10
m COMMENTAAR
lat
De drie
dilemma's
Den Uyl voor
Palestijnse
staat in
bezet gebied
Vriendin
van Reeve
blij ft nog
in arrest
%W
ter meulen
natuurlijk;
Ravage in
tunnel bij
Schiphol
ter meulen
natuurlijk
§s
n
Tempo te hoog
voor Zuid
hollandse
burgemeesters
Peres wil andere
oplossing voor zelfbestuur
Kritiek op
stemadvies
vredes
beweging
Charles Wal ters en Patrick McGee overleden
Duitse
toeriste
komt om
in brand
DSM verliest
22 miljoen
t rail-*
- Dat
r dan
ft het
i hai-
<wart
s dne
m at
t van
P. die
inn de
beste-
vm tig
en of
i par-
kies-
t de
["wee-
ivoor-
rerige
vindl'
'ehtse
door
Hen
tal ige
npar-1
Rotter dcims Ni^uwsbl^fl
rrifkindng
ISftuguslus 1982
HET GESPREK VAN PvdA-leider Den Uyl en zijn Israëlische
collega Sjimon Peres zaterdag in Amsterdam over het
optreden van Israël tegen Beiroet heeft niet tot een
eensgezinde opvatting geleid: Nederlandse socialisten
keuren de methoden van de Israëlische regering af, terwijl
hun geestverwanten uit Israël daarentegen voor begrip
pleiten. Den Uyi zei het scherp: ,De PvdA veroordeelt het
isoleren van West-Beiroet, het afsnijden van elektriciteit,
van wateren voedsel en de bombardementen en beschie
tingen, waaraan burgers ten offer vallen'. In dergelijke
vruchteloze gesprekken zijn onvermijdelijk twee dilem
ma's aan de orde: dat van socialisten en van joden. En ei
genlijk is er nog een derde: dat van Europa.
SOCIALISTEN PROBEREN altijd weer het is hun goed
recht en van hun standpunt uit gezien zelfs hun plicht
een beroep op de internationale broederschap te doen
voor de zaak van de vrede. Steeds blijkt echter, dat ande
re overwegingen sterker zijn, het nationalisme bijvoor
beeld. De bitterste teleurstelling in dit opzicht moesten de
socialisten van Europa incasseren toert Wereldoorlog 1 uit
brak. Zij'koesterden de oprechte hoop, dat ze deze oorlog
op het beslissende moment konden voorkomen, des
noods door een algemene werkstaking. Die hoop vervloog
volledig, toen de Duitse partijgenoten de SPD was de
invloedrijkste partij in de Internationale op de vierde au
gustus 1vl4 in de Rijksdag unaniem vóór de oorlogskre
dieten stelden. .Wij laten in de ure des gevaars het eigen
vaderland niet in de steek', zei fractievoorzitter Hugo Haa-
ek
DE NEDERLANDSE socialistenleider W. H. Vliegen stelde la
ter nuchter vast dat. het een illusie was geweest te gelo
ven. dat de Internationale Socialistische Beweging de oor
log had kunnen voorkomen. ,ln ieder land, behalve in Oos
tenrijk, waren de socialisten van mening, dat het eigen
land wel de vrede wilde, maar dat het werd aangevallen en
zich dus moest verdedigen'. Dat laatste nu is precies dat
gene wat Sjimon Peres aan Den Uyl heeft meegedeeld: Is
raël wil vrede, maar weet zich bedreigd en denkt voor zijn
existentie te moeten vechten. Elk beroep op internationale
solidariteit en op menselijkheid zoals Den Uyl heeft ge
daan faalt, omdat de andere partij een andere prioriteit
stelt, namelijk haar eigen bestaan. Het is het dilemma van
socialisten: kiezen tussen vaderland en wereld.
VOOR DE ISRAËLISCHE socialisten is die keus eenvoudig.
Zij weten zich deel van een volk, dat eeuwenlang is ver
volgd en nu eindelijk een thuisland heeft. Dat is hun enige
prioriteit en ze kiezen daarvoor met een zo grote heftig
heid, dat allerlei andere overwegingen aan de kant worden
geschoven. Daarmee is tevens het joodse dilemma aange
geven: de keus tussen wat men de krachten van cfe geest
zou kunnen noemen en die van de wapens. De discussie
daarover is al zo oud ais het zionisme zelf. Mensen als
Martin Buber en later Nahum Goldmann eens president
van het Joods Wereldcongreshebben bij herhaling ge
wezen op de spirituele waarden van het jodendom en er
voor gewaarschuwd, dat zij niet mochten ondergaan on
der het geweld van wapens en terrorisme.
GOLDMANN nu 87 jaar en een fel tegenstander van Begin
schreef deze week in het Duitse blad Die Zeit: ,Men kan
slag na slag winnen, maar toch de oorlog verliezen'. Hij ge
bruikte daarvoor een typisch Duits woord: ,sïch todsie-
gen', overwinnen tot men dood is. De in 1965 overleden
Buber probeerde direct na de Balfour-verklaring uit 1917
in feite de basis voor staat Israël het Zionistencon
gres er toe te bewegen, de rechten en behoeften van de
Palestijnse Arabieren vast te leggen, maar tevergeefs. La
ter pleitte hij er steeds weer vooreen andere houding aan
te nemen jegens de Palestijnen, daarbij wijzend op de Is
raëlische verantwoordelijkheid voor deze groep.
TOEN BEGIN NOG geen minister-president was, maar
een gevaarlijke terrorist, schreef Buber al: .Onder ons zijn
de vereerders van geweld bezig, de Arabieren zowel in als
buiten het land tegen ons samen te smeden'. En ook: .Ons
leed dragen wij niet alleen met onze gewonden en met de
achtergeblevenen van onze gevallenen, maar ook met die
Arabieren, die gevallen zijn zonder de wapens tegen ons te
hebben opgeheven'. Die laatste woorden ze werden in
de jaren dertig neergeschreven klinken profetisch, ze
ker wanneer men de beelden ziet van verminkte en ge
wonde vrouwen en kinderen in Beiroet.
BIJ DIT ALLES speelt nog een derde dilemma, dat van de
Europeanen. Bij velen hunner is de sympathie voor Israël
doortrokken van het schuldgevoel, dat de Tweede We
reldoorlog jegens de joden heeft nagelaten. Dat betekent
dat menigeen de slaat Israël niet als een 'gewone' staat
beschouwt, maar als een land waarvoor men eerst en
vooral begrip en sympathie moet opbrengen vóór men bij
voorbeeld maatstaven van volkenrecht mag toepassen.
Nu staat men voor de keus tussen sympathie en afkeuring,
ja zelfs verontwaardiging. Het gaat er steeds meer naar
uitzien, dat het optreden van Israël in Beiroet tot verdwij
ning van het Europese schuldgevoel leidt en daarmee ook
van de sympathie-bij-voorbaat.
HET GESPREK TUSSEN Den Uyl en Peres, in het bijzonder
de vaststelling, dat zij over wezenlijke zaken van het huidi
ge Israël volstrekt verschillend denken, maakt duidelijk,
dat in Nederland de keus tussen sympathie en afkeuring
niet langer meer impulsief in de richting van het eerste
gaat: Israels aciueJe optreden leidt er toe, dat het meer en
meer als een gewoon oorlogsvoerend land wordt be
schouwd. De historie verbleekt.
Kamerik Burgemeester
L. Bakker uit de Alblasser-
^aardse gemeente Ameide
was de beste van de vier Zuid-
nollanders, die zaterdag in Ka
merik meededen aan het Ne
derlands wielerkampioenschap
voor burgemeesters. Bakker
werd achtste, op zeer ruime
afstand overigens van de heel
gemakkelijk rijdende
mr. Chr. Rutten uit het Lim
burgse Nuth.
Burgemeester H. J. Trap uil
Heerjansdam, de vroegere se
cretaris van Stolwijk, werd ne
gende, drs. J.A.H.B. Waals van
Nootdorp achttiende en
M.J.D. Reekers van Berkel en
Rodenrijs eenentwintigste.
Er waren 27 deelnemers.
Schiphol De PvdA wil
dat de Palestijnen een ei
gen staat krijgen, zo mo
gelijk op de door Israël
bezette westelijke oever
van de Jordaan, of anders
op het grondgebied van
Jordanië. PvdA-leider
Den Uyl heeft dit stand
punt zaterdag overge
bracht aan zijn Israëlische
collega Sjimon Peres.
Peres bleek het met met hem
eens. Bovendien wees hij een
dialoog met de Palestijnse be
vrijdingsorganisatie PLO van
de hand. Wel vmdi ook de Is
raëlische oppositieleider, dat
de besprekingen over Pales
tijns zelfbestuur op korte ter
mijn moeten worden herval
Sjimon Peres zei dit gisteren
na afloop van zijn ontmoeting
met PvdA-letder Den Uyl, Hij
maakte op de terugweg van
een bezoek aan de Verenigde
Staten een stop op Schiphol
voor een ontmoeting met Den
Uyl.
Volgens Peres is ook de VS
erop uit, op korte termijn te
praten over Palestijns zelfbe
stuur.
Den Uyl herhaalde gisteren
nog eens, dat de PvdA het be
leg van West-Beiroet veroor-
deelL. Hij drong er bij de Ar
beiderspartij op aan, tegen het
beleg te protesteren bij de Is
raëlische regering.
Peres in
gesprek met
Den Uyl.
Amsterdam Patricia Ford (31), de
vriendin van de Engelsman Alan Ree
ve, die vorige week de Amsterdamse
agent Jaap Honingh heeft doodge
schoten, ontkent een jaar lang samen
met Reeve te hebben geleefd van win
keldiefstallen.
Ze heeft zich vrijdag met een advocaat
aangegeven bij de politie onder druk van
de publiciteit over de schietpartij.
Bloedbank mag
zelfstandig blij ven
Nieuwe stichting
moet inzamelen
beter regelen
Den Haag De
bloedbanken mogen
van het Nederlandse
Rode Kruis zelfstan
dige stichtingen blij
ven.
Maar ze moeten dan wel in
nauwe samenwerking ver
antwoordelijkheid afleggen
aan een nieuwe stichting, de
Stichting Bloedtransfusie Ne
derlandse Rode Kruis.
Met de komst van de nieuwe
stichting moet een eind wor
den gemaakt aan de ondoor
zichtige structuur, waarin in
ons land het inzamelen van
bloed is geregeld. Ook zou de
stichting zich als enige mogen
bezighouden met de in- en uit
voer van bloed en bloedpro-
dukten.
Als het nodig blijkt, kunnen
ook anderen het recht van
produktie en import krijgen,
maar ook dan weer onder co-
ordinerende verantwoordelijk
heid van de nieuwe stichting.
Het plan is gebaseerd op een
nota, die is geschreven door
oud-minister van volksgezond
heid en milieuhygiëne dr. L.
Ginjaar, in zijn functie van ad
viseur van het Rode Kruis.
Gespreid
Dr. Ginjaar had de bloedban
ken geheel in de nieuwe stich
ting willen doen opgaan, maar
het Rode Kruis vreest langdu
rig overleg over bestaande ei
gendomsverhoudingen en con
tractuele verbintenissen. Vóór
handhaving van de regionale
stichtingen pleit volgens het
Rode Kruis ook, dat de uitvoe
ring van het beleid niet cen
traal geschiedt, maar gespreid.
In de op2ei, die het Kode
Kruis voorstaal, dragen de
bloedbanken een aantal be
voegdheden over aan de nieu
we stichting.
Ook de plaatselijke bloedtrans
fusiediensten van het Rode
Kruis, het Centraal Laborato
rium van de Bloedtransfusie
dienst en de organisaties van
donors, patiënten, geneeskun
digen, ziekenhuizen en zieken
fondsen moeten in de gecen
traliseerde organisatie worden
opgenomen.
Bij wet
Het Rode Kruis vindt, dat de
coördinatie van het bloedt-
ransfusiebeleid bij wet in han
den van de stichting moet
worden gelegd. De organisatie
is het met Ginjaar eens. dat de
centrale overheid verantwoor
delijk is voor de bepaling van
het algemene beleid, voor de
kwaliteitsnormen en voor toe
zicht en controle. Maar de fei
telijke uitwerking van het be
leid moet in handen zijn van
een particuliere, ideele organi
satie.
De reacties uit de wereld van
de bloedbanken op de nota-
Ginjaar bleken zeer verdeeld.
Het compromis-voorstel van
het Rode Kruis wordt nu
voorgelegd aan minister Gar
deniers van volksgezondheid,
die neigt naar een veel strak
ker beleid op het gebied van
bloedtransf usies.
Nog nooit
zo voordelig...
Prachtige gordijnstof van
Rath&Doodeheefver 1e keus
en maar liefst 150 cm breed
Ook zeer geschikt om dekbed
hoezen van te maken Van
100% katoen in bruin op bei
ge fond Nu met enorm
voordeel. Van 19,90
voor slechts
Raih& Dcxxichccfver
kïu>^.
-/iv' -ivofcL r -
x &VÓ Jij»
Haarlemmermeer Een
veertigtal personenauto's raak
te gisteren betrokken Jaij een
kettingbotsing in de Schiphol-
tunnel in de weg Den Haag
Amsterdam. De ravage ver
stopte de oostelijke tunnelbuis.
Hierdoor ontstond tussen vijf
en acht uur 's avonds een kilo
meterslange file.
Verscheidene automobilisten
l iepen lichte verwondingen op."
Volgens de politie kon het on
geluk ontstaan, doordat bij het
uitkomen van de tunnel men
werd verrast door het natte
wegdek.
Hilversum De secretaris
van de Nederlandse Raad van
Kerken, dr. H. Fiolet, en de
hulpbisschop van Rotterdam,
mgr. R. Bar. hebben het eind
vorige week door Pax Christi
en het Interkerkelijk Vredes
beraad (IKV) gegeven stemad
vies veroordeeld.
De twee vredesbewegingen
spraken zich uit voor partijen,
die tegen de plaatsing van
nieuwe kruisraketten zijn.
Volgens Pax Christi en hei
IKV zijn dat PvdA, PSP, CPN,
PPR en EVP.
,,Ik sta achter het standpunt
van het IKV, maar de tijd dat
kerken een stemadvies geven
aan hun gelovigen, is voorbij.
Christenen zijn mondige men
sen en hoeven niet te worden
bevoogd door kerken, ook niet
door het IKV", aldus Fiolet
gistermiddag voor de AVRQ-
radio.
Mgr. Bèr liet gisteren in een
officiële verklaring weten, het
stemadvies een verre over
schrijding te vinden van de
bevoegdheid en taak van een
katholieke vereniging als Pax
Christi. Een halfjaar geleden
schreef mgr. Bhr. toen nog
geen hulpbisschop, in een arti
kel in het tijdschrift 'Nato re-
view', dat de bisschoppen geen
steun mogen verlenen aan het
standpunt van Pax Christi
over kernwapens. „De kerk
mag niet betrokken raken in
een puur politiek debat".
Ook vanuit enkele politieke
partijen, met name CDA en
VVD, is kritiek geoefend op
het advies van IKV en Pax
Christi.
Malibu De Amerikaanse
filmregisseur Charles Wal
ters is dit weekeinde op 71-
jarige leeftijd overleden. Hij
is twee jaar ernstig ziek ge
weest.
Walters werd beroemd door
films als 'High Society' (met
Grace Kelly, Frank Sinatra
en Bmg Crosby), "Easter Pa
rade' (met Jady Garland en
Fred Astaire) en 'Lili' (met
Leslie Caron), die hem in
1951 een Oscar voor de beste
regie opleverde.
Hij begon als danser op
Broadway. Tijdens de Twee
de Wereldoorlog werd hij
door Metro-Goldwyn-Mayer
naar Hollywood gehaald voor
de choreografie van dansscè
nes in films.
De Ierse acteur Patrick
McGee. gespecialiseerd in si
nistere rollen, is zaterdag
nacht op 58-jarige leeftijd ge
storven.
McGee schitterde in toneel
stukken als 'Staircase'. 'The
White Devü' en 'The Battle
of Shrivings'. Hij speelde de
rol van markies De Sade in
'The Marat/Sade', voor het
eerst samen met The Royal
Shakespeare Company. In
1965 kreeg hij voor die rol
een Tony Award in New
York.
Patrick McGee was ook te
zien in twee films van Stan
ley Kubrick: 'The Clockwork
Orange' en 'Barry Lyndon'.
Deel van de ravage in de
tunnelbuis
advertentie
Ze zit voorlopig vast op ver
denking van winkeldiefstal.
Ze zegt dat ze haar paspoort is
kwijtgeraakt. Engeland heeft
om haar uitlevering gevraagd,
maar haar advocaat zegt dat
Patricia niet terug wil.
Engelse rechercheurs komen
vandaag naar Amsterdam om
de vrouw te verhoren over
haar rol bij de onlsnappptng
van Reeve uit een Engelse in
richting, een jaar geleden.
Reeve was daar op 15-jange
leeftijd opgenomen wegens
doodslag. Drie jaar later werd
hij veroordeeld wegens het
wurgen van een mede-pa tien t.
Zandvoort Een 42-jarige
vrouw uit het Westduitse
Duisburg is zaterdagnacht
omgekomen bij een uitslaan
de brand in een pension in
Zandvoort. Enkele andere
pensiongasten zijn gewond.
De brand ontstond door on-
bekende oorzaak. Er waren
negen gasten in het pension.
Het gebouw brandde uit. De
pensiongasten zijn overge
bracht naar een hotel.
Heerlen Het chemisch con- I
cern DSM heeft in de eerste
zes maanden van dit jaar een
netto-verhes geleden van ruim
ƒ22 miljoen. In het eerste half- t
jaar van 1981 werd een winst
van meer dan ƒ91 miljoen be
haald.
Het verlies van dit jaar is des i
te opvallender, omdat de om- i
zet tien procent hoger was dan
in dezelfde periode van vorig
jaar. De omzetstijging wordt
toegeschreven aan hogere prij-
2en, want de werkelijke afzei
van produkten daalde.
De slechtere gang van zaken
betrof nagenoeg alle divisies
van het staatsbedrijf. Het
grootst was de teruggang in de
sector meststoffen. De export
van kunstmest is nagenoeg i
weggevallen door de lage prij-
zen van producenten in Oost-
Europa en het Midden-Oosten
DSM, waar 20.500 mensen
werken, rekent ook voor het
tweede halfjaar op verlies.
ADVERTENTIE
Extra hoog model...
Eenmalige aanbieckig dus
profiteer er nu van 225 cm
hoge store met fijn dessin dat
in elk interieur past in wit Per
meter van 7,98
voor
