14
ROTTERDAM]
Toevloed van
buitenlanders
loopt sterk
terug
Positief advies
verbouwing Eudokia
CDA en SGP: Rijnmond
wil vrijheid van
onderwijs aantasten
PLEIN
Zestienhoven moet
de wereld uit
Rotterdam nu onder de 570.000
inwoners
Haast met
verbreden
Van Brienen-
oordbrug
Dienst
verlening
recherche
loopt terug
Weer nieuwe
tv-stichting
Raad voor de Volksgezondheid:
Rotterdams Nieuwsblad
dinsdag
26 januari 1982
s g W y rv j v r y ,'.^V A ■/- '""jT X v*' i fM 'f si i
Angst regeert oer-
Rotterdams bedrijf
Rotterdam In de onzekere ja
ren vóór de Tweede Wereldoorlog
was Stokvis synoniem voor vast
werk. Een gevleugelde kreet in
Rotterdam was toen: „Bij de
spoorwegen en Stokvis heb je ze
kerheid. Je verdient er niet veel;
maar je zit er veilig".
Het bedrijf, in 1844 opgericht door Rap
hael) S(arnuel) Stokvis, had zich ook in
slechte tijden zo solide getoond dat er vol
doende garanties waren voor een vaste
baan. Het personeelsbestand werd als 't
ware door families opgebouwd; van vader
op zoon; zoals gedurende vele jaren ook de
traditie in de scheepsbouw was.
De Handelsonderneming
R.S.Stokvis Zonen NV, in
„Den Hang" gestart met En
gelse ijzerwaren en kachelor
namenten, heeft tot op de
dag van vandaag altijd een
schitterende reputatie gehad.
Niet alleen in Rotterdam,
maar ook in de rest van Ne
derland en zelfs ver over de
grenzen. Maar de zekerheid
is weg. Anno 1982 overheerst
de angst over het voortbe
staan van de 33 Stokvis-be
drijven.
De werkgelegenheid van
zo'n tweeduizend medewer
kers, waarvan 1250 in Ne
derland, staat op het spel.
Een vertrouwde naam, die in
de laatste decennia vooral
bekendheid kreeg door de
Solex-bromfietsen (waarvan
er meer dan een miljoen zijn
verkocht), de Erres-radio's
en televisies, de Fasto-gei-
Het
voormalige
Stokvispand
aan de
Westzeedijk
door
Ger Bestebreurtje
sers, de Austin-automobielen
en de Bahco-gereedschappen,
dreigt te verdwijnen.
Op het hoofdkantoor aan de
Slaak regeert momênteel de
chaos. „Onvoorstelbaar, dat
zó'n onderneming die nog
steeds een sterke kern en
een kapitaal aan vakkennis
heeft, gedoemd lijkt te ster
ven", is daar een begrijpelij
ke reactie. „Er móeten ge
woon genoeg kopers te vin
den zijn".
Een woordvoerder: „Het pro
bleem bij ons is natuurlijk,
dat wij een kapitaalintensief
bedrijf zijn. Wat wij vandaag
inslaan, kunnen we vaak
volgend jaar pas verkopen.
Wij moeten anticiperen op de
markt en grote voorraden
aanleggen. Dat kost geld".
Mede om die reden zocht de
laatste Stokvis, dr.H.J, (nu
woonachtig in Genève), in
het begin van de zeventiger
jaren naar meer financiële
armslag. De omzet bedroeg
toen al zo'n zevenhonderd
miljoen gulden, tegen één
miljoen honderd jaar eerder,
wat toen overigens óók een
fors bedrag betekende.
Stokvis vond medio 1972 een
koper: het in die periode gre
tige OGEM, een goed be
kendstaand bouwbedrijf, dat
weinig kaas had gegeten van
voorraadhoudende techni
sche groothandel.
Er vonden meteen reorgani
saties plaats. Al heel snel
moesten er honderd arbeids
plaatsen verdwijnen en er
vond een ingrijpende verhui
zing plaats. R.S. Stokvis ver
dween van. de Westzeedijk
hoek Heiman Dullaertplein,
waar het sinds 1909 had ver
toefd, naar de Slaak. Een
plek waar geen enkele Rot-
Rotterdam Aan de grote toevloed van buitenlanders naar
Rotterdam lijkt een einde te komen. Het aantal buitenlan
ders, dat zich in Rotterdam vestigde, is in 1981 spectaculair
teruggelopen met bijna zestig procent. Het gevolg was, dat
het totaal aantal inwoners van Rotterdam weer een duidelijk
dalende lijn vertoonde na een periode van twee jaar, waarin
de stad weinig inwoners verloor. Per 1 januari telt de Maas
stad nog maar 568.400 inwoners tegen 576.329 het jaar ervoor.
Raphael Samuel Stokvis, de oprichter, die leefde van 1807
tbt 1884
terdammer ooit aan heeft
kunnen wennen.
Maar nu, tien jaar na die
overplaatsing, hoopt toch ie
dereen dat Stokvis daar als
een vesting overeind blijft.
Omdat RS uit de Maasstad
niet is weg te denken.
Oorzaak van het teruglopend
aantal buitenlanders, dat zich
in Rotterdam vestigt, is vooral
de visumplicht, die eind 1980
is ingesteld voor Surinamers
en Turken. Vestigden zich van
januari tot en met november
1980 nog 2776 Surinamers in
Rotterdam Sinds de politie
een deel van het wagenpark
niet meer kan gebruiken, om
dat de benzine niet meer be
taald kon worden, is de servi
ceverlening van de recherche
aan het publiek minder ge
worden.
„Vooral bij de recherche is het
voelbaar Bij noodsituaties is
het som» moeilijk om uit te
rukken, omdat er geen ver
voer is. Ook gaat de recherche
minder snel ergens naartoe en
moeten de benadeelden naar
het bureau komen om aangifte
te doen", liet plaatsvervan
gend hoofdcommissaris S3.
Methorst de leden van de poli-
Rotterdam CDA en SGP vrezen, dat
Rijnmond de vrijheid van onderwijs wil
aantasten. In de notitie over het
buitengewoon onderwijs in Rijnmond komt
het bijzonder onderwijs er af als een
complicerende factor, die als lastig en
vervelend wordt ervaren.
Zowel woordvoerder
G.Olden beu ving van het
CDA als SGP-er J.A.
Rozendaal wraakten vooral
de zinsnede uit het rapport,
dat „de spreiding van het
buitengewoon onderwijs
tegemoe; dien te komen
aan de
levens besc ho u wel ij ke
identiteit van de leerlingen,
voor zover daarmee geen
ernstige afbreuk wordt
fed aan aan optimale
ereikbaarbeid en
samenhang met andere
voorzieningen". Volgens de
heer Oldenbeuving maakt
Rijnmond daarmee de
levensbeschouwelijke
grondslag ondergeschikt
aan de spreiding.
Het PvdA-raadslid L.Tigges
vond een optimaal
voorzieningenniveau voor
het buitengewoon
onderwijs van het grootste
belang voor kinderen, die
in het gewoon lager
onderwijs niet aan bod
kunnen komen.
Handhaving van het
bestaande niveau is volgens
hem gezien de terugloop
van het aantal leerlingen op
zijn minst nodig.
Bevoegdheden
De heer Tigges wees erop,
dat Rijnmond feitelijk geen
bevoegdheden heeft bij
sanering en fusies in het
buitengewoon onderwijs.
Alleen bij uitbreiding van
de voorzieningen heeft
Rijnmond de bevoegdheid
bestemmingsplannen grof
op ruïmtereservering voor
deze soort onderwijs te
toetsen. Het VVD-raadslid
H.H. Poortman zag de taak
van Rijnmond beperkt tot
coördinatie.
Volgens gecommitteerde
A.G. Kloots moet Rijnmond
zorgvuldig manoeuvreren
In het spanningsveld tussen
levensbeschouwelijke en
onderwijstechnische
belangen bij de spreiding
van het bijzonder
onderwijs. Gezien de
beperkte bevoegdheden
van Rijnmond zag hij in de
praktijk niet zoveel
problemen opdoemen. Goed
overleg achtte hij de
belangrijkste voorwaarde
om het uitgestippelde beleid
gestalte te geven.
Rotterdam, in dezelfde periode
in het afgelopen jaar waren
het er nog maar 635. Het aan
tal Turken, dat naar de stad
kwam, liep terug van 1932
naar 933.
Ook het aantal buitenlanders
uit de Antillen, Marokko en de
Kaapverdische eilanden, dat
zich in Rotterdam heeft geves
tigd, is in 1981 teruggelopen.
De teruggang was hier minder
spectaculair, maar bedroeg
toch zo'n twintig procent. Van
januari tot en met november
1980 hadden zich 6580 buiten
landers in de Maasstad geves
tigd en in dezelfde periode in
1981 3087.
Leegloop
Door het terpglopen van het
aantal buitenlanders, dat zich
in Rotterdam vestigt, is de lee
gloop van de stad weer fors
toegenomen. Telde Rotterdam
op 1 januari 1976 nog 614.770
inwoners, nu zijn het er 46.370
minder. In die periode ver
trokken er uit Rotterdam
63.770 Nederlandse inwoners
meer dan er zich vestigden.
Daartegenover stond echter
een toevloed van 23.600 bui
tenlanders.
Den Haag Er zal haast wor
den gemaakt met de verbre
ding van de Van Brienenoord-
brug voor het plaatselijke ver
keer. Dat zegde gisteren mi
nister Zeevalking (verkeer en
waterstaat) toe tijdens de be
handeling van de begroting
van het rijkswegenfonds. Het
overleg met Rotterdam over
hoe de zaak moet worden aan
gepakt is echter nog gaande.
Zeevalking wees erop dat
„vertragingen in werken door
gaans vaak terecht wor
den veroorzaakt door andere
instanties dan rijkswaterstaat".
De minister sloeg alle hoop op
een hogere bijdrage van het
rijk in de onkosten van de Kil-
tunnel bij Dordt de bodem in.
Wel wil hij, op voorstel van
SGP-er Van Rossum, bekijken
of er een groter verkeersaan
bod door de tunnel kan wor
den geleid door aansluiting
van de Dordtse rondweg op de
A 15 en A16.
Welbeschouwd is het be
stieren van het openbaar
lichaam Rijnmond hele
maal niet zo moeilijk. Als
je er maar van uitgaat,
dat eenvoud het kenmerk
van het ware is, kan je
weinig gebeuren. Je geeft
op een lastige vraag een
antwoord dat zo simpel is,
dat de vragensteller het
hart niet heeft om er over
door te vragen.
Zaterdag hebt u op deze
plek al kunnen lezen over
de Adviesraad Openbaar
Vervoer, die Rijnmond
naar de gemeenten en ver
voersbedrijven 'gezicht'
moet geven. Tot in hoog
ste instantie de Rijn-
mondraad gaat 'het Vaste
land' het vervoersbeleid
bepalen. Daaraan dienen
alle partijen gemeenten
en vervoersbedrijven
zich te houden, 'tenzij an
dere zwaarwichtige rede
nen nopen van het oordeel
van de Rijnmondraad af
te wijken', zo staat er in
de overeenkomst. Hoe
zwaar is zwaarwichtig en
wie stelt zwaarte en ge
wicht vast, zo vroegen we
ons af.
Het raadslid Goudriaan
van de VVD had deze
nooduitgang voor gemeen
ten en bedrijven ook ont
dekt en dus vroeg hij hoe
bindend de uitspraken
van de Rijnmondraad nu
eigenlijk zullen zijn. An
ders is de regeling, zo
sprak hij het Stadhuis
plein na. 'een zak lucht'.
Gecommitteerde drsJan
Laan (PvdA) kon de ver
ontruste liberaal met een
heel eenvoudig antwoord
geruststellen. 'Inderdaad
zit er een ontsnappings
mogelijkheid in de af
spraken', zo gaf hij toe,
'maar ik ben er van over
tuigd dat de RJjmnond-
raad verstandige beslui
ten zal nemen, die omdat
ze verstandig zijn zonder
meer zullen worden uitge
voerd'.
Zo simpel is dat. Je kunt
als lid van de Rijnmond
raad nu eenmaal niet de
vrees uitspreken, dat je ei
gen besluiten weieens on
verstandig kunnen zijn.
Dus was dit antwoord
voor de heer Goudriaan
afdoende.
De Rijnmondraad laat
zich nu eenmaal gemak
kelijk inpakken. Neein de
wijze, waarop Laan de
raad op de hoogte houdt
van zijn activiteiten ter
overheveling van de
werkzaamheden van de
luchthaven Zestienhoven
naar Schiphol. Bij de in
terpellatie Van Meetelen
eind oktoberbeloofde
hij de heer Barendregt
(SGP) dat hij de raad van
de stand van zaken op de
hoogte zou houden. Hij
deed dat dan per hrief
van het dagelijks bestuur
aan de raad van donder
dag jl. Zelden zal de raad
een zo niets zeggende
brief in de bus hebben ge
kregen. Zonde van de por-
tikosten.
Er wordt gemeld, dat er
heel wat gesprekken zijn
of zullen worden gevoerd.
Dat wisten we natuurlijk
al. Er wordt bericht, dat
Schiphol 'de grote lucht
vaart' er best bij kan heb
ben. Ook dat wisten we
aL Schiphol zou wel gek
zijn voor de krenten uit
de pap te bedanken. Voor
de 75.000 vliegbewegingen
van de kleine luchtvaart
lijkt op andere vliegvel
den voldoende capaciteit
voorhanden. Geen verras
sing. Er staat niets con
creets in de brief. Of het
zou moeten zijn; 'De rond
vluchten vanaf Zestienho
ven zullen bij sluiting
van dit vliegveld verdwij
nen'. Hoe kom je er op.
In de brief wordt ,wel
moeilijk gedaan over bet
aantal arbeidsplaatsen op
Zestienhoven. Voor het
eerst klinkt er enige be
trokkenheid bij dat pro
bleem in de woorden van
het dagelijks bestuur van
Rijnmond door. Geconsta
teerd wordt, dat de direc
teur van de luchthaven
tot een hoger aantal werk
nemers komt dan uit de
gegevens in het bedrijven-
en instellin genre gis ter
blijkt 'Er bestaat twijfel
over het juiste aantal'.
Alsof de problemen met
minimaal 600 betrokke
nen gemakkelijker zijn
op te lossen dan mei
maximaal 900 werkne
mers.
'Maar zoveel is zeker, de
sluiting van Zestienhoven
betekent de opheffing van
een zeker aantal arbeids
plaatsen', aldus de brief.
En dan: 'De gevolgen voor
de huidige werknemers
behoeven minder desa
streus te zijn. Maar dat is
een constatering die niets
afdoet aan de ernst van
het verlies aan arbeids
plaatsen'.
Waarom zijn die gevolgen
voor de huidige werkne
mers minder desastreus?
Heeft Rijnmond een
werkgelegenheidsplan?
Werkt^ Rijnmond aan her
plaatsing? Als men meent
de werknemers te kunnen
geruststellen, wil je toeh
wel weten waarop zo'n
uitspraak steunt.
door
Koos de Gast
Anders vervalt men in
een discussietechniek,
zoals wethouder Mentink
onlangs bij een radioge
sprek op Zestienhoven
toepaste. 'Rotterdam
heeft ervaring in het af
bouwen van werkgelegen
heid', zo zei hij toen. 'Dat
hebben we bij de sluiting
van het slachthuis ge
toond'. 't Klinkt inder
daad geruststellend. Maar
door de 'operatie slacht
huis' kwamen wel 300
man op straat te staan.
Met een regeling, dat wel.
Maar of dat minder desa
streus is
De achtergrond van deze
nietzeggendheid is overi
gens verklaarbaar. Achter
de schermen werkt ge
committeerde Laan aan
een compromis, waarmee
de PvdA genoegen kan
nemen en de VVD en het
CDA na hun harde uit
spraken ten gunste van de
regionale luchthaven niet
al te zeer 'afgaan'. In zo'n
stadium moet je zo weinig
mogelijk zeggen. En dat
alles onder het motto: Zes
tienhoven moet letterlijk
en figuurlijk de wereld
uit Zestienhoven moet
niet weer vier jaar lang
het blok aan het politieke
been worden.
Door eerst de kwestie Zes
tienhoven af te handelen,
hebben alle partijen ko
mend jaar na de verkie
zing de handen vrij om
over de samenstelling van
een nieuw dagelijks be
stuur te kunnen onder
handelen.
Zeshonderd arbeidsplaat
sen op Zestieuhoven drei
gen zo de inzet te worden
tegen zes arbeidsplaatsen
in het dagelijks bestuur
van Rijnmond....
Rotterdam Woensdagavond
wordt de Pieter Caland TV-
stïchting opgericht in Studio
'54 aan de Hartmanstraat. De
stichting stelt zich ten doel op
commerciële basis televisie
uitzendingen te verzorgen
voor Rotterdam en omgeving.
De nieuwe omroep wil samen
werken met de Rotterdamse
piraten, die enkele maanden
geleden met uitzenden moes
ten stoppen, cmdat de gemeen
te het kabelnet afsloot na af
loop van de officiële omroep
programma's. Dat het een se
rieuze zaak blijkt uit deze op
merking van een woordvoer
der „Een hoofdinspecteur van
politie wordt onze penning
meester."
Rotterdam De Provinciale Raad voor de
Volksgezondheid heeft Gedeputeerde Staten
geadviseerd de verbouwing van de eerste eta
ge van het Eudokia-ziekenhuis goed te keu
ren. De Raad vindt de verbouwing zo urgent,
dat zij het advies heeft gegeven, voordat het
regio-onderzoek is afgerond.
De poliklinische operatie
kamers zijn te groot en
liggen te centraal. De
gipskamer ?s te groot. Er
is één polikiimekruimte te
weinig. Voor EHBO-ver-
richtingen is geen plaats.
De polikliniekassistenten
hebben onvoldoende wer
kruimte.
Het door de Raad goedge
keurde plan behelst de
volledige herinrichting
van de eerste etage. Er
wordt een centrale wacht
kamer gecreëerd met vol
doende werkruimte voor
Op de eerste verdieping
van het uit 1893 stammen
de gebouw bevinden zich
de poliklinieken voor chi
rurgie, orthopedie, urolo
gie, maag- en darmziekten
en plastische chirurgie,
twee poliklinische opera
tiekamers, de gipskamer
en functie-onderzoek
ruimten. De oppervlakte
is te klein en bovendien
niet functioneel inge
deeld.
Er is onvoldoende wacht
ruimte beschikbaar. Een
uitslaapkamer ontbreekt.
de polikliniekassistenten.
Enkele van de huidige po
liklinieken worden
verbouwd tot operatieka
mers, terwijl op de plaats
van de huidige operatie
kamers poliklinieken
worden ingericht. De op
pervlakte van de eerste
verdieping wordt met on
geveer tachtig vierkante
meter uitgebreid.
De Raad plaats wel een
vraagteken bij de hoge
kosten van de verbou
wing: 1,7 miljoen gulden,
omdat de nieuwe voorzie
ningen maar tijdelijk zijn.
Het is de bedoeling dat
Eudokia in de toekomst
verhuist naar Capelle aan
den IJssel. Men vindt ech
ter dat het College voor
Ziekenhuisvoorzieningen
de financiële aspecten
moet beoordelen.
