SAS/STREEK
Nu domineren
wulken kr abbers
en niet meer de
kerken9
mmÊÊÊ
EUNS
De OVE: een reisvereniging
voor-de achter blijvers
9
Het beroep van glazenier
Frits Henderickx verdwijnt:
Meisje
geschept
Emigratie neemt weer sterk toe
if
Diefstal
opgelost
Inbraak in
benzinestation
Gemeente
schaft
verfspuit
aan
ROTTERDAMS m NIEUWSBLAD
Ben Cramer
op Hoekse
braderie
vrijdag
g augu«tv* 1980
VD/SC/WW
Glazenier
Frits Herv
drickx:„lk ge-
ioof in de men
sen, niet in da
kerkelijke ze
kerheden en al
dia eeuwig
heidswoorden."
t
Schiedam ,-,Ik krijg wel eens bezoek van
een directeur van een groot ertsbedrijf. Die
vindt het heerlijk om een tijdje in mijn atelier
door té brengen en zomaar een beetje" te pra
ten. Voor hem is dat ontspanning."
Ontspanning, dat geldt misschien voor de toe
vallige bezoeker, maar de Schiedamse glaze
nier Frits Henderickx (59) heeft er een heel
leven doorgebracht en er een zeer persoonlij
ke levensvisie ontwikkeld.
Hij vervolgt,Eeuwenlang is
ons door de kerk de les voor
gelezen, waren wij onderdani
ge mensen die blindelings ge
loofden in hemel en hel. Ver
gelijk het met een kind dat
nooit heeft mogen doen wat
hij wilde en overal voor uit
moest kijken. Zo'n kind raakt
gefrustreerd. Het heeft tijd no
dig om zich aart die frustraties
te onttrekken. Deze tijd is het
gefrustreerde kind die zich ra
zendsnel van alle taboes wil
ontdoen.^ Maar zo'n. vrijheid
kan het niet aan. Er Is teveel
progressiviteit in één keer."
Hij ontwierp er zijn gebrand
schilderde ramen, keramïeken
en mozaïeken. Tot voor twee
aar deelde hij samen met zijn
jroer André tweeëndertig jaar
lang een atelier aan de Oude
Sluis. De laatste twee jaar ech
ter is hij op eigen wieken ver
dergegaan. Broer André over
leed. Hij heeft er nog moeite
mee. Zijn vrouw vertelt:„Frits
ea André vulden elkaar goed
'tón. Zij hadden elk hun vaar-
üigheden en trokken zich aan
elkaar op. Frits heeft aan
spraak nodig."
frits en André waren autodi
dacten Zoons van een mole
naar, een beroep waar zijzelf
geen brood inzagen, volgen zij
na de ambachtsschool de Aka-
demie voor Beeldende Kun
sten. „Daar leerde je alleen te-
benen en schilderen, er be
ttend geen school in glasbe
ker ken. Ja, dan had ik naar
Parijs gemoeten, maar in die
Pge katholieke tijd was
geen ruimte voor. Binnen
öe paraplu van de kerk bleef
je droog', dat was de wereld
yaarin je leefde. Er bestond
"een enorme angst voor het
fcieuwe, het nieuwe was
kwaad en zondig."
JJDat heeft een tijd geduurd,
doordat ik mij van die be
dauwde wereld van mijn ge
neratie vrijgevochten had. Die
denkbeelden hebben ook in de
:jainst doorgewerkt. Ik herin
ner mij nog dat in 1933 de
Vuistenaar Adam Winter een
beeld van de Heilige Liduina
gemaakt had in terracotta
WËeur met af en toe een streep-
ilje wit en een ruige structuur.
Iedereen vond het beeld ver
schrikkelijk omdat het niet
paste in de gladde gepolijste
kunst van in die tijd. Dat toont
mh dat de mensen in Schie
dam nog niet toe waren aan
moderne kunst. Wij hadden
een artistieke onderontwikke
ling, logisch misschien want
industrie stond nummer één,"
Te snel
Wat een gesprek met Frits
boeiend maakt zijn de talrijke
citaten die hij plaatsat en teke
ningen die hij laat zien om zijn
uitspraken te verduidelijken.
Hij beeft een rijke kennis van
de geschiedenis en de litera
tuur, Boven alles echter blijkt
hij bezig is met déze tijd.
Niet op een manier van 'vroe
ger was alles beter'. Nee, inte
gendeel zelfs, maar af en toe
valt er bij Frits wel wat moe
deloosheid ten aanzien van de
bekomst te bespeuren.
Jk zet veel vraagtekens bij
het chip-tijdperk. De mensen
krijgen nu dingen in handen
waar ze nog niet aan toe zijn.
Als ik kijk in de geschiedenis
worden de kenmerkende
kunstperioden door de eeuwen
heen steeds korter. De gothiek
duurde drie eeuwen, de Re-
hsjssance korter, de roccocco
korter en nu zijn er alleen
n?g maar pieken. Dat kan
'uet. We gaan te snel, vallen
van het ene uiterste in het an
dere." En hij zet de hele cul
tuurgeschiedenis in een gra
fiek uitéén, waarbij zijn hand,
^ngekomen bij ons tijdperk,
Plotseling de felle uitslag
maakt van een seismograaf.
.Van overheersing naar onge
remde vrijheid is een te grote
^P. Let wel, ik ben hoopvol
ik zie dat Jan Terlouw aan
dacht heeft voor een twaalfja
rig jongetje die het niet met
hem eens is. Ik geloof dat de
mensen het moeten doen. Niet
de techniek, of God die het
Vo°r bet zeggen heeft"
Afstand
„Ik heb afstand genomen van
mijn generatie, ae kerkelijke
zekerheden en al die eeuwig
heidswoorden. Ik heb bijna
geen zekerheden voor mijzelf,
door Karin Kuijpera
twijfel heel veel. Toen in"lS53
mijn moeder stierf en ik het
Noletziekenhuis verliet, was er
een heldere lucht Ik bedacht
mij op dat moment dat er al
leen maar continuïteit is, dat
alles gewoon doorgaat Sha
kespeare's uitspraak 'Onwe
tendheid is duisternis' zegt mij
onnoemelijk veel. Hoelang zit
ten wij al in die duisternis?"
Hij stopt met praten en bezint
zich een ogenblik.
„Denk niet dat ik geen geloof
meer heb in mensen of deze
tijd want dan zou ik morgen
gaan kijken hoe het hierna
maals eruit ziet Grote voor
deel in deze tijd is dat gelijk-
Schetsontwerp van het gebrandschilderde raam voor Aruba,
niensen daér herkenbaar zijn."
,Het moet voor de
waardigheid een kans krijgt.
Je kijkt niet meer op tegen ae
notaris of de dokter, hun on
aantastbaarheid is verdwe
nen."
Ten aanzien van rijn beroep Is
hij minder hoopvol. „Het is
een uitstervend vak., Kerken
worden bijna niet meer
gebouwd en men beschouwt ze
niet meer als het dominerende
gebouw van een dorp of stad.
Nu zijn er de wolkenkrabbers
die op de kerk neerkijken, niet
andersom. Gebrandschilderde
ramen die dertig jaar geleden
gemaakt zijn verrotten van de
vervuiling of worden vernield
door vandalen, terwijl diezelf
de kwaliteit ramen vóór die
tijd maar liefst achthonderd
jaar meeging."
Daarnaast hebben de mensen
ook geen geld meer om deze
arbeidsintensieve opdrachten
te financieren. Kijk, al mijn
werk moet op maat gemaakt"
worden. Niet alleeh op lengte
en breedte, maar eerder op de
aard van het onderwerp en
lichtval. Dat raam dat ik voor
Aruba gemaakt heb (Hende
rickx kreeg de opdracht daar
toe vorig jaar augustus van een
kerk op de Nederlandse antil-
len, red.), is simpel in ontwerp
en kleur gebleven. Het moet
functioneren voor de mensen
voorwie ik het maak. Dat
raam moet passen in Aruba,
niet in mijn artistieke uitspat
tingen. Die maak ik wel in
mijn vrije werken."
SchiedamEen vijfjarig
meisje werd tijdens het over
steken van de Nieuwe Haven
geschept door een auto. Hoe
wel het er aanvankelijk veel
ernstiger uitzag, kwam ze er
van af met wat schaafwond-
jes. Het meisje stak ter hoog
te van de Mariastraat plotse
ling over. Een 42-jarige auto-
moblist zag haar te laat en
kon haar niet meer ontwij
ken.
De vader van het meisje
kwam erbij en raakte zo op
gewonden dat hij in het wa
ter van de Nieuwe Haven te
recht kwam. Door omstan
ders werd de man weer op
het droge gehaald. Daardoor
raakte hij afgekoeld, zodat
met hem. weer te praten viel.
Vlaardingen Devpolitie van
Vlaardingen heeft de diefstal
van gereedschap, gestolen van
een bouwwerk-aan de Chur-
chillaan, opgelost. De diefstal,
vermoedelijk gepleegd in de
maand juni, werd gepleegd
door een 15-jarige Vlaardin-
ger. De jongen had twee vei-
ïigheidstangen en enkele bout-
scharen ontvreemd. De totale
waarde van de gestolen góede
ren bedroeg ?6ö gulden.
Vlaardingen Een benzine
station aan de Rijksweg 20
heeft bezoek gehad van inbre
kers. De onverlaten verniel
den een ruit, alsmede de alar
minstallatie op het dak. Toen
de inbrekers binnen waren en
de kluisdeur geforceerd had
den bleek dat de buit nogal te
gen te vallen. De dieven moes
ten zich tevreden, stellen met
twee geldzakjes met 50 gulden.
De schade die zij aanrichtten is
echter aanzienlijk. Voor een
bedrag van 2000 gulden ver
nielden zij aan het benzinesta
tion.
Schiedam Naar alle
waarschijnlijkheid gaat de
gemeente binnenkort een
handverfspuitmstallatie
aanschaffen voor wegmar
keringen.
Gemeentewerken heeft
uitgerekend dat aanschaf
van zo'n installatie met
een waarde van 15.000.
goedkoper is dan het werk
uitbesteden.
Werkzaamheden van gro
tere omvang zullen echter
nog uitbesteed worden aan
derden.
ADVERTENTIE
NATIONAAL STOOMWEEKEND
TE HELLEVOET-SLUIS
23 en 24 augustus
Tegen inlevering van blanco coupon no. 3 aan de kassa's
van het manifestatieterrein aan de Tramhaven te Helle-
voetsluls, ontvangt u een korting van 40% p.p. op do nor
male toegangsprijs van 5.-.
De RN paspoortprijs wordt dan 3,- p.p.
Deze coupon geldt voor maximaal 4 personen.
Hoek van Holland Een
flink aantal bekende artiesten
zal de Hoekse braderie op vrij
dag 22 en zaterdag 23 augus-
stus opfleuren. Om het publiek
te vermaken heeft koopcen
trum Hoek van Holland Ben
Cramer, de groep Champagne
en het populaire teenersterre
tje Sandy gecontracteerd. Ook
het Spaanse orkest Los Emba-
j ad ores, dat al vaker met suc
ces in de Hoek optrad, is weer
van de partij.
Behalve dit muzikale amuse
ment hebben de winkeliers tal
van andere attracties op het
programma staan. De caféhou
ders in het centrum zullen zo
mogelijk buitenterrasjes in
richten.
Het adres van de afdeling OVE regio Vlaardingen
<ook Maassluis, Maasland, Hoek van Holland, De
Lier en Schipluiden) is; Mevrouw J.M. Hoogerwerf-
Verboon, Oosterstraat 61» Vlaardingen» tel: 010 -
34.61.61.
Wij zijn de ouders van de emigranten
We hebben onze vrienden overzee
Onze kinderen trokken naar verre landen
En namen vaak herinneringen mee
Van ouders die eenzaam achterbleven
En huilden om 't kind dat 't land verliet
Toen_ hebben we de OVE gekregen
Dat opende voor ons een Blij verschiet
De gevoelens van ouders van
geëmigreerde kinderen op
rijm gezet cn melodisch ge
rangschikt, want bovenstaan
de woorden vormen het eerste
couplet van het lijflied van de
Ouders Vereniging van Emi
granten, kortweg OVE ge
noemd. En wie mocht denken
lijk- Emigratie neemt de
laats je jaren weer spectacu
lair toe. Zo werden in de eer
ste helft van dit jaar al 5000
aanvragen voor emigratie ont
vangen Dat is vijftig procent
meer dan in de eerste zes
maanden van 1979, toen al een
stijgende tendens werd geme
ten.
De oorzaak van die opmerke
lijke toename? Het gras is al
tijd groener aan de andere
kant van de heuvel, zeggen ze
bij de emigratïedienst De heer
Koevoet, bestuurslid van de
OVE voor de regio Vlaardin
gen, is concreter: „Het is de
rottigheid in Nederland," zegt
hij zeer beslist. „Je kan daar..,"
en 'daar' staat dan voor Ame
rika, Canada, Australië en al
die andere emigratiegebieden
die in de vijftiger jaren tien
duizenden uit Nederland we
glokten, „je kan daar nog wer
ken als je werken wilt Al
moet je wel alles aanpakken."
En hoewel de avontuurlijk
heid van het emigreren er
door. Jan Hendrik Bakker
toch goeddeels af is, de ont
vangende landen staan ook
niet meer zo te springen, ook
daar doet de recessie zich voe
len, de groep Nederlanders die
de sprong in het onbekende
waagt is weer groeiende.
Contact
En daarmee de achterblijvers
die zich, nu bijna vijfentwintig
jaar geleden, verenigden in de
OVE. Dit jaar bereikte de ver
eniging een recordaantal le
den: meer dan 22.000. De doel
stelling van de vereniging is
samen te vatten met één tref
woord: contact. Want voor bij
na alle emigranten en achter
blijvers geldt hetzelfde, de eer
ste jaren gaat het nog wel met
dikke brieven en het jaarlijkse
bandje met de kerst. „Dag
moeder, hier komen de kinde
ren!" Maar er komt een tijd
dat oma haar kleinkinderen
niet alleen wil hóren, maar
ook wel eens zien. Er komt het
moment, zoals Koevoet plech
tig zegt: „dat je elkaar van
aangezicht tot aangezicht wilt
ontmoeten." En dat kost geld,
veel geld, tijd en organisatie.
Er moet gereisd worden.
Verreweg het belangrijkste
werk van de OVE bestaat uit
het organiseren van die reizen.
De vereniging heeft zich ge
specialiseerd in vliegreizen
naar practisch alle grote ste
den in de emigratiegebieden.
Vliegreizen met alles d'r op en
d'r an. En zeer goedkoop, vol
gens de leden, want alles gaat
op non-profit basis. Meneer
Koevoet heeft twee zoons in
het hoge noorden van Canada
wonen, „aan de laatste high
way voordat de gravelpaden
beginnen waarover je dan bij
de eskimo's komt", mevrouw
Hoogerwerf, eveneens be
stuurslid van de afdeling, een
zoon ver in het zuiden, ergens
in Australië. Is er een groter
contrast? Toch hebben beiden
dit gemeen: ze willen hun kin
deren zo nu en dan op kunnen
zoeken. Een gezamenlijk be
lang, gebundeld in een meer
dan ooit florerende vereni
ging. Vorig jaar werden er
7.000 reizen verkocht
Contact, dat geldt ook voor de
overige activiteiten van de
OVE. Cursussen Engels hij
voorbeeld. Gespreksavonden,
diavoorstellingen over de emi-
gratielanden. En, niet de ver
geten, het opsporen van zoek
geraakte emigranten. Lieden
die het vaderland de rug toe
keerden en nooit meer van
zich lieten horen. De OVE
heeft in de kwart eeuw van
haar bestaan een fijn speurap-
paraat ontwikkeld om' deze
spelden in de hooiberg weer te
vinden. Herstellen van het
contact derhalve. Of iets
heel simpels, maar o zo prac
tisch de verkoop van ver
loopstekkers, zodat de Neder
lander zijn scheerapparaat op
het Amerikaanse lïcntnet aan
kan sluiten, als hij straks bij de
kinderen is. De OVE is, zou je
kunnen zeggen, een reisvere-
nigïng van mensen die door
hun familieleden of bekenden
werden achtergelaten. En zo is
de OVE zich in de loop der ja
ren ook gaan omschrijven: een
o De heer J.A. Koevoet en
eind van de wereld, toch zo
vereniging ter bevordering
van contacten tussen Neder
landers en bun relaties over
zee. De nadruk ligt allang niet
meer op de ouders alleen.
Wat opvalt in de gesprekken
met de OVE-ers Koevoet en
Hoogerwerf is, dat wie een
maal de oceaan is overgesto
ken heel anders over reizen is
gaan denken dan de gemiddel
de Nederlander. Iedereen kent
wel de droom van ooit nog
eens met de Greyhound door
de States te trekken. In negen-
mevrouw J.M. Hoogerwerf, de kinderen aan het andere
nu en dan op bezoek.
tig procent van de gevallen
komt het er niet van. Doch
wat zegt men bij de OVE?
Doen, ga maar sparen en doen!
Het is een mentaliteit die men
zich aa*ï heeft moeten leren,
tegen wil en dank misschien,
eenvoudig omdat er mets an
ders opzat, omdat 'uit het oog,
uit het hart' lang niet altijd op
bleek 'te gaan. Maar daarna,
nadat de knoop eenmaal is
doorgehakt en de verre reis
naar de andere kant van de
wereld is ondernomen, kan
m i er maar moeilijk van los
komen. Reizen, andere landen
zien „waar je nog de ruimte
hebt, waar je een kopje koffie
gaat drinken bij buurman Pie-
ter, mooi honderd kilometer
verderop" bezit een tover
kracht die de leden van de
OVE, wanneer zij weer in Ne
derland zijn teruggekeerd, vast
blijft houden. En niet alleen in
de vorm van het plakboek dat
wordt aangelegd, maar in
nieuwe plannen: over een paar
jaar gaan we weer.
