16
ROTTERDAM
Spreiding
migranten
zaak van lange adem
mm
PENTAX
li
Jl
Rotterdams Nieuwsblad
zaterdag
27 maart 1982
door Karin Kuijpers
foto's: Jaap Rozema
Rotterdam „Turken hebben
behoefte aan een vertrouvvcns-
figuur. Als ze in een nieuwe
wijk komen wonen hebben ze
iemand nodig die hen opvangt
en wegwijs maakt. En dan
moet je meer geduld opbren
gen dan voor een half uur kof
fie drinken," aldus Lïneke
Breman, aankomend maat
schappelijk werkster voor
Turkse gezinnen. Onderwerp
van gesprek: het spreid in gsbe-
leid-
Hoewel het eerste doel van het
experiment in Sehiebroek is
bereikt en vijftig migrantenge
zinnen zijn geplaatst, blijft
'verdere invulling van het
spreidingsbeleid van migran
ten hangen op geldgebrek.
Voorzieningen komen in veel
spreidingsgebieden niet van do
grond omdat geld ontbreekt,
met aJs gevolg dat de migrant
eerder geneigd is in zijn oude
wijk te blijven.
Besluit deze toch voor een
spreidingswijk. dan nog ver
loopt integratie moeizaam, niet
fn de laatste plaats door de
vaak starre houding van de
Nederlander. Aldus medewer
kers van een aantal projectbu
reaus, die verantwoordelijk
zijn voor de uitvoering van het
spreidingsbeleid.
Toch zijn ze niet pessimistisch-
In de meeste wijken vertoont
de plaatsing een stijgende lijn.
ïn Hoogvliet dreigt zelfs een
concentratie van migranten!
Een gesprek over de sprei -
dings wijken Sehiebroek en
Hoogvliet maakt duidelijk: 'De
migrant die in een spreidings-
gebied komt wonen is in ietiet
geval bereid met Nederlanders
te leven. Het zal echter nog
veel tijd en energie kosten,
voordat beide groepen in har
monie naast elkaar leven'.
Flatwoning
Hoogvliet heeft sinds 1980 on
geveer honderd Turkse gezin
nen geplaatst on rond acht
honderd Surinamcrs (momen
teel wonen er in Hoogvliet
dertienhonderd Surinamersl-
Daarmee scoort dit spreidings-
gebied het hoogst wat hot aan
tal plaatsingen betreft. Vol
gens wijkwelzijnscoörd i naior
Jan Maas is dit voornamelijk
te danken aan het hoge per
centage hoogbouw en de rela
tief hoge verhuisgraad. Recen
te cijfers heeft Maas niet. maar
uitgaande van cijfers uil 1979
is het landelijke verhuisper-
eentage 6.1 procent tegen 11,4
procent in Hoogvliet. In het
westelijk deel van Hoogvliet,
de zogenaamde oliebuurt, is
het percentage zelfs 23.
..Hoogvliet blijkt een geschikte
wijk voor mensen die net be
ginnen". aldus Jan Maas. „Als
ze kinderen willen, verruilen
ze vaak deze vrij kleine wo
ningen voor een eensgezins
woning elders. De flatwoning
is bij uitstek een doorstroom-
woning. Daardoor hebben, wij
het geluk gehad dat de plaat
sing van migranten vrij snel is
verlopen. Wel zitten we nu
met het punt of de migrant
ook lot die doorstroom gaat
behoren. Daar is nu een on
derzoek naar gaande."
Sehiebroek heeft in de begin
tijd van het experiment be
wust de voorkeur gegeven aan
tweede generatie buitenlan
ders om het fragiele experi
ment een kans van slagen te
geven. Immers, in Sehiebroek
was de spreidingsgedachte ge
boren.
De Interkerkelijke Werkgroep
Buitenlandse Arbeiders
(IWBA) wilde al in 1977 wat
doen aan de slechte huisves
ting van buitenlanders, met
name Surinaamse gezinnen. In
de oude wijken werd de cun-(
centratie van migrant en steeds-
groter en dat terwijl de stads
ver nieuw ingst re in nog goed in
gang gezet moest worden. Mi
granten waren immers het
sluitstuk van de woningtoewij
zing.
Portiek
Met Patrimoniums Wonings
tichting. op dat moment de
enige corporatie die geïnteres
seerd was iu deze problema
tiek. is de interkerkelijke
werkgroep in 1979 zich als eer
ste gaan afvragen waarom zo
weinig migranten in nieuwe
wijken gehuisvest werden. Om
dit in de toekomst wal meer te
stimuleren, ontstond het plan
om een modelwoning in een
nieuwe wijk in te rich ton.
..Want de migrant heeft be
hoefte aan tastbare informa
tie". zegt Lint-ke Breman. „Die
moet je niet in tramlijn vier
zetten om zo de omgeving eens
te verkennen. De mensen wil
len weten hoe zo'n portiek
eruit ziet. hoe groot de gasten
kamer is en hoeveel ruimtes J
de woning telt. Dat is tastbaar.
Die huurprijs heeft hij wol in
zijn koppie. maar alle uiterlij
ke veranderingen moet hij
zien. Dus dachten we aan het
opzetten van een modelwo
ning, Waar het door allerlei
oorzaken nooit van gekomen
is."
Om de buitenlanders te bege
leiden bij het huisvestingsex
periment werd Lineke Bre
man voor twintig uur per
week ingezet. Zij was bezig
aan een opleiding aan de so
ciale academie en wilde op
deze manier haar stage door
brengen. Het werk liep uil op
een parttime aanstelling bij de
Stichting Hulp Buitenlandse
Werknemers.
In 1979 is de gedachte geboren
van het huidige spreidirigshe-
leid. Patrimoniums Wonings
tichting bracht een notitie uit
met aJs essentie: 'een beleid,
gebaseerd op een positieve
concentratie van bewoners
met een bepaalde sociaal-cul
turele achtergrond'. In ver
band met de voorzieningen en
mogelijkheden werd afgespro
ken dat Sehiebroek zich zou
beperken tot de opvang van
Turken.
Zwemles
Piet van Koppen, hoofd artic
ling sociaal beheer van Patri
moniums Woningstichting:
..De spreidingsgedachte werd
overgenomen door de gemeen
te in de nota 'Leegloop toe
loop', die daarmee een groot
deel van de verantwoordelijk
heid op zich nam. Omdat
Sehiebroek het eerste sprei-
dingsgebicd was. zijn de aan
loopkosten vrij ruim genomen
voor tijdelijke voorzieningen.
Het was een demonstratie-ob
ject. Nu echter nieuwe finan
cieringen nodig zijn, haakt de
gemeente af en zegt dat die
extra lasten maar uit de wijk-
welzijnspot moeten komen."
Hoogvliet heeft nauwelijks te
kampen met geldproblemen.
De meest noodzakelijke voor
zieningen als taallessen, ont
moetingsruimten en naaicur
sussen zijn in de wijk gereali
seerd. Het plaatselijke zwem
bad heeft zelfs een paar uur
afgestaan aan de zwemvereni
ging. die les geeft aait Turkse
vrouwen: een succesvol expe
riment.
De projectgroep gaat er echter
van uit dat er niet teveel spe
cifieke voorzieningen moeten
komen. „Hei hoofddoel van
hel spreidingsbeleid is toch in
tegratie". zegt Jan Maas. „Dat
uitgangspunt moeten we goed
onder ogen blijven zien. De
Stichting Volkshuisvesting
Hoogvliet, die de plaatsing re
gelt. is zieh daar ook heel goed
van bewust. Zij heeft zich op
het standpunt gesteld dat ze
niet discrimineert. Dat houdt
in dat iedereen, migrant en
Nederlander, op een lijst ge
plaatst wordt en wie aan de
beurt is kan een woning krij
gen. Als je echter daarvoor
kiest, dan Joop je het gevaar
dat er weer concentraties ont
slaan. Dat is de dreiging die
ons nu boven het hoofd
hangt."
„We zijn momenteel aan het
brainstormen hoe we dat kun
nen ondervangen. Maar ook
dat is ontzettend moeilijk als je
die scheidingen niet wilt ma
ken. Moet je de migrant dan
beter informeren over wie er
naast hem woont? Dat buur
man links een Surinamer is en
buurvrouw rechts een Turkse?
Moeten we dan de doopceel
lichten van de buren? In dat
dilemma zitten we. Daar komt
bij dal ook de migrant zelf die
concentratie een vervelende
zaak vindt. Hij heeft gekozen
voor een spreidingswijk en wil
dan graag met Nederlanders
leven. Als hun kinderen dan
weer voortdurend met landge
noten in de straat spelen, is dat
niet bevorderlijk voor de inte
gratie. Daar kunnen we nog
geen pasklare oplossing voor
geven."
In Sehiebroek heeft men zoge
naamde gastgezinnen inge
schakeld om dc migrant wat
wegwijs te maken. Nieuwe
Turkse bewoners kunnen hier
vrijwillig voor kiezen.
„Van die gastgezinnen maken
ze om verschillende redenen
gebruik", zegt Lineke Breman.
„Het ene gezin uit eenzaam
heid, het andere omdat ze niet
weten waar de winkels zijn of
welke dokter ze moeten ne
men. Bij ons project zijft we ,er
steeds van uit gegaan dat per
soonlijke begeleiding erg be
langrijk is voor het slagen. Dal
kost wei twee keer zoveel tijd.
maar het werpt wel vruchten
of. Migranten gaan niet uit,
zichzelf naar een voor hen
vage instelling. En vooral niet
als ze de taal niet machtig zijn.
Aan elk gezin breng ik gere
geld een bezoek. Dat kost tijd,
want de persoon zal misschien
pas na een half uur de moed
vinden om iets te vertellen.
Als men don na enkele bezoe
ken ziet dat ik niet boos word
en geduldig wacht, durft men
meer en dan komen langzaam
aan de wal dieper liggende
vragen naar boven. Die aan
pak moet echter heel genuan
ceerd gebeuren."
Echte conflicten hebben zich
in Sehiebroek niet voorge
daan. In de beginperiode heb
ben enkele bewoners een
handtekeningenaktie gehou
den tegen de komst van bui
tenlanders, maar die weer
stand is niet meer hoorbaar.
Naar do cijfers gekeken, is dat
ook gerechtvaardigd: van de
vijftig geplaatste gezinnen zijn
or vier gezinnen waar maat
schappelijke problemen heer
sen. Twee daarvan hebben
volgens Lineke geleid tot uit
plaatsing. Dit is een percenta
ge dat niet afwijkt van het'Ne
derlandse.
Een moeilijkheid, waar de mi
grant na de plaatsing nogal
eens mee geconfronteerd
wordt, is een plotselinge daling
van zijn bestedingspatroon. Li
neke Breman: „Als de migrant
zijn sloopwoning verlaat, laai
hij daar meestal ook de oude
meubels achter. In de grotere
woning wil hij vloerbedekking
hebben en sluit leningen af.
Dat overzicht van die kosten
heeft hij niet voorzien. Boven
dien staan buitenlanders nog
altijd eerder op de nominatie
om ontslagen te worden dan
Nederlanders. In de slechte
economie heeft hij dus alle
kans van de ene op de andere
dag op straat te staan. Met een
dubbel zo hoge huur als voor
heen, de afgesloten leningen
en het teruglopen van het in
komen. kan zijn bestedingspa
troon dalen tot zestig procent.
Dat kan een reden zijn dat de
migrant dan wat pessimistisch
gestemd is over zijn plaatsing."
In Sehiebroek moeten meer
voorzieningen komen, vindt
de maatschappelijk werkster.
„Vooral nu de migranten het
initiatief hebben genomen om
een Turkse vereniging op po
ten te zetten, moeten we zor
gen dat daar ruimte voor
komt. Een eigen ruimte voor
taallessen, ontmoetingsavon
den, films en jeugdopvang.
Niet een gehuurde zaal waarin
zij hunzelf niet erkennen. Ook
zou er een kleine gebedsruim
te in de wijk moeten komen,
waar ze één keer per week
mogen bidden. In de plaatselij
ke kerken lukt dat nog niet.
Die dingen zijn voor hen erg
belangrijk. Het is naast geld
ook een kwestie van meewer
ken van de Nederlanders."
Hoogvliet en Sehiebroek vin
den beide het spreidingsbeleid
een goede zaak. Hoewel nog
niet alles op rolletjes verloopt
en de integratie een zaak van
lange adem zal zijn, wordt de
migrant er duidelijk mee ge
holpen. De beleidslijn om in de
wijken de maximale 16 pro
centsregeling van migramei
aan te houden, wordt doo
Hoogvliet hardnekkig gene
geerd.
„Daar kijken we bewust Ttit-
naar. Wij hebben de keuze ge
maakt niet te discriminera
dus dan kun je ook niet bij d<
16 procent zeggen 'stop'. Tegei
de tijd dat er concentratie
ontstaan zal de politiek op
nieuw keuzen moeten ma
ken." stelt Jan Maas. „Zo-.za
zij zich ook moeten uitspreken
over bet tekort aan grote wo
hingen."
En Sehiebroek: „Bij ons is.e
nog geen sprake van concen
tralie. Daar is de legend rul
van de Nederlander te groc
voor en het enthousiasme va;
de migrant te beperkt. Toei
wij die vijftig gezinnen hadde:
geplaatst, riepen enkele be»;o
ners 'hoe kan dat nuu.
merken nauwelijks dat ze i
zijn'. Het gaat blijkbaar hét
sluimerend. Wel zijn er rto
veel hoge drempels over t'
gaan voor zowel de Netlerlan
der als de migrant. Het zal 'oe
kwestie zijn van lijd."
HALF ZO DUUR
ALS U DENKT.
jlBjpU Pentax MG. Volautomaat. i
Tell u eens op: een complete Pentax spiegel
reflexcamera met verwisselbaar objectief.
Volautomatische belichtingsregeling met
diafragma-voorkeuze. Filminleg met magische 'J
naalden. Verwisselbare achterwand. Aansluiting
voor winder, auto-flitser en accessoires.
Wat betaalt u voor zoveel Pentax perfectie? _L
Hali zoveel als u denkt.
Ga nu kijken bij uw fotovakzaak hoe
voordelig Pentax 't maakt om
over te stappen op spiegel-
rellextotografie.
Voormser informatie:
Asahi Pentax Nederland b.v..
Postbus 68, 3000AB Rotterdam,
tel. 010-118560.
Ook nieuw. Pentax MC-F. Autofocus.
Nu is er zelfs een spiegelreflexcamera die zelf scherp
steltr de Pentax ME -F autofocus.
Neem die ook eens in handen als u bij de fotovakzaak
bent.
Typisch Pentax
SCHERP IN ELKE PRIJSKLASSE. PENTAX
bure
projt
ziclr-
zich
aand
Oud
Paan
stal. i
retf
kam
niaar
hand
waar
op z;
een t
pónei
Wam
nen.
uitke
van i
gaan
„Daai
voor"
terug
Do éi
als k
heeft,
krant
geen
nog j,
laatst
De n
zegge
want
allem
Hoss
wijk
"s rr»o
schill
bami
Op zj
Altijd goed nieuws in spiegelreflex
camera's, Al 30 jaar primeurs.
Zoals de vlug-terugspiegel,
de DDL lichtmeting, de
L dakkant prismazoeker.
vera:
Maal
en gt
moei
kruic
