El ERA
Wij zijn
geen
ether
piraten.
Het woord
piraat
veronder
stelt
iets
schade
lijkst
Datzijngeen
grapjes
meer
Mensen
zijn
ernu
eenmaal
gek op
zichzelf
op de
radio te
horen
Wij vullen
een gat
in de markt
illegale zender
[opgerold
De
beginnende
concurrentie
strijd
tussen
illegale
radio
stations
„Niet de
situatie zoals
in Den
Haag.
oreuk.
geme
Delft De politie heeft in een
flat aan de Buitenhofdreef een
illegale radiozender opgerold.
De zender zond 's avonds op
de fm-band uit onder de naam
'Dellora'. De 26-jarige hoofd
bewoner heeft verklaard dat
de apparatuur aan een vriend
.toebehoort.
•vrijd*8
I 8 mtft 1981
I VD/SC/WW
Delft Drie weken geleden werden de
'deejays' van radio Delora (Delftse Lokale
Radio) betrapt tijdens een illegale
uitzending. Enkele politie-agenten van de
afdeling bijzondere wetten stonden 's middags
om kwart voor twee op de stoep. De beide
deejays maakten geen problemen. 'Inderdaad.
ze waren aan het zenden'. Die zender die is van
mij vertelde Mark, één van beide discjockeys.
De zender {het bakkie) werd door de politie in
beslag genomen en het werd stil op de
golflengte waarop radio Delora uitzond.
Maar niet voor lang. De medewerkers van het
illegale radiostation kwamen vorige week bijeen
oni zich op de ontstane situatie te beramen. Hun
eenstemmig oordeel: We gaan door met de
uitzendingen. Volgende week Is radio Delora
weer in de lucht. Vanuit een andere 'studio',
maar met dezelfde programma's.
Een ander punt hield de zes heren en twee
dames van het radiostation meer bezig. Waarom
kwam de afdeling bijzondere wetten en niet de
Radio Controle Dienst? Ook hier was de
conclusie eensluidend. Onder instemmend
gemompel van de anderen, voegde één van hen
Mark toe: „Jij bent gewoon verlinkt".
We doen het niet voor de spanning,
er is spanning genoeg in de wereld
De toenemende concurentie tussen
de illegale radiozenders begint ook
in Delft de goedmoedige sfeer te
ontgroeien. In de grotere omliggen
de steden als Rotterdam en Den
Haag is die strijd hier en daar al uit»
gegroeid tot ongekende proporties.
De meeste Delftse illegale radio
amateurs rillen bij de gedachte dat
in Delft soortgelijke situaties zouden
ontstaan: „Dat mag niet gebeuren,
dat zijn geen grapjes meer".
In Delft hoopt men binnenkort met
de medewerkers van alle illegale
stations rond de tafel te gaan zitten.
De bedoeling is om dan goede af
spraken te maken over verdeling
van de golflengtes en de tijden
waarop wie uitzendt Het komt te
genwoordig steeds vaker voor dat
radiostations er door andere zenders
worden 'uitgedrukt'. „Pesterij en ja
loezie"
De mensen van Delora trokken een
interessante conclusie uit hun avon-
turen met de afdeling bijzondere
wetten. Zij zijn ervan overtuigd dat
Mark de eigenaar van de zen
derniet zal worden verbaliseerd:
„Het was gewoon een soort gefor
ceerde enquête. Om na te gaan hoe
vaak we uitzenden en wat onze
doelstellingen zijn". Dat zou gebeu
ren om de radiostations in kaart te
brengen. Als straks een gedeelte
van de FM-band wordt vrijgegeven,
Tfrijgen alleen de beste een zend
vergunning".
De illegale radioprogramma-makers
in Delft kijken overigens helemaal
niet uit naar dat moment. Voor hen
mag alles blijven zoals het nu is.
Niet omdat het nu spannender is
(„Er zijn al spanningen genoeg in de
wereld") maar omdat anders de
FM-band eenzelfde lot is beschoren
als de 27MC-bakkies. Een overvloed
aan gebruikers die de ware zenda
mateur weinig kans meer geven zijn
favoriete hobby uit te oefenen. De
populairiteit van de 27MC-appara-
tuur leidde al tot een toevlucht op
de FM-band.
De meeste radiostations in Delft
zenden uit omdat ze ontevreden zijn
met het aanbod op de legale radio.
De reden van die onvrede loopt uit
een. De één zegt „doodziek" te wor
den van „al die hitparades", de an
der „baalt" van al die „gespeciali
seerde programma's. Mark vertelt:
„Die politie-agent die de zender in
beslag kwam nemen vroeg waarom
wij illegaal in de lucht 2aten. Ik zei:
omdat er maar één goed programma
is op Hilversum, en dat is de ar
beidsvitaminen. Dat was die man
wel met me eens".
De programmering van al die Delft-
se radiostations loopt sterk uiteen.
De één draait veel platen die recent
uit de hip-parades verdwenen, een
ander concentreert zich op Neder
landstalige muziek, weer een ander
biedt luisteraars veelvuldig de gele
genheid naar de telefoon te grijpen
en 'de groetjes' te doen. Dat laatste
blijkt een succesformule: „Mensen
zijn er nu eenmaal gek op zichzelf
over de radio te horen".
1 April
„Ik zat een plaatje te draaien voor
een programma, toen ze voor de
deur stonden, mannen in politie-
unïformen. Ik schrok zo dat ik ver
gat om naar hun identiteitspapieren
te vragen. Pas toen ze weggingen
met mijn zender, kreeg ik argwaan
omdat ze zoveel haast hadden en
een beetje zenuwachtig deden. Toen
ze wegwaren heb ik meteen de poli
tie gebeld, die wisten niets van een
controle".
De mannen in de uniformen bleken
medewerkers van een concurrent,
radio Neutraal. De volgende dag
kreeg John zijn zender terug, samen
met een aantal flessen drank. Het
was een 1 april-grap. De verteller
van dit verhaal, John van radio
Veronica, kan de 'grap' nog altijd
niet waarderen.
door Renè van
Zanten
Radio
Delora
binnenkort
weer in de
ether
Ook de andere radiostations zetten
vraagtekens bij het gehalte aan hu
mor; „Iedereen weet dat de bestole
ne waarschijnlijk aangifte zal doen.
Dat betekent wel dat hij niet meer
kan uitzenden omdat hij bekend is.
Verhuizen naar een andere studio
betekent 'een tijdje uit de lucht' en
veel gesjouw". Men vraagt zich dan
ook af of ook hier niet sprake was
van treiteren. Eén van de medewer
kers van Delora: „Als je echt een 1
april-grap wilt uithalen, dan zeg je
dat meteen. Dan houd je zo'n zender
niet een dag thuis".
De bedenkelijke verhouding tussen
radio Neutraal en radio Veronica
lijkt tekenend voor de verslechte
rende sfeer tussen de stations. Er
worden nieuwe zenders gebouwd,
die zijn afgesteld op de frequenties
waarop andere stations uitzenden.
Als de één uitzendt, wordt ergens
anders in Delft een zender aangezet
om het programma weg te drukken.
Eén van de mensen die het illegale
uitzenden zeer positief benadert is
Rob de Graaf (schuilnaam). Hij is
onder de Delftse etherspecialisten
een fanatiek disc-jockey. 'Zijn* ra
diostation Atlantis, is ook één van
de weinige illegale zenders die
overdag is te beluisteren.
De samenwerking tussen Atlantis
en radio SEM is een voorbeeld van
hoe Rob zich de toekomstige ver
houdingen tussen de diverse sta
tions het liefst zou zien. Atlantis
zendt uit via drie studio's. Op zon
dag wordt de golflengte 'ingeleverd'
ten behoeve van SEM. Een zeer po
sitieve benadering, die alle betrok
kenen tot uiterste tevredenheid
stemt. Zo zou het tussen alle radio
stations moeten worden afgespro
ken, meent Rob de Graal
Dat zal niet meevallen, want het
aantal radio-stations in Delft loopt
inmiddels in de tientallen. Een
greep: Belvedère, Eldorado, RSD,
RKD, SEM, Veronica (komt terug),
Atlantis, Neutraal, Delora (komt te
rug), Miami, Prinsestad, Albatros,
Papa Romeo, Yesterday, Delmare.
Veritas en Spitfire. Ongetwijfeld
slechts een top (zij het een flinke)
van de ijsberg.
De meeste illegale radiomakers
kennen elkaar, al wordt de gang
van zaken rond de studio's in veel
gevallen met een waas van geheim
zinnigheid omspannen. Een geheim
zinnigheid, die niet zelden de sfeer
uitademt van spannende jongens
boeken. Al blijven de programma
makers volhouden: Wij 'draaien'
voor een eigen publiek, wij vullen
een gat in de markt.
Reclame
Onder de zendstations is ook een
fiks aantal, dat gebruik maakt van
reclame. De plaatselijke midden
stand is in veel gevallen niet onge
negen geld te betalen voor zendtijd.
Dat zal niet meevallen, want dat
wordt betaald met geld dat nooit in
de boekhouding terug te vinden is.
Ellenlange reclames leisteren dan
ether. Ook al omdat in veel geval
len de tijd niet zo'n rol speelt.
John van radio Veronica kijkt heel
genuanceerd tegen het verschijnsel
reclame aan: „Stations die reclame
maken worden eerder gepakt. Aan
de andere kant, als je gepakt wordt.
topagenten
halen zender
uit de lucht
Delft Twee nep-agt riten en een
matt >/i hurgrr the tiet) uitgaf voor
een ambtenaar i *n de radioeontrolr-
dienit hebben dinsdagavond om Hen
over hul! elf een tender van een 22.
}»rtge Dc'.ttcnaar aan tiet Dirk Cosier-
plein m beslaggenomen
De etherptraat hu sich overbluffen
en pat de essentiële onderdelen van
rijn apparatuur af Pas Uier ging tij
aan de echtheid van de identificatie-
papieren vj/i de mannen twijfelen
De eehfe politie en rjdicecnirolc-
dienst weten van geen controle
De mogelijkheid 13 met uitgesloten dat
andere icndpiraten dere truc hebben
uitgehaald om ach van voor hen en-
aangename concurrentie te ontdoen
heb je wel geld om weer opnieuw te
beginnen". Atlantis en SEM hebben
die beslissing al lang genomen. Zij
weigeren uit principe reclame te
maken tijdens hun uitzendingen.
Rob de Graaf: „Ik vind wei dat er
geld binnen moet komen, maar dan
wel op een andere manier". Hij
denkt dan bijvoorbeeld aan het
werven van leden.
Een aardige gedachtengang, al cir
culeert onder de illegale radio-ma
kers het verhaal van een zendama
teur die dat plan uitvoerde. De DJ
riep zijn aanhang op om geld te
storten om op die manier van ver
dere uitzendingen verzekerd te zijn.
Die inzameling zou een groot succes
rijn geworden. Van het radio-sta
tion heeft niemand meer iets verno
men.
'Live'
Delora is één van de weinige sta
tions die niet 'live' in de lucht zit
ten. De programma's worden vooraf
op banden opgenomen. Dat alles
staat opgesteld met tijdklokken. De
DJ's luisteren thuis genoeglijk naar
hun eigen programma's. Delora
speelt dan ook geen telefoonspelle
tjes.
De programmering is afgestemd op
het aanbod van de legale radio en
de beide televisie-netten. Zondag-,
maandag- en dinsdagavond ziin ge
liefde uitzendavonden. De DJ s van
Delora zijn vernietigend in hun oor
deel over het legale aanbod tijdens
die uren: „Op donderdagavond is de
radio wel redelijk. Dan zenden wij
de agenda voor het weekeinde uit".
Ook Rob de Graaf heeft grote pro
blemen met Hilversum: „Soms hoor
je een disck-jockey daar een de hit
parade presenteren op een manier
waar ik grote moeite mee heb. Vori
ge week nog vertelde Felix Meur-
ders dat hij de aankondiging van
Hepi en Hepi niet 'uit zijn strot kon
krijgen'. Dan hoort zo'n man daar
niet te zitten, denk ik dan. Mijn
genre is het ook niet hoor, maar wat
hij doet, dat kan echt niet".
Waar de Hilversumse zenders lijken
te falen doen de illegalen hun best
zoveel mogelijk te draaien wat het
publiek graag hoort. Dikwijls met
succes. Zo lanceerde een DJ van
SEM een programma 'uit de oude
draaidoos', dat vooral bij het oudere
publiek enorm is ingeslagen: „Alle
maal Nederlandse en Duitse muziek
uit de jaren dertig ongeveer. Dat
hoor je op de gewone radio niet.
Toch is daar behoefte aan".
Ook de nabijheid van de zenders en
het betrekkelijk geringe luisterpu
bliek spelen ongetwijfeld een grote
rol bij de populairiteit Zo concen
treert radio Veronica zich voorna
melijk op verzoekplaten en prijsvra
gen. Ingrediënten van radio-pro
gramma's waarvan niemand zal be
weren dat ze daar in Hilversum nog
nooit van hebben gehoord. Maar
wie naar een illegale zender belt, zit
onmiddelijk 'in de uitzending'. Wie
daar meedoet aan de prijsvraag,
maakt een redelijke kans te win
nen.
Tot slot nog dit illegale radio-ma
kers worden liever geen ether-pira
ten genoemd: „Het woord piraat
heeft een klank als zouden we ie
mand schade toebrengen. Bij piraat
denkt iedereen aan die radiostations
die vanaf een boot in de Noordzee
uitzonden. Daar heeft dit niets mee
te maken. Wij voelen ons een lokale
omroep. We draaien voor de men
sen uit Delft en omgeving, omdat
daar behoefte aan is".
