STREEK
Spelend tussen
razende verkeer
1
Slls
%'M -
I -I" -
Kantoren als paddestoelenen nog komt Scheeres tekort
m
Wegnaar
school
vol
gevaren
msmsmMsmmsmm
Vrijdag
14 november 1980
VD/SC/WW
Witte boorden: red- engeltjes
van de Schiedamse economie
De laatste jaren schieten kantoorcomplexen als paddestoelen
de grond uit. Europoint, op het Marconiplein, is het Rotter
damse Manhattan, betonblokken met uitzicht op de residentie,
en in het havengebied van de Maasstad werken "steeds meer
'witte boorden* nu milieuhinderlijke industrie via Europoort
en de Maasvlakte langzaam aan verder de Noordzee in
schuift.
Schiedam bouwt met min
der allure maar minstens
zo driftig. Kantoorgebouw
's-Graveland biedt nu
huisvesting aan Rijnmond,
de ANWB en de gemeente
Schiedam, Torendijk, in
het industriegebied, kan je
met 6000 vierkante meter
aan vloeroppervlak beter
'kantorenrijk' noemen,
Daar vlakbij telt de Dordt-
se BV Van Wijnen Vast-"
goed op dit moment vijftig
miljoen gulden neer voor
een project van vier flats
met bedrijfshallen. Opper
vlakte: 17,500 vierkante
meter.
,Van de kleinschalige kan-
toorprpjecten wemelt het
in Schiedam al helemaal:
KetelVaert (1800 vierkan
te meter), Interlinden
(1600 vierkante meter, in
de oude pindakaasfabriek
van de Imco), Schrada En
gineering, Fijn werk Vast
goed, Van Heck Co, Su-
ring SA, een groot aantal
drukkerijen, een kantoor
verzamelgebouw op de
oude straten makerswerf
aan de Hoofdstraat en
niet in de laatste plaats is
er het plan van Lanvas
BV voor kantoren aan de
Noordvestsingel, het
project waarvoor de oude
distilleerderij van John
Melchers gesloopt moest
worden.
Maan niet zo gek ver
weg, op het Weena en de
Westblaak, hangen al ja
renlang bordjes 'Te
huur'- De industrie brok
kelt af, de klad zit in de
economie, lang niet alle
werklozen zijn gewezen
kantoorpersoneel en
veel makelaars kunnen
betrekkelijk kleine kan
toortjes met geen moge
lijkheid slijten (Over de
Veste, 't Nieuw Werck,
twee etages van 's-Gra
veland). Bouwt Schie
dam kantoren - voor de
leegstand?
H Friclieleegstand
1H „Jó, aan al die plannen die
er zijn hebben wij nog niet
eens genoeg!" zegt de wet-
houder voor financien en
economie. Reinier Scheeres.
„Wij hebben een redeiijk
inzicht in de behoefte aan
kantoorruimte en de prog-
nose is dat er tot 1985 zo'n
30.000 vierkante meter bij
moet komen."
„Ach, de leegstand die er is,
daar ben ik met pessimis-
tisch over, dat is fnctieleeg-
stand. Dat zie je bij woon-
ruimte c~k. Als iemand
verhuist, staat zijn woning
een tijdje leeg, logisch. Het-
zelfde zie je in de werkgele-
gen he id: honderd procent
werkgelegenheid bereik je
S nooit, dan zou namelijk me
ss mand van baan kunnen
SEE veranderen."
„De leegstand van die ver-
SS diepingen in *s-Graveland,
ja, die is inderdaad verba-
zingwekkend, maar toch
denk ik dat wij nu bijna
rond zijn. Er zijn al eens
mensen wezen kijken, maar
die namen dan op het laat-
ste nippertje andere ruimte
in Schiedam overigens.
Maar gezien de ligging en
de prijs verwacht ik wel dat
's-Graveland nu vrij snel
vol zit. Van 't Nieuw Werck
en Over de Veste weet ik
het niet zo: 't is net iets
minder centraal en verder
van het station. Maar dat
zijn kleine eenheden van
hooguit 250 vierkante me-
ter, dat het niet volkomt
zegt niets over dc behoefte.
De meeste vraag gaat uit
naar verzamelgebouwen
Torendijk bijvoorbeeld
krijgt naam en faam, er is
een soort agglomeratie-ef-
fect dat aantrekkelijk
blijkt."
Groeipotentieel
=E Scheeres' rechterhand Jaap
Brouwer is chef van het bu-
reau voor economische aan-
p= gelegenheden: „Die leeg-
==j stand van kantoren in Rot-
S terdam is de laatste jaren
g= sterk afgenomen, 't Valt
best mee. Laatst zei iemand
S tegen me: heb je dat gezien,
grote borden met 'te huur*
SS en 'te koop' op het Weena
gg en de Westblaak! Ja, dan
lijkt het veel» Maar als je nu
eens goed nagaat wat er fei
telijk leegstaat, dan is dat
hier en daar een verdieping
en niet zo'n heel gebouw."
„Schiedam heeft echt een
groeipotentieel waar het om
kantoren gaat," zegt Brou
wer. En Scheeres haalt
weer een bekend thema
van stal: Schiedam had al
tijd zo'n eenzijdige beroeps
samenstelling, eerst in de je
never, toen in de scheeps
bouw en volgens de wet
houder bleef daardoor de
kantoorbouw achter bij
randgemeenten zoals Delft,
Dordrecht. Vlaardingen.
„Dat kan vorige gemeente
besturen niet zo verweten
worden," vindt Scheeres.
„De ontwikkelingen in het
bedrijfsleven waren vroeger
vrij autonoom, de gemeen
ten deden nauwelijks iets
aan werkgelegenheid. Toen
ik wethouder werd, heette
mijn portefeuille ook nog
gewoon 'financien', en nu
'financien cn economie'.
Nou, dat zegt genoeg."
Pendelverkeer
Het vergrijzende Schiedam
heeft een relatief laag per
centage beroepsbevolking.
Van de 74.000 inwoners
kunnen er 27.500 tot de be
roepsbevolking gerekend
worden. Er zijn minder ar
beidsplaatsen: 25.000. De
verhouding tussen industrie
en dienstverlening is onge
veer fifty-fifty met een ge-
door Kor- Kegel
leidelijk merkbare ver
schuiving naar de dienst
verlenende sector. In Vlaar
dingen werkt ongeveer 45
procent in de industrie en
55 procent in de dienstver
lenende sector. In Rotter
dam is -het verschil nog
sterker: 30 procent indu
strie» 70 procent dienstver
lening.
Brouwer: „Let eens op het
tekort aan arbeidsplaatsen
in Schiedam' Dat is 2500.
En nu moet je eens kijken
naar de aantallen pende
laars. Dagelijks gaan er
10.000 pendelaars Schiedam
uit, naar hun werk, en 7500
komen naar Schiedam om
hier te werken. Hetzelfde
verschil van 2500. Zou je nu
ëJ
ne vorming, en daar sluit
een kantoorbaan op aah."
„En als het slecht gaat met
de economie, zit je altijd
tenminste nog iets gunstiger
wanneer je veel kantoren in
huis hebt. Want daar werkt
de klap altijd langzamer
door dan m de industrie:
daar vallen de eerste klap
pen, pas veel later bij ban
ken, het verzekeringswe
zen. ingenieursbureaus,
noem zo maar op."
Scheeres: „Ondertussen
gaan wij uiteraard door met
de acquisitie in de industrie.
Wij blijven proberen ook
industrieën voor Schiedam
aan te trekken."
Twijfel is weg
Schiedam beschikt nu over
het pendelen zo kunnen
beïnvloeden dat men dich
terbij huis in staat is om te
werken, dan wordt ^op die
manier ook de werkloos
heid bestreden. De kantoor-
sector is een sector waar de
groei in zit, vooral door de
vraag daarnaar vanuit de
industrie. En wat zie je? On
der de werklozen in Schie
dam bevinden zich bijzon
der veel vrouwen en juist
de dienstverlenende sector
spreekt vrouwen aan. Daar
komt bij dat vrouwen iets
moeilijker pendelen, omdat
manlief vaak de auto mee
neemt naar zijn werk, en zo
past alles mooi in elkaar."
Leegloop
Voor een bureau dat ge
bruikmaakt van allerlei
gezaghebbende statistie
ken is de redenatie-Brou
wer wel een hoogst simpe
le, maar eenvoud siert de
mens. Alleen: de werklo
zen, die Schiedam nu telt,
zijn lang niet allemaal
rijp .voor een enerverende
kantoorbaan. Het dienstig
personeel van morgen,
komt dat dan van elders?
Met andere woorden, sluit
dan de theorie?
Brouwer is optimistisch, een
eigenschap die hij deelt met
zijn wethouder. „Het is een
theoretisch gegeven in de
ruimtelijke economie, dat
waar gewerkt wordt de
mensen komen wonen. Zo
kan pendel naar de ene stad
de leegloop van de andere
in de hand werken. Drach
ten bijvoorbeeld is op die
manier groot geworden en
bij Al mere zal je dat weer
minder sterk zien, want
Amsterdam ligt vlakbij. In
Schiedam heb je het vroe
ger kunnen zien: distilleer
derijen vertrokken naar el
ders, maar namen de men
sen mee."
„.De werkgelegenheid in de
metaalsector wordt uiterst
krap, nu is er weer een ma
laise in de bouwnijverheid,
en ook daarom vinden we
dat de kantoorsector ver
sterkt moet worden. Schie
dam heeft meer diversiteit
in bedrijfstakken nodig. De
scholing richt zich tegen
woordig ook minder op
vakkennis, meer op algeme-
n
Lege kantoorruimte op bet Weena en de Westblaak in Rotterdam weerhoudt Schiedam niet van bouten.
een dikke 60 000 vierkante
meter aan kantoorvloerop- j
pervlak, alle kleine bedrijf-
jes met een kantoortje met j
meegerekend „En er zit
nog in de gat in de markt," j
zegt Scheeres, „er is behoef-
te aan nog eens de helft zo-
veel. Dat zeggen niet alleen
wij, dat zeggen ook de ma-
keiaars in kantoorpanden, j
En wat dacht je van Van I
Wijnen? Die begint met zo-
maar eventjes aan een
project van vijftig mil-
joen
Maar Van Wijnen heeft I
destijds gesteld eerst de J
helft van het project te l
willen realiseren en de
rest afhankelijk van de
belangstelling te stellen.
Van Wijnen twijfelde dus
wel.
„Die twijfel is nu weg," zegt
Scheeres. „Die fasering is
van de baan. mede gezien
het onderzoek dat gepleegd
is en de overtuiging die wij jj
op tafel konden leggen. De j
vier kantoorflats met de be-
dnjfshaüen gaan nu :n een
ruk gebouwd worden. En,
het is daar aan de 's-Grave-
lan'dseweg natuurlijk een
prachtige locatie voor zoiets, i
vlakbij de op- en afritten
van rijksweg 20."
De eerste paal zou begin
dit jaar al geslagen wor- l
den. I
Scheeres: „Dat gaat nu bin-
nenkort gebeuren. Zulke i
grootschalige plannen lopen i
altijd wel wat vertraging op,
dat is met zo onrustbarend."
Brouwer en Scheeres voor
zien dat de nieuwe kantoor
ruimten concurrerend kun
nen werken met wat er in
Rotterdam nog leegstaat of
hier en daar nog bij
gebouwd wordt. „De Coolj
singel is ontzettend duur,
dat is in ons voordeel. Con
currerende prijzen zie je
wel in Rotterdam-Oost,
maar die locatie is veel min-,
der aantrekkelijk dan
Schiedam."
I /t X fM
Scheeres (rechts) en Brouwer: over leegstand niet ongerust-
Schiedam Ouders houden hun hart vast.
Kindertjes op weg naar school moeten
voordat ze het schoolplein bereiken twee
drukke verkeerswegen oversteken. Met ang
stige blikjes de snelheid van het voortrazende
verkeer schatten en dan razendsnel beslissen
of wèl of niet kan worden overgestoken. Het
zijn volgens de gemeente vooral kinderen be
neden de tien jaar die met het beoordelen van
het verkeer grote moeite hebben. Het grut
zou eigenlijk niet zonder begeleiding aan het
verkeer mogen deelnemen, zelfs al zou de
route naar school zo veilig mogelijk zijn inge
richt.
Spelend op
weg naar
school: kinde
ren beneden
tien Jaar 2ijn
niet in staat
verkeerssitua
ties te beoor
delen. Foto:
Jaap Ro2ema.
Hoe onveilig het verkeer voor
kinderen is blijkt wel uit cij
fers uit 1972 over verkeerson
gelukken in Europa. Neder
land is, het blijkt uit de cijfers,
voor kinderen het onveiligste
land. Bij één op de twee onge
lukken met voetgangers is een
kind betrokken. Vijftig pro
cent van de voetgangers die
worden aangereden zijn jonger
dan veertien jaar. Het zijn cij
fers uit '72. Een jaar waarin er
van woonerven en andere be
schermende maatregelen voor
de voetganger geen sprake
was. Met die verkeersmaatre
gelen is er in de tussentijd dus
wel het een en ander veran
derd. Maar veilig is het nog
lang mei.
In 1979 stelde de gemeente
Schiedam een plan op om de
routes tussen woningen en
scholen te beveiligen. Tussen
de woningen van leerlingen
en hun scholen werd door de
gemeente lijntjes getrokken.
Kinderen die dezelfde route
nemen maken een dikker lijn
tje en staan dus voor een druk
gebruikte route. De routes
moeten beveiligd worden op
die plekken waar verkeerswe
gen worden gekruist en kinde
ren moeten oversteken.
Maatregelen
Op verschillende manieren
kunnen de kinderen in het
verkeer worden beveiligd. De
veiligste oplossing Is auto's bij.
de kinderen vandaan houden
door autoverkeer te verbieden
of te verminderen. Snelheid
van auto's kan worden ver
minderd door het herbestraten
van de straten tot woonerven.
Waar dat niet gebeurt kunnen
verkeerslichten worden ge
plaatst. zebra's worden neerge
legd of ouderwachten worden
aangesteld.
Een oplossing waarvoor wet
houder Chris Zijdeveld zich ja
renlang sterk voor heeft ge-
"maakt is het oversteken via
voetgangersbruggen. Het grote
voorbeeld voor de wethouder
was daarbij een plan uit
Hoorn, de gemeente in Noord-
Holland waar het langzaam"
verkeer geheel van het snel
verkeer gescheiden is. Het
project is herhaald in Woud-
hoek-Noord.
door Richard Stomp
Inpassen van voetgangers
bruggen in de oude wijken
bleek echter niet mogelijk.
Vandaar dat gekozen werd
voor het toepassen van voet
gangersbruggen in Schiedam-
Noo^d. Vooral op de Mozart-
laan, een van de grote ver
keersaders in Noord zou de
brug dringend gewenst zijn.
De Mozardaan dreigt in de
toekomst een van de belangrij
ke ontsluitingswegen te wor
den voor de nieuwbouw in
Woudhoek-Noord. Vijfduizend
nieuwe huizen staan gepland
en dat betekent meer auto's
die zich dwars door Noord
heen een weg naar Rijks
weg 20 banen. Meer drukte
dus waar overstekende kinde
ren extra moeite mee zullen
hebben.
Lange Baan
Maar' ondanks de dreigende
drukte op de Mozardaan is het
brugplan toch op de lange
baan geschoven. Voor 1985 is
het aanleggen van de ongehjk-
vloerse kruisingen in ieder ge
val nog niet nodig en daarna
moet nog maar worden bezien
of het er op de Mozardaan ooit
van komt. Net als in de oude
wijken het geval was blijkt het
moeilijk de dingen in de be
bouwing in te passen. Reacties
van bewoners en van de .stich
ting samenlevingsopbouw
Schïedam-Noord (SSSN) wa
ren ook al negatief over het
aanleggen van de bruggen. De
dingen zijn erg duur, bejaar
den en andere mensen die
slecht ter been zijn maken er
geen gebruik van, en wat nog
erger is, kinderen zouden het
weieens als speelobject kun
nen zien en over de brugleu
ning gaan hangen. De veilig
heid voor kinderen, waar het
allemaal om begonnen is,
wordt daardoor alleen maar.
minder m plaats van beter.
Toch wordt door de gemeente
vastgehouden aan de bruggen.
Mei het opstellen van de
nieuwbouwplannen voor
Woudhoek en Spaland zal met
ongelijkvloerse kruisingen re
kening worden gehouden.
Ontsluiting
In het noorden van Schiedam
spelen ook andere ontwikke
lingen mee bij de toekomstige
verkeersdrukte. Het industrie
terrein in de 's-Gravelandse-
poider zal worden uitgebreid
in noordelijke richting, naar
de Polderweg toe. Tegelijk met
die uitbreiding zal een verbin
dingsweg worden aangelegd
tussen ae 's-Gravelandseweg
en de Kerklaan. Daardoor on-
staat een nieuwe ontsluitings-
weg voor het noorden van de
staa, die wel tot gevolg heeft
dat het rustieke poldergedeelte
in het noorden van Schiedam
meer verkeersoverlast dreigt
te krijgen.
Een derde ontslultingsweg in
het noorden van Schiedan
gepland in de richting van
al-dan-met doorgetrok
rijksweg 19. Woudhoekbe
ners hoeven daardoor in
toekomst niet heel het nooi
lijk deel van Schiedam
doorkruisen voordat rijks*
20 kan worden bereikt,
rijksweg 19 of via een gew
weg op of naast het zan
chaam voor die rijksweg
de Mozartlaan/Churchill'
dan voor het doorgaande 1
keer worden ontlast.
Volstaan kan dan worden
het extra beveiligen van k
singen op de Mozartlaan.
keerslichten worden gepls
op de driesprong MozartI
Van Dalsumlaan, Bredere -
Meer naar het noorden» oj
kruising tussen Scheepv;
weg en Faassenplein is
passing zelfs niet nodig. De
staande situatie met
keersheuvel en zebra is
gens de gemeente veilig
noeg. Suggesties van bewo
om ook nog een drempel i
te leggen is door de gemei
niet overgenomen. *t Zot
bus die er in de toekomst k
te rijden alleen maar hii
ren.
