BÖmiBAM
11
Verraden verzetsman Jan Kwak wordt geëerd
VERLEPTE ROZEN EN RLEEKRODE BUTTONS
NEP-AGENT
BESCHONKEN
Vrouw springt uit raam na bedreiging
Peper bemoeit
zich niet met
coalitievorming
Freight Show
en Haven
Binnenvaart
volgend
jaar weer
Aangehouden
I na beroving
Vrouw van
tas beroofd
Winkelier
in hals
geschoten
bij overval
'Vóór 1995
is de
werkloosheid
niet opgelost'
VRIEND JOOP DE ZWART
ZORGT VOOR GEDENKSTEEN
Px-fr rdair, lii-.iwLk-J
m-vu do q
r'/'V' F" <V "i rr«i
Rotterdam Een 25-jarige vrouw uit Rotterdam heeft zaterdag
nacht een arm gebroken, toen zij op de Nieuwe Binnenweg uit
het raam van de eerste verdieping van haar woning sprong, om-
dal ij werd bedreigd met de dood De politie heeft hiervoor een
23-jarige man aangehouden.
Dc verdachte, een bekende van de vrouw, had te kennen gege
ven haar ie zullen doden Hiertoe had hij de woning volledig
afgesloten De vrouw, die later naar het Dijkzigtzieke-nhuis werd
gebracht, zag geen andere uitweg dan uit het raam te springen.
Ter wille van het onderzoek maakte de politie met touwen een
afzetting voor de woning. Een 25-jarige man trok zich hier niets
van aan en liep gewoon door. Toen een politieman hem hierover
aansprak, sloeg hij deze een gescheurde bovenlip. De dader
werd meteen aangehouden
Rotterdam Burgemeester
Bram Peper zal ztch niet be
moeien met de coalitievorming
van het nieuwe college na de
gemeenteraadsverkiezingen m
juni.
,,Er zijn burgemeesters die
zich daarme wensen te be
moeien, ik met", aldus Peper
zaterdag tn het radio-program-
ma De Rode Haan. dat ditmaal
niet vanuit Hilversum, maar
vanuit het Theater Zuidplem
kwam.
Gelet op de uitslag van de on
langs gehouden statenverkie
zingen zei Peper dat 'alle mo
gelijke samenstellingen van
het nieuwe college denkbaar
zijn'.
Over het laat bekend worden
van de uitslag bij de statenver
kiezingen merkte Rotterdams
nieuwe burgemeester op: „Bij
de gemeenteraadsverkiezingen
zai het stemmen tellen sneller
gaan. Er zijn maatregelen ge
troffen, waardoor we eerder
gereed hopen te zijn".
Door groot succes
Rotterdam Met een bezoe-
kersaantal van 25.654 hebben
de gecombineerde Freight
Show Europe en Haven
Binnenvaart vorige week ut
het Ahoy'-eomplex dc ver-
wachtingen ver overtroffen
Er was op 15.000 toeschouwers
gerekend. „Het is een groot
succes geweest. We zijn dik te
vreden. Verheugend is boven
dien dat er door de grote
meerderheid van de stand hou -
ders goede zaken zyn gedaan
De meeste n hebben da nook al
toegezegd volgend jaai weer
van de partij te zijn. Veel be-
drijven dte nu met aanwezig
waren, omdat ze kennelijk de
kat uit de boom wilden kijken,
hebben ook al beloofd mee te
zullen doen", meldt Jan de
Klerk, directeur van het orga
niserende Ten na u o Tentoon
stellingen.
Het swat inmiddels vast dat
zowel de Freight Show en Ha
ven Binnenvaart volgend
jaar weer gelijktijdig in Ahoy'
zullen plaatsvinden En dan m
drie in plaats van twee hallen
De opzet wordt echter tets an
ders. In overleg met de ge
meente Rotterdam wordt ge
probeerd de tentoonstelling te
laten samenvallen met de
„open havendagen", die dan
eind mei worden gehouden.
Rotterdam De politie heeft"
gistermiddag bij het Dijkzigt-
ziekenhuis vier Fransen aan
gehouden, die even tevoren op
de 's-G ra ven dij kwal een 61-ja-
rige vrouw hadden beroofd
van haar tas Een van hen had
de tas uit haar handen gerukt,
waarna het kwartet zich uit de
voeten maakte. De vrouw ging
hulp halen bij een benzinesta
tion tn dc buurt, waar net een
surveilla nee wagen passeerde.
De daders werden kort daarop
aangehouden.
Rotterdam Een 29-jarige
vrouw uit Voorburg is zater
dagmiddag omstreeks kwart
over vijf in het Lijnbaanhof
beroofd van haar schoudertas
Zij was op weg naar haar auto.
toen ze van achteren plotse
ling met een ijzeren pijp op
haar hoofd werd geslagen door
een onbekende man. Vervol
gens rukte hij de tas van haar
schouder en maakte zich uit
de voeten. De vrouw moest
voor behandeling naar het
t Sint Franctscus Gasthuis.
Rotterdam Drie man
nen hebben zaterdagmid
dag een overval gepleegd
op een radio- en tv-zaak
aan de Slaak en daarbij
200 gulden buitgemaakt.
Een van de daders schoot
winkelier J.T. Swab een
kogel in zijn hals. Het
slachtoffer raakte niet le
vensgevaarlijk gewond.
Omstreeks vier uur ver-
scheen er een man in de
winkel, dïe om informatie
vroeg. Toen Swab achter
de toonbank vandaan
stapte, kwamen er ineens
nog twee mannen de zaak
binnen. Een van hen trok
een vuistvuurwapen »:n
bedreigde Swab. De over
vallers vroegen hem naar
de kluis. Swab antwoord
de, dat er geen kluis was
en moest op de grond
gaan liggen. Vervolgens
kreeg hij het vuurwapen
in zijn hals gedrukt.
De mannen haalden geld
uit de kassa en pakten de
portefeuille uit de binnen
zak van Swab. Toen zij
hem opnieuw naar de
kluis vroegen en hij weer
ontkende, dat er een kluis
was, vuurde een van de
daders een kogel af. Ver
volgens verdwenen ze
spoorloos. Swab waar
schuwde daarop de buren.
Rotterdam
Surveillerende
politiemannen
hebben
gisterochtend tegen
half zeven in de
Westewagenhof
een nep-agenl
aangehouden, die
m beschonken
toestand
verkeerde.
De 42-jangc man
uit Rotterdam, tn
uniform, trok hun
aandacht omdat hij
zich op een
dienstfiets
zigzaggend
voortbewoog Toen
zij hem daarop
naar zijn
1 eg iti m ati ebo w i js
vroegen bleek hij
dat niet te hebben
Op het bureau
bleek dat zowel .hei
uniform als de
dienstfiets waren
gestolen Waar en
wanneer ts nog
niet bekend
Rotterdam Gerard Zee-
bregtse, directeur van de
Scheepvaart Vereniging
Zuid, gooide op de Dag
van de Arbeid, zaterdag in
theater Zuidplein, alsnog
roet in het eten.
,,De werkloosheid'1, zei hij in
een forumdiscussie met on
der andere Joop den Uyl en
de Rotterdamse PvdA-Hjst-
trekker Roel den Dunnen,
„zal niet voor 1995 zijn opge
lost".
Een argumentatie legde Zee-
bregste niet op de tafel. Maar
ongetwijfeld zal de matte dis
cussie van socialisten-onder-
clkaar de haven werkgever tot
deze plompverloren uitspraak
hebben gebracht.
Daarna fronste Zeebregste ook
nog de wenkbrauwen. Want
het duurde een kwartier voor
dat er uit het PvdA-kamp enig
weerwerk kwam. En dan nog
van de schepper van het ba
nenplan. Joop den Uyl, zelf.
„Niet alleen bij werkgevers
hoor je die geluiden, maar ook
bij sommige CDA'ers. Leggen
we ons daarbij neer dan zal
1995 één tot anderhalf miljoen
werklozen tellen. Daarom is
een radicale ombuiging van
het beleid noodzakelijk", sprak
hij eerder tegen de eigen ach
terban dan tegen de haven
werkgever.
15 roe d er I wist
De PvdA in Rotterdam vierde
zaterdag met verlepte rozer. en
bleekrode verkiezingsbuttons
de Dag van de Arbeid. Kern
thema's: de werkloosheid, de
broedertwist met de FNV en
de verwijdering van de achter
ban.
In allorvroegto was die 1-mei
viering begonnen. Bij het
Spiekman-monument aan het
P.C.Hooftplem, waar de tradi
tionele herdenking plaats
vond. Met strijdliederen en
een toespraak van burgemees
ter Bram Peper. Alle bekende
gezichten („Een beetje plichts-
tnaiig", aldus één van de aan
wezigen) waren er.
De 'echte arbeiders1 kwamen
pas later op de dag. Welgeteld
614. Het hadden er meer kun
nen zijn, maar Theater Zuid
plein, waar het VARA-radio-
programma De Rode Haan de
microfoons had opgesteld, tel
den met meer stoelen. In de
hoofdrollen FN V-leider Wim
Kok en drs.Joop den Uyl. die
er voor zijn doen ontspannen
cn joviaal bijzat. De onbetwiste
leider van de PvdA Felix
Meurdcrs kondigde hem aan
als..Hier komt de opvolger van
Joop den Uyl, Den Uyl") voel
de zich thuis en kreeg van zijn
interviewers alle ruimte.
Zo kon Den Uyl. bijvoorbeeld,
nadat de zaal wat schamper
had gelachen om vragen over
de minimuminkomens inter
viewer Henk van Hoorn weg
duwen van de microfoon om
de 'klappers1 voor zich te win
nen. Moeilijk was dat niet in
Theater Zuidplein, want de
614 socialisten lieten zich mak
kelijk horen.
Zó'n goser
Of dat applaus nu was voor de
'heren aciuer de groene tafel'
of voor dc eigen achterban zal
de vraag blijven. Maar neem
die man op de zevende rij, der
de stoel van links bijvoorbeeld,
die bij een lang verhaal van
Drs.Joop den
Uyl: „Binnens
kamers zijn de
partij
economen het
wel eens, als
ze naar buiten
komen niet
meer...
FNV'er Ger Ros achter de interruptie-microfoon
Rotterdams lijsttrekker Roel den Dunnen...geen doctorandus economie..
Den Uyl opeens naar voren
buigt en zegt; „Vorige week
was ik bij Willem Ruys. Ook
zó'n goser, joh". Na afloop van
de uitzending loopt hij naar
het podium om de lijsttrekker
van de PvdA een hand te ge
ven. „Leuk voor thuis", zegt
hij bij weggaan. Op de achter
grond is een reclamespot over
volkorenbrood te horen. Maar
de forumdiscussie over werk
gelegenheid laat hij, evenals
vijhonderd anderen, links lig
gen.
Ze hebben niets gemist, want
die discussie was verre van
aantrekkelijk. Omdat de broe
dertwist ook in De Rode Haan
niet was bijgelegd ontbrak de
vakbeweging, maar bovenal
waren de negen stellingen zo
ingewikkeld geformuleerd, dat
één van de aanwezigen voor
ingenomen opmerkte: „Ik
neem aan dat die stellingen
geschreven zijn door een par
tijgenoot met geiteharensok-
ken en een fluwelen jasje"
Hij doelde op de schare wel
zijnswerkers. die de PvdA m
zestiger en zeventiger jaren
met applaus begroette, maar
die nu worden nagewezen als
de grote schuldigen van de
verloedering, omdat zij de
PvdA vervreemd hebben van
de achterban. De vraagsteller
bleek het overigens bij het
verkeerde eind te hebben, na
dat een beminnelijke heer in
grijs pak en coltrui zich op
wierp als de samensteller. 'Het
zijn dus geen geiteharensok-
ken', zei Piet de Visser, Twee
de-Kamerlid en specialist voor
werkgel egen he ids vraagst uk-
door
Nico de Vries
ken. Maar vertelde er met bij
dat hij doctorandus voor de
naam draagt.
Aan een tafeltje in de kantine
van het theater zit een gedesil
lusioneerde PvdA'er te mok
ken: „Geloof nou niet dat Jan
met-de-pet iets van die discus
sie over werkgelegenheid be
grepen heeft.Die stellingen
waren niet om te pruimen. Dit*
economen binnen de partij be
zigen een taal waar een nor
maal mens een snars van be
grijpt".
Over die economen had ka
mervoorzitter en discussielei
der Dick Dolman bij het voor
stellen van het forum nog een
grapje gemaakt „Zeker ook
afgestudeerd in de economie",
had Dolman tegen de Rotter
damse wethouder Roel den
Dunnen gezegd De lijstaan
voerder van de PvdA tn Rot
terdam ontkende beschamend
en deed aan de discussie ver
der met meer mee
Financieel en economisch
journalist Paul de Heri pro
beerde zich wel in het gesprek
ie mengen. Maakte opmerkin
gen over socialistische econo
men. die elkaar met tegenstrij
dige opvattingen bekampen
Maar hij werd met een laeh-
terje (Den Uyl „Binnenska
mers zijn ze het met elkaar
eens, maar zodra ze builen ko- j j.
men niet meer) afgescheept
En zo bleef een werkelijke dis- i
cussie uit Laat staan dat'er
werd gesproken over de een-
trale vraag uit het program-
ma boekje 'Moet de Partij van I
de Arbeid haar beginsel pin- j
gramma over boord gooien'.Of
maken we er werk van''"
„Over een jaaiop 1 mei, krijgt
de PvdA een herkansing. Met
de Rode Haan erbij waar
schijnlijk, maar zonder ;de
FNV', zei de cynische 'partij
genoot' m de kantine T
En journalist Paul de Hen
„Laat de PvdA intern eerst op
één lijn zitten, voordat ze-de
mensen werk beloven".
door Ben Swaep
Rotterdam Op de
avond van Dodenherden
king, dinsdag, zal een ge
denksteen worden ont
huld ter nagedachtenis
aan de op 25-jarige leeftijd
gefusilleerde verzetsman
Jan Kwak.
Deze steen is gemetseld in de
gevel van de woning aan de
Hooidrift 138, waar Jan
Kwak bij zijn ouders woon
de. Eerder werd er een plein
genoemd naar de verzets
man. de Jan Kwakplaats in
de Alexanderpolder.
Het initiatief tot het aanbren
gen van de gedenksteen is uit
gegaan van de 69-jarige Joop
de Zwart, die tot aan diens ar
restatie nauw contact heeft ge
had met Jan Kwak. In zijn
woning aan de Jan Kobell-
strasl 37 vertelt dc heer De
Zwart wat hem er toe heeft
bewogen voor zo'n blijvende
herinnering aan zijn vriend te
zorgen.
„Noem hel maar respect. Maar
het vloeit ook wel voort uit
een schuldgevoel, dat er, be
halve dte vernoeming van een
straat naar hem, nooit iets eer
der is gedaan om zijn nage
dachtenis te eren. Hij was een
stevige, sportieve vent van een
jaar of 25, die ondanks een ze
kere stugheid een echte kame
raad was. Een vent ook, die
wist, wat hij wilde, een door
douwer. Wat hij vooral wilde,
was zich teweer stellen tegen
de bezetter. Hij kon het maar
niet verkroppen, dal de Duit
sers onze vrijheid vertrapten.
Dat zij met Nederlanders om
sprongen of het Lastig^ insec
ten waren, die je zo gauw mo
gelijk moest verdelgen. Jan,
die elektricien van zijn beroep
was, had zich heilig voorgeno
men de bezetter het leven da
nig zuur te maken."
Turnen
„Ik kende hem al van vóór de
oorlog, toen ik in het westelijk
stadsdeel, waar hij woonde, xn
de vishandel zat. We waren lid
van de Christelijke Turnvere
niging Kracht en Vlugheid. Ik
herinner me nog goed, dat we
op Tweede Pinksterdag 1940
zouden deelnemen een een
groot turnfeest in Alkmaar.
Dat ging uiteraard niet door
omdat toen de ^orlog in volle
hevigheid in ons land woedde
Heel gek, als jongere was je in
eerste instantie heel erg boos.
dat die Duitsers jc* dat feest
door de neus boorden. Ontzet
tend zot eigenlijk, want er wa
ren wel belangrijker dingen
dan dat turnen, maar dat reali
seerde je je toen nog niet zo
goed. Hoewel we bezet waren,
bleven we tn de eerste jaren
nog altijd turnen. Meestal gin
gen we na afloop een potje bil
jarten in het biljartcafé in de
Tidemanstraat bij de Vieram-
bachtsstraat. Al gauw was het
een soort dekmantel voor onze
illegale activiteiten. Met onder
anderen de rechercheur van
politie Jan v.d. Ende, die enige
tijd geleden is gestorven, had
den we de verzetsgroep Vrij
Nederland opgericht. Jan
Kwak toonde zich er een bij
zonder fel lid van. Het was in
het biljartcafé, dat er iemand
op bezoek kwam, die ons gege
vens over Duitse posities zou
verschaffen. Die '"-iemand'
bleek later de beruchte spion
Anton van der Waals te zijn'
Persoonlijk heb ik nooit met
hem gesproken; Jan Kwak
wel Van der Waals zou ons
buisjes met typhusbacillen ver
schaffen, waarmee wij, noem
het maar een aanslag zouden
plegen op Duitse eenheden.
Achteraf denk je nu, dat dit
nooit had gekund, want je had
dan immers stellig ook Neder
landers besmet. Je was echter
jong en in je haat tegen de
overweldigers, stond je er niet
zo bij stil. Er werd ook van al
lerlei gedaan met wapens en
zo. Toen de provocateur Van
der Waals blijkbaar genoeg ge
gevens had verzameld sloeg de
Sicherheits Dienst toe. Jan
Kwak werd op 6 juni 1941
gearresteerd, waarbij een hoe
veelheid wapens bij hem werd
gevonden. Hij werd overge
bracht naar het Oranjehotel in
Schevenjngen, waar ze enorm
met hein te keer zijn gegaan
Korte tijd later werd ook Jan
v.d Ende gearresteerd, hij
werd naar Duitsland overge
bracht Ik zelf heb me aanvan
kelijk heel erg koest moeten
houden, want ik kreeg inlich
tingen, dat mijn naam bij de
S D. bekend was Geen won
der, want die Van der Waals is
immers twee maal m het bil
jartcafé geweest, toen ik er
was. Op 12 februari 1942 is Jan
Kwak op de Waalsdorpervlak-
te gefusilleerd."
Uileen
Met de arrestatie van mensen
als Kwak en v.d Ende was de
verzetsgroep uiteen gevallen.
Dit betekent niet, dat de heer
De Zwart verder heeft stilge
zeten. wat de strijd tegen de
Duitsers betreft. Hij geeft toe,
dat het later meer incidenteel
verzetswerk was.
„Gelukkig wist ik met veel ge
luk en een beetje wijsheid tus
sen de klippen door te zeilen",
verklaart Joop de Zwart nu.
„Ik heb het dus overleefd,
maar helaas Jan met. Eerlijk
gezegd voel ik me daar vaak
nog wel een beetje rot over.
Vandaar dus ook. dat tk hem
zo graag wil eren met die ge
denksteen. Een verzetskruis9
Voor Jan Kwak zou ik dat toe
gekend willen zien Voor me
zelf? Ach, ik zou het wel op
prijs stellen, maar alleen als
het me spontaan werd toege
kend. Zelf zal ik er nooit om
vragen. Van m'n leven lang
niet."
Joop de Zwart wil er nog de
aandacht op vestigen, dat men
op dinsdagavond 4 mei om ze
ven uur bijeenkomt in de
buurtwinkel van Het Nieuwe
Westen. Daarna gaat men ge
zamenlijk naar het ouderlijk
huis van Jan Kwak om de
steen te onthullen.
