I
1
Prof. ir. M. Goutt
Buldo
Poile
Kapitein Rob
Commissie
kijkt film
SCHIEDAMSCHE COURANT
1
WATERWEGAGENDA
ALARM
Politie:
Brandweer:
Ambulance:
Sleutel eerste
nieuwbouw
VOP
ADVERTEER
MEER!
MEDEDELING
-M'
O
SF
g«
donderdag
17 december 1961
SC
mm
Industrieel
b ouwen maakt
kwaliteit
betaa baar
Delft „De energiekosten
zullen langzaam maar zeker
blijven stijgen, totdat ze op een
gegeven ogenblik de huur van
een woning benaderen of zelfs
overtreffen. Wie bedenkt, dat
we nu al een uitgebreid sy
steem hebben van huursubsi
die, begrijpt dat er grote pro
blemen ontstaan. Het is onmo
gelijk, om naast een huursubsi
die ook een 'energiesubsidie'
in te voeren: De subsidiepot is
doodeenvoudig op."
Prof.ïr M. Gout, hoogleraar
aan de afdeling bouwkunde
van de TH-Delft, meent dat er
op korte termijn maatregelen
moeten komen om de kwali
teit van de Nederlandse wo
ningbouw te verbeteren.
„Sinds de tweede wereldoorlog
is er in een kwantiieitsbeleid
gevoerd: Bjnnen een jaarlijks
vast te stellen budget moesten
zo veel roogelijk woningen
worden neergezet. Op kwali
teit werd minder gelet, en de
gevolgen daarvan zijn nu al
merkbaar. In de Bijlmermeer'
zijn recente woningen al van
nieuwe gevels voorzien, maar
hoe moeten we straks de grote
stroom woningen, die na de
tweede wereldoorlog is
gebouwd, isoleren?"
Glas
..We hebben in Nederland ja
renlang een 'glascultuur' ge
had", constateert Gout. „Grote
ramen in de woningen, liefst
van de vloer tot aan het pla
fond, en dan vervolgens een
radiator van de centrale ver
warming er voor. Dat is niets
meer dan het verwarmen van
een heleboel buitenlucht, die
deze verwarming overigens
helemaal niet nodig heeft. De
architect zal primair moeten
leren dusdanige ontwerpen te
maken dat aan zulke nonsens
een einde komt."
Vanuit zijn werkkamer op de
TH kijkt Gout in de richting
van Delft-zuid: „Zie je die
hoge flats daar? Die zijn zoda
nig neergezet, dat de laagbouw
die er tussen staat in het win
terseizoen drie maanden lang
van de zon is verstoken. De
goedkoopste energiebron, de
zon. wordt door een planologi
sche fout de drie koudste
maanden van het jaar buiten
gesloten. Het is gewoon bela
chelijk. dat ïoiets zo maar
kan."
Planologie
..Energiebesparen begint bij
een goede planologie"meent
Gout. „Woningen dienen met
de woonkamer naar het zui
den gericht te zijn. Aan die zij
de kun je de ramen ook wat
groter maken, om te profite
ren van de gratis warmte van
de zon. Aan de andere kanten
van de woning dienen veel
kleinere ramen te worden toe
gepast."
„Er zijn tvvee manieren om
energie te besparen: je kunt
installaties aanbrengen die
minder energie vragen, zoals
de nieuwe hoogrendement-
cvketels bijvoorbeeld, of je
kunt energiebewuster bouwen.
Dat laatste moet mijns inziens
het eerst gebeuren.Als alle
verstookte energie door ge-
Schiedam De krakers van
het GTB-gebouw aan de
Dwarsstraat hebben een film
gemaakt, waarin alle gebeurte
nissen rond het clubhuiswerk
sinds de kraakactie op een rijt
je staan. De film gaat binnen
kort in Schiedam in première
en wel «n de commissie voor
cultuur sport en jeugdzaken.
Toen cltibhuïsvrijwüliger An-
dré Wouters^ in de commissie
aanbood de film op een van de
vergaderingen te vertonen
bleken de commissieleden erg
enthousiast. Ook wethouder
Herman Posthoorn zei wel iets
voor vertoning te voelen.
Wanneer de rolprent zal wor
den gedraaid is nog niet be
kend. Vermoed wordt dat hij
de eerstvolgende commissie
vergadering op de agenda zal
worden, geplaatst g.
brek aan isolatie naar de he
mel vliegt, heeft het geen zin
om een ketel te kopen met een
groter rendement. Dan moet
het geld van die ketel eerst
worden besteed aan een betere
isolatie van het huis."
„Er moet een eind komen aan
de 'toeters en bellen'-architec-
tuur, die nu nog zo m zwang
is. De buitenhuid van een wo
ning, waardoor je energie ver
liest. moet zo klem mogelijk
zijn ten opzichte van de bin
nenruimte. Dat betekent geen
verspringende geveltjes meer,
en een eenvoudige dakvorm.
De afkoelende buitenhuid van
de huidige nieuwbouwwoning
is ten opzichte van de binnen
ruimte te groot, In Scandina
vië zijn al woningontwerpen,
waarbij de mensen een slaap-
ruimte beneden hebben, en
boven wonen. Hel trapgat in
de huidige eengezinswoning is
immers een warme Jucht-
schacht van jewelste."
„Maar ook andere ventilatie-
gaten in de woningen zijn niet
meer waar te maken. Het is gi
gantisch. hoeveel warmte er
met een afzuigkap in de keu
ken mee naar buiten gaat. In
de plaats van een centrale ver
warming met radiatoren moe
ten we overschakelen op
luchtverwarming. waarbij
warmtewisselaars worden ge
plaatst op de afvoerkanalen uit
de woning."
Stadsnet
In Helsinki >s men al heel ver
met luchtverwarming via een
stadsnet. De gemiddelde elec-
triciteitscentrale heeft een
maximum-rendement van 40
procent, de rest verdwijnt door
de schoorsteen of met het
koelwater. Stadsverwarming
waarbij electriciteitsopwek-
king en verwarming worden
gekoppeld, is dan ook het sy
steem van de toekomst. Ik
vind het heel vreemd, dat de
stadsverwarming in Neder
land soms duurder uitpakt dan
een eigen verwarmingsinstal
latie. Op die manier wordt
energiebesparing niet bevor
derd, De bezuiniging die de
stadsverwarming oplevert, zou
moeten worden doorgegeven
aan de gebruikers."
„Overigens is het gevaarlijk
om alle kieren en naden in be
staande woningen dicht tc ma
ken", waarschuwt Gout. Wan
neer we in onze kierenjacht
overdrijven, zonder te zorgen
voor een goede ventilatiemo-
felijkheid. ontstaat zuurstofge-
rek in de woning. Daarnaast
krijgen we te kampen met een
ander heel belangrijk pro
bleem: De gassen uit de ge
bruikte bouwmaterialen wor
den niet meer afgevoerd. Het
spaanplaatgas is daar een
voorbeeld van. maar er zijn er
meer."
Slopen
„Voor een groot gedeelte van
de woningen is aanpassing niet
meer mogelijk", meent Gout,
„Renovatie is nu al vaak een
interne kaalslag, waarvan de
kosten vrijwel net zo hoog zijn
als nieuwbouw. Met het verbe
teren van de binnenkant doe
je echter niets - -n de buiten
kant, en blijft bet energiepro
bleem bestaan. Huizen zonder
spauwmuur moeten volgens
mij worden gesloopt. Die zijn
niet meer aan minimumeisen
geschikt te maken."
„Met name in de grote steden
Amsterdam. Rotterdam en
Den Haag staat veel slechte
etagebouw. die kan beter wor
den gesloopt. Nu aï zijn de
kosten van renovatie in die
wijken vaak hoger dan de kos
ten van vervangende nieuw
bouw. Het probleem met die
etagebouw is meestal, dat de
fundering te licht is. Ga je ver
beteringen treffen, dat moet je
eerst de fundering verzwaren
om het grotere gewicht van
het gebouw te dragen. In feite
ts dat zo duur. dat je beter
kunt slopen."
„In de praktijk zijn ook lang
niet alle muren zo maar te iso
leren. In bepaalde gebouwen
bijvoorbeeld gaan de koppen
van houten vloerbinten in de
muren rotten, omdat door de
isolatie de ventilatie in de
spauw onmogelijk wordt."
„Om de buitenmuur echt goed
te isoleren, is ons bestaand wo-
Prof. Gout: „Eerst een eind maken aan de 'toeters en bel-
len'-archtictuur.
ningbezit dikwijls minder ge
schikt. In Duitsland worden
de huizen afgewerkt met een
'poetsmethode': je brengt een
nieuwe buitenhuid aan en
smeert die vervolgens af- In
Nederland is men juist op re
novatie uit, om de oude gemet
selde gevels te behouden.
Wanneer je de poetsmethode
toepast, verdwijnt dat fraaie
metselwerk. Overigens zal
metselwerk in de toekomst uit
zichzelf verdwijnen, want de
fabricage van de baksteen
wordt door de hoge energie
kosten langzamerhand onbe
taalbaar."
Prijs
Om kwalitatief goede huizen
te bouwen, die toch betaalbaar
blijven, meent prof. Gout dat
er heel wat zal moeten veran
deren in de bestaande Neder
landse bouwwereld. „Stan
daardisatie is de enige moge
lijkheid, om nu en in de toe
komst betaalbare huizen te
bouwen", meent Gout. „Het is
toch belachelijk, dat en archi
tect alles maar op de meest
willekeurige manier kan laten
maken. In Zweden, waar
houtskeletbouw wordt toege
past. zijn ramen te koop in een
aantal vaste standaard breed
tes en hoogten. Dat komt na
tuurlijk ook door de manier
van bouwen, waarbij de ramen
tussen tivee staanders van het
skelet moeten passen."
„Het gevolg van deze gestan
daardiseerde ramenproduktie
is, dat kozijnen en deuren in-
Zweden veel goedkoper zijn
dan bij ons. Ik heb zelfs een
kennis, die zijn nieuwe raam
kozijnen helemaal uit Zweden
liet overkomen. Besteld, uit
een catalogus. Mei alle romps
lomp van de invoer mee wa
ren de ramen nog steeds goed
koper dan het vergelijkbare
produkt uit Nederland."
„Een bijkomend voordeel van
de standaardmaten blijkt bij
renovatie. Zelfs voor huizen
uit de vorige eeuw kun je in
Zweden kozijnen bestellen,
omdat die standaardmaten nog
met zijn veranderd. Hier moet
dal allemaal met de hand wor
den gemaakt. Je ziet het ook
in de produktie van dubbel
glas: Hel glas voor de woning
bouw is ongeveer twee keer zo
duur als het zelfde dubbele
glas. dat voor de tuinbouw
wordt gebruikt. Dat komt, om
dat de afmetingen in de tuin
bouw ook al heel ver gestan
daardiseerd zijn."
Industrieel
„We moeten in Nederland toe
naar het industrieel bouwen.
Toeters en bellen zijn niet al
leen duur qua energiegebruik,
het maakt de bouw ook onno
dig duur. Een architect moet
in de toekomst de onderdelen
van zijn plannen kiezen uit ca
talogi. Onderdelen moeten
voor zo ver mogelijk in serie
worden geproduceerd. Dat is
de enige manier om woningen
te maken van hoge kwaliteit,
die betaalbaar blijven om er in
te wonen, Jaren geleden al
kwam ik de architect tegen
van de Amerikaanse ambassa
de. De man was stomverbaasd,
dat hij in Nederland nog orna
menten kon laten maken voor
de verlichting. In de VS was
dat soort handwerk in de
bouw al lang niet meer moge
lijk." ,j
Prof. Gout betreurt, dat er nog
steeds woningen gereed ko
men, die niet aan minimum ei
sen voldoen. Nog recent zijn
woningen opgeleverd, waar
van de vloer niet is geisoleerd.
„Het gaat niet alleen om het
geld, dat door gebrek aan iso
latie wordt weggegooid", aldus
Gout, „Üit onderzoekingen
blijkt slechte isolatie ook
slecht voor de gezondheid. Het
ontbreken van een goede vloe
risolatie kan, vooral in combi
natie met een vochtig polder
land. aanleiding zijn van aller
lei ademhalingsziekten."
„Als je een conventionele wo
ning uit de zestiger jaren met
een grote oppervlakte aan en
kel glas vergelijkt met een
goed geïsoleerde woning met
minder glasoppervlak, dan
blijkt dat je de temperatuur
drie tot drieeneenhalve graad
lager kunt afstellen in de goe
de woning. Ook daar is de ge
zondheid mee gemoeid: Wan
neer je vanuit een warmer
huis naar buiten gaat is het
temperatuurverschil groter en
ben je dus eerder vatbaar voor
ziekten."
UITGAVE SfJTHOFF PERS BV
0e2fl krant verschijnt ir» het gebied Nieuwe Waterweg-noord (van Scnie-
dam tot Hoek van Holland) en is uitsluitend verkrijgbaar m combinatie
met het Rotterdams NiouwSblad
REDACTIECHEF
Paul Houkes
SPORTREDACTIE
Oonaid Bax. tel. pnva 010-503143
De redactie van VTaardlngs Dagblad en Nieuwe Waterweg Courant is ge
vestigd aan de Brode Havenstraat 6. 3130 AC (Postbus 110. 3131 BCJ.
VJoardingon. Iel. 010-343229 en 352066. Sportredactie: 010-345209.
De redactie van de Schiedam se Courant is voorlopig ook op dit adres te
bereiken, telefonisch op 010-350557 en 349754. Post kan gezonden wor
den naar postbus 137. 3111 EA Schiedam.
Bericht kunnen per teiex worden doorgegeven vta telexnummer 32177
CORRESPONDENTEN
3155 TC Maasland: Simon van Zuilen. Diepenburchstraat 34, tef. 01899-
16143
3151 PD Hoek van Holland: Leen van Ooljen. Mahustraat 135, tef. 01747-
2804
ABONNEMENTEN
Opgava van en miichtingen over abonnementen kan geschieden bij hel
Rotterdams Nieuwsblad Coolsingel 67 3012 AC Rotterdam tel. 010»
1441444 Brede Havenstraat 6 3131 BC Vlaardingen tel.010-354525.
KLACHTENDIENST
Dagelijks van tS.QQ tot 19.00 uur en zaterdag van 13.00-14.00 uur.
Rotterdams Nieuwsblad, tel. 010-144144.
FOTO'S
Geplaatste foto's kunnen telefonisch worden nabesteld tussen 9.00 en
16.00 tel. 010-144144 toestel 140.
ADVERTENTIES
Advertenties kunnen worden opgegeven op tel.nr, 010-340353-
IWEZiW
BEKAPT!
■DEZTTFttMH
bPHOUOT'BIllFMAKI
■ACHTER/WE*
CA5r PRECIESjyC
W/AAR IS mu ElSENlUKTh
NET !VAS HU ER N06 f
«OORïICrlTIG, KALM
3936 - Ziezo, de microfoon
staat klaar en Claudia schakelt
de bandrecorder in. „Kan ik
beginnen?" vraagt Martie.
Wacht nog even", antwoordt
Claudia. Wat is dat toch voor
een vreemde band? Er staat
helemaal geen muziek op,
maar wel hoort zij twee man
nenstemmen... Wat kan dat
voor een gesprek zijn? „Ik zal
even een nieuwe band opzet
ten, Martie", zegt zij, „ik dacht
dat ik deze nog kon gebruiken.
maar dat is niet zo". Een mi
nuut later geeft zij Martie een
seintje en het meisje begint
met haar eerste liedje. Het
klinkt prachtig. Martie heeft
bepaald een natuurtalent: vol
overgave zingt zij het ene na
het andere liedje. „Je bent-
fantastisch, Martie!" zegt Clau
dia, „waarom ben je eigenlijk,
nooit naar de radio of de tele-,
visie gegaan? Daar kun je goud •-
verdienen!"
de.
sch
•ten
;kai
kia]
!De'
kaï
gf£
pia
aar
stoi
MAASSLUIS (01899) Sociaal Werk
Gemeente
Stadhuis, Koningshoek 93050:
afdelingen Secretarie, Sociale
Dienst, Centrale Boekhouding
Gemeentewerken,
VVV/Voorlichting (19111).
Politie, Westlandseweg 1
(13444),
Gemeentelijk Woningbe
drijf, P. J. Troelstraweg 6
(181U. afd. onderhoud 20855).
Gemeentebedrijven: Haven
straat 2 (17500. storingen
12117).
Cultuur
Culturele Raad Maassluis,
secretarie-
Ontmoetingscentrum Ko
ningshof, Uiverlaan 20
(11430).
Gemeentemuseum. Zuiddijk
16 (13813).
OJC, Lange Boonestraat 33
(17647).
Bibiotheek, Uiverlaan 18
(14331).
Zwembad Dol-fijn, Sportiaan
8 (12876).
Sporthal Olympia, Rozenlaan
2 (13994).
Wijkverenigingen
Stichting Samenlevingsop
bouw Maassluis, secr. Fena-
coliuslaan 27 (10054).
Dijkpolder, secr. Olmendal
146 (17583).
Taanschuur. secr. Piet Hein-
straat 7.
Sluis polder West, secr. Mo-
zartlaan 84 (20868).
Sluispolder Oost, secr. Jong
kindstraat 8b.
De Flat. secr. Postbus 207,
Steendijkpolder, secr. Du-
nantdreef 37 (16054)
Wijkvereniging 't Hoofd,
Burgemeester v.d. Lelykade 7
zwart.
De Ark. Rembranddaan 2
(18392).
RK Gemeenschapshuis Pe
trus Kockstraat 2 (18356).
Sociaal Consulent, dinsdag
14-15 uur in De Vloot, De
Vloot 72; dinsdag 15.30-16,30
uur in De Vliet, Arthur van
Schend eist raat 25; verder van
9-12 uur Gemeentelijke Socia
le Dienst (12700).
Opbouwwerker Gerard Hee-
sen, Gildehuisje Zuiddijk 11
(15003).
Dienstencentrum De Vloot,
De Vloot 72 (11144).
Dienstencentrum De Vliet,
Arthur van Schendelstraat 25
(15000).
Maatschappelijk Werk, Ge
zinsverzorging, Bejaarden
zorg, Veerstraat 13 (14499).
Rechtswinkel, postbus 170
(12514) (sociale dienst).
Ziekenhuizen
Oude en Nieuwe Gasthuis:
tel. 612121 bezoekuren ma t/m
vrijdag: 14.30-15.00 uur, zater
dag en zondag: 14.00-15.00 uur,
dagelijks 18.45-19.45 uur;
Kraamafdeling: als boven, 's
Avonds alleen voor echtgeno
ten. Kinderafdeling dagelijks
10.00-12.30 uur en 15.00-19.00
uur. I.C.-C.C.U. dagelijks
14.30-15.00 uur en 18.45-19.15
uur. Patièntenverkeer tel.
613131.
Bethel ziekenhuis. tel.
569340, dagelijks van 14.30-15
uur en van 18.45-19.45 uur. Af
wijkend voor I.C. 14.30-15 uur
en 19-19.30 uur. Kinderafde
ling van 9 tot 19.00 uur. (in
weekeinden ook bezoek van
broers en zusjes toegestaan.
Kraamafd. 16-17 uur en 19-20
uur. Vaders van 10-21,30 uur.
Patiëntenverkeer tel. 613131.
De Bieslandhof, Stichting
Verpleeghuis Delft, bezoektij
den van 10.00-22.00 uur.
Het SL Joris gas thuis. St. Jo-
risweg 2, teL 120272, bezoektij
den binnen- en buitenafdeling,
di van 13.00-14.00 uur. wo van
19.00-20.00 uur, do 13-14 uur
en vrij van 19-20 uur, za en zo
van 13.30-15.00 uur.
Vlaardingen, 3444.44.
Schiedam. 264666.
Maassluis, 13333.
Maasland, 01745 - 4340.
Hoek van Holland, 2133.
Schiedam, 735544.
Vlaardingen, 343333,
Maassluis, 010 - 292929.
Maasland. 16200.
Hoek van Holland, 2345.
Maassluis. 010-333300.
Vlaardingen, 333300.
Schiedam, 333300.
Maasland, 12039 en 12035,
Hoek van Holland, 2133.
Vlaardingen De eerste be
woners van de nieuwbouw aan
de Vetteoordsekade en het La
moenterrein krijgen vrijdag de
sleutel van hun huis uitge
reikt. De eerste nieuwbouw in
het oude gedeelte van de VOP,
en dat is reden voor een fees
tje. Er is gelegenheid om met
een hapje en een drankje in de
hand een paar van die nieuwe
huizen te gaan bekijken. De
bouw heeft negen maanden
geduurd. De bewoners krijgen
de sleutel om vier uur 's mid-
D O E-H ET-ZELF
PARKETSCHUURDERS, kao-
go's. compressoren, kettingza
gen, behangstomersetc. huur U
bij Gems. Boerhaavelaan 27,
Schiedam, 010-373688.
0NDERH0UD EN
REPARATIE
Voor het LEVEREN. SCHOON-
MAKEN EN REPAREREN van
uw geisers naar Smederij Daub,
Callanburgstr. 80. Vlaardingen,
Tel. 34.30.96.
EXCLUSIEVE
MAATKLEDING EN
CONFECTIE
WOLCKEN&ZN-
100 jaar
maat kleermakers
In onze etalages sleeds
speciale aanbiedingen
flotterdemtedijk 403a
Schiedam
Telefoon 010-268104
0
Hierbij vervuiler wtj de droeve plicht u mede te de
len, dat na een langdurige ziekte op 15 december
1981 op 52-jarige leeftijd uit ons korps is weggeno
men. onze collega
WILLEM ZONNEVELD
Onze diepe deelneming betuigen wij aan zijn echt
genote, kinderen en overige familieleden.
Mogen zij allen de kracht vinden dit rware verlies te
dragen.
Namens het korps,
de Commissaris van de
gemeentepolitie Vlaardingen
15 december 1981
I!
Een echte pers voor tedere smaak en elke beurs.
Boezemweg 136 Freenckspiaats 9 Ruoenspiein 1?
Roitef&im H.iiegersoerg Schiedam
Tet OIO-140619 Tet 010-187700 Tel 010-26197
Geor>end- di t/m ea 800-1800 uur Koopavonden tot 21 00 uur
Familieberichten kunnen dagelijks tot 8,30 uur
's-morgens worden aangeboden.
Van aanlevering na genoemde tijdstippen kan
plaatsing NIET worden gegarandeerd
slu
hot
aid
der
die
vei
Vo<
zin
gc\
fra
slu
var
kar
stel
P".
die
wa,
das
geh
wei
hoe
dit
hui
vee
der
in
kec
zitt
lid
sch
Vla
der.
beu
ont'
de
pan
nen
brui
sleu
Uit
kees
ve.
tv>e<
de l
derr
brui
vals
De'
eens
die
pers
mee
heef
