EXTRI
Wonen temidden van veel zand
fl
fttj -»maandag
hl 7 december 1981
vd/sc/ww
De journalist Pieter A. Kerkwijk
heeft twaalf dagen vertoefd aan
de oostkust van Saoedi Arabië.
Tijdens zijn verblijf in het gebied
tussen Al-Khobar, Dammam en
Al-Jubaü verbleef hij in de
compound Alventura van Volker
Stevin Baggermaatschappij.
Kerkwijk verdiepte zich niet
alleen in de economische en
infrastructurele ontwikkeling van
het gebied, waar Nederlandse
bedrijven voor een deel toe
bijdragen, maar bezocht er ook
baggerwerken. Daarbij liep hij
Pieter en Liesbeth de Reus tegen
het lijf, die afkomstig zijn uit
Strijen. Piet werkt daar al zes jaar,
Liesbeth trok in april van dit jaar
met haar zoontje naar Alventura.
Al-Jubail Alventura, de huidi
ge woonplaats van Piet en Lisbeth
de Reus, is een Nederlands dorp
vol baggeraars. Het is gelegen
even vóór Al-Jubail (De Rots,
recht tegenover de Navy-basis en
temidden van enorm veel zand.
De woestijn ligt er bij wijze van
spreken om de hoek en de dhalus
(rijkamelen) lopen er regelmatig
voor de ingang. Het dorp is ruim
vijf jaar geleden gebouwd in op
dracht van de baggermaatschappij
Adriaan. Volker - thans Volker
Stevin - en wordt thans bewoond
door zo'n dikke 200 baggeraars,
met of zonder gezin. De meeste
baggeraars zitten er zogenaamd op
vrijgezellen-basis.
Alventura is - zo ver mogelijk - van
alle gemakken voorzien; zwembad,
tennisbaan, dorpswinkel, wasserij,
bibliotheek en een "general buil
ding" waar een goede hap te krijgen
is.
Er is veel veranderd in Al-Jubail
en omgeving nadat Alventura uit de
grond is gestampt. De pioniers,
waaronder Piet de Reus, die in het
najaar van 1975 er arriveerden
moesten het stellen met zes cara
vans en een mess room. Naast de ca
ravans stonden 40 bedoeienententen
voor de zogenaamde "localen", die
met z'n achten in één tent moesten
vertoeven en slapen. De voedsel
voorziening werd geregeld vanuit
het ruim 80 km verderop gelegen
Dammam, want in diezelfde tijd
werd pas de eerste supermarkt geo
pend in Jubail.
Alventura wordt gerund door een
compoundbeheerder en 54 localen.
Een Nederlandse kok zorgt voor het
eten. Er wordt door Volker Stevin
van alles aan gedaan om vooral de
baggeraars die op vrijgezellen-basis
in Alventura vertoeven het naar de
zin te maken. Maar veel tijd voor
vertier is er sowieso niet, want een
baggeraar maakt aan de Arabian
Golf oftewel Perzische Golf vrij
lange werkdagen. Als hij "de dag"
heeft kan hij *s avonds in de general
building onder andere teevee-kij
ken. De uitzendingen komen vla de
stations Dammam, Bahrein,, Aramco
en Koeweit Sport en spel worden
niet vergeten. Een lange tijd zijn er
video-tapes vanuit Nederland over
gevlogen naar Dhahran Airport.
Dat ging goed, tot er op een gegeven
moment wat teveel bloot stond op
de band.
Geland op Dhahran Airport moet er
zeker nog ruim 100 km gereden
worden over goede en minder goede
wegen om in Al-Jubail te komen.
Het is goed te merken dat het weg
gedeelte tussen Al-Khobar en Dam
mam nog in uitvoering is, maar bui
ten deze stad met volop traditionele
Arabische trekjes richting Al-Ju
bail, lopen zeer goede brede wegen
omringt door een eindeloze zand
vlakte. Onderweg passeert men één
van de paleizen van koning Khaled
en plaatsen als Ras Alchaf en Ras
.Tanura. In de late avonduren, op
een ander tijdstip van de dag komt
men niet aan in Dhahran, komen de
typisch Arabisch architectonische
gebouwen, in een zee van licht ge
zet, als een sprookjesbeeld over.
Maar de werkelijkheid ligt ver van
"de sprookjes uit 1001 nacht". Saoe
di Arabië; een land waar men als
westerling voortdurend balanceert
op een drempel met aan de ene
kant de uitingen van een Oosterse
kuituur en aan de andere kant een
naar Westers voorbeeld economi
sche en infrastructurele ontwikke
ling. Dat laatste is mogelijk dankzij
de olie die met recht een "Ata Al
lah" (Godsgeschenk) genoemd mag
worden.
Piet de Reus
al zes jaar
aan Golf
Piet de Reus
voor de Rots
breker I op het
werk C-t1 aan
de Causeway in
de Industrial
Port.
Al-Jubail (Saoedi Arabië) De stevig
gebouwde, bruin getinte en flink
bebaarde Piet de Reus zit sinds twee
dagen op the site C-ll, dat gelegen is in
de Industrial Port van Al-Jubail in
Saoedi Arabië aan de Arabian Golf. Hij
werkt op de rotsbreker 1 van Volker
Stevin- Dit machtige vaar- en baggertuïg
moet binnen enkele weken rots gaan
breken.
BuIcJozers aan
het werk op een
enorme zand
vlakte, die in
middels is op
gespoten.
Piet de Reus zit reeds vanaf au
gustus 1975 aan "De Rots" en was
daarmee één van de pioniers. Zijn
goedlachse echtgenote Lisbeth
verwisselde in april van dit jaar
met de nu acht maanden oude
zoon Jeroen de landelijke omge
ving van Strijen voor een verblijf
in de "zandbak" van Saoedi Ara
bië. Zij beaamt dat het de eerste"
twee maanden wel even wennen
was in Alventura: "Je hebt je
beesten moeten opruimen e.d.. Je
mist sowieso je Hollandse vrien
dinnen. De zomermaanden zijn
hier wel erg heet en kan de tem
peratuur oplopen tot 55 graden
celsius in de schaduw. De vochtig
heidsgraad is dan erg hoog. Ik
voelde me te vies om naar buiten
te gaan. Jeroen kon er gelukkig
goed tegen". Zou Lisbeth hier vrij
lang willen vertoeven? Resoluut
antwoordt ze: "Nee. Je mag hier
als vrouw bijvoorbeeld geen auto
rijden. Je bent dus altijd afhanke-
•k «w-j
lijk van de bus van de company.
Nou is dat allemaal wel goed gere
geld en kun je wekelijks gaan
winkelen in Jubail en Al-Khobar,,
maar je bent altijd aan tijden ge
bonden". Ze voegt er dan meteen
veelbetekenend aan toe: "De Ne
derlandse vrouwen zijn hier voor
hun mannen".
Internationaal chauffeur
De carrière van Piet dc Reus is,
zoals het veel gaat in een mensen-
Door Pieter A. Kerkwijk
leven, wat vreemd verlopen. Piet:
"Ik zit ongeveer zes jaar op het
baggerwerk. Daarvóór zat ik een
half jaar bij Verolme Rozenburg.
Maar weer daarvóór was ik inter
nationaal chauffeur. Ik was dus
gewoon lange werkdagen te ma
ken en veel van huis te zijn". Piet
de Reus was dus één van de eerste
Nederlandse baggeraars die in Ju
bail neerstreek. Piet: "Ik vertoef
de toen in het Al-Dossarie-hotel
in Dammam. Het stadje Jubail
stelde toen nog niets voor. Win
kels had je er nog niet, alleen kon
je er hier en daar wat eten kopen.
Van Dammam naar Jubail liepen
geen verharde wegen, alleen een
smal weggentje vol met kuilen.
Voor de rest alleen maar zand en
nog eens zand. In Jubail zijn we
eerst begonnen met de aanleg van
de Commercial Port, daarna volg
de de Navy Harbour. Toen ik in
Dammam zat hebben we eerst an
derhalve maand op en neer gere
den naar het werk. Een afstand
van een dikke 80 km. Daarna
werden op het huidige terrein van
Alventura vijf caravans geplaats,
in een kring. Er kwam een gene
rator en een watertank. Voor te
eten was een houten keet inge
richt We moesten het stellen zon
der airconditioning. Alleen een
waaier aan het plafond. Een Je-
meniet speelde voor kok, die door
de uitvoerder in de gaten werd
gehouden. De soep was redelijk.
Soms hadden verse groenten en
wat aardappels. Ook was er wel
eens vlees. We aten herinner ik
me veel fruit in die tijd".
Inmiddels heeft Lisbeth een niet-
alcoholhoudende (moussy) drank
voor ons neergezet Drank is ten
strengste verboden in Saoedi Ara
bië. Maar de baggeraar houdt van
huis uit wel van een borrel of een
biertje. Vandaar dan ook dat som
mige baggeraars in Jubail met een
tikkeltje dorst terugdenken aan
hun verblijf in de Verenigde Ara
bische Emiraten en Bahrein. Daar
zijn de autoriteiten soepeler ten
opzichte van drankgebruik. Plet
de Reus gaat echter verder met
zijn relaas: "Enkele"weken later
kwam er een "local" voor de in
kopen. Er werd gewerkt met een
tolk, een Egyptenaar. In één zo'n
caravan sliepen twaalf mensen op
stapelbedden. Dat is wat anders
dan thans het geval is. Sinds vorig
jaar heeft elke baggeraar zijn ei
gen appartement.(met pretoogjes)
In diezelfde beginperiode woon
den twee uitvoerders in een soort
flat in Jubail. Eén van de twee
woonde er zelfs met z'n gezin. Het
huis was voorzien van een zoge
naamd staantoilet dat problemen
opleverde voor moeder en kinde
ren. We hebben toen een houten
stoel genomen en in de zitting een
gat gezaagd. Op deze wijze zat
men ook nog gemakkelijk er bij.
Toen was de regeling dat je na
drie maanden enkele weken naar
Holland kon".
Lisbeth reageert meteen op het
laatste: "Drie maanden vind ik
wel te lang, als je als vrouw achter
blijft in Holland. Nu ga je na een
maand al weer aftellen. Dat houdt
er de moed in".
Vissoep
Piet de Reus vervolgt na eerst een
slok van de moussy te hebben ge
nomen: "Al gauw liepen de eerste
zuigers en schepen binnen. Je had
elkaar nodig, want er waren niet
zo veel mensen. Twee mijl uit de
kust gingen de schepen voor an
ker, want je had hier nog geen ha
ven. Zo lag er een Griek op een
gegeven moment zonder eten en
drinken aan boord. De kok wist
daar wel iets op en serveerde ons
vissoep. Man, ik ben toen over
m'n nek gegaan toen ik er achter
kwam dat hij twee vissen met
schubben en kop in de soep had
gedaan. Maar het was gezellig.
Van ons lag toen hier de Slie-
drecht 11. Het was nog open water
en daardoor kon 't er nog al af en
toe flink spoken. Onze stortbaas
verbleef met wat localen in een
tent op een eilandje. Na de Kerst
vorderden de werkzaamheden en
stroomden de mensen toe".
De afgelopen zes jaar overziende
komt Piet de Reus tot de konklu-
sïe dat hij hier al heel wat heeft
meegemaakt, maar dat er aan het
leven in Alventura niet veel ver
anderd is. Ja, Al-Jubail en omge
ving is sterk veranderd. Giganti
sche werken zijn en worden er
voltooid. Miljarden rials zijn in
middels gepompt in de economi
sche en infrastructurele ontwik
keling van de streek tussen Al-
Khobar, Dammam en Jubail. De
plaatselijke bevolking heeft en
maakt een ontwikkeling mee
waarover in het Westen misschien
wel eeuwen is gedaan.
De baggeraars die met hun gezin
in Alventura verblijven moeten
hun eigen potje koken. Piet: "Het
leven in Saoedi Arabië is bepaald
niet goedkoop, in tegendeel zelfs.
Toen ik hier aan kwam was de
rial 52 cent-waard,- nu ligt de
waarde ervan op 78 cent De koers
gaat op en neer met de dollar. Je
bent hier al gauw per maand zo'n
2500 rials kwijt met een gezin.
Dan neemt Volker Stevin de rèst
nog voor zijn rekening. Zo krijgen
we begin volgend jaar nieuwe
meubels". Lisbeth vult hem aan-
:"Je moet goed begrijpen, wij
vrouwen zijn er voor onze man
nen. We missen veel, zoals mode
e.d. Als je achter blijft in Holland
ga je op den duur zelfstandig be
slissingen nemen. Ook hanteer je
bijvoorbeeld een nijptang".
Piet rekent ons voor dat, als hij
hier op vrijgezellen-basis zou heb
ben gezeten hij zijn zoon Jeroen
slechts tweemaal vier weken zou
hebben gezien de afgelopen acht
maanden.
Per auto
In eerste instantie rept Piet de
Reus geen woord over het feit, dat
hij als eerste Nederlandse bagge
raar per auto van Jubail naar
Strijen is gereden. Een klus die hij
met een vriend klaarde in ruim
een week. In totaal werden 6500
km afgelegd. De auto waarmee de
tocht gemaakt werd was van de
huidige Midden Oosten-direkteur
van Volker Stevin, Jaap de Rid
der. Piet heel nuchter: "In Saoedi
Arabië volgden we vanaf Jubail
de zogenaamde Trans Arabian Pi
peline. Verder gingen we door
Jordanië, Syrië en Libanon. In Li
banon lieten we ons verschepen
naar Griekenland. Vandaar uit
reden we via Joeslavië richting
Nederland. De tocht door het
Midden Oosten was niet geheel
van gevaar ontbloot. We moesten
dus voortdurend op onze hoede
zijn. Halverwege Europa kreeg
m'n vriend, nadat hij het thuis
front had gebeld, het op z'n heu
pen en wilde als een gek naar
huis. Ondanks de vermoeidheid
heb ik het laatste trajekt ook maar
gereden. We trokken wel veel be
kijks in een auto met een Ara
bisch kenteken. Eenmaal thuis,
heb ik bijna twee dagen aaneen
geslapen. Ik was duidelijk gebro
ken. Na ons hebben nog enkele
baggeraars deze stunt uitge
haald"
Terwijl de zon is ondergegaan in
Al-Alam Al-Arabi (Arabische We
reld) en de eerste ster rafiq (reis
genoot) wordt van de nacht klinkt
vanaf de minaret van de naburige
moskee de oproep tot het salat
(gebed). In de medinah (oude cen
trum) van Jubail gaan de winkels
voor enige tijd op slot en sloft me
nig Arabier naar huis om te bid
den in de richting van de heilige
stad Mekka, Ondanks de aanwe
zigheid van Nederlanders en dui
zenden andere buitenlanders en
de bijna niet bij te benen ontwik
keling blijven de inwoners van
het stadje aan de Arabian Golf,
Ummat-Al-Nabi (de gemeente
van de profeet)-...
