ROTTERDAM
21
Rotterdamse jongeren lopen
voor op plannen Van der Louw
Alternatieve
winkelt j es
geven
werklozen werk
M
FOfiHOW
MÜCHiOMGS
DO WE 701ERA
MOSS MURDER
Rotterdams Nieuwsblad
v/oerisdag
RZ/RV j RV /RW/ RS 31 maart 1982
Botterdam Alternatief
werk staat de laatste tijd
volop in het nieuws. Minis
ter And ré van der Louw
was nog niet uit Rotterdam
verdwenen of hij presen
teerde zijn onder jongeren
inmiddels beruchte 'ge
meenschapstakenplan'.
Werkloze jongeren moes
ten als tegenprestatie voor
hun uitkering maatschap
pelijke taken verrichten.
Ook Rotterdam dacht aan
arbeidsprojecten voor werk
loze jongeren met behoud
van uitkering. Als grote
voordeel werd genoemd de
ervaring die die jongeren
dan opdoen. Zij zouden met
die extra ervaring hun kan
sen op de arbeidsmarkt be
langrijk vergroten.
In Rotterdam wordt al volop
alternatief werk verricht
door werkloze jongeren. De
stad kent tien van dergelijke
projecten die worden bege
leid door het Bureau Alter
natief Werk (BAW). Voor al
die projecten geldt dat het
initiatief is genomen door de
mensen zelf en niet door de
overheid of een of andere
instantie. Daar ligt volgens
de staf van het BAW het
verschil met de landelijke en
de Rotterdamse plannen,
waar veel meer centraal
wordt geregeld.
Van der Louw dacht er aan
vankelijk zei fs over om het
verrichten van gemeen-,
schapstaken verplicht te
stellen, iets waar het Rotter
damse bure'au van gruwt.
„Dat werkt absoluut niet; je
neemt de motivatie bij de
mensen weg en daardoor
gaat de kwaliteit van het
werk achteruit. Wij gaan uit
van de plannen van de men
sen zelf en er zijn mensen
genoeg die met dergelijke
plannen rondlopen." meent
Erik van Emden, stafmede
werker van het bureau.
Geen oplossing
Toch meent ook het BAW
nog geen absolute oplossing
te hebben gevonden. „Het
gaat uiteindelijk om het
scheppen van werk. Deze
projecten zijn slechts tussen
stations op die weg. De deel
nemers leren ambachtelijk
werk en kunnen als zij dat
willen een vakdiploma ha
len. Daarna zouden zij echt
aan het werk moeten kun
nen. Dat vervolg is erg be
langrijk en wij proberen dan
ook te helpen als deelnemers
voor zichzelf willen gaan be
ginnen."
De projecten in Rotterdam
bewegen zich allen op een
terrein dat het bedrijfsleven
heeft laten liggen. Daarom is
er volgens Erik van Emden
ook geen sprake van concur
rentievervalsing. De dingen
die in de ambachtelijke
werkplaatsjes worden ge
daan zijn commercieel met
aantrekkelijk genoeg meer,
maar er bestaat nog wel de
gelijk een maatschappelijke
behoefte aan dergelijke
diensten. Een goed voor
beeld is de fietsenmakerij.
Steeds minder fietshandela
ren repareren zelf ook rij
wielen. omdat daar nauwe
lijks op wordt verdiend
Toch is er wel degelijk be
hoefte aan reparatiewerk-
plaatsen.
De projecten van het BAW
gaan niet van winst uit. Hei
streven is wel dat ze na één
of twee jaar kostendekkend
worden, Aanvankelijk dachl
men erover ze na enkele ja
ren om te zetten in echte be
drijfjes met loon voor de
werknemers, maar dat is tol
op heden niet haalbaar ge
bleken. Erik van Emden
„Die taken zijn niet vooi
niets door het bedrijfsleven
afgestoten. Er valt gewoon
niet genoeg op te verdienen.
Wij zijn daarin aanvankelijk
toch iets te optimistisch ge
weest."
Broedplaats
De arbeidsprojecten vormen
niet de enige activiteit van
het BAW. Minstens even be
langrijk vindt men het ver
volg. Daarom is er ook een
voorziening in het leven ge
roepen voor jongeren tot 27
die uit een arbeidsproject
komen en een eigen bedrijf
willen beginnen: de zoge
naamde broedplaats. Daar
krijgen tien a vijftien be
drijfjes alle kansen om zich
in alle rust te ontwikkelen.
Pas als is aangetoond dat
voldoende wordt verdiend
gaat zo'n bedrijfje helemaal
zelfstandig draaien.
Oudere werklozen die zelf
standig willen gaan werken
worden ook door het BAW
geholpen als dat nodig
mocht blijken. Die hulp is
mogelijk doordat er nauwe
banden zijn met de Kamer
van Koophandel, het Mid
den- en Kleinbedrijf, de So
ciale Dienst en het vrijwilli-
gerscentrum.
Erg belangrijk vindt men bij
het BAW dat in de toekomst
bij elk project vaste begelei
ders komen. Als de projecten
alleen door vrijwilligers zou
den worden gerund is er
geen continuïteit. Dan kan
de kwaliteit van zo'n project
makkelijk achteruit gaan,
omdat er bijvoorbeeld geen
deskundige inbreng is. Nu
zijn die vaste krachten aan
gesteld in het kader van de
werkgelegenheids verrui-
mende maatregelen (WVR-
regeling). Slechts één jaar i
wordt zo'n arbeidplaats be-
taald en daarna komt hij te
vervallen.
Rotterdam bakermat
De ontwikkelingen van het
alternatief werk zijn vooral
in Rotterdam gestart. De
man die de initiatieven in t
Rotterdam nam, Hem Hane- j
graaf, zit inmiddels bij de
vereniging Vrijbaan, die zich
bezig houdt met projecten en
initiatieven van en voor j
mensen zonder baan in heel i
Zuid-Holland De beurs die
morgen wordt gehouden in i
de Doelen is door Vrijbaan j
georganiseerd en geeft een I
overzicht van nagenoeg alles J
wat er aan projecten voor 1
werklozen m Zuid-Holland
bestaat. Opvallend daarbij is
dat veel provinciale zaken
zijn overgenomen van het
Rotterdamse voorbeeld.
Morgen vindt in de Rotterdamse Doelen een
manifestatie plaats onder de titel 'Kijk op
Werk'. Talloze projecten met alternatief werk
zullen zich daarbij aan het publiek presente
ren en proberen hun waren en hun boodschap
aan de man te brengen. Daarnaast zijn er dis
cussies, voorstellingen em films die zich bezig
houden met het thema 'werk voor werklozen'.
In de Doelen staan ook men
sen van de Rotterdamse pro
jecten die hun werk gecoör
dineerd zien door het Bureau
Alternatief Werk (BAW). Bij
hen kunnen alle werklozen
die ook belangstelling voor
het alternatief werk hebben
zich opgeven. Bovendien kan
men bellen met het bureau
Alternatief werk, telefoon
nummer 676791.
Op deze pagina alvast een
voorproefje van de werkloze
Rotterdammers die met be
houd van hun uitkering aan
de slag gingen.
De Bever
De Bever was het eerste
project met alternatief werk in
Rotterdam. Het is een klussen-
project met het accent op ver
ven, witten en behangen, bij
mensen die zelf geen vakman
kunnen betalen. Dat kunnen
bejaarden zijn, maar ook inva
liden of mensen met een uit
kering. Bij dc Bever kan nie
mand direct een klus aanmel
den. Wel kan naar de Bever
worden doorverwezen door
een arts, de sociale dienst, het
maatschappelijk werk, of an
dere instanties. „Daarmee
voorkom je dat oneigenlijk ge
bruik wordt gemaakt van die
goedkope diensten en kun je
nooit het verwijt krijgen dat je
met oneerlijke concurrentie
bezig bent" zegt men bij het
BAW.
Het inhuren van een 'Bever'
voor klussen in huis kost vijf
tien gulden per persoon per
dag. Bovendien moeten de ma
terialen worden betaald die
daarbij worden gebruikt.
Ongeveer tien 'bevers' houden
zich met verven, behangen en
witten bezig. De belangstelling
was zo groot dat men geruime
tijd een stop moest instellen.
Nu is de wachtlijst echter weer
aardig afgewerkt en kan men
weer nieuwe klussen gebrui
ken. Ook is er weer plaats
voor werklozen die dergelijke
klussen een tijdje willen uit
voeren, De deelnemers moeten
eer» beetje handig zijn, maar
ervaring is niet direct een
voorwaarde.
F i etsenmakeri j en
De fietsenmakerij in de Gaf
felstraat loopt al sinds half
1979. En het gaat de fietsenre-
parateurs voor de wind, moet
worden gezegd. Ook financieel
weet men er aardig uit te
spi-i igen; het was zelfs het eer
ste project dat kostendekkend
draaide. De gewone reparaties
aan fietsen vinden er plaats,
maar men houdt zich ook be
zig met het verhuren van bak
fietsen. „Daar bestaat een
enorme behoefte aan voor ver-
huizinkjes en voor actiegroe
pen" zegt Erik van Emden die
in de werkplaats is begonnen
en nu stafmedewerker is van
het BAW. „De gewone fietsen-
handel liet dat helemaal lig
gen. Een gat in de markt dus
en daar zijn de meeste projec
ten op gericht."
Uit de werkplaats komen ook
zogenaamde opbouwfietsen.
Uit twee, drie afdankertjes
maken de noeste werkers in
de Gaffelstraat dan weer een
functionerend rijwiel, dat ter
plaatse wordt verkocht. „Nee-
geen concurrentie voor de rij
wielhandel. De tweede hand-
markt laat men daar helemaal
liggen. Daarom proberen wij
aan de behoefte te voldoen."
wA
aldus Van Emden. Het is nu
zelfs zo dat bestaande fietsen
handelaren hun klanten naar
de Gaffelstraat verwijzen als
zij zelf niet kunnen helpen.
In de werkplaats houden on
geveer vijf mensen zich met
de rijwielen bezig. Dat aantal
kan best worden uitgebreid,
vindt men. Temeer omdat een
van de deelnemers aan het
project aan de Noordsingel, na
hulp van het BAW, voor zich
zelf zal gaan beginnen met een
fietsenhandel.
Ook op het Noordereiland is
inmiddels een fietsreparatie-
werkplaats begonnen, _nadat
The Swindle, het Rotterdamse punkwinkeltje is veruit het bekendste project.
Speelgoed en kinderkleding vormen het werkterrein van de vrouwen in Werkwinkel Jet.
de wijk daarom vroeg. Ve be
staande reparateur stopte zijn
werkzaamheden en daardoor
werd ook de bewaakte fietsen
stalling niet meer gebruikt.
Werkwinkel Jet
Werkwinkel Jet is gevestigd
in de Pupillenstraat. Vrouwen
zonder baan maken en repare
ren er speelgoed en kinderkle
ding, Veel gebeurt dat in op
dracht van peuterspeelzalen
en kindercrèches- Maar ook
particulieren kunnen er te
recht, bijvoorbeeld voor het
kopen van speelgoed, dat zij
normaal niet zouden kunnen
betalen. „Het is een activiteit
met een dienstverlenend ka
rakter" vertelt de coordinator
van het BAW, Gerard van der
Zalm. „Dus het kan nooit big
bussines worden."
In het werkplaatsje werken
tien vrouwen, waarvan er een
aantal via de werkverruimen-
de maatregel. Uitbreiding van
het aantal deelnemers is wel
kom. Twee meisjes uit het
project willen voor zichzelf
gaan beginnen.
The Swindle
Het project The Swindle is
veruit het bekendste uit de se
rie van tien. Zes mensen ma
ken er punkkleren en punkac-
cessoires. De deelnemers aan
het punkwinkeltje constateren
dat zij een beetje de trendset
ters op punkgebied zijn gewor
den, iets wat niet alleen maar
positieve kanten heeft. Zo
heeft men al verschillende
spullen die bij The Swindle
zijn. ontworpen op de markt
gesignaleerd. Coordinator Van
der Zalm: „Allerlei mensen
doen op die manier ideeen op;
dat heeft tot gevolg dat de
meisjes van het project telkens
moeten proberen voor ie blij
ven liggen. Constant moeten
zij nieuwe spullen ontwerpen."
Een aantal deelneemsters
volgt inmiddels een vakoplei
ding in de textiel om later
voor zichzelf te kunnen begin
nen.
Spullenhulp
Een gediplomeerd meubelma
ker geeft deskundige leiding
bij het project spullenhulp, dat
zich ten doel stelt kapotte
huisraad, die mensen normaal
met de Roteb mee zouden ge
ven, weer ie herstellen opdat
het opnieuw kan worden ge
bruikt. De meubeltjes worden
dan gerepareerd, geschuurd en
gebeitst om daarna verkocht te
worden. „En reken maar dat
ei behoefte aan is. Dat merk je
wel als er opeens een moeder
met een kind op de arm, vrij
wel zonder geld op de drempel
staat ora iets te kopen" zegt
men bij het project.
Met de Kamer van Koophan
del is de afspraak gemaakt dat
alleen eenvoudige reparatie
werkzaamheden worden ver
richt en dat de gerestaureerde
meubels voor redelijke prijzen
worden verkocht. Op die ma
nier wordt voorkomen dat bij
voorbeeld de handelaren op de
rommelmarkt oneerlijke con
currentie wordt aangedaan. Er
werken bij Spullenhulp onge
veer twaalf mensen.
Werkplaats De Splinter
De Splinter is een timmer
werkplaats, waar uit afvalhout
allerlei produkten worden ge
maakt. Men timmert er meu
beltjes in elkaar, maar ook in
strumentenkoffers. Veel werk
vindt plaats in opdracht, maar
het betreft nooit seriewerk dat
als het ware aan de lopende
band zou kunnen worden ver
vaardigd, In de weikplaats
maakt men het liefst het ont
werp voor het werkstuk zelf
Een leraar handvaardigheid
begeleid het project en geeft,
waar nodig uitleg over de ma
terialen en technieken.
Goede Sier
Kunst is eenmalig, dus op dat
gebied hoef je in het geheel
met bang te zijn dat een
project de rest van de markt in
de wielen rijdt- Bij Goede Sier
maken zeven mensen sieraden
van afval materiaal, zoals glas,
koper, plastic, perspex. Lei
ding wordt gegeven door een
meisje dat is afgestuurd aan de
Academie voor beeldende
kunsten en door een meisje
dat haar diploma edelsmid
heeft gehaald. Goede Sier is in
november geopend, en nu al
zil men bijna tegen een kos
tendekkende omzet aan.
Kaarsenmakerij
De enige kaarsenmakerij in
Rotterdam staat in de Si An-
driesstraat en wordt gerund
door werklozen. Ongeveer
acht mensen werken daar aan
kaarsen in allerlei vorm en
kleur die in de werkplaats zelf
worden verkocht. Nu gebeurt
dat rog uitsluitend aan parti
culieren, maar om het projec-
tje kostendekkend te maken
probeert men ook grotere or
ders binnen te slepen. Boven
dien is het de bedoeling dat er
naast alleen kaarsen ook aller
lei accessoires worden ge
maakt.
Maar er bestaan méér piar I
nen. Onlangs startte een schi
leboerproject, waardoor df
aloude beroep weer in er
werd hersteld
Plannen
Bovendien is op dit momer I
een groep bezig met het opze
ten van een metaal werkplaat? I
je, dat onder meer service zo I
kunnen verlenen aan de and< I
re projecten. Als er werkbar I
ken, kasten of stellingen nodi I
zijn, kunnen die op de metaa
werkplaats worden vervaa
digd. Maar ook experiment^ I
kunnen in het nieuwe proje»
worden uitgevoerd, bijvoo I
beeld op het gebied van wir I
denergie en kmderspeelplaa
sen Bovendien kunnen klu
sen bij club en buurthuizen d I
nu te vaak moeten blijven lij I
gen worden aangepakt
Samen met dc ENFB en
verkeersdienst heeft het BA^ I
geruime tijd terug voorts ee I
plan gelanceerd voor een b.
waakte fietsenstalling op
Coolsmgel Bij de stalling zc
dan een kleine reparatiepo I
kunnen komen die eenvoudig I
herstelwerkzaamheden kë
uitvoeren voor wielrijders m f
pech. Als dat gerealiseerd
wit men hetzelfde doen bij t j
verschillende metrostations
de stad
Huisraad dat normaal bij de Roteb belandt wordt door de spullenhulp opgeknapt en weel
verkocht. 1
