UIT
5
Centrale Commissie
uit museumverdwenen
Kraljevi moski pevski zbor Orpheus
Het stedelijk
randgebeuren
Trio
Mustang
ken naar
de caravan
Toonbeeld, een wekelijkse
pagina met informatie over
kunst en cultuur in de regio.
Samenstelling: Kor Kegel.
Acties en reacties graag
voorwoensdag 12uuropde
Vlaardingse redactie van
deze krant. Telefoon
350557,
Kunstenaars
betaalden
kraakwagens
uit
eigen zak
vrijdag
12 Jun» 1981
VD/SC/WW
Jt
Het leek te mooi om waar te
zijn. De gemeente Schiedam
die krakers zou helpen. Goed,
dat was dus niet waar. Ook al
ging het om krakende kunste
naars, zij moesten zelf de leeg
staande school op het Oude
Kerkhof leegruimen om er
hun ateliers te kunnen vesti
gen en het bestellen van vier
containers veer hst oude *r**=
teriaal kostte hen nog 265 gul
den ook. Nee, wij hadden even
gedacht dat de gemeente zelf
zijn opslagmaterialen verwij
derd had en met de kraakwa
gen had meegegeven. En dat
hadden wij gedacht omdat de
gemeente voorlopig toestem
ming heeft gegeven aan de
kunstenaars om die leegstaan
de school als atelierruimte te
gebruiken. Het weghalen van
die oude spullen, die er nog la
gen opgeslagen (echt een onge
lofelijke troep), gebeurde
evenwel zonder toestemming
van die gemeente.
Als een komeet door de ruimte
schiet het Schiedamse trio
Mustang met zijn dwaze reper
toire in de polderpop omhoog.
Het zijn de oubollige, olijke
teksten van Bob van Vliet die
't 'm doen, de muziek is be
trekkelijk simpel en kent
slechts enkele variaties op the
ma's met bewezen succes, en.
mooi dat trio Mustang het er
ver mee schopt Opnieuw ko
men Bob van Vliet en Mario
Rigetti op de buis, nu met een
nieuwe drummer, Ron Ligten-
berg. Donderdag 18 juni bij de
Tros. Eerder was Mustang al te
zien op de Duitse en Belgische
tv en bij de Vara, terwijl pira
tenzenders de groep steevast
tippen. Het drietal brengt de
nieuwe single ten gehore, die
vergeleken met de vorige 'Hup
d'r in, hup d'r uit' al even ori
gineel van titel is: 'Als het effe
ken, fijn naar de caravan'. De
b-kant van de zwarte schijf
heet toepasselijk: 'Met vakan
tie'.
Mustang heeft meer te doen.
Volgende week zaterdag is er
een platenpromotie op de
Hoogstraat en in zaal Irene,
met onder anderen Lee To
wers en Caroline, en wat
wordt er dan behalve de nieu
we single nog meer gepro
moot? San nieuwe langspeler,
waarop naast Mustang ook Pe
ter Blanker te horen is. De
platen zijn Arti-producties en
komen uit op het Vloot-label.
Het mag geen verbazing wek
ken dat de fanclub snel groeit.
Schiedam in de kijker, ten
slotte.
Voor de zomer is een tournee
gepland naar Oostenrijk en in
november gaat het naar Span
je. In dancings en discotheken
treden de drie dan op. In
Schiedam zal ondertussen
langsgegaan worden bij Lente
feest, de ziekenomroep, bejaar
denhuizen en andere instellin
gen.
Na de zomer valt een lang
speelplaat te verwachten met
grapjes van zanger/gitarist
Bob van Vliet, getiteld 'Een
mop van Bob".
Een bil] bestuur van Orpheus na de Joego-tcer: voorzitter Piet Smit, secretaris Enny Stouthandel, vlce-voorzitter André Balvers en penningmeester Guldo Duehateau.
Het Orphisch
mysterie van de
zin in zingen
Wat is het toch dat mensen ertoe
drijft een persconferentie te be
leggen bij terugkeer van een bui
tenlandse reis? Goedgemutste
mensen in zaal Arcade. Koffie,
geen diavertoningen, wel zijn en
kele foto's al ontwikkeld waarop
zij te zien zijn samen met Joegos-
laven. Piet Smit vertelt hoe het
was, van de donderdagmiddag
dat ze vertrokken tot en met de
maandag van terugkomst. En als
hij iets puntigs vergeet, vallen de
anderen hem onverwijld bij.
Want anders is het reisverslag
niet volledig.
Wat is dat toch?
Dat is de scheppingsdrift die wel
behagen schenkt.
De persconferentie is van Orp
heus, een paar dagen na terug
keer in Schiedam. Het koninklijk
Schiedams mannenkoor is. 105
leden sterk, inclusief zijn ere
voorzitter burgemeester John te
Loo, de Balkan in geweest en
daar heeft men mogen ervaren
hoe genotvol het is gewoon te
zingen voor de mensen. Gewoon,
niet eens per se in een concert
zaal of een kerk ja, ook wel
maar gewoon midden op het plat
teland. Dat zal je in Schiedam
zelf nu nooit eens zien, maar daar
in Joegoslavië, in de provincie
Slovenia, zong Orpheus uit volle
borst in de open lucht. „Mensen,"
zegt Piet Smit, „wat is dèt mooi
geweest."
Tot in de finesses vertelt Smit,
voorzitter van Orpheus, over de
trip. Dat ze gingen op uitnodiging
van het koor Slava Klavora dat
eerder al eens in Schiedam was
geweest, en dat er nu een tegen
bezoek tegenover stond. Dat
Klaas van der Horst bij de doua
ne werd gefouilleerd omdat een
koorlid het geintje maakte dat hij
een karabijn bij zich had. Dat zé
een hele DC-9 voor zichzelf ter
beschikking hadden en dat het
trouwens voor de eerste keer was
dat Orpheus de lucht in ging,
want te land en ter zee hadden ze
wel tournees meegemaakt pat
het in Zagreb regende maar dat
ze toen hebben staan zingen tot
de zon ging schijnen en dat daar
na de zon blééf schijnen. Dat het
zo'n angstig land is nu Tito dood
is. En dat Rinus den Hartog op
stel en sprong ziek werd, in een
ziekenhuis geopereerd moest
worden en gelukkig wel maan
dag mee terug kon vliegen naar
Schiphol. Het staat Piet Smit le
vendig voor de geest De musea
en kerken waren mooi, het land
heel arm maar toch indnrkwek
kend „en het gekke is dat ze
luxe voorzieningen zoals een con
certgebouw wèl hebben" en de
wijn, de wijn was uitnemend. Dat
is Orpheus goed bijgebleven.
Was de wijn nu niet slecht voor
de keel? Een bezorgde vraag, die
op de persconferentie aan ons
koor wordt gesteld.
Nee, dat viel best mee. Piet Smit:
„Gymnastiekoefeningen zijn
goed voor de stem en die deden
wij dan ook telkens, dat hielp uit
stekend. Een paar oefeningen en
de stem was weer los." Ze zagen
het trouwens aan hun collega's
uit Maribor, want daar is de
stam plaats van Slava Klavora.
Dat koor ging middenin Jerusa
lem, de wijnstreek van Sloverïa,
plotseling, zonder vingerwijzin
gen of gebaren, als was het afge
sproken werk, zomaar ineens
zingen. „Wij zaten te eten in de
buitenlucht, gaat zomaar, heel
spontaan, het hele koor van Sla
va tegeb'jk zingen. Geweldig was
dat Die mensen hebben zo'n me
lancholieke zang over zich, hun
stem is heel andere dan de onze,
dat was weldadig om aan te ho
ren," zegt Piet Smit Het is een
plezierig toeval, dat Slava ook de
stemmen van de Schiedammers
goed kon waarderen. Herhaalde
malen was Slava-voorzitter Goj-
mir Vïzovi°sek tot tranen toe be
wogen. Dat was trouwens ook de
burgemeester van Ormoz, Rafael
Razpet, toen Te Loo hem in het
Slovenïsch toesprak (een talenk
nobbel, die Schiedamse burge
meester!) en hem een kruik jene
ver en de stadspenning van
Schiedam aanbood.
Piet Smit vertelt het met passie.
In Orpheus ligt zijn hart. Dat
geldt in zelfde mate voor Enny
Stouthandel, die na de dood van
door Kor Kegel
haar man het secretariaat van
het mannenkoor voortzette. En
ook de beide andere aanwezigen
in zaal Arcade, penningmeester
Guido Duehateau en vice-voor-
zitter André Balvers, leven een
deel van hun leven voor Orp
heus* toonkunst. Het blijkt uit het
reisverslag. Bevat het een opsom
ming van kleine dingetjes, zoals
zoveel mensen die zo vaak bele
ven op vakantie en die normaal
gesproken niet in de krant ko
men, het verhaal dat Smit af
steekt bevat ontroering en toe
wijding. Zoals hij dat vertelt over
dat koor dat plots ging zingen,
daarin zit een bewondering van
spontaniteit, schoonheid van
kunst Bij Smit nota bene. De
man die in de Schiedamse Ge
meenschap en de centrale werk
groep voor het sociaal-cultureel
plan altijd zo ernstig is en gedis
ciplineerd, procedureel bezig en
zoekend naar structuren, die zelf
de man legt zijn vreugde als
voorzitter van Orpheus in de lie
ve pleziertjes van een vers. We
wisten het al: kunst doet op
bloeien. Het gaat dan ook niet zo
zeer om wat te zongen en waar
precies ('Daar was laatst een
meisje loos' bij de Sint Jacobskir-
che in Ormoz en het Paternoster
van Liszt in die kerk) en het gaat
ook niet om het reisverslag als
droge opsomming van anecdotes,
maar belangrijk is die kracht
erachter. De zin, de inspiratie.
Zoals Te Loo het verwoordde
toen Orpheus terugkwam in
Schiedam: hij was erkentelijk de
sfeer te mogen ondervinden van
de ongedwongen reis, het belang
ervan was ver uitgegaan boven
zijn verwachting. „Oh, doen jullie
dat in het buitenland?" had hij
stomverwonderd gezegd en hij
doelde toen op de band, die tus
sen het Schiedamse koor en de
Joegoslaven werd gelegd. Ook de
burgemeester zag het: kunst,
zangkunst, als creatief middel tot
communicatie.
Teruggekeerd op het Emmaplein,
bij de Singelkerk, ging het koor
na fijne dagen uiteen. Dat was
een afscheid, dat was zoenen en
handenschudden, daarin lag te
vredenheid en pijn, en later zou
men erin berusten dat zo'n trip
uniek is. Want 78.000 gulden
heeft de reis Orpheus gekost en
dat brengt een eenvoudig Schie
dams koor niet elk jaar eventjes
op. Dat wordt dus sparen gebla
zen. Toch zijn er nieuwe plannen
wat het buitenland betreft. In
Fimheim, bij Mannheim, staat
over een tijd wat te gebeuren.
Orpheus hoopt daar met de
vreugde van de Balkan nog in
het hart te schitteren tussen an
dere koren.
De Centrale Commissie, het beroepscollege
voor kunstenaars die in de beeldende kun
stregeling (BKR) willen komen, heeft het
stedelijk museum te Schiedam de rug toe
gekeerd. Vele jaren heeft dit adviesorgaan
van de minister van sociale zaken (SZ) in
Schiedam vergaderd, maar om tweeërlei
reden heeft men nu een ander honk geko
zen, dat van de Nederlandse kunststichting
(NKS) in Amsterdam. In de eerste plaats
wilde het Schiedamse museum zelf van die
commissie af, want het bracht veel poespas
met zich mee. Zo moest er steeds iemand
worden vrijgemaakt om de kunstwerken
uit te stallen en ook moest er steeds een ex
positiezaal, de aula of de educatieve ruimte
voor worden opgeofferd. En in de tweede
plaats wilde de Centrale Commissie zelf
weg, omdat Schiedam niet centraal genoeg
lag. De leden komen uit verschillende de
len van het land en vooral nu met het ge
reedkomen van de Schïphollijn werd het
bijeenkomen in Amsterdam aantrekkelij
ker.
De Centrale Commissie kwam doorgaans
elke vijf weken bijeen, in de zomerperiode
werd dat soms zelfs driemaal. Dat toont
aan hoeveel beroepszaken er eigenlijk lo
pen in Nederland. Veel kunstenaars, die
door de sociale dienst in hun gemeente wa
ren afgewezen voor de BKR, gingen in be
roep en kwamen dan bij de commissie te
recht die hun werk opnieuw beoordeelde.
Hiteindelijk beschikte de minister.
De Centrale Commissie is vaak van bezet
ting gewijzigd. Momenteel zitten er mensen
in zoals kunstschilder Ger La taster, NKS-
directeur Henk Visser, SZ-ambtenaar
Leeuwenberg en de burgemeester van Bla-
ricura. In het verleden maakte ook de
Schiedamse museumdirecteur Hans Paal
man er deel van uit.
Met Paalman gaat het overigens weer be
ter. Na een lang ziekteproces is hij deze
week weer voor halve dagen in zijn mu
seum begonnen.
PÜLCHRI STUDIO
Twee leden van het schilderkundig genoot
schap Pulchri Studio exposeren een maand
jancf in hof Maacclnieo namoontarnjirr> Van-
avond om acht uur opent Pulchri-voorzitter
Henk Munnik in het museum aan de Zuiddijk
de tentoonstelling van beeldhouwer Bram
Roth en aquarellist Ronald Lindgreen. Wat,
een beeldhouwer in een genootschap van schil
ders? Ja, dat kan. Tot 19 juli.
SPECTRUM
Spectrum is de eerste popvereniging in Neder
land en komt uit Vlaardingen. Het is dus ge
woon een popgroep maar dan in verenigings-
vortn, dat heeft als voordelen datje geen loon
belasting en sociale premies hoeft te betalen en
dat scheelt veertig procent. Alleen hebben
sommige jongerencentra nog de indruk dat er
met die vorm iets mis is en dat scheelt Spec
trum dan weer concerten, dus iets meer dan
veertig procent. Pech, maar wie weet. Het jon
gerencentrum uit eigen stad, B'Bwana, heext er
in elk geval geen moeite mee gehad Spectrum
te contracteren voor een optreden, dat vana
vond om tien uur gegeven wordt. Rock "n" roll
met new wave-invloeden, een goed up-tempo
en live vliegen de vonken eraf, hoewel dat
laatste beter niet al te letterlijk kan worden
genomen. De groep bestaat drummer, gitarist,
bassist en toetsenist.
Spectrum, van links naar rechts Arno Ei-
genraam, Wim van Antwerpen, Huib van
Keulen en Frits Verschoor.
DANDY LION
Aan het eind van de zestiger jaren vierde zan
geres Anneke Konings grote nationale en in
ternationale triomfen. Regelmatig was zij te
zien op televisie, waren haar liedjes te beluiste
ren over de radio en was zij de gast op vele
popfestivals. De popbusiness is echter een on
dankbaar vakgebied: zodra Anneke Konings
zich back-stage begaf om zich aan haar (wor
dend) gezin te wijden, vergat popmïnnend Ne
derland snel haar naam. Toch blijft de bühne
trekken. Anneke is sinds kort weer aan het
werk in de groep Dandy Lion en de verwach
tingen zijn hoog gespannen. Eén singletje is uit
en de eerste elpee staat op stapel. Morgen
avond is Dandy Lion te zien en te beluisteren
in het Schiedamse café De Goudsbloem, Sinte
Annazusterstraat 30 in Schiedam. Het begint
om half tien en de toegang is gratis.
BEIAARD OP REIS
De christelijke muziekvereniging Maassluise
Harmonie helpt zaterdag de plaatselijke
beiaardiers Gerard de Waardt en Jan M. van
der Zwart een handje, als deze een poging zul
len wagen de reizende beiaard te bespelen van
de klokkengieterij Pétit Frïtsen uit Aarle
Rixtel. Deze reizende beiaard was al eerder in
Maassluis, in 1979, toen het klokkenspel van de
Grote Kerk vijf jaar bestond en er een combi
natieconcert was. Nu gaat het om twee concer
ten op het reizend klokkenspel alleen. Om
twee uur bij de Bloemhof in de binnenstad, om
kwart over drie in winkelcentrum Konings
hoek. Het programma kent werk van Lennon
en McCartney en de onvermijdelijke Jeremiah
Clarke en bevat het overbekende beiaardwerk
'Olandese' van Giovani Orsomando.
WANDELCONCERT
Zaterdagmiddag, van drie tot vijf uur, gaat
Vlaardingen weer aan de wandel. In de Grote
Kerk op de Markt kan men beluisteren wat
Ad van Sleuwen en Marlies van Woerkum-
Claassen daar allemaal spelen en zingen. Het
wandel- en orgelconcert wordt gevuld met
werk van Cornet, Van den Kerckhoven,
Boutmy, Lebèque, Boëly, Hhndel, Bach, Hanif,
Krebs, Walther, Krieger, Mozart en Rinck.
