,Nee, ik ben niet moe, maar
de leukigheid gaaf eraf'
Nikolaj Bielemans over het CDA9 het college
Wallage/Te Loo en de achterklap in de PvdA:
wSsmm
'WmBmÊk
Het CDA
zit mij
tot' hier
Dat
formalisme,
daar kan
ik witheet
om worden
Linkse
wethouder
als
compensatie
Burgemeestersbenoeming
was een cruciaal punt
Iémand die Wallage niet
wilde, heeft doelbewust
zijn naam laten vallen
Wel rot voor
Te Loo om
zo binnen
te komen
VVD komt
tenminste
met
alternatieven
Ik weet
dat ik
sterk sta
DINSDAG 18 SEPTEMBER 1979
SCA'D.'WW 5
door Kor Kegel
Schiedam Tijd
noemt Nikolaj Diele-
mans het voornaamste
argument om de
PvdA-fractie niet lan
ger voor te zitten.
Maar dat is al te sim
pel. Gaandeweg rollen
uitspraken over zijn
tong, die duidelijker
maken hoe de politie
ke verhoudingen op
het moment liggen:
moeilijk, en dat is
zacht uitgedrukt. „Het
CDA zit mij tot hier."
zegt Dielemans. „ik zie
er geen gat in met
deze club verder te
gaan."
Eén jaar is hij fractieleider
van de PvdA in Schiedam
geweest. Hij wist natuurlijk
waor hij aan begon: voorzit
ter van de fractie werd hij,
nadat tijdens zijn vakantie
was besloten tot samenwer
king tussen PvdA en CDA,
een ontwikkeling die poli
tiek Schiedam toen behoor
lijk verraste. Na een jaar er
varing met die coalitie zegt
hij: „Ik heb mij de benen uit
het lijf moeten rennen om
steeds maar weer te probe
ren compromissen te slui
ten. Goed, ook dat heb ik
aan zien komen, en op zich
heb ik geen moeite met
compromissen. Maar de ma
nier waarop het gegaan is!
Ik ben ervan overtuigd, dat
het met de VVD beter was
geweest. Je weet tenminste
wat je aan ze hebt."
Dat zoeken naar overeen
komsten begon in de eigen
fractie: „Je bent aanvoerder
van een club met verschil
lende opvattingen, zwart en
wit, waar je iets grijs van
moet maken. Dat is eer»
normale zaak. Het betekent
wel, dat als een fractie niet
homogeen genoeg is, het ef
fectieve rendement tc klein
is. Nou is die homogeniteit
wel iets groter geweekt dan
in de vorige raadsperiode,
maar ik heb het gevoel dat
wij als fractie nog te weinig
bereikt hebben. Je kunt wel
zeggen, na een jaar zaaien
kan je nog weinig oogsten,
maar toch... In vergelijking
met vier jaar terug is de
sfeer in de fractie dit jaar
verbeterd inhoudelijk is
het er nog niets beter op.
Nee, in die lijd dat ik Zijde
veld vermeend dwars zat en
met kritiek kwam, heb ik
veel meer van mijn daden
drang kwijt gekund dan de
afgelopen tijd."
De PPR vond het een jaar
geleden niet voor niets jam
mer, dat Dielemans fractie
leider werd. Noordegraaf
vond hem als kritisch
raadslid nuttiger dan als
politicus, die namens een
hele fractie zou moeten
spreken,
„Dat is niet helemaal zo.
Het is een tijd lang erg goed
gegaan, gedurende de perio
de van september tot medio
dit jaar. Er was rust in de
fractie, en dat is wel posi
tief, hoor, want men vond
elkaar weer, men durfde el
kaar weer in de ogen te kij
ken, er werd weer gediscus
sieerd. Zo kon het ook ge
beuren, dat wij bij de begro
tingsbehandeling verschil
lende woordvoerders had
den in plaats van één. Dat
was een novum, waar het
CDA heel vreemd tegenaan
keek in plaats van er leuk
op in te spelen. Ik vond het
zelf erg goed: iedereen
kwam aan de bak. Het was
ook een van mijn zorgen in
het begin, om de fractie
weer op één lijn te krijgen.
Dat lukte. Daarbij heb ik
enorm veel gehad aan Henk
Engelsman, die zijn lange
loopbaan goed kon inbren
gen. Die man is goud waard
voor de fractie. Maar die
betere sfeer betekende niet,
dat het inhoudelijk beter
was. Het CDA heeft mij ook
zo veel tijd gekost..."
En tijd noemt Dielemans
als belangrijkste reden om
zich niet meer voor het
fractievoorzitterschap be
schikbaar te stellen. Waar
om kostte het CDA hem
tijd, en, zou hij met een an
dere coalitiepartner meer
tijd hebben gehad om op
politieke zaken beter in te
spelen? Kortom, had hij
wel fractievoorzitter willen
blijven, als de PvdA een
ÜM
Nikolaj Dielemans: „Wat moet Van der Stel nou klaarmaken?"
andere coalitiepartner zou
zoeken?
„Nou, dat is wat boud. Het
is een hypothese, dat een
andere coalitie minder tijd
had geroofd. Alhoewel, met
de PPR... ja, dan zeggen ze
straks weer, die Diel is dub-
bellid geweest, ook van de
PPR. maar er zit gewoon
veel meer actie in die partij.
Neem nou Noordegraaf,
voor mij het beste raadslid,
wat die allemaal niet doet
en die werkt in zijn een
tje. Overigens voel ik mij bij
de PvdA beter thuis dan bij
de PPR, dat wel."
„Je kunt niet zo stellen, dat
ik zonder CDA wel de frac
tie had blijven voorzitten.
Ik weet 't niet. Maar ik zie
er in ieder geval geen gat in
met dat CDA onder de hui
dige omstandigheden ver
der te gaan. Dat is geen ran
cune. Ik constateer alleen
bij die club te weinig poli
tieke wil om wat te doen.
Ze verschuilen zich achter
procedures, achter afspra
ken. Als er maar even wat
fout zit, weet jc niet wat je
aan ze hebt. Met de binnen
stad bijvoorbeeld beroepen
ze zich op de kroonutt-
spraak en wat er in het be
stemmingsplan staat. Maar
ze zullen niet denken, wat
is nou een binnenstad en
hoe maak je die zo leuk mo
gelijk? Moet je een verleng
de Passage alleen aanleggen
omdat je geld hebt en niet
aanleggen omdat je geen
geld hebt? Dat is geen filo
sofie over wat je met een
stadshart doet. Dat is nou zo
flauw: ze weten wat bij ons
leeft, hoe onze inzichten
zijn, maar ze denken niet
mee, op geen enkele ma
nier. Ze wijzen alleen op
puur formele aspecten, zo
van, dat staat niet in het be
stemmingsplan dus zijn wij
tegen. Dan heb ik liever de
VVD. Die is pragmatisch en
zegt, oh, kan die verlengde
Passage niet, dan willen we
alternatieven."
„Dat formalisme van het
CDA, daar kan ik witheet
om worden. Met die Chili-
schildering zie je net zoiets.
Ach, het is natuurlijk maar
een klein puntje, hoor, maar
belangrijk genoeg om aan te
tonen hoe verschillend de
mentaliteit is. Als je nou
een samenwerkingsverband
hebt, moet je niet lullig
doen over zoiets. Maar ze
zijn gewoon niet doordron
gen van de houding van de
PvdA tegenover dat soort
aangelegenheden, die bui
ten ons eigen stadje liggen.
De PvdA ziet om principië
le redenen iets in zo'n
muurschildering, en het
CDA is tegen, niet eens om
dat 't vóór links is en tegen
een rechts regime, maar
omdat het wel eens een pre
cedentwerking 20u kunnen
hebben... Altijd maar dat
rechtlijnige vastklampen
aan formaliteiten, dat voor
zichtige daar heb ik mij
persoonlijk aan gestoord."
Formeel is het CDA anders
niet geweest, toen het colle-
gewerkprogramma bleek te
ontbreken aan de meerja
renbegroting. Gestemd
werd toch voor die begro
ting, terwijl afgesproken
was dat het werkschema
van het college tegelijk met
de meerjarenplanning zou
worden behandeld.
„Daar heb je het nou juist,
precies! Dan maak je ergens
afspraken over en dan wor
den ze niet nagekomen! Na
tuurlijk rammelde 't bij ons
ook, hoor, de collegeleden
en een paar in de fractie
hielden zich evenmin aan
de afspraak en daar ben ik
heel boos om. Het is een on
juiste zaak om maar gewoon
te bezien, wanneer er eens
een collegewerkprogram
aan bod komt. Maar moetje
daarop de samenwerking
laten klappen? Moet 't op
zo'n puntje stuklopen?
Daarom heb ik mij 't ongans
gelopen om er weer een
compromis uit te slepen.
Moeilijk hoor. Het CDA was
niet bereid tot uitstel. Daar
voor loop je dan als fractie
voorzitter van hot naar her.
Nee, ik ben daar niet moe
van, ik barst nog van de da
dendrang, maar de leukig
heid gaat eraf. Ik denk als
gewoon raadslid weer een
stuk van mezelf terug te
vinden. Het valt mij niet ge
makkelijk, ik had net voor
zitterschap eigenlijk liever
gecontinueerd, maar ik heb
mijn gewone werk ook. En
ik hou er niet van de din
gen half te doen. Het bete
kent niet dat ik minder po
litiek ga doen, maar ik wil
mijn ideeën op een andere
manier effectueren."
Dat het niet zo lekker meer
zat tussen (een deel van) de
PvdA en het CDA kwam
naar voren, toen Maarten
Vrolijk in Schiedam was
om de profielschets voor
een nieuwe burgemeester
van de gemeenteraad te
vernemen.
„Dat is het vierde belangrij
ke punt, die burgemeesters
benoeming en de procedure
daaromheen. Het CDA per
mitteert zich, waar Vrolijk
bij is, de samen werking op
de tocht te zetten omdat
onze kandidaat hen niet
aanstaat. Na de raadsverga
dering met Vrolijk kwam
het CDA naar ons toe om te
zeggen: als jullie nou Te
Loo hadden voorgedragen
in plaats van Wallage, dan
was er met ons te praten ge
weest. Alsof hei CDA het
toetsingskader is van wat
wij als PvdA willen! Wij
hebben een jaar' geleden
toch ook niet gezegd: luister
eens, CDA, jullie mogen een
wethouder leveren, maar
dat mag Taverne niet zijn,
hoor. Het CDA kon dat
uiteraard zelf kiezen,
zoals wij Wallage de voor
keur gaven. Overigens, ik
vind Taverne best wel
goed."
„Die burgemeestersbenoe
ming is een cruciaal punt
geweest in de plaatselijke
politiek. Na dat voorval met
Vrolijk heb ik mij vrij bitter
en argwanend tegenover
het CDA opgesteld wij
hadden Wallage formeel
niet eens genoemd! Het
heeft de verhoudingen met
het CDA flink op tilt gezet,
en intern ook. Binnen onze
fractie is de sfeer er sinds
dien niet beter op gewor
den. De voorbereidingscom
missie, waarin Henk En
gelsman, Arie Verlinde,
Wim Oomen en ik zaten,
heeft er veel tijd tegenaan
gegooid om met kandidaten
te gaan praten en met hun
namen zijn wij heel zorg
vuldig geweest. Daarna
kwam de afweging. En dan
is het uitermate teleurstel-
lend, als je cr zo intensief
mee bezig geweest bent. dat
er uil de fractievergadering
wordt geklapt. De naam
Wallage kwam naar buiten.
Dat heeft de zaak geen goed
gedaan. Ik ben daar boos. ja,
weer boos, om geworden,
vooral omdat ik denk dat
het doelbewust gebeurd is.
Ik denk dat iemand, die
Wallage niet graag wilde,
die naam heeft laten vallen.
Hoe is het anders te verkla
ren? De persoonlijke ver
houdingen in de fractie zijn
er daardoor niet beter op
geworden."
„Kijk, Wallage was voor de
linkse politiek in Schiedam
duidelijk beter geweest, wij
hadden dan zelfs een roin-
derheidscollege kunnen
aandurven, Want als ik per
soonlijk opnieuw zou moe
ten kiezen, dan werd het
CDA niet de coalitiepartner.
Het CDA heeft mij diep te
leurgesteld, Maar bij de on
derhandelingen vorig jaar
was dat het enig haalbare,
omdat D'66 zich plaatselijk
uitermate conservatief op
stelde, omdat de PPR ge
zien de ervaringen geen
wethouder wilde leveren,
omdat de VVD electoraal
niet interessant was cn na
tuurlijk ook wel andere
standpunten heeft en omdat
wij de vier jaar daarvoor te
veel op de CPN-wethouder
hadden afgegeven om het
met Colié opnieuw te pro
bei en."
„Maar zelfs voor het CDA
was het beter geweest als
Wallage was gekomen. Wal
lage was voor iedereen be
ter geweest. Dat is iemand
van hup, jongens, geen gela
zer. politiek bedrijven, aan
het werk. Hij had zich ge
dragen als een wethoudep.
met een sjerp, een burge
meester die zich actief be
moeit met de andere porte
feuilles en zo streeft naar
een geïntegreerd beleid. Ik
had met Wallage verwach
tingen gehad voor een poli
tieke constellatie, waarbij ik
bereid was geweest om de
tijd die ik nu te kort kom te
vinden. Ik had dan vier da
gen gaan werken of zo, het
tegenovergestelde dus van
wat Van Tilborg wil: die wil
vanwege zijn werk 's
avonds blijven vergaderen.
Maar ik had die tijd dan ge
maakt, met Wallage, ik had
dan op meer inspiratie van
de hele raad kunnen hopen.
Bij Te Loo heb ik die ver
wachtingen niet Ik weet
dat, ik ken hem, ik zat in
die voorbereidingscommis
sie, wij hebben hem gewo
gen en gewogen... Het is
trouwens wel rot voor die
man, hoor, om zo binnen te
komen in Schiedam."
Dielemans is aanvankelijk
ïn geweest voor een we
thouderszetel, toen Reinier
Scheeres nog werd ge
noemd als burgemeesters
kandidaat. Daarna kwa
men verschillende anderen
ter sprake: Piet de Ruiter
van Rijnmond, Piet Jans
sen uit Dordrecht, en later
Wallage. Te Loo.
„Maar hoe meer de naam
Wallage viel, hoe meer de
wethouders lieten merken
dat zij geen brood zagen in
Wallage. Zij hebben intern
hard geprobeerd iemand
anders te krijgen. Er waren
wel graduele verschillen,
waarbij Posthoorn mis
schien een gunstige uitzon-
doring vormde: hij is eigen
lijk de enige, die nog con
tact heeft met de fractie,
Scheeres en Zijdeveld zijn
veel te afstandelijk. Maar
.als team vormen zij, inclu
sief Posthoorn, toch te veel
een speer in de fractie. Dat
moet eens spaak lopen."
Is Dielemans er nu niet
stuk opgelopen?
„Als je nou weet dat ik,
zelfs als ik mij nu toch weer
beschikbaar zou stellen,
door tenminste tien van de
zeventien fractieleden ge
kozen zou worden; dan is er
geen reden om je politiek op
dood spoor gerangeerd te
voelen. Ik weet dat ik sterk
sta. In meningsverschillen,
onder andere met Scheeres
en Zijdeveld, heb ik steeds
het gevoel gehad dat de
meerderheid van de fractie
achter mij stond. Ik nam
ook geen ontslag als fractie
leider, ik trad niet af, maar
het jaar is gewoon om, de
termijn die de PvdA in
principe geeft aan een frac
tieleider. Ik stelde mij niet
opnieuw beschikbaar, en de
redenen ken je."
Er is de kans, als Te Loo
geen politieke portefeuille
krijgt (wat volgende week
dinsdag in de PvdA-fractie
ter sprake komt), dat er
■weer een vijfde wethouder
wordt aangesteld. Diele
mans was al genoemd, toen
Scheeres burgemeesters
kandidaat leek. Opnieuw
zal aan Dielemans worden
gedacht. Heeft het beëindi
gen van zijn fractievoorzït-
terschap daarmee te ma
ken?
„Nee. Maar wel heb ik nooit
onder stoelen of banken ge
stoken, dat ik mijzelf een
goede wethouder zou vin
den. Dus als een beroep op
mij zou worden gedaan...
Het is natuurlijk zo, dat de
komst van een gematigd
burgemeester en mijn op
volging door een gematigd
PvdA'er als Lou van der
Stel best gecompenseerd zou
mogen worden met een vijf
de wethouder, die helemaal
links van de fractie staat.
Maar het staat los van mijn
nu genomen besluit. Ten
slotte zou ik ook van frac
tieleider wethouder kunnen
worden."
Van der Stel zal geen over-
duidelijk triomfantelijk ge
voel hebben, nu het lot hem
moest aanwijzen voor Die
lemans' opvolging. Voor
Verlinde was dat overigens
ook geen fijne overwinning
geweest. Betekent het voor
zitterschap van Van der
Stel wel, dat de fractie een
ruk naar rechts maakt? Of
houdt de linkermeerdcr-
lieid hem onder de duim?
„Ik denk dat het met Arie
beter was geweest. Hij had
het ook moeilijk gekregen,
hoor, maar hij stond wel
links, had mijn beleid wel
willen continueren. Ik vind
het jammer voor Arie, dat
hij het niet geworden is. Hij
had het verdiend. Van Van
der Stel vind ik het onnoe
melijk stom. Wat moet die
man nou klaarmaken, met
een linkse meerderheid te
genover zich namens welke
hij in de raad zal moeten
spreken? Oh, maar ik wens
hem véél succes toe..."
