„Daar Komme De Rojje"
geheugenopfrissertje
voor historici
WAT HEET MOOI?
Cultuur
deze week
V r ou wencabar et
gaat niet door
Tentoonstelling muurschilderingen
wellicht ook naar Vlaardingen
^DRIEL;ROO|
Fleurige expositie
van amateurs
ARetfficHsKASSE
.èPM^ PLAATStqe: :".HAAD
i^JEZÜWröTEMTiSS.
Die onbegrijpelijke vlakjes...
wmtm.
>/AT rt»2*fi»H.,SrF.HfiST ...fojf.ÖÏ j,t
DONDERDAG 29 NOVEMBER 1979
SC/VD/WW
Trijnie Boerema, wanddecoratie met droogbloemen.
Bloemen blijven boeien. Wat het precies is, waarom
een bloem meer tot de menselijke verbeelding spreekt
dan een pakweg een straatweg, is raadselachtig. Toch
is het zo. Dat blijkt eens te meer nu er in het Holland!-
agebouw een zaal vol mee hangt. Schilderwerk, bor
duursel. collages, keramiek, alles van Vlaardingse
amateurs.
Het amateurleven in Vlaar
dingen bloeit. Net als de ge
schilderde bloemen. Maar
liefst 74 werken werden er
ingeleverd op het thema
„Zeg het met bloemen". Het
totaal leverde een letterlijk
bonte mengeling op van
amateurkunst op, weliswaar
sterk variërend in kwaliteit
maar alles met duidelijk
herkenbare liefde gemaakt.
Speciale aandacht verdient
het werk van Trijnie Boere
ma die een aantal schitte
rende uit droogbloemen sa
mengestelde werken inle
verde. Zij heeft een groot
stijlgevoel; haar.,Bieder-
meier"en „Wanddecoratie"
zijn prachtige composities,
uitgebalanceerd en heel
fijnzinnig. Verder een spe
ciale vermelding voor het
borduurwerk van mevrouw
C.van IJ peren-Coens, die
een boeket zo fijn borduur
de dat de afzonderlijke
steekjes niet meer te zien
zijn en over het geheel een
fluwelen glans ligt.
Het zou ondoenlijk zijn al
het andere goede en knappe
werk uitvoerig te vermei
den. Maar het hangt er wèï.
De tentoonstelling is nog tot
7 december te bezichtigen.
Het adres van het Hollandi-
agebouw is Oosthavenkade
42, de openingstijden;
maandag tot en met vrijdag
van 10.00 tot 18.00 uur en
van 19.00 tot 22.00 uur. Za
terdag van 10.00 tot 12.30
uur.
Jan Hendrik Bakker
Hen wekelijkse
pagina vol
informatie over
kunst en cultuur
uit de regio.
Reacties en
berichten graag
vóór dinsdag
12.00 uur.
W«:S^<W;;4S8Sip
- Bt Sc«®sl«r tafewgt «63 i f* S8®f»
De arbeidersbeweging in de gemeenteraad, een van de actiepunten van de eerste soci
alisten.
„Van nature ben ik lui.
Dertig jaar lang heb ik het
steeds maar opgeschoven.
Er 2ijn slechts twee manie
ren waarop ik in aktie
kom. Als ik verontwaar
digd ben of als ik uitge
daagd wordt. Dat eerste ge
beurde tijdens de tentoon
stelling „Een sociale zaak"
in het Vlaardingse Visserij
museum. Toen ik zag dat
de hele arbeidersbeweging
daarbij niet genoemd werd,
voelde ik verontwaardi
ging. Ik heb toen de Vlaar
dingse geschiedsschrijvers
ter verantwoordiging ge
roepen. Die zeiden natuur
lijk: ja maar, meneer Boen
der, wó&r zijn die gegevens
dan? En dat was de uitda
ging."
En zo werd Wout Boender Sr.
dertig jaar na dato geprikkeld
alsnog zijn plan len uitvoer te
brengen: een onderzoek naar
het eerste begin van de socialis
tische beweging in Vlaardingen.
Boender heeft een witte plek in
de locale geschiedenis ingevuld
waartoe niemand tot nu toe de
moeite had genomen., ,Een
kwestie van historische hygië
ne," noemde wethouder Maarle-
veld, zelf PvdA-er. Boenders
duik in de geschiedenis. De
Stichting Volksgebouw greep de
unieke verzameling van rijk
materiaal, dat Boender bijéén
wist te brengen, dankbaar aan
om er een tentoonstelling van ie
maken, „Daar Komme De
Rojje!" werd de expositie in
goed Vlaardings gedoopt. Vana
vond, morgenavond (19.30 tot
22.00) en zaterdag (10.00 tot
16.00), is de tentoonstelling nog
te bezichtigen in het volksge
bouw aan de Sehiedamseweg.
Gelukkig echter bestaat er van
de expositie nu ook een neerslag
in meer blijvende vorm. Het
Vlaardingse drukkerijtje Rid
derhof liet een prachtige catalo
gus van de pers rollen, waarin
de geïnteresseerden de eerste
geschiedenis van het arbeiders-
verzet nog eens op hun gemak
na kunnen lezen. Vormgever
Jan Vrijhof, de man bij wie al
les begon.
Jan Does heeft de catalogus
heel functioneel verzorgd; de
informatieve waarde van het
boekwerkje is dan ook voor een
belangrijk deel aan hem te dan
ken. De wijze waarop hij de col
lages, portretten en ander foto
materiaal door de tekst heen
heeft weten te monteren geeft -
ongemerkt misschien een goe
de indruk van hoe de socialisti
sche voorvaderen actie pleeg
den te voeren. Er wordt ons iets
over de stijl verteld; een door
actievoerders tegenwoordig te-
zeer onderschat strijdmiddel.
Het eigenlijke verhaal van de
opkomst van de Vlaardingse so
cialistische beweging begint
rond de eeuwwisseling. Vlaar
dingen, een stadje waar zelfs nu
nog, ondanks de socialistische
raadsmeerderbeïd, een fors con
fessioneel stempel op staat ge
drukt, kwam pas laat in bewe
ging. Voor een .deel houdt dat
verband met de machtspositie
van de kerken (gehoorzaamheid
aan de overheid), voor een deel
ook zal de aard van de Vlaar
dingse arbeidende bevolking
daar oen oorzaak van zijn ge
weest. Vissers zijn individualis
ten, vaak door hun geïsoleerde
werk zo geworden. Onderling
overleg, vakorganisatie en wat
dies meer zij, daarmee hebben
ook de binnenschippers nu nog
de grootste moeite. Men ziet el-
exposities
- stedelijk museum Schiedam, hoogstraat 112,
tot 26 not'ember, expositie CO jaar stedelijk mu
seum, schilderijen van henri plaat, documen
taire tentoonstelling gümher wallraff. heden
daagse amerikaanse quilts (lappendekens), da
gelijks van 10.00 tot 17.00 uur, zondag vanaf
12.30 uur, bovendien vanaf 1 december in kel
der franse keramisten.
- artoteek vlaardingen, oosthavenkade 8, vanaf
zaterdag 17 november, ed van zanden, teke
ningen. litho's en gouaches, maandag t/m vrij
dag van 12.00 tot 17.00 uur, vrijdagavond tot
21.00, zaterdag 10.00 tot 17.00.
- galerie de duig vlaardingen. smalle haven
straat 13, peter dumas, aquarellen, donderdag
19.00 tot 21.00, vrijdag 14.00 tot 17.00 en zater
dag 13,00 tot 17.00 uur
- gemeentemuseum maassluis, zuiddijk 16, ver
koopexpositie van o.a. babs haencn en peter
schenk, dinsdag t/m zondag 14.00 tot 17.00,
donderdagavond 19.00 tot 21.00 uur.
- koningshof maassluis, winifred halls, schilde
rijen met botanische onderwerpen,
- visserijmuseum vlaardingen. westhavenkacle
53. vanaf 9 november, expositie over het ne-
derlandse visserskind van 1860 tot 1920.
- hollandiagebouw vlaardingen, oosthavenka
de, vanaf 23 november, zeg het met bloemen,
dagelijks van 10.00 tot 12.30 uur, van 13.00 tot
18.00 uur en van 19.00 tot 22.00 uur. zondags
gesloten, zaterdags tot 12.30 uur.
- de noordmolen, scbiedam, noordvest 38.
schilderijen van bert van der nagel, maandag
t/m vrijdag 12.00 tot 22.00 uur, zaterdag 16.00
tot 23.00 uur.
- permanente exposities verder in vlaardingen:
archeoruimte (oosthavenkade 42), streekmu
seum jan anderson (kethelweg 50) en visserij
museum (westhavenkade 53/54); in maassluis;
nationaal sleepvaartmuseum (hoogstraat 1) en
gemeentemuseum (zuiddijk 16); in Schiedam:
eoöperaticmuseum (ketheistraat 10)
theater
- de teerstopf schiedam, meuwstraat 12, voor
stelling natascha emanuels vervalt.
- stadsgehoorzaal vlaardingen, 30 november,
20.15 uur, ramses shaffy en liesbeth list, paso
double, 6 december 20.15 uur, zaal harmonie,
de bloemgroep, ik weet niet wat ik heb.
muziek
- kerkcentrum vlaardingen-holy, reigerlaan,
30 november, 20.00 uur, concert gewestelijk or
kest, holst, ravel, mozart.
- wijkcentrum oostwijk, vlaardingen, ooster
straat 86, 1 december, 21.00 uur, popgroep jen-
nifer.
- grote kerk maassluis, 1 december, 20.15 uur,
advenisconcert van organist d.j. zwart, back,
mendelsohn en eigen composities,
- ojc ozobleu maassluis, pres, steynstraat 2, 1
december, 20.00 uur, hardrockgroep picture
- openjongerenwerk maassluis, lange boo nes-
traat 33, 1 december, 20.00 uur, pop van spec
trum en safari.
- passagetheater schiedam, passage. 2 decem
ber, 10.30 uur, doreen chadwick, orgelconcert.
- de quibus schiedam, lange haven, 2 decem
ber, 21.30 uur, angolese trompettist en zanger
bonga plus quartet; 6 december, spaanse avond.
- grote kerk vlaardingen, iedere donderdag
12.45 tot 13.15, lunchconcert van vaste organist
aad zoutendijk
kaar nauwelijks.
Daarom is het niet zo verwon
derlijk dat de kiem van de
Vlaardingse arbeidersbeweging
ligt bij de kuipersgezellen. Juist
deze mannen hadden tijd voor
een onderling gesprek. Immers
als walarbeiders ontmoetten ze
elkaar elke dag. De eerste
Vlaardingse vakvereniging
wordt er dan ook eentje van
kuipersgezellen. Op 11 augustus
1980 wordt de kuipersgezellen-
vereniging „Wij streven naar
verbetert ng"opgericht. Zoals de
naam al aangeeft, een schuchter
begin, geen harde klassenstrijd,
maar redelijkheid en vriende
lijkheid voeren aanvankelijk de
boventoon; geheel in overeen
stemming met de liberale inslag
van deze kuipersgezellen.
Allengs echter, zoals uit het ma
teriaal van Wout Boender op te
maken valt. radicaliseert de be
weging en sluipt het revolutio
naire élan van de landelijke
SDAP ook Vlaardingen binnen.
Zo vermeldt de catalogus dat dc
lokaliteit waar „Wij streven
naar verbetering" werd opge
richt, De Vriendschap, „rond de
eeuwwisseling verwordt tot een
haard van verzet tegen sociale,
maatschappelijk en politieke
ongelijkheid."Hoe dat proces
verloopt wordt in het boekje
„Daar Komme De Rojje!" helder
en bondig uit de doeken gedaan.
Het moet een heksenwerk ge
weest zijn al die daartoe beno
digde gegevens op een rij te
krijgen. Neem alleen al het
identificeren van de gezichten
op de oude foto's. Wout Boender
komt de eer toe dat karwei ter
hand te hebben genomen cn
daarmee het geheugen van offi
ciële geschiedschrijving te heb
ben opgefrist. Eén ding vraag ik
me af: zal straks wanneer de
Vlaardingse socialistische ge
schiedenis vanaf zeg maar 1950
tot 2000 geschreven is een zelf
de idealistische toon lot de lezer
spreken? Het boekje is verkrijg
baar bij drukkerij Ridderhof,
Valeriusstraat 51 -53. Vlaardin
gen en verder bij de Vlaarding
se boekhandel; 3 gulden 50.
Jan Hendrik Bakker
De voorstelling van het vrouwencabaret Natascha Ema
nuels morgen en overmorgen in het Schiedam.se zolder
theater De Teerstoof gaat niet door. De pianist van het
gezelschap heeft het af laten weten, zodat ook elders in
het land de voorstellingen komen te vervallen.
Er bestaat een redelijke
kans dat de Rotterdam
se tentoonstelling over
muurschilderingen ook
naar Vlaardingen
komt. Wethouder Maar-
leveld wil proberen de
gehele expositie of een
deel daarvan rond de
jaarwisseling in de bur
gerzaal van het stad
huis te hebben. Veel zal
afhangen van de kosten
uiteraard.
Overigens gaat het met
de Vlaardingse muur
schilderingen goed. Op
een project dal aan de
muren van het pand op
de hoek van de Hoog
straat en de Westhaven
plaats gerealiseerd moet
worden hebben nu onge
veer vijftien kunstschil
ders ingeschreven. De
jury, waarin onder ande
re Maarleveld en mensen
uit de culturele raad zit
ting hebben, zal uiteinde
lijk drie exemplaren
daarvan uitverkiezen.
De drie makers van deze
ontwerpen krijgen ver
volgens twee maanden
de tijd om hun ontwerp
verder uit te werken. Na
een expositie in de arto
teek zal uiteindelijk be
paald worden welke van
de drie op de muur mag
worden aangebracht
Voor het project is in het
totaal 20 duizend gulden
beschikbaar.
Lokaal De Vriendschap, toen nog gelegen op de grens van de
stad (hosk Marktgraaflaan/Joubertstraai). Hen haard van verzet
tegen sociale en politieke ongelijkheid.
zult zien: kinderlijk een
voudig. Mijn eerste werk
is inmiddels ook af: „Dia
gonaal met schokje". Het
was zo voor mekaar, een
kwestie van enkele mi
nuten.
En U bent het toch met
me eens? Het doet toch
niet onder voor al die
schitterende spullen, die
je soms bij eert galerie
ziet hangen. Het is min
stens net zo mooi. Al blijf
je je natuurlijk afvragen,
wat heet mooi?
Paul Houkes
„Diagonaal met schokje", pentekening van Paul
Houkes, 28 bij 28 centimeter, uitgevoerd od bank-
postpapier.
Een muur
schildering
van Co Wes-
terik op een
blinde muur
van het Rot
terdamse poli
tiebureau.
Ik heb er (och een enor
me bewondering voor,
voor al die mensen die
er verstand van heb
ben. Die het precies
zien, bij de eerste be
schouwing: „Dat wordt
er mee bedoeld F' Beel
dende kunst.
U weet precies wat ik be
doel, Vlakjes, lijntjes, ras-
tertjes en puntjes: dal zijn
de belangrijkste kunst-
werkvormen. Het resul
taat; interessante doeken,
dikwerf in contrasteren
de, maar vaker in pastel
tinten uitgevoerd. Maar
Ik kan er de waarde niet
aan aflezen.
Het is leuk, hoor, 20*n lij
nenspel. Ik kan daar be
langstellend naar kijken.
Maar verder zie ik er
niet zoveel aan. Ik geef
er geen vierhonderdvijf
tig gulden aan uit, om
het thuis aan de muur te
kunnen hangen. Aan
„ouderwetse" kunst trou
wens ook niet, maar dat
is omdat het daar nou
eenmaal niet van komt
Maar wat ik me altijd
wel afvraag, bij zo'n ab
stract werkstuk; hoe be
paal je de waarde ervan?
Als mij gevraagd zou
worden, een schatting te
maken hoeveel zoiets "zou
moeten opbrengen, dan
zou ik onwillekeurig
gaan vergelijken met de
prijs van een gemiddelde
rol behangpapier.
Toch Is dat niet de be
langrijkste reden, dat ik
die kunstvorm niet zie
zitten. Voor mij is kunst
iets, dat niet door ieder
een gemaakt kan wor
den. Dat is nou eenmaal
voorbehouden aan enke
lingen: aan kunstenaars.
En dat is met die moder
ne werken nou precies
wat er aan mis is: ieder
een kan het. Iedereen die
een potlood kan vasthou
den en de beschikking
heeft over een stuk pa
pier. maakt net zulke
fraaie werkstukken. „Ja,
maar dat is nou juist het
mooie: kunst is nu niet
elitair meer.", zo zeggen
de kenners dan. Maar,
hët woord „kunst" zegt
toch al dat er iets bijzon
ders mee aan de hand is?
En dat mis ik.
Eén ding moet me echter
wel van het hart. Juist
omdat het niet meer aan
enkelingen is voorbehou
den, kunst te bedrijven
zou iederéén eens een po
ging moeten wagen. U
