If]
1
De waarnemer op het statief
Een oude bekende:
'Hef dan die
museumcommissie
maar op'
Galerie/artoteek
brengt ons samen
Klei-expositie
baanbrekend
Nederlandse
kunsthistorie
mn
'Bö
Met
stip
in
Gemeente
kraakt
eigen
materiaal
t
V l
r T--;;
I r'.vi/t
I
vrijdag
5 ]unl 1981
VD/SC/WW
Pi&te's5
I;/-.
T'
S?*V
ï'V<j,
-V 5
r^v
I
I ^7w'^1'
f;fts~<a 4
1 hil^y^.f/
y }t/n
4
I
i'
tlC>
Toonbeeld, een
wekelijkse pagina met
informatie over kunst
en cultuur In de regio.
Samenstelling:
Kor Kegel.
Reacties graag voor
woensdag 12 uur op de
redactie van deze
krant.
Telefoon 350557.
Hans Middelham. gespecia
liseerd in Israëlische dansen,
leidt zaterdagavond het grote
volksdansfeest dat door de
CJV-onderaf deling Vlavoc op
touw is gezet in zaal Triangel,
Fransenstraat 12 in Vlaardin-
gen. Ranja is het orkest dat de
muziek verzorgd en Israëli
sche dansen worden gede
monstreerd door de Haagse
volksdansgroep Nitsanim. Het
feest duurt van acht tot twaalf-
uur.
m Leerlingen uit de orgelklas
van de Maastrichtse conserva
toriumdocent K. d'Hooghe be
spelen zaterdagmiddag het or
gel van de Grote Kerk in
Vlaardingen. Het is, kortom,
weer tijd voor een wandeling
rond de kerk. Het orgelcon
cert is georganiseerd door de
werkgroep wandelconcerten
van de Grote Kerk samen
roet de culturele raad van
Vlaardingen. De leerlingen
van D'Hooghe zijn Eric Hal-
lein, Els Vanstipelen, John
Boone, Eric Nelissen en Peter
Gelissen. Zij brengen allen
fragmenten van de 'Messe IV'
van Nicolas de Grigny (1672
1703).
De kunstenaars, die
de voormalige blo-
school op het Oude
Kerkhof in Schiedam
hebben gekraakt,
mogen daar
voorlopig blijven, nu
wethouder Herman
Posthoorn ook zelf
wel heeft ingezien
dat zijn atelierbeleid
faalt. Dat is voor de
krakers een mooi
succesje, te meer
omdat bovendien nog
onderzocht gaat
worden of zij daar
voorgoed kunnen
blijven en of in dat
geval er voor de
Schiedamse
Gemeenschap en de
federatie voor het
clubhuiswerk een
ander onderkomen
kan worden
gevonden.
Woensdagochtend zijn, om
de kunstenaars de nodige
ruimte te geven in het
schoolgebouw, vier kraak
wagens op het Oude Kerk
hof gekomen die alle ouwe
spulletjes die er nog stonden
mee te nemen. Het gebouw
is nu leeg, de kunstenaars
kunnen de lokalen als ate
lier gaan inrichten en
wjt? Kréikwagens?
Onze klomp breekt. Wat
heeft Schiedam nu aan zijn
fiets hangen? Hield de ge
meente ons daar jarenlang
voor dat veel leegstaande
woningen en bedrijfsruimte
in de binnenstad nog altijd
dienst deden als opslagruim
te en dan blijkt ineens dat
het opgeslagen materiaal
pardoes met de kréékwagen
mee kan! Had dat ook niet
vijf jaar geleden al met de
kraakwagen mee gekund,
zodat alle lege ruimte voor
iets nuttigere bestemd had
kunnen worden?
Mogen wij dan In de bin
nenstad spoedig méér
kraakwagens verwachten?
- 1'
Hoewel Nan Hoover
zich met behulp van
foto, video en perfor
mance vooral met be
weging bezighoudt en
graag laat zien hoe
spontaan mensen in
hun handelingen
kunnen zijn, doet
haar tentoonstelling
in het stedelijk mu
seum van Schiedam
vrij statisch aan.
De video-opname is in
constante beweging, er is
een monotoon geluid bij
die de vooruitgang tame
lijk in een horizontale
lijn zet zonder ups of
downs, en aan drie mu
ren hangen de resultaten
van elk moment dat een
cameraklik een beweging
onderbrak. Het is er een
voortdurend gaan en ko
men en toch krijg je de
indruk dat er niets ver
andert. Wat nu?
Nou, niets. Het is zo on
geveer wat Nan Hoover
wil laten zien: de geïso
leerde mens in een om
geving waarin de dingen
gewoon maar gebeuren,
zonder dat hij eigenlijk
weet waarom maar aan
vaardend dat het nu een
maal zo is. Het is de sfeer
die Berlijn voor haar
heeft. De muur, die van
de stad een afgelegen ei
landje maakt. Een stad,
waarin de aanwezige
dingen het met elkaar
moeten zien te stellen en
die als een deel ervan
zich afzondert dat nogal
onverschillig opneemt.
Een harde mentaliteit
lijkt het Alleen als op
een bepaald ogenblik ie
mand van de muur
wordt afgeknald, schrikt
iedereen op en herinnert
men zich waarom men
op dat eilandje vast zat,
dat is het moment waar
op een impuls naar bui
ten komt, waarop de stad
even in reflexbeweging
is en waarop de camera
van Nan Hoover klikt
Het is de directheid van
de handeling die vastge
houden wordt Nou ja, en
dan is het weer voorbij.
Het lijkt, alsof je in die
museumzaal als waarne
mer op een statiefje staat
KK
Nan Hoover, foto, vi
deo, performance; ande
re exposities: klei, 100
jaar Singelkerk, deel
Cobra-verzamelinr. Ste
delijk museum. Hoog
straat 112. Schiedam.
Geopend: dagelijks van
10.00 1L00 uur, eon-
dag van 1240 17.00
uur. Tot 21 juni
o Nan Hoover, beweging -
uit Berlijn.
Hij is er nog. Lammert van
Wagtendonk gaf de moed
niet op en dat geeft hij nog
steeds niet. Bijna een jaar na
zijn eerste brieven aan de
gemeente Schieda.n over het
volgens hem miserabele mu
seumbeleid heeft hij nu ten
derde male een schrijven
doen uitgaan, waarin hij het
vooral gemunt heeft op cul
tuurwethouder Herman
Posthoorn. Lammert van
Wagtendonk vindt het func
tioneren van de wethouder
beneden alle peil. „Mijn
brieven zijn nooit beant
woord en Posthoorn heeft ze
ook nooit in de museum
commissie laten behandelen.
Ja, kijk, zo heeft die mu-
seumcommissie dan natuur
lijk geen enkel nut! Dan kan
je die club beter opheffen,
het kost nu alleen maar tijd
en geld."
Van alle klachten, die Van
Wagtendonk vorig jaar over
diverse arbeidssituaties in
het museum had, werd er
nooit eentje besproken. Het
enige wat Van Wagtendonk
mocht vernemen was een
koel briefje van de museum
directie: „Geachte heer,
hierdoor bevestigen wij de
ontvangst van uw schrijven
d.d. 6 januari 1981. De in
houd van dit schrijven geeft
ons geen aanleiding hier na
der op in te gaan. En daar
kon Lammert het weer een
paar maanden mee doen. Hij
bleef nog wachten op een
briefje van B en W zelf,
maar nee: geen briefje. Van
Wagtendonk heeft het acht
bare college nu laten weten
dat hij dat zeer onbetamelijk
vindt en dat hij dit optreden
zeer kwalijk vindt.
Per slot van rekening, er
blijven zich „grove wantoes
tanden" voordoen, zoals
oud-museummedewerker
Van Wagtendonk het zegt.
Pas nog: 500 affiches van de
tentoonstelling "De wereld
van Donald Evans' waren
niet verspreid over de stad
om zoals het een ':ehoorlijk
affiche betaamt overal opge
hangen te worden, nee, die
affiches „ik schat dat die
toch gauw 1,37 per stuk
kosten" werden als klad
papier gebruikt in de kunst-
klas. „Duur kladpapier,"
zegt Lam droog.
Hij zit er ook wel mee dat er
onlangs in het museum pak
weg duizend uitnodigings
kaarten versneden zijn, dat
het fraaie Hess-orgel in
plaats van gedestilleerd wa
ter vies leidingwater krijgt
waardoor het langzaam naar
de knoppen gaat, dat er dit
en dat er dat niet, nou ja, hij
kan nog wel uren doorgaan.
En hij zal dat waarschijnlijk
nog langer doen als B en W
hem niet antwoorden.
Lt< j
tV
Aad Hofman, superrealisme. HIJ is de schilder van het verval. Begonnen
met de verpaupering van krottenwijken richt hij zich nu op meer kleinschalige
ondergang, zoals op dit schilderij de bladderende verf. Je krijgt de neiging
het eraf te krabbelen.
Ach, zeggen de Schiedamse kunste
naars nu al jaren, je hebt hier nooit
zo'n échte saamhorigheid gehad. En
dan wijzen ze op de generatiekloof tus
sen de dertigers en S'45 of op clubvor-
ming van verschillende groepjes kun
stenaars. En er is best wel jaloezie ge
weest als er een collega mocht expose-
a
Het vreemdste van de tentoon
stelling Klei in Schiedams ste
delijk museum is de educatieve
begeleiding, zoals zij staat op
een bord in de linkervleugel
Enerzijds staat er dat de strak
ke scheidslijnen tussen vrije
kunst en toegepaste kunst
steeds meer vervagen, wat wil
zeggen dat een voorwerp van
klei behalve als gebruiksvoor
werp ook als sier mag worden
gezien, of andersom. Ander
zijds staat er dat klei in de
westerse kunst altijd weinig
werd gebruikt
Wat ik hieruit begrijp is dat toege
paste kunst door de educatief me
dewerker van het museum niet tot
westerse kunst wordt gerekend- In
de vrije kunst is werken met klei,
ofwel keramiek, inderdaad laat in
zwang gekomen. Vroeger had je
beeldhouwers, die sprongen met
steen razend knap om, tegenwoor
dig zie je keramisten die driedi
mensionaal meer mogelijkheden
hebben, en op de tentoonstelling in
het Schiedamse museum zijn Diet
Wiegman, Johan van Loon en Jan
van der Vaart daar uiteenlopende
voorbeelden van.
Maar voor zover ik weet is het ge
bruik van klei in de toegepaste
kunst al vele eeuwen oud, ook in
de westerse wereld. Hele steden
zijn op baksteen gebouwd (denk
om de misleiding in de naam: dat
spul is klei, geen steen). Rekenen
wij gemakshalve architectuur nog
even tot kunst, hoewel er zielen
zijn die er anders over beginnen te
denken, dan zijn gebouwen en
in iets groter verband: steden de
uitingen van de architect Wat valt
dus te concluderen? Dit: dat de
educatieve dienst van het Schie
damse museum architectuur niet
als toegepaste kunst ziet Immers,
het bestaat al eeuwen in overstel
pende massa's, ook in deze regio,
maar volgens de educatieve bege
leiding kwam klei nauwelijks in
de westerse kunst voor. Ook kun
nen wij afleiden dat architectuur
door het museum niet tot vrije
kunst wordt gerekend: tenslotte
kwam klei daarin tot voor kort
niet voor, zo lezen wij in het mu
seum.
Het aardige nu van deze constate
ring is dat het Schiedamse mu
seum aldus opnieuw baanbrekend
heeft mogen zijn in de Nederland
se kunstgeschiedenis. Indertijd
lukte dat met Cobra, later was het
Mooi keramiek. De maker mag
zich gelukkig prijzen dat hij geen
architect Is.
met evenementen als de Salon van
de Maassteden en het meest recent
was het met de felle discussies ont
lokt door het vermaarde duo Bak
ker Konings. Heden is het de
educatieve dienst van het stedelijk
museum te Schiedam, die als eer
ste erkende kunstinstelling archi
tectuur niet tot kunst durft te re
kenen. Mag Schiedam hieromtrent
opnieuw heftige debatten ver
wachten? Zet dat het Schiedamse
museum opnieuw in het zonnetje?
Dan feliciteren wij Dingenus van
der Vrie óf hij moet in zijn edu
catie een klein foutje hebben ge
maakt-
KK
ren op de Schiedamse Ateliers in het
museum of als er voor een aardige
kunstuitwisseling met Bremen om on
bekende redenen de enen werden Uit
verkoren en de anderen de boot mis
ten. Ja, 20 zit dat in Schiedam.
In Vlaardingen is dat zo krijgen wij
heden ten dage in de galerie/artoteek
op de Oosthavenkade althans de in
druk heel anders. Daar is vorige
week een expositie geopend, zoals die
in Schiedam kennelijk niet mogelijk is.
Zonder het snobbige 'd&ér wil Ut niet
naast hangen' hebben de Vlaardingse
kunstenaars zich bereid verklaard sa
men hun werk tentoon te stellen. Nu is
de galerie/artoteek (op nummer 8) niet
al te ruim inwendig en daarom is afge
sproken dat er dit jaar nog zo'n exposi
tie komt voor de kunstenaars die er nu
niet meer bij konden. Dat is verheu
gend. De galerie/artoteek heeft zich
daarmee verzekerd van nog een aan
trekkelijke expositie. Want, dat mag
nu duidelijk zijn, deze eerste gezamen
lijke expositie van Vlaardingse kunste
naars is een bezoekje waard. Het is
juist de verscheidenheid van het werk
die de indruk geeft, dat er in Vlaar
dingen tenminste nog eens hard ge
werkt wordt, in plaats van dat één
kunstenaar met een bepaalde collectie
een beetje stemmig zit te doen. Zelden
heeft zo n stemming in een expositie
zaal iets aangrijpends; niet elke kun
stenaar dient zien te verbeelden dat hij
met een of ander stemminkje ook de
moeite waard is.
In de galerie/artoteek zijn de veel
kleurigheid en uiteenlopendheid inter
essant Anders gezegd, dat je aan de
ene kant oud spijkergoed als wandbe-
kleding ziet en aan de andere kant het
superrealisme van Aad Hofman, die
overgang is interessant en het geeft
het gevoel dat er communicatie is, dat
hier mensen open staan voor onbeken
de invloeden. Dat vind ik belangrijker
dan een beschrijving van wat er alle
maal hangt Dat kunt u tenslotte zelf
gaan zien. Tot 21 juni.
KK
le groepstentoonstelling 1981 Vlaar
dingse beeldende kunstenaars: Nan-
da van Beek, Annet Braad, Jules
B reeman. Peter Dumas, Joop van
Esch, Aad Hofman, Rob Janssens,
Dirk Kats, Marcel Mooienaar, Ben
PallI, Remi Poppe, Ike Schols, Ada
van Selm en Ellr Dijkshoorn. Gale
rie/artoteek Oosthavenkade 8,
TOaardtapn. Geopend: £nrfdda*a
van 12.00 17.00 uur behalve op
zondag en tweede pinksterdag, en
op vrijdagavond en zaterdagoch
tend. Tot 21 juni
c4'£f?l
'fily
