STREEK
Een spelletje landjepik
1
Grensconflict vindt oorzaak in twee wetten en is
niet eens de schuld van Schiedam of Midden-Delfland
Ook andere
gemeenten
zitten
met plannen
De Kroon als
scheidsrechter
imm
fmêÊfsiÊsmM
PffglilMia -ï-v;
smmm
wÊmÊïmmÈSmBmSÊmËgM
woensdag
10 juni 1981
VD/SC/WW
Schiedam—In het noorden van Schiedam doet zich het won
derlijke feit voor, dat twee verschillende instanties plannen
maken voor het stadsuitbreidingsgebied Woudhoek-Noord,
Allereerst is er de gemeente Schiedam, die zich voor alles wat
binnen de gemeentegrens valt verantwoordelijk voelten
terecht. Ver volgens is er de reconstructiecommissie Midden-
Delfland, die in 1977doorhetparlementinhetleven is geroe
pen om plannen te ontwikkelen voor het polderlandschap
tussen Delft, Overschie, Schiedam, Vlaardingen, Maassluis,
De Lier en Den Hoorn. Het is in dit boerenlandschap de vraag
of er meer ruimte moet komen voor recreatie (bos, plas en
speelveld) of dat alles zo agrarisch mogelijk moet blijven.
Nu doet zich het euvel voor dat de grens tussen Schiedam en
Schipluiden/ Delft, de gemeentegrens dus, niet samenvalt
met de grens tussen polder (Midden-Delfland) en stad (Schie
dam). De gemeentegrens ligt een paar honderd meter noor
delijker, nog boven de Woudweg. De MD-grens ligt ten zui
den van die Woudweg, nog onder de boerderijen die daar
staan. Schiedam mag zich derhalve best verantwoordelijk
voelen voor het eigen grondgebied dat er nog is ten noorden
van die MD-grens. En je zou zeggen: Schiedam mag daar ook
plannen voor maken.
Voor ik hierop inga er is nog een euvel. Er zijn ook twee
MD-grenzen. Rijnmond heeft er ooit een gemaakt in het
streekplan en later maakte de Tweede Kamer er een bij, toen
de reconstructiewet werd vastgesteld (de wet dus die de re-
constructiecommissiebestaansrechtgeeft). Het geval wil dat
de MD-grens van Rijnmond een meter of tachtig noordelijker
ligt dan de MD-grens waarmee de reconstructiecommissie
rekening heeft te houden. Overigens lopen beide MD-gren-
zen nog altijd ten zuiden van de boerderijen aan de Woud weg.
Gerard
Peet:
discrepantie
tussen twee
wetten...
Foto
Maurice
Nelwan.
Nu heeft Rijnmond, als instelling die re
gionale belangen moet afwegen, Schiedam
en vele andere gemeenten in het Rijn
mondgebied ooit opgedragen meer wonin
gen te gaan bouwen, omdat anders de wo
ningnood in dit gebied nog ernstiger zou
worden dan in wereldsteden met beruchte
krottenwijken. Schiedam kon al die dui
zenden woningen, die in deze gemeente
gebouwd zouden moeten worden, niet
kwijt in oude stadsdelen waar hier en
daar terreinen braak lagen en daarom
werden plannen ontvouwd voor stadsuit
breiding. Aanvankelijk dacht men aan
1200. Later werd dat 1500. Toen 3000.' Hal-
door Kor Kegel
verwege de jaren zeventig stemde de ge
meenteraad in met een voorstel van
B en W om in de twee noordelijke wijken
Woudhoek en Spaland liefst 5000 wonin
gen te bouwen.
Met Woudhoek-Noord zou worden begon
nen. Hier 2ou het gaan om 1900 huizen
met daaromheen, aan de buitenste rand,
ruimte voor stedelijke recreatie: sportvel
den en zo.
Maar om zoveel woningen te kunnen bou-
Woudhoek-Noord zoals het er nu bij-
ligt. De eerste woningen ten noorden
1 van het Faassenpleln zijn opgeleverd, de
rest Is nog havensllb en het (vertraagde)
vervolg op de bouw zal op zijn vroegst
In 1982 plaatsvinden, en aan de uiterste
rand staan nog boerderijen. Stedelijke
recreatie (sportvelden) kan misschien
niet doorgaan, als Midden-Delfland er
regionale recreatie (bos) wl! hebben.
Foto: Jaap Rozema.
wen achtte het gemeentebestuur het, in
meerderheid, noodzakelijk dat een van de
twee MD-grenzen overschreden Werd. De
stedelijke recreatie, alsmede enkele wo
ningen, werden gepland in een gebied dat,
al lag het binnen Schiedam, tot Midden-
Delfland moest worden gerekend wan
neer je althans met de reconstructiewet
(toen nog in concept) in de hand stond.
Stond je met het streekplan Rijnmond in
de hand, dan werd de MD-grens net nfet
overschreven. Dat was lastig.
Eerst gaten
Het bestemmingsplan voor Woudhoek-
Noord, in 1976 door de raad aanvaard,
ontlokte veel bezwaarschriften, onder an
dere van de milieugroepen in Midden-
Delfland. Ook een minderheid van politici
vond dat Schiedam eerst maar eens moest
tellen hoeveel honderden woningen er
nog gebouwd konden worden in de bin
nenstad, de brandersbuurt' (Schienoko),
het Schuttersveld, het GTB-terrein,het
stadserf, de Hoofdstraat-Zuid en op nog
vele andere gaten in de bebouwde kom.
Nadat die cijfers bekend waren, zou dan
wat beter berekend kunnen worden hoe
veel woningen er werkelijk in Woudhoek
en Spaland nodig waren. 1900 voor Woud
hoek en 3100 voor Spaland zou dan wel
eens veel te veel kunnen blijken. En het
zou ook beter zijn om die aantallen terug
te dringen, vond men, want Midden-Delf
land werd door de omliggende steden toch
al ingedamd, door de oprukkende wo
ningbouw werd het poldergebied steeds
kleiner, en iets meer omzichtigheid had
geen kwaad gekund.
De bezwaren werden door gedeputeerde
staten (GS) in augustus 1980 goeddeels on
gegrond geacht Volgens de provincie
hield Schiedam terecht vast aan de MD-
grens van Rijnmond. De MD-grens uit de
reconstructiewet was immers nog niet
precies bekend, toen Schiedam zijn plan
nen maakte. Maar omdat die grens wèl
bekend was toen GS hun besluit over
Woudhoek-Noord namen, waarin alleen
van de MD-grens van Rijnmond werd ge
sproken, gingen, de milieugroepen op
nieuw in beroep. Het wordt zo onderhand
tijd dat de Kroon zich hier eens over uit
spreekt
Nog 'n addertje
De Kroon zal trouwens toch moeten in
grijpen. De reconstructiecommissie heeft
zich vorige maand In feite geschaard ach
ter de milieugroepen destijds, door erop te
wijzen dat Schiedam plannen maakt voor
een gebied dat volgens de reconstructie
wet tot Midden-Delfland moet worden ge
rekend. En het is volgens die zelfde wet,
dat de reconstructiecommissie hiervoor de
plannen wil maken. Schiedam had aan de
bedoelingen van deze wet niet voorbij
moeten gaan, zegt de commissie. Schie
dam daarentegen heeft in zijn repliek ge
zegd, dat de commissie nu de uitvoering
van hel bestemmingsplan Woudhoek-
Noord in de weg staat. De gemeente
spreekt van een 'eenzijdige vaststelling'
van de MD-grens.
Voor wie de grenskwestie tot op hier be
grepen heelt, komt er weer een addertje
onder het gras bij. De MD-grens uit de re
constructiewet is namelijk een globale
grens. Dat wil zeggen, zij is er wel en de
reconstructiecommissie houdt er ook re
kening mee, maar zij is nog niet officieel.
De Kroon moet de globale bestemming
nog altijd vaststellen en misschien kunnen
zich er dan nog wijzigingen voordoen. Dat
is waar Schiedam op zinspeelt.
Twee wetten
Het is, enkele jaren geleden alweer, Ge
rard Peet uit Delft geweest, die als lid van
de samenwerkende milieugroepen Mid
den-Delfland (SMMD), bestuurslid van de
Midden-Delfland Vereniging (MDV) en
lid van de reconstructiecommissie als eer
ste wees op de discrepantie tussen de re
constructiewet en de wet op de ruimtelij
ke ordening (wet RO). Die bestaat nog
steeds. Schiedam doet tenslotte niet ver
keerd- Schiedam baseert zich op de wet op
de ruimtelijke ordening, die de gemeenten
er vrij in laat om allerlei bestemmings
plannen te maken voor allerlei gebieden
binnen hun grenzen. En Schiedam heeft
dat dus ook gedaan voor Woudhoek-
Noord en zou dat zelfs ook nog, op basis
van die wet op de ruimtelijke ordening,
kunnen doen voor het gebiedje ten nóór-
den van de Woudweg, De reconstructie
wet maakt dat wel moeilijk, maar op basis
van de wet RO kan het Wat Schiedam
verweten zou kunnen worden, is dat er
gewoon te veel woningen in het noorde
lijk stadsgebied zijn gepland, zonder dat
bekend is hoeveel woningen Schiedam in
zijn andere stadsdelen met braakliggende
terreinen nog kan bouwen. In theorie zou
het kunnen dat het vullen van alle gaatjes
de noodzaak van stadsuitbreiding dras- Toch anders
tisch verkleint
meente in 1976 al kunnen weten, zeggen
nu de milieugroepen. Had je 't gelijk maar
goed moeten doen, zonder risico's te lo
pen.
Nieuw plan:
vertraging
Wat nu? De Kroon zal moeten uitmaken
wat er moet gebeuren. Het gekke van het
hele verhaal is dat noch de gemeente
Schiedam noch de reconstructiecommissie
Midden-Delfland ongelijk heeft, omdat er
tenslotte twee wetten elkaar overlappen,
De Kroon bepaalt dus niet wie er gelijk
krijgt. De Kroon bepaalt iets dat eigenlijk
nog veel moeilijker is. Als de reconstruc
tiecommissie zijn zin krijgt, zal Schiedam
zijn plannen compleet moeten omgooien.
Tenslotte, alles wat in het bestemmings
plan Woudhoek-Noord is aangegeven
voor het gebiedje ten noorden van de MD-
grens uit de reconstructiewet, zal dan ge
schrapt moeten worden. Maar dat heeft
vergaande consequenties. Dan zouden er
bijvoorbeeld wel de 1900 geprojecteerde
woningen gebouwd kunnen worden, maar
er zou geen plaats meer zijn voor de stede
lijk recreatie. En woningbouw zonder re
creatievoorzieningen is tegenwoordig ui
terst ongewenst. Dat zou dus betekenen
dat er in Woudhoek minder woningen
gebouwd moeten gaan worden (en wel
licht in Spaland straks meer) om toch
ruimte vrij te houden voor die recreatie.
Maar het maken van een nieuw bestem
mingsplan met kans op nieuwe be
zwaarschriften betekent een vertraging
van minstens vijf jaar. Tja, dat had de ge-
Krijgt Schiedam evenwel zijn zin, dan tast
dat de importantie van de reconstructie
commissie onbehoorlijk aan. De wet,
waarop haar bestaan berust, maakt haar
tot het belangrijkste adviesorgaan van de
Tweede Kamer. Wat er ook gebeuren
moet in Midden-Delfland, de reconstruc
tiecommissie zal er de adviezen voor aan
dragen die zwaarder wegen dan bijvoor
beeld een advies van Rijnmond of de pro
vincie. Krijgt een eenvoudige gemeente
als Schiedam voorrang boven dit advies
orgaan, dan staat dat wel vreemd. Overi
gens: de reconstructiecommissie heeft een
uitent belangrijk advies, om rijksweg 19
niet aan te leggen, ook niet gehonoreerd
gezien.
Nu wil het toeval, dat Schiedam tóch zijn
bestemmingsplan voor Woudhoek-Noord
moet wijzigen. Er waren te veel woningen
in de vrije sector en de premiesfeer in op
genomen om nu nog te kunnen bouwen,
met een bouwmarkt als de hedendaagse.
Er gaan dus verschuivingen in optreden,
die uit exploitatieoverwegingen zullen lei
den tot meer woningwetwoningen in
Woudhoek, maar ook tot meer woningen
dan 1900. Dat zou helemaal oorlog worden
tussen reconstructiecommissie en gemeen
te. Of je moet overgaan tot hoogbouw, dan
hoeft de stadsuitbreiding niet verder te
gaan. Maar dat levert dan weer nieuwe
bezwaren op.
Tja, zegt men in Midden-Delfland, als
Schiedam tóch gaat veranderen...
4 J-V i I lllÉi
Of de gemeenten rond Midden-Delfland zich in de plannen
makerij nu vergaloppeerd hebben of niet, het zal nxet alleen
Schiedam zijn die in de problemen komt als de grenzen van
Midden-Delfland worden gehanteerd zoals zij" globaal in de
reconstructiewet njn opgenomen. Moet Schiedam zijn be
stemmingsplan voor Woudhoek-Noord in dat geval aanpas
sen, hetgeen vertraging oplevert, ook Vlaardingen, Maas
sluis en Rotterdam komen dan voor nieuwe procedures te
staan. Het gaat hier echt om landjepik. Wie heeft het voor
het zeggen in de smalle strook ten noorden van de Rijn
mondgemeenten? Snoepen de steden van het poldergebied
af of beknibbelt de reconstructiecommissie Midden-Delfland
op grond?
De projectgroep Midden-
Delfland, die door de vier
gemeenten is ingesteld en
die wordt voorgezeten door
Rijnmondgecommitteerde
Bert van 't Laar, heeft
vooruitlopend op de beant
woording van die vragen de
wensen alvast kenbaar ge
maakt.
Maassluis wil overeen
komstig het basisplan voor
de Lickébaert (langs de
Nieuwe Waterweg) zeven
hectare grond vrijhouden
voor volkstuintjes. Het zal
duidelijk zijn dat als de re
constructiecommissie hier
gaat plannen, zulke stedelij
ke voorzieningen wel ver
geten kunnen worden.
Maassluis zou dan elders
ruimte moeten zoeken.
Vlaardingen wil ook
volkstuintjes in het Licke-
baertgebied, wel iets minder
overigens: anderhalve hec
tare is genoeg. Dat zal dan
aansluiten op een bestaand
complex. Voor Vlaardingen
houden de wensen daarmee
op. de gemeente is snel te
vreden.
Rotterdam heeft zijn
plannen nog niet vast om
lijnd, maar de gedachten
voor de verre toekomst zijn
tot nu toe altijd uitgegaan
van volledige industrialisa
tie van de Oostabtspolder,
Daartoe is over de Schie al
een brug gebouwd, die ter
zij oertijd de nieuwe indu
strieën van Rotterdam moe
ten verbinden met de infra
structuur van het Schie-
damse industriegebied 's-
Graveland, Provinciaal ge
deputeerde Borgman heeft
zien al eens uitgesproken
als voorstander van bebos
sing van de Oostabtspolder.
Schiedam wil behalve
vasthouden aan het bestem
mingsplan voor Woudhoek-
Noord ook nog andere ste
delijke voorzieningen rond
Kernel, die binnen het MD-
gebied vallen. De wensen
gaan uit naar acht hectare
sportvelden ten noord%ves-
ten van Spaland, een reser
vering voor extra sportvel
den in de noordelijke helft
van het gehele opgespoten
terrein en zeven hectare
grond voor volkstuinen
langs de Groeneweg. En
dan wil de gemeente nog
iets, waarvan een ieder mag
opkijken, want hoewel tot
nu toe werd ontkend dat er
al plannen voor Spaland
zijn, komt Schiedam nu op
de proppen met een plan
voor een parkachtig gebied
met speeltuin, kinderboer
derij. trimbaan, hcrecavestï-
gtng en dergelijke, tussen de
Harreweg en de geplande
sportvelden ten oosten
daarvan. Dit is al een nade
re uitwerking van een
structuurschetsje, dat jaren
geleden ooit eens is gepre
senteerd.
