-624562.
Het Binnenhof, tel. 070624562
NABESTELLEN FOTO'S
Geplaatste foto's kunnen telefonisch worden nabesteld tus
sen 14,30-15.30 uur. Tel. 010-144.144. t.a.v. mej. F. Post.
ADVERTENTIES
Advertentietarieven op aanvraag, tel. 010-144144
Delft Door de belangstelling voor de aan
kernenergie verbonden gevaren zijn de proble
men rond het recombinant DNA-onderzoek wat
naar de achtergrond verschoven. Hetgeen niet
wegneemt, dat deze zogenaamde genetische mani
pulatie een grote belangstelling van het bedrijfs
leven geniet. Dit onderzoek, waarbij de erfelijk
heid van levende wezens kunstmatig kan worden
veranderd, heeft tot nu toe geen enkel commer
cieel resultaat gehad. Toch ziet de industrie er
brood in om met behulp van de technieken
voortvloeiende uit de DNA-experimenten, op gro
te schaal eiwitten, hormonen en enzymen te pro
duceren.
In ons land hebben twee
industriële bedrijven be
langstelling: In de eerste
plaats Gist-Brocades te
Delft en verder Unilever
te Vlaardingen. Anders
dan in Nederland is er
vooral in Amerika tussen
de verschillende bedrijven
een flinke concurrenties
trijd aan de gang om in
het bezit te komen van de
resultaten door middel
van patenten.
Eveneens zijn er bekende
DNA-geleerden die een eigen
bedrijfje opzetten, waar men
verder onderzoek doet naar
de commerciële toepassing
van genetische manipulaties.
Door deze bedrijven wordt uit
eoneurrentieoverwegingen
steeds meer druk uitgeoefend
op de overheid om de gege
vens van de vrjwilbg aange
melde onderzoekprojecten ge
heim te houden Bovendien
wil men een verruiming van
de onderzoeksmogelijkheden
mei het oog op de toekomsti
ge grootschalige produklie.
Deze druk kan mogelijk een
grotere invloed hebben op de
versoepeling van de Ameri
kaanse richtlijnen, dan op
louter wetenschappelijke
gronden wenselijk zou zijn.
De Amerikaanse richtlijnen
zijn voor Nederland en m het
bijzonder voor Gist Brocades,
belangrijk omdat zij gedeelte
lijk als uitgangspunt dienen
voor een verdere versoepeling
van de regelingen tn ons
land. Ook Gist-Brocades en
Umlevcr dringen aan op de
geheimhouding van uit com
merci eel oogpunt gezien be
langrijke gegevens.
Alleenrecht
Uit gegevens van de Stichting
Bio-Wetenschappen en Maat
schappij blijkt, dat veel Ame
rikaanse geleerden voor be
langrijke onderzoekresultaten
octrooi of patent aanvragen.
Dal geeft ze dan het alleen
recht gebruik te maken van
die resultaten. In Amerika is
het heel gebruikelijk, dat het
bedrijfsleven in alle openheid
flinke sommen geld steekt m
bepaald universitair weten
schappelijk onderzoek. Ook m
ons land komt dat voor, maar
op veel minder grote schaal
en vaak ook minder openlijk,
in veelal Amerikaanse bedrij
ven vindt er nu een jacht
plaats tussen farmaceutische
bedrijven naar het alleenge-
bruik van de onderzoekresul
taten.
De verschillende concerns
doen zelf vaak onderzoek,
maar proberen daarnaast zo
veel mogelijk patenten die op
de genetische manipulatie be
trekking hebben in de wacht
te slopen, om op dit gebied
een leidende positie te gaan
innemen Het is te veronder
stellen dat Gist-Brocades, die
belang heeft bij het veroveren
van een positie op de wereld
markt, er alles aan gelegen is
om niet achter te raken Het
verschil met het Delftse be
drijf is. dat het het onderzoek
in de eigen laboratoria ver
richt en derhalve niet direct
afhankelijk is van de bevin
dingen van de universiteiten
in eigen land
Op zich een gezonde instel
ling, mee om het feit dat de
wetenschappers het onderling
nog met eens zijn over do
vraag of DNA-experimenten
wel of met gevaarlijk zijn.
Theoretisch blijft het mogelijk
dat per ongeluk of door
moedwillig geknutsel de expe
rimenten met recombinant-
DNA gevaarlijke ziektever-
wekxers kunnen opleveren,
die zich buiten het laboratori
um weten te handhaven en
zich weten te verspreiden. Hel
onderzoek is ongeveer vijf
jaar geleden in de belangstel
ling komen te staan door een
oproep van een aantal beken
de biochemici om voorlopig
af te zien van een aantal ver
moedelijk gevaarlijke experi
menten- Deze geleerden zijn
er nu voor een groot deel van
overtuigd, dat de vermoede
gevaren voorbarig en zelfs
ongegrond waren.
Minder streng
Het ziet er derhalve naar uit,
dat op grond van de her
nieuwde inzichten de veilig
heidseisen in de toekomstige
wetgeving een stuk minder
streng zullen worden, dan
aanvankelijk in de bedoeling
lag. Een door de Koninklijke
Nederlandse Adademie voor
Wetenschappen ingestelde
commissie, die belast is mei
het toezicht op de genetische
manipulatie vindt dat de ge
varen overschat zijn. De com
missie pleit dan ook voor een
versoepeling van de huidige
strenge richtlijnen. Verder is
zij van mening, dat er in ons
land zo snel mogelijk een
wettelijke regeling tot stand
moet komen, zodat de onder
zoekers en industrie weten
waar ze zich aan te houden
hebben.
door
Willem Brouwer
Volgens sommige geleerden
mag alleen dan een versoepe
ling plaats hebben, als dooi
de onderzoekinger is aange
toond tint de kans op onge
lukken bij genetische mampu-
la tie zeer gering is. Anderen
zijn van mening, dat er onvol
doende bewijsmateriaal op ta
fel ligt om de richtlijnen te
versoepelen. Immers, een
groep Amerikaanse geleerden
is er oniangs m geslaagd voor
het eerst bacteriën menselijke
insuline te laten maken. Dit
gebeurde met behulp van de
techniek van de genetische
manipulatie, waardoor de in
dustriële toepassing van dezt
omstreden techniek een stap
dichter bij is gekomen. Dit
geeft grond aan liet vermoe
den, dat de kans op hel
moedwillig geknutsel iets gro
ter wordt. Men ziet de kans
op mogelijke ongelukker
vooral stijgen, zodra met be
hulp van de technieken var.
de genetische manipulatie
produklie van bepaalde stof
fen in de industrie plaat*
gaat vinden.
Gist-Brocades is zo'n mdu
strie. Terwijl de geleerder
nog redetwisten over het voot
en legen en de politici zich
nog buigen over soepele ol
strenge wetgeving, ziet de in
dustrie een nieuwe winstge
vende markt open gaan. Gist
Brocades bereidt zich voor
om op industneie wijze mei
de genetische knutselteohmek
bepaalde stoffen te gaan pro
duceren. Evenwel niet zondei
eruge kopzorgen. Tot nu toe
waren het louter wetenschap
pelijke argumenten, die dc
basis vormden voor de ver
soepeling van de richtlijnen.
De druk die nu vanuit het be
drijfsleven wordt uitgeoefend
kan een verruiming in dc
hand werken, die met goed
wetenschappelijk gefundeerd
is. Het lijkt daarom verstan
dig, dat de landen op interna
tionaal niveau hun wetgeving
of richtlijnen op elkaar laten
aansluiten.
Evenmin is de geheimhouding
officieel geregeld. De huidige
commissie, die belast is met
onder meer kleverige DNA-
uiteinden ontstaan, waar men
stukjes DNA vart hetzelfde
maar ook van andere levende
wezens tussen kan plakken.
Als er nu een stukje mense
lijk DNA aan het DNA van
een bacterie wordt toege
voegd, dan noemt men dit re-
Electronen-
microscopische
foto van twee
ringvormige
DNA-molecu!en,
afkomstig van
een virus. Het
streepje in de
foto ver
tegenwoordigt
een lengte van
eenduizendste
millimeter.
het toezicht op de genetische .combinant DNA. De bacterie
manipulatie ïn ons land, pro
beert zoveel mogelijk de ge
heimhouding van de eommer-
cieel belangrijke gegevens te
garanderen door de benoe
ming van een kleine subcom
missie. Deze subcommissie
krijgt van Gist Brocades alle
gegevens te zien van de^voor-
genomen experimenten. Zij
vormt daarover een oordcel.
Dit wordt met gezeefde infor
matie voorgelegd aan de hele
commissie, die uiteindelijk het
advies uitbrengt.
Volgens ir. J- de Witte is Gist
Brocades nog niet daadwerke
lijk met het onderzoek begon
nen. Wel zijn voorbereidingen
getroffen, doch hoever deze
zich uitstrekken is niet duide
lijk. Het Delftse bedrijf zit
echter wel op duidelijkheid te
wachten. In plaats van het
veel tijd vergende invoeren
van een aparte wet zullen
binnen afzienbare tijd de Vei
ligheidswet en de Hinderwet
worden aangepasL Tevens
komt er een advies over het
wel of ruel verstrekken van
een vergunning. Gist Broca
des verwacht met dat de rich
tlijnen voor het bedrijf pro
blemen zullen opleveren.
Men gaat uit van de weten
schap gewend te zijn m het
omgaan met micro-organis
men, waardoor de weten
schappelijke medewerkers
snel in staat zijn zich de ma
terie eigen te maken. Gist
Brocades wü zich speciaal
richten op enzymen (afgeleid
van het Grieks en doelend op
gisting of gist) die het bednjf
eigen zijn. Alle enzymen be
horen tot de eiwitten. Wat het
bedrijf te zijner tijd op indus
trieel niveau met de uitkom
sten wil doen is uiteraard met
bekend. Wel, dat het onder
zoek er op gericht is uiteinde
lijk goedkoper te kunnen pro
duceren. Het project staat on
der leiding van dr. P, L,
Hoogland. Hij heeft de verze
kering gegeven, dat het on
derzoek in Delft geen gevaren
met zich meebrengt. Er wordt
gestreefd naar het werken
met bactenen, die alleen on
der speciale laboratoriumom
standigheden kunnen leven.
Voor de leek is het onderzoek
met een waas van geheimzin
nigheid omgeven. De erfelijke
eigenschappen van ieder le
vend wezen zijn vastgelegd m
zogeheten DN A-strengen.
Door rruddel van bepaalde
enzymen js het gelukt een
DNA-streng op enkele specia
le plaatsen als het ware door
te knippen. Daarbij kunnen
bezit dan in principe de mo
gelijkheid wat te gaan doen
met die extra informatie. Zo
is het vorig jaar september in
Amerika gelukt om een bacte
riestam menselijke insuline te
laten maken. Insuline is een
hormoon, dat van belang is
om de gevolgen van suiker
ziekte tegen te gaan. Zo te
zien een zegen voor de mens
heid. Dat is wat ook Gist
Brocades voor ogen staat,
maar daarbij zal wel duide
lijk gemaakt moeten worden
dat het niet om eigenbelang
gaaL doch om een objectieve
redenering.
Met de Bondsspaarbank
kunt u alle kanten op.
U kunt er terecht voor de
financiering van vakantiereis
of ka ra van.
Maar ook voor reis- en
bagage verbeken ng.
Wij zorgen voor reis-
checjues en buitenlands geld
Wilt u meer weten over
onze service?
Er is altijd wel een
Bondsspaarbankkantoor bij u
ïn de buurt. Waar men alle
tijd en aandacht heeft voor uw
geldzaken - groot of klem
't Is de bank met de S
van Service
Alle zaken voor alle mensen
100 JAAR
MAATKLEERMAKERS
Exclusieve
maatkleding
•n confectie
m onza etalage steeds
speciale aanbiedingen.
Rotterd amoebe dijk 409a
Schiedam
Telefoon 266164
f' v - Hot tdfit voor d»
.VO LKSWAGEN BEZITTER
1» Midd*!land*trait.73a;
v Rotterdam - 010-773455
Zoekt u een vaste baan?
Met spoed gevraagd.
voor vo I-kon 11 nu d ienst
Leeftijd 30-60 jaar.
i Onbesproken gedrag.
Goede gezondheid
Geboden wordt: vnj uniform, goede salanênng.
Beveiligingsdienst „NEERLANDIA".
Korte Singelstraat 15b. Schiedam.
j Tel.5
