ROTTERDAM
18
Vijftig eeuwen geleden dronken
Egyptenaren al een borrel
Brünoll
Marinierskapel: Plan
voor grammofoonpla ten
GRAAG GEDAAN.
[bon
imiDGES
Regeren en
een beetje
relativeren
Tentoonstelling over drugs
'Niet
bezuinigen
op toneel'
Rotterdams Nieuwsblad
donderdag
II februari 1932
Rotterdam Dat druggebruik geen
zaak van vandaag of gisteren is, vaLt tot
20 juni in het Rotterdamse museum voor
land- en volkenkunde aan de Willems-
kade te aanschouwen. De samenstellers
van de tentoonstelling 'Kruiden van He
mel en Hel' hebben zich niet beperkt tot
de in onze cultuur bekende illegale
drugs, zoals bijvoorbeeld heroïne. Onder
het motto, Vijfduizend jaar druggebruik'
worden de verschillende roesmiddelen
over de gehele wereld onder de loep ge
nomen.
De mens heeft kennelijk be
hoefte aan drugs, gezien de
vele soorten, die in bijna alle
landen van de wereld voorko-
men. Ook de vindingrijkheid,
waarmee de mens drugs be
reidt en gebruikt, is indruk
wekkend.
De hallucinerende middelen
van de indianen, de opium, die
wij in China introduceerden,
maar ook geneesmiddelen,
koffie, thee, tabak en alcohol
passeren de revue. Het is voor
al interessant om te vernemen
hoe onze maatschappij in de
loop der eeuwen op deze nu
dagelijks gebruikte drugs rea
geerde, toen de verschillende
compagnién ze uit verre onbe
kende streken begonnen in te
voeren.
Koffie was bijvooorbeeld zeer
omstreden en thee leidde in
Engeland bijna tot een burger
oorlog. Mensen hebben de
doodstraf gekregen omdat zij
zich met thee en koffie inlie
ten. Niet omdat het middel zo
gevaarlijk was, maar omdat de
mensen in de speciale theehui
zen te veel nadachten over po
litieke zaken.
Maar de mentaliteit blijkt de
afgelopen eeuwen niet veel
veranderd. De tegenwoordig
dagelijks gebruikte middelen
zijn in de loop der tijd legaal
geworden, omdat de winst
zwaarder woog, dan politieke,
morele of medische bezwaren.
Ook de softdrug 'marihuana'
Protest van
gezelscha ippen
Rotterdam Vijf toneelgezel
schappen hebben een pamflet
gestuurd aan 'het hooggeëerd
publiek' waarin wordt gepro
testeerd tegen de voorgeno
men bezuinigingen. Het schrij
ven is ook op het gemeente
huis ontvangen en bij de stuk
ken gevoegd, zodat het behan
deld zal worden in de commis
sie kunstzaken.
Ondertekenaars Franz Marij-
nen, namens het RQ Theater,
Ruud Spoel (Diskus), Ben
Hurkmans (F Akt), Gert Tim-
mers (Onafhankelijk Toneel)
en Cis van Helmond (Initiatief
Theater-8ö) formuleren de eis:
„Geen bezuiniging op het tota
le theateraanbod in Rotter
dam".
Dankzij en niet ondanks alle
artstieke verschillen hebben
de theatergroepen in Rotter
dam die onder de Toneelraac
ressorteren besloten gezamen
lijk een scherp protest aan te
tekenen tegen de voorgeno
men bezuinigingsplannen van
de gemeente Rotterdam, zo
stellen zij en er wordt in het
pamflet op gewezen dat sinds
de oprichting van de Toneel-
raad in 1972, op één eenmalige
structurele verhoging na, nog
steeds hetzelfde bedrag aan to
neel wordt besteed als voor de
stichting Nieuw Rotterdams
Toneel beschikbaar was. In
plaats van één repertoiregezel
schap is er nu een uitgebreid
en gedifferentieerd theate
raanbod inclusief een repertoi
re-gezelschap voor praktisch
hetzelfde geld.
Onder het motto 'Alles van
waarde is weerloos', een dicht
regel van Lucebert die in lich
tende letters op het gebouw
van een verzekeringsmaat-
chappij aan de Blaak staat ge
schreven, stellen de onderte
kenaars dat Rotterdam zich,
als één van de drie grote ste
den in Nederland, niet kan
onttrekken aan haar verant
woordelijkheid. „Men kan
zich niet in een bloeiend cultu
reel leven blijven verheugen
wanneer men doorgaat zoveel
te verwachten van zo weinig
geld."
In de bezuigingsvoorstellen
van déToneelraad wordt al
leen Diskus hard getroffen:
het pamflet is dan ook behalve
een protest tegen bezuiniging
op theater-gebied, een verkla
ring van solidariteit met Dis
kus.
ADVERTENTIE
Elegant of sportief,
modern of klassiek,
kostbaar of'voordelig
u hebt bet voor het
kiezen
Oude Binnenweg zs ROTTERDAM
s. Tel Of0-116615
(een hennepproduct) blijkt in
Nederland niet zo nieuw als
we in de zestiger jaren dach
ten. De vroegere 'heksen'
smeerden zichzelf al in met
hennepzalf.
Uit de expositie blijkt ook, dat
vooral in gebieden waarin
onze westerse normen en ze
den heersen, drugs een pro
bleem vormen. In andere cul
turen. is de sociale controle
door
Dirk Mellema
groter en staan de rituelen
rond druggebruik zo vast, dal
verslaving nauwelijks voor
komt. Opmerkelijk is de wijde
verspreiding van alcohol. Vijf
duizend jaar geleden bleken de
Egyptenaren al niet vies van
een borrel.
De drugs zelf worden maar
mondjesmaat tentoongesteld.
De voorwerpen waarmee ze
worden gemaakt en gebruikt,
variërend van een vloeitje tol
mooi gegraveerde pijpen en
potten, zijn uitgebreid te zien.
Twee etages in het museum
staan vol met prachtige en
vaak inheemse gebruiksvoor
werpen. Vooral de hallucine
rende middelen bij de india
nen en Oosterse volkeren
schijnen de creativiteit te be
vorderen.
Voor wie een wat ruimere kijk
op drugs wil krijgen is de ten
toonstelling bijzonder geschikt
Een suppoost: „We krijgen bi;
deze tentoonstelling een ander
soort publiek binnen. Ouderen
laten hun jonge kinderen ken
nelijk thuis, maar tieners en
twintigers komen daarentegen
veel meer dan anders. De laat
ste weken krijgen we ook
complete schoolklassen over
de vloer".
Ofi -
In Egypte worden
nog regelmatig
opgravingen gedaan,
waarbij potten en
pijpen worden
gevonden. De oude
Egyptenaren
bewaarden hun borrel
in de potten
Rotterdam Niet alleen de
komende tournee naar de Ver
enigde Staten vloeit voor De
Marinierskapel voort uit de
manifestatie 'Nederland-Ame-
rika' (200 jaar Diplomatiek
Verdrag). Ook een van de
twee grammofoonplaten, die
binnenkort worden opgeno
men, is aan die herdenking ge
wijd. Een tweede plaat wordt
geheel gevuld met concertmu
ziek. Beide platen worden op
genomen in de Prinsekerk en
uitgebracht door Phonogram.
En daarmee lijkt de Mariniers-
kapel nog niet te zijn 'uitge
draaid'. Volgend jaar (seizoen
1983/1984) maakt de kapel een
plaat volledig gewijd aan het
oeuvre van de componist
Willy Schootemeijer en wordt
er een lp volgespeeld met ma-
rine-dienstsignalen en speciale
dïenstmarsen. Het plan om in
1983 te komen met een 'Vale-
riusproduktie', heeft eveneens
vaste vormen aangenomen.
Behalve de concertplaat (al
leen concertwerken, geen
marsen) is de produktie in
handen van jhr. mr.
J.G.Reuchlin, die al eerder
met succes het opnemen en
uitgeven van een aantal platen
van de Marinierskapel ter
hand nam. De nieuwe wordt
tussen half maart en half apnl
in de handel gebracht, want
daarna vertrekt het orkest
voor een grote tournée naar
Amerika. Op de plaat staan
werken die ook in Amerika
worden gespeeld (tenminste
twaalf concerten), en ten doel
hebben Nederlandse muziek
onder de a'andacht van de
Amerikanen te brengen. Van
daar dat het repertoire bestaat
uit muziek van componisten
en arrangeurs als Henk van
Lijnschoten, Jeff Penders,
Louis Andriessen, Malando en
Pi Scheffer.
Blaasmuziek
Dat betekent eigentijdse blaas
muziek zoals de 'Rhapsodie
from the low Countries' en
amusementsmuziek in de sfeer
van 'Mambo Timbals', bekend
van de vele concerten die het
orkest in De Doelen gaf. De
andere kant van de lp staat
vol met Amerikaans repertoir
en is op dezelfde leest ge
schoeid. Dus een mixture van
originele blaasmuziek, afge
wisseld met Amerikaanse
amusementsmuziek (Mari
nehymne in swingstyle) de
'Armenian Dancers' en een se
lectie uit 'American Pageant',
een hommage aan Amerika
gecomponeerd door Thorp
Knox.
Jhr. Reuchlin produceerde al
eerder platen, zowel onder het
label van Phonogram als on
der eigen label en financierde
het geheel in eerste instantie
uit eigen middelen. Dit keer is
voor de combinatie Reuchlin
en Phonogram (Job Maarse)
gekozen, waardoor onder meer
het financiële risico wordt ge-
door Gerard
van den Heuvel
splitst. Een risico dat, gezien
de te verwachten belangstel
ling, nogal beperkt is. Voor
wat betreft het Nederlandse
repertoire produceerde Reuch
lin tot nu toe zes platen, waar
van vier met de Marinierska
pel en twee met de Kon. Mili
taire Kapel.
Commercie
Volgens Reuchlin is er voor
dit repertoire veel belangstel
ling. Hii financiert de produc
ties uit hobby, maar veel is hij
er nog niet aan te kort geko
men. „De doorsnee productie
vergt ongeveer een investe
ring van 40.000 gulden. De ge
middelde verkoopprijs be
draagt 20 gulden, zodat ik bij
een verkoop van 2000 stuks in
ieder geval quitte speel", re
kent hij voor. Voor wat hem
betreft gaat het niet om een
commercieel project, als wel
een groot publiek bekend ma
ken met militaire muziek.
Dat dit keer de nummers van
de plaat in Amerika zullen
worden gespeeld is een plezie
rige bijkomstigheid. De Mari
nierskapel heeft wat dat be
treft nogal wat ijzers in het
vuur, want er komen tenmin
ste veertien nummers op de lp,
die in maart in de Prinsekerk
in Rotterdam wordt opgeno
men. „De akoestiek in de
Prinsekerk beantwoordt volle
dig aan de wensen van het or
kest. Daar krijgt het zijn na
tuurlijke klank", ligt dirigent
Jaap Koops de lokatiekeuze
toe.
Producer Reuchlin is er van
overtuigd dat er voor zijn pro
ducties een duidelijke markt
is. „Zowel van die Amerika-als
de Schootemeijerplaat ver
wacht ik gewoon een goed
verkoopresultaat." Naast de
produktie van Nederlandse
militaire marsen heeft Reuch
lin zich eveneens geworpen op
het Franse, Belgische en Duit
se repertoire. Verder marsen
uit Amerika, Engeland, Polen
en Rusland. Kortom, wie zijn
of haar discotheek wil aanvul
len of uitbreiden met wereld
wijde militaire muziek, kan
voor rond de 25 gulden in de
winkel, bij de Marinierskapel
en jonkheer Reuchlin terecht.
Regeren is vooruitzien.
Maar hoever kun je voor
uitkijken? Die vraag is
actueel, nu de politieke
partijen weer druk in de
weer zijn met het maken
van de verkiezingspro
gramma's voor de staten
verkiezing in maart en de
Rijnmond- en gemeente
raadsverkiezing in juni.
De plannen staan bol van
de goede voornemens.
Maar men komt er nooit
eens een lijstje in tegen
van de zaken, die de afge
lopen jaren anders zijn
verlopen, dan men zich
had voorgesteld.
Dat is jammer, want de
les zou kunnen zijn dat
veel van wat als een hei
lig ideaal wordt gepresen
teerd na een reeks van ja
ren door andere ontwik
kelingen en een ander be
leid wordt achterhaald.
Neem de aanleg van de
Rotterdamse metro. Laat
er geen misverstand over
bestaan, dat onze stad een
lot uit de loterij heeft ge
trokken in de jaren vijf
tig bestuurders te hebben
gehad, die de bouw van
een metrolijn aandurfden.
Vandaag de dag zou een
dergelijk besluit er nooit
meer doorkomen. De oost-
westlijn is buiten het
stadsgebied al gedevalu
eerd tot een sneltram. Als
men nu het besluit nog
had moeten nemen zou de
conclusie wel eens geweest
kunnen zijn, dat Rotter
dam geen metrolijn nodig
heeft.
Want wat is er in twintig
jaar allemaal niet veran
derd in de opvattingen
over de toekomst van de
stad. Toen de gemeente
raad tot de aanleg van de
metrolijn besloot paste
dat in de visie, die men op
de binnenstad had. De
Rotterdamse city zou een
metropolitain karakter
krijgen, centrum voor de
zuidelijke randstad. Elk
bebouwbaar terrein werd
opengehouden voor het
oprichten van kantoor
panden en bedrijfsgebou
wen. Het aantal arbeids
plaatsen in het centrum
zou nog met honderddui
zend kunnen groeien. En
dat toenemende woon
werkverkeer rechtvaar
digde de aanleg van de
metrolijn.
De visie op de stedebouw-
kundige ontwikkeling
ging nog in de richting
van de vingerstad: smalle
in groen gevatte wijken
met in het hart de centra
le weg en de metrolijn.
Toen de metro er eenmaal
was heeft men die filoso
fie verlaten. Sinds 1974
wordt in flink tempo de
vrije ruimte in de stad
volgezet met woningen.
Even afgezien van het
feit, dat door de economi
sche crisis weinig bouw
plannen worden ontwik
keld, was het beleid ge
worden de bouw van kan
toorpanden in het cen
trum zoveel mogelijk te
remmen.
Met andere woorden: de
ombuiging van het stede-
bouwkundige beleid heeft
de metrolijn wel niet
overbodig, maar zeker
van minder belang ge
maakt. Het rendement is
beduidend lager dan men
zich in de prognoses van
de jaren '50 had voorge
steld.
Het verklaart ook, waar
om plannen voor nieuwe
metrolijnen onhaalbaar
zijn. Een nieuw stadsdeel
of het nu Zestienhoven
is of Smitshoekis veel
doeltreffender met bus
verbindingen te ontslui
ten. Dat geldt zelfs voor
Ommoord en Zevenkamp,
die over een paar jaar met
de sneltram zullen wor
den bediend. De bewoners
zijn er op gTond van de er
varing met de huidige
busverbindingen al ach
ter, dat deze buslijnen
mits voorzien van busba
nensnellere aansluitin
gen met het centrum van
Rotterdam (en zeker het
Centraal Station) zullen
geven dan de sneltram,
die een hele omweg via
Alexanderstad en Kralin
gen gaat maken.
Nu verouderen er niets zo
snel als politieke uit
gangspunten en visies op
de toekomst van de stad.
Acht jaar is Rotterdam
nu bezig zijn open stuk
ken in de city vol te bou
wen met woningen en het
autoverkeer terug te drin
gen, De slinger is bezig te
ver door te slaan. In de
nota 'Brood op de plank'
over de economische ont
wikkeling en de werk-
door
Koos de Gast
gelegenheid in Rotterdam
is de kentering in de oj>-
vattingen herkenbaar.
In de tijd, dat het Rotter
dam voor de wind ging,
dachten de toenmalige be
stuurders verdere econo
mische ontwikkeling wel
te kunnen inleveren in
ruil voor woningbouw.
Nu het tij keert wordt er
weer gepleit voor meer
ruimte voor het verkeer
en voor het reserveren
van de laatste open plek
ken voor kantoren en be
drijven.
Want wat in het groot
niet lukt met het spreiden
van bedrijven van het Wa
terweggebied naar bij
voorbeeld de Eemsmond,
lukt in het klein niet bin
nen gemeentegrenzen.
Men kan nog zo propage
ren de verdere groei aan
kantoorruimte in oost en
zuid te zoeken: de trek
van nieuwe vestigingen
hoe gering in getal ook op
dit momentblijft op de
city gericht,
In dezt maanden is men
bij Rijnmond druk bezig
met de herziening van het
streekplan en is bezig
Rotterdam zijn structuur
plan binnen de ruit aan te
passen. Terecht gebeurt
dat met grote ernst, maar
het kan geen kwaad er
enig gevoel voor relativi
teit in het werk te leggen.
Er zijn mensen die onze krant nog niet
lezen. Uw beste vriend oi vriendin M
misschien. Breng daar even f Waan,,
verandering in. Aches.-
Maak hem of haar abonnee. Zo gefikst I p,
o
Os^ocie;
en goed beloond! Want voor die kleine»
moeite krijgt u een telefoonklapper. °°aPlaafS:
K ■N-aam
Adres:,
I Postcode;
f Wo°«Pfa
TeJeioo,,:
