EXTRA
'Amsterdamse
toestanden
in het klein'
frj.
Weglopers
sas*
II
l_ - s&m
Spïjkenisse
Hellevoetsluis
Twee
tot
drie
duizend
jeugdige
woning-
zoeken-
den
Brielle
Rozenburg
Westvoorne
Bernisse
donderdag
25 september 1980
VD/SC/WW
Door
Willem
Pekelder
en
Nico de
Vries
Spïjkenisse
beleefde zijn
eerste kraak-
actie. Bertus
Devilee en
Adrie van der
Ent: geen
werk, geen
woning, geen
toekomst.
Brielle „Amsterdamse toe
standen in het klein", grapte
een Brielse politieagent tijdens
de kraakactie van Brielse jon
geren in Zwartewaal. De geü
niformeerde man bevroedde
niet „aan de vooravond te
staan van wat wel eens een
lange, hete zomer kan wor
den", zoals één van de krakers
in dat beruchte weekend voor
de inhuldiging van Koningin
Beatrix opmerkte.
Na Zwartewaal kwam Kockanje.
Nu is het Noordeinde in Spïjke
nisse het doelwit. Over een ver
volg van de acties hult men zich
in krakerskringen in stilzwijgen.
„Of er meer acties komen hangt
al van het aantal dringende ge
vallen", zegt een kraker uit Rot
terdam, die zijn oog heeft laten
vallen op Voome en Putten. Hij
zegt dat het niet „ondenkbeeldig
is dat nog meer Rotterdammers
zin krijgen in buiten wonen".
Onder de autochtone jeugdigen
neemt het aantal woningzoeken
den eveneens toe. „Er zijn heet
wat mensen uit plaatsen in de om
geving op zoek naar een huis of
kamer", weet één van de Brielse
krakers te melden. Hoe groot die
groep jonge woningzoekenden is
weet hij niet. Een ambtenaar van
het openbaar lichaam Rijnmond
schat dat op Voome, Putten enRo-
zenburg een tweeduizend jonge
mensen tussen de achttien en ae
drieëntwintig als woningzoekend
staan ingeschreven.
Of er voor hun in de2e tijd van
woningnood onderdak is, is uiterst
twijfelachtig. In het onderstaande
verhaal bekijken Willem Pekel
der en Nico de Vries de nood on
der de jeugdige woningzoekenden.
Amsterdamse toestanden in het
klein of een eilands probleem in
het groot...
Jongerenhuisvesting staat
nog In
de kinder
schoenen
Rijen huizen,
maar te groot
en te duur
voor jongeren.
BKIELLE „Ga op kamers",
zei een Briels gemeenteraads
lid op het zonovergoten gras
veld van de burgemeesterswo
ning in Zwartewaal tegen een
paar jeugdige krakers. Hij
werd overvallen door een
stroom van woorden, waaruit
viel op te maken dat het zoe
ken naar kamers hetzelfde is
als het zoeken naar de befaam
de speld in de hooiberg-
Bovendien, zo werd hem dui
delijk gemaakt, gaan jong-vol-
wassenen eerder onder „moe-
der's vleugels" vandaan dan
vroeger. De groep woningzoe
kenden onder de jongeren is
§roter dan ooit het geval was.
inds enkele jaren erkent de
politiek het recht op zelfstan
dig wonen boven de achttien
jaar, maar voor jongeren valt
er in geen velden of wegen
een huis te bekennen. „Ons
wordt de koek voorgehouden,
maar als we happen, happen
we in het luchtledige", zegt
een kraker uit Spijknisse.
Voome, Putten en Rozenburg tel
len volgens de officiële cijfers bij
na veertienduizend woningzoe
kenden. Een half jaar geleden was
dat nog tweeduizend minder. On
danks de realisatie van nieuw
bouwwoningen in Spïjkenisse,
Hellevoetsluis. Brielle en Rockan-
je neemt de woningnood eerder
toe dan af. Veel ingeschrevenen
zijn lid van een gezin en zoeken
dus naar een eengezinswoning.
Zon twee- tot drieduizend wo
ningzoekenden zullen echter te
vreden zijn met een kleinere wo
ning. Dat zijn de jongeren onder
de „mensen zonder huis". De
groep achttien tot vierentwintig-
jarigen.
Een rondvraag langs de zes ge
meenten in de regio leert dat in
de komende jaren zo'n twaalfhon
derd woningen voor alleenstaande
en samenwonende jongeren
gebouwd gaan worden. In Spïjke
nisse en Hellevoetsluis alleen al
een elfhonderd, volgens de plan
nen. Dit betekent echter niet dat
de woningnood onder jongeren
daarmee is verdwenen.
Met dat beeld voor ogen zijn en
kele jongeren het wachten op een
buis moe. Voor hen draaien de
ambtelijke molens te traag en be
sluiten ze tot kraakacties. „Op die
manier vestigen we aandacht op
onze woonproblemen. Door een
kraakactie kruipen we door de
mazen van de wet en proberen w«
erkend te worden als huurder. W«
dringen wel voor, maar het blijkt
de enige effectieve manier om
snel aan een huis te komen
klapt een Brielse kraker uit de
chool.
Niet alleen ambtenaren van de bu
reaus huisvesting ook het maat
schappelijk werk en de-jeugd- en
jongerenwerkers worden gecon
fronteerd met de huisvestingspro
blemen. Vaak worden zij „opgeza
deld" met weggelopen kinderen of
met jongens en meisjes die door de
ouders kordaat het huis zijn uitge
zet. De opvang vindt plaats oij parti
culieren. „Van die opvanggezmnen
zijn er te weinig", zegt een Briels
maatschappelijk werkster. De ge
meente Brielle ziet kennelijk de ur
gentie van het probleem door op dit
moment de draad op te pakken. Het
college van B en w bepleit een op
vangtehuis ergens op de eilanden.
Opvangtehuizen en woningen voor
jongeren bouwen lijkt een van de
moeilijkste opgaven voor de lokale
overheid. Vooral de financiering
van dit soort projecten is moeizaam.
Omdat jongeren slachtoffer van de
jeugdwerkeloosheid zijn of onder
aan de maatschappelijke ladder
staan 2ijn zij niet in staat huren van
vier, vijfhonderd gulden per maand
op tafel te leggen. „We eisen geen
luxe villa, maar wel eenm betaalba
re woning", zegt een kraker. Hij
denkt daarbij aan een huurprijs van
rond de tweehonderd gulden.
Voor dtze bedragen kunnen ge
meenten echter niet bouwen. Een
twee- of driekamerwoning ii} de
Helvoetse wijk „De Kooistee" moet
bijvoorbeeld tweemaal zoveel „gaan
doen". Hellevoetsluis staat bekend
als „een gemeente met zuinige hu
ren". In Brielle leggen alleenstaan
de jongeren voor een flatje van ge
ringe omvang een vijfhonderd gul
den neer. Spïjkenisse is in de geluk
kige omstandigheid te beschikken
over goedkope flats in Noord.
Flats uit de jaren zestig met een
huurprijs van zo'n tweehonderd
gulden. „Zo goedkoop krijg je ze
nergens meer', zegt een bewoner
van de Leliestraat.
De rijksoverheid heeft het probleem
van hoge huren enkele jaren gele
den onderkend. De toenmalige
staatssecretaris Van Dam joeg een
subsidie door de Eerste en Tweede
Kamer. Woningen voor één- en
twee jeugdige personen staan nu be
kend als de zogenaamde Van Da
meenheden. Zulke woningen zijn
met een lantaarntje te zoeken, nu
staatssecretaris Brokx heeft besloten
onder druk van Bestek '81 de plan
nen van zijn voorganger op een laag
pitje te zetten.
Tegen deze achtergrond moet er een
oplossing worden gevonden voor de
woningnood onder jongeren. Niet
alleen landelijk, ook regionaaL
Want de rondvraag levert tot op he
den een weinig rooskleurig resultaat
op. De rondvraag betreft voomame-
«Si.' "T*S
lijk het bestand aan gemeentelijke
huurwoningen dat geschikt is voor
één- en tweepersoonshuishoudens.
In Spïjkenisse is het aantal woning
zoekenden momenteel vijfennege-
nighonderd. Meer dan de helft
daarvan bestaat uit één- en twee
persoonshuishoudens. Het aantal al
leenstaande of pasgetrouwde jonge
ren tussen de achttien en de vieren
twintig jaar in deze categorie is vie
rentwintighonderd.
Maar vijfhonderd van de laatste
groep woningzoekenden kunnen dit
jaar op een voor hen geschikte wo
ning rekenen. Het beleid van B en
W van Spïjkenisse is namelijk zoda
nig dat een vijfde van het aantal te
bouwen koop- en huurhuizen (dit
jaar zijn dat er in totaal vijfentwin
tighonderd) bestaat uit twee- en
drie kamerwoningen.
Het betreft hier vooral de zoge
naamde gestapelde bouw, een mo
dern soort twee- en drie kamerflats
die in huurprijs variëren van 380 tot
525 gulden per maand.
Ondanks de grote woningnood en
ondanks het feit dat het merendeel
van deze appartementen valt onder
de huursuosidieregeling (B en W
van Spijkenisse hebben besloten dat
in principe twintig procent van alle
nieuw te bouwen woningen in aan
merking moet komen voor huur
subsidie), wordt de vraag naar dit
soort onderkomens merkwaardiger
wijs steeds kleiner. Door deze ver
minderde belangstelling, die overi
gens nog niet zo ver is gedaald dat
leegstand het gevolg is, hebben B en
W van de groeikern Spijkenisse ge
meend het aandeel van de gestapel
de bouw in het totaal van alle
nieuw te bouwen woningen te moe
ten verminderen van dertig tot
twintig procent
De andere groeikern, Hellevoetsluis," j
telt een dikke vïerentwintighon-
derd mensen die naar een huis zoe
ken. Hoeveel jonge woningzoeken
den daarbij zijn, is bij de gemeente
niet bekend.
De mogelijkheid voor huisvesting
van één- en twee persoonshuishou
dens zijn in de voormalige marines-
tad minimaal. Er zijn zestien zoge
naamde Van Dam-eenheden, goed
kope twee- en drie kamerwoningen.
En daar houdt het eigenlijk mee op.
In de toekomst wordt er maximaal
zeshonderd huizen met twee- en
drie kamers gebouwd in woonwijk
„De Kooistee". Behalve jongeren
zullen verder bejaarden hiervan
hun profijt trekken.
In Brielle wachten honderdzestig
jeugdigen in de leeftijd van achttien
tot en met vierentwintig zesenze
ventig daarvan zijn alleenstaand en
vierentachtig zijn van plan binnen
kort te gaan trouwen of te gaan sa
menwonen. Met z'n honderdzesti
gen vormen ze bijna een derde van
het totaal aantal bij de eemeente ge
registreerde woningzoekenden.
Zesendertig woningen in de geuzen
stad hebben een zodanige omvang
dat ze geschikt zijn voor kleine
huishoudens.
Dat zijn de dertig huizen boven het
winkelcentrum in de wijk Zuurland
en zes flatwoningen in de A. Hoeve
straat Bovendien zijn er negen hui
zen in aanbouw in de wijk Kleine
Goote.
Verder bezit Kok Beheer uit Rotter
dam tweeënzestig kleine flatwonin
gen aan de Van Fuyckstraat Deze
drie- en vier kamerappartementen
zijn uitermate geschikt voor één- en
twee persoonshuishoudens. De
wachtlijst is echter zo lang Kok
Beheer k*n er vier jaar mee vooruit
dat er voorlopig niet meer voor
kan worden ingeschreven.
De gemeente Brielle heeft nog wei
nig concrete toekomstpUnnen op
het gebied van jongerenhuisvestïng.
In de begeleidende brief bij de pas-
verschenen begroting voor 1980
staat hier hej volgende over te le
zen: „Met betrekking tot de huisves
ting voor alleenstaanden en twee
persoonshuishoudens zal een nader
onderzoek naar de reële behoeften
dienen plaats te vinden om vervol
gens op basis daarvan de woning
bouw voor deze groepen woningzoe
kenden gefaseerd en in relatie tot
de overige woningbouw te realise
ren." En daar moeten de woning
zoekenden het mee doen.
Honderd tachtig jongeren zoeken op
korte termijn een onderkomen in de
gemeente Rozenburg. Daarnaast zijn
er nog zo'n dikke zevenhonderd
mensen ouder dan vijfentwintig die
in deze plaats naar een huis uitkij
ken.
Per jaar worden er ongeveer dertig
merendeels jeugdige personen aan
een woning geholpen. Dat is name
lijk het aantal huizen dat de ge
meente jaarlijks aan alleenstaanden
en twee oersoonshuishoudens toe
wijst, het betreft hier voornamelijk
twee- en drie kamerwoningen in de
Oost- en de Westvyijk, waarvoor een
wachttijd geldt van twee jaar.
Ondanks het grote aantal woning
zoekenden wordt eruitgezonderd
de Zanddijk waar binnen afzienbare
tijd tweeëntwintig woningen gereed
komen op het ogenblik helemaal
niet gebouwd in Rozenburg.
Er zijn echter vergevorderde plan
nen voor de bouw van honderdee
nendertig woningen volgend jaar,
waarschijnlijk in de Westwijk. De
helft hiervan is bestemd voor één-
en twee persoonshuishoudens.
In Westvoorne doet zich de rare si
tuatie voor dat er vierhonderd
vierhonderd vijftig mensen zijn die
naar een woning zoeken, terwijl de
bouw practisch stilligt.
Alleen in Oostvoorne wordt waar
schijnlijk dit jaar begonnen met de
realisering van het plan Voorhof,
bestaande uit honderdeenenzestig
premie-, woningwet-, en vrije sector
woningen. Acht daarvan zijn be
stemd voor jeugdigen. Vijf procent
van alle nieuw te bouwen huizen in
de gemeente Westvoorne worden in
principe namelijk aan deze catego
rie woningzoekenden toegewezen.
Hoe groot deze groep is, weet men
op het gemeentehuis overigens niet.
In Rockanje gaat volgend jaar het
plan Oude weg van start. Dit plan
houdt in dat er voorlopig per jaar
vijftig huizen bijgebouwd worden,
te verdelen over woningwet-, koop-
en vrije sector woningen. Gerekend
naar de vijf procentsnorm betekent
dit dat er jaarlijks nog geen drie jon
geren aan een onderkomen worden
geholpen.
Erg triest is het gesteld in de ge
meente Bernisse. In twee van de
vijf kernen (Geervliet en Heenvliet)
wordt momenteel helemaal niet
gebouwd, terwijl in de grootste
kern, Zuidland, alleen wordt
gebouwd voor gezinnen.
Pasgeleden zijn er tien eengezins
woningwetwoningen gereed geko
men en als het plan Kerckhoek V is
voltooid kunnen bij dat aantal
tweeëntwintig worden opgeteld. Dat
plan houdt verder de bouw in van
acht bejaardenhuisjes en zestien
premie woningen.
Voor alleenstaande of pasgetrouwde
jongeren 2ijn deze huizen over het
algemeen te groot en te duur. Huren
van vijfhonderd gulden per maand
zijn eerder regel dan uitzondering.
Geschat wordt dat vijf procent van
de zeshonderddrieëndertig mensen
die in de Bernissegemeente een on
derkomen zoeken bestaat uit jeugdi
gen van achttien tot vierentwintig
jaar. Voor hen is er, net zo als voor
die andere woningzoekenden, dus
weinig reden tot hoop.
