BUITENLAND
FLO blijft wantrouwend
Polen wacht nieuwe krachtmeting
i
Bonn noemt
beschuldiging
Moskou absurd
Hoofdkwartier
Solidariteit
in Brussel
Plan voor
de invasie
bestond al lang'
Iraans olie-eiland
Kharg doelwit Irak
Ondanks Israëlische concessies
Iraanse
sportlieden
lopen over
naar verzet
Ghotbzadeh
ontkent
moordplan
Springstof in beslag genomen
Verplaatsing troepen VS
Aardschokken in Italië
Demonstratie
bij begrafenis
Dipale
Nkomo zoekt samenwerking
met Moegabe
F alkland-eilanden
Noodtoestand
in Somalisch
grensgebied
Toekomst
arme landen
slecht
Vliegtuig
ongeluk
in Nicaragua
Rotterdam* Nieuwsblad
maandag
16 «uiaustus 1982
Warschau In Polen dreigt een nieuwe confrontatie tussen
opstandige burgers en de militaire autoriteiten. Vandaag is
in het land een periode van twee weken protest tegen de
staat van beleg begonnen, die op 31 augustus in een massale
betoging moet eindigen: een nieuwe krachtmeting tussen de
ondergrondse leiders van de verboden vakbond Solidariteit
en de militaire regering in Warschau.
Poolse veiligheidstroepen
hebben de bewaking van
Gdansk, de havenstad waar
twee jaar geleden de arbei
ders van de Leninwerf de
onafhankelijke vakbond So
lidariteit bevochten, giste
ren verscherpt.
De roomskatholieke pri
maat van Polen, aartsbis
schop Josef Glemp, heeft
gisteren gepleit voor het
recht op een eigen organisa
tie voor particuliere boeren
in Polen en opgeroepen op
tot 'eliminatie van de on
zichtbare haat' en herstel
van de dialoog tussen het
Poolse volk en de militaire
leiders van het land.
Glemp sprak voor meer dan
120.000 gelovigen, die de tra
ditionele pelgimstocht naar
Czestochova hadden onder
nomen. De pelgrimage stond
in het teken van steun aan
Solidariteit en de geïnter
neerde vakbondsleider Lech
Walesa. In zijn preek noem
de Glemp Solidariteit niet
één keer bij naam.
De primaat sprak de hoop
uit dat verdergaande norma
lisering in het land (door de
militaire leider generaal Ja-
ru zelski als voorwaarde ge
steld voor afschaffing van
de staat van beleg) een he
roptreden van de vrije boe-
ren-vakbond mogelijk
maakt. Hij noemde een ei
gen vakbond voor particu
liere boeren noodzakelijk
om hen als producenten te
verdedigen tegen de staais-
cooperaties als kopers van
hun waren.
De uitspraken van Glemp
volgen twee dagen na hefti
ge demonstraties die het
straatbeeld in Gdansk, War
schau, Krakov en Vroclav
beheersten. De demonstra
ties leidden in alle gevallen
tot botsingen met de in rui
me mate aanwezige oproer
politie. Volgens het officiële
Poolse persbureau PAP wer
den bij de betogingen vier
mensen licht gewond en zijn
200 arrestaties verricht.
Zaterdag, een dag na de rel
len in Polen, werden al men
sen berecht die tijdens de be
togingen werden gearres
teerd. In slechts één geval
werd een gevangenistraf
van drie maanden opgelegd.
Enkele processen werden
verdaagd en in de andere ge
vallen konden de gearres
teerden volstaan met geld
boetes ter grootte van een
gemiddeld maandloon in Po
len.
Zaterdag en zondag kwam
het in Polen niet tot ongere
geldheden. Wel was er spra
ke van een zekere spanning,
met name in de hoofdstad
Warschau, waar honderden
mensen, ondanks tegenwer
king door de politie, een
bloemenkruis legden op het
'Overwinningsplein'. Dit
bloemenkruis geldt sinds de
dood van kardinaal Wys-
zinski een jaar geleden, als
symbool voor verzet tegen
de staat van beleg in het
land.
Aartsbisschop Glemp tijdens zijn toespraak tot de pelgrims.
Beiroet De Palestijnen reageerden vanmorgen met
groot voorbehoud op het optimisme in Jeruzalem over
een spoedig akkoord over het vertrek van de PLO-strij-
ders uit West-Beiroet. Eén PLO-functionaris in Beiroet,
die anoniem wilde blijven, zei: „De laatste keer dat Ha-
bib in Israël was zeiden ze ook dat ze zijn plan accepteer
den, maar hij bleek terug te komen met een lijst van
nieuwe eisen."
Begin had gisterochtend een
eerste gesprek met pendeldt-
plomaat Habib. die zaterdag
avond vanuit Beiroet in Jeru
zalem was aangekomen. Het
gesprek vond plaats in gezel
schap van de ministers van
buitenlandse 2aken en defen
sie. Sjamir en Sjaron. Eenzelf
de gesprek volgde gistermid
dag. nadat het Israëlische ka
binet over Habibs voorstellen
had beraadslaagd.
Een Israëlische regerings
woordvoerder zei, dat een lijst
met namen 'niet langer een
lastig punt vormt'. Wel wil Is
rael dat op een andere wijze
wordt gecontroleerd, dal geen
guerrillastrijders in West-Beï-
roel achterblijven, aldus de
functionaris. Het ministerie
van buitenlandse zaken gaf de
volgende uitsplitsing van groe
pen. die uit het westelijk stads
deel moeten verdwijnen: 7500
PLO-strijders. 1500 tot 2500
Syriers en 2500 tot 4000 leden
van het onder Syrisch com
mando staand Palestijns be
vrijdingsleger.
De Israëlische staatsrat o
meldde gisteren, dat Israel
mogelijk van de VS, Frankrijk
en Italië brieven zal vragf n
waarin de Israehiers toestem
ming krijgen achterblijvende
PLO'ers te verwijderen, die de
PLO zelf niet heeft kunnen
evacueren. Frankrijk het gis
teren al weten dat het zijn
eenheden onmiddellijk zal te
rugtrekken als de Fhlestijnen
na stationering van de vredes
macht weigeren te vertrekken.
De secretaris van het Israëli
sche kabinet beperkte zich er
gisteren toe te zeggen dat zijn
regering „voorzichtig optimis
tisch" is. Volgens waarnemers
in Jeruzalem trekt Israel niet
langer de wil van de PLO m
twijfel Beiroet te verlaten.
Wanneer de evacuatie van de
Palestijnse guerrillastrijders
precies gaat beginnen is nog
niet duidelijk. De Libanese
staatsradio meldde dal donder
dag al een begin kan worden
gemaakt. De eerste groep zal
naar de Jordaanse havenstad
Akaba worden overgebracht,
aldus de radio. Het Libanese
leger zal aan de zijde van de
internationale troepenmacht
'een zeer belangrijke rol' spe
len, zo werd verder gezegd.
Inpakken
Gisteren meldde de Libanese
regeringszender, dat 'duizen
den' ingesloten guerrillastrij
ders bezig zijn met inpakken.
Ook zouden tonnen aan docu
menten worden verbrand. De
zender van de rechtse Falange
meldde, dat '2000 terroristen'
valse papieren hebben gekre
gen om na de aftocht van hun
kameraden m West-Beiroet
onder te duiken.
In Beiroet heeft het bestand,
dal na de bombardementen
van donderdag van kracht
werd, grotendeels stand ge
houden. Volgens een Israëli
sche legerwoordvoerder kwam
het in Zuid-Beiroet tot een
schotenwisseling met lichte
wapens, nadat Palestijnen wa
ren begonnen Israëlische stel
lingen te beschieten.
Ook bij het dorp Mansoera in
het oosten van Libanon zou
het tot een schotenwisseling
tussen Israel en de PLO zijn
gekomen. Volgens Israel be
gon de PLO met schieten.
Parijs Drie Iraanse voetbal
lers en een Iraanse worstelaar
hebben zich aangesloten bij de
in Frankrijk in ballingschap
levende Iraanse verzetsleider
Radjavi. Worstelaar Kazem
Gholami en de voetballers
Hassan Naig Agha. Abas No-
vin Rozeghar en Ashgbar Adi-
bi hebben volgens een woord
voerder van het verzet Iraanse
sportlieden opgeroepen hun
voorbeeld te volgen en zich te
keren tegen het bewind van
Khomeiny.
Ghotbzadeh.
Nicosia De voormalige
Iraanse minister van buiten-
i ndse zaken en vertrouwens
man van ayatollah Khomeiny,
c*degh Ghotbzadeh. heeFt za
terdag 'ijdens de eerste dag
van zijn proces ontkend Kho
meiny te hebben willen ver
moorden. Ghotbzadeh zou ech
ter tegenover het militaire re
volutionaire tribunaal hebben
toegegeven dat hij van plan
was de regering omver te wer
pen.
De voorzitter van hel tribu
naal verklaarde dat de voor
malige minister het brein was
van een groep militairen en
burgers die van plan waren
het islamitisch bewind omver
te werpen. Ghotbzadeh en zijn
medewerkers zouden contact
hebben gehad met contra-re
volutionaire bewegingen, geld
in het buitenland hebben inge
zameld en hebben gecollabo
reerd met leiders van opstan
dige stammen.
Ghotbzadeh heeft zijn eigen
verdediging ter hand geno
men. Als hij schuldig wordt
bevonden, wacht hem de
doodstraf.
Wenen De Oostenrijkse politie heeft in Salzburg 175 kilo
explosieven m beslag genomen van het soort dat in de afge
lopen weken werd gebruikt bij verscheidene anti-joodse aan
slagen. Een Oostenrijkse volgeling van de Westduitse reehis-
extremist Ekkehard Weil bleek de eigenaar van de springs
tof.
Vrijdag werden twee verdachten in slaat van beschuldiging ge
steld, omdat zij de vorige week aangehouden Weil onderdak
zouden hebben verleend.
Bagdad/Teheran De Iraakse president Saddam Hoessein
heeft gisteren verklaard dat het Iraanse olie-eiland Kharg
doelwit zal zijn van Iraakse aanvallen.
Hoessein waarschuwde dat
tankers Van onverschillig
welke nationaliteit' het risico
lopen in de grond te worden
geboord als ze Kharg proberen
aan te doen. Vorige week wer
den een Griekse en een Zuid-
koreaanse tanker tot zinken
gebracht, die door de Traakse
luchtmacht werden aangezien
voor Iraanse vaartuigen.
Kharg. een eiland m de Perzi
sche Golf. fungeert als over
slagstation voor Iraanse ruwe
olie. Voor de revolutie iri Iran
had het een capaciteit van 5
miljoen vaten olie per dag. In
het voorjaar van '82 was die
capaciteit tot minder dan de
helft teruggebracht.
Moeder
Teresa, de
door paus
Johannes
Paulus II als
afgezant naar
Beiroet
gestuurde non
en winnares
van de
Nobelprijs voor
de Vrede in
1979, heeft
zaterdag
persoonlijk
geholpen bij
de evacuatie
van 37
gehandicapte
kinderen uit
West-Beiroet.
Het ziekenhuis
waar zij
verbleven was
zwaar
beschadigd
door
Israëlsiche
bombarde
menten. De
kinderen zijn in
een
schoolgebouw
ïn Oost-Beiroet
ondergebracht.
Bonn De Bondsrepubliek heeft de beschuldiging van de Sov-
jet-Ume, als zou de stationering van Amerikaanse troepen in de
buurt van de grens met Oost-Duitsland zijn bedoeld als voorbe
reiding op een oorlog, als 'absurd' van de tafel geveegd. Rege
ringswoordvoerder Lothar Ruhl noemde de reactie van Moskou
Verwijderd van elke realiteitszin*.
De reactie van de Sovjet-Unie volgde op een bekendmaking dat
Bonn en Washington overleg voeren over de herstationering
van Amerikaanse troepen in West-Duitsland. Ongeveer 15,000
soldaten zouden posities in gaan nemen, dichter bij de grens met
Oost-Duitsland. Er is nog altijd geen overeenstemming over de
vraag wie de kosten van de operatie moet gaan betalen. Er zijn
in totaal 250.000 Amerikaanse militairen in de Bondsrepubliek
gelegerd.
Napels In het zuiden van
Italië hebben zich gistermid
dag twee flinke aardschokken
voorgedaan. Slachtoffers zijn
daarbij niet gevallen. De
schokken, waarvan de sterkste
een kracht had van 4,2 op de
schaal van Richter, deden zich
voor in hetzelfde gebied waar
een bijzonder zware aardbe
ving in novenber 1980 het le
ven kostte aan ongeveer 3.000
mensen.
t
Honderden mensen renden in
paniek de straat op, maar bij
het vallen van de avond was
de rust weergekeerd.
Johannesburg Naar schat
ting 500 mensen hebben zater
dag, ondanks een verbod, ge
demonstreerd tijdens de begra
fenis van de 21-jarige zwarte
student Ernest Dipale, die vo-
.rige week dood in een politie
cel werd aangetroffen. De be
togers zongen vrijheidsliede
ren en staken hun gebalde
rechtervuist omhoog tijdens de
plechtigheid in de zwarte stad
Soweto. Volgens de politie
pleegde Dipale zelfmoord.
Een rechter in Johannesburg
had tevoren elke manifestatie
bij de begrafenis verboden. Hij
beriep zich hierbij op een en
kele weken geleden aanvaarde
nieuwe wet op de binnenland-
se veiligheid. Het was de eers
te keer dat de wet werd toege
past, ongetwijfeld met het oog
op de emotionele taferelen die
zich afspeelden tijdens de- be
grafenis van de blanke vak
bondsleider Neil Aggett die in
februari in hetzelfde politiebu
reau zelfmoord zou hebben ge
pleegd.
Harare De ZAPU, de par
tij van ex-minister en voor
malig guerrillaleider Nkomo,
heeft gisteren gepleit voor
samenwerking met de
ZANU, de partij van premier
Moegabe van Zimbabwe. De
ZAPU wil 'de ernstige pro
blemen regelen waarmee
Zimbabwe wordt geconfron
teerd
Nkomo werd in februari uit
de regering gestoten op ver
denking van het voorberei
den van een staatsgreep. Be
gin dit jaar werden in Zim
babwe wapenopslagplaatsen
gevonden, aangelegd door
aanhangers van Nkomo. Bo
vendien zijn oud-guerrilla
strijders van Nkomo ervan
beschuldigd de hand te heb
ben in een aantal recente
aanslagen en de ontvoering
van zes buitenlandse toeris
ten, die nog altijd spoorloos
zijn.
Brussel Sinds vandaag heeft de in Polen verboden vak
bond Solidariteit een buitenlands hoofdkwartier in Brussel
Tot directeur is benoemd de 46-jarige natuurkundige Jerzy
Milewsky, een vluchteling uit Gdansk, de stad waar de vak
bond twee jaar geleden is ontstaan.
Hel besluit om een internatio
naal hoofdkwartier op te rich
ten is genomen door onderge
doken bestuursleden van Soli
dariteit die nu als clandestiene
leiding opereren. Men koos
voor Brussel, mede omdat daar
ook de drie federaties van gro-
door onze correspondent
Jan Werts in Brussel
te internationale vakcentrales
hun hoofdkwartieren hebben:
het IVVV (Internationaal
Vakverbond), het Europees
Vakverbond en het Christelij
ke Wereldberaad van de Ar
beid.
Directeur Milewsky was een
van de leiders van Solidariteit
die op het moment dat de
Poolse leiders in december vo
rig jaar de vakbeweging in de
ban deden, in de VS verbleef
Hij is voorzitter geweest van-
de werkgroep die het pro
gramma van de vrije vakbe
weging heeft geschreven. In
het allereerste begin was Mi
lewsky ook Üd van het sta
kingscomité op de scheepswer
ven in Gdansk.
In een interview met de Brus
selse krant Le Soir zegt Mi
lewsky dat zijn bureau zal blij
ven functioneren totdat Soli
dariteit thuis weer vrij mag
optreden. Het bureau dient
vooral om de Polen op de
hoogte te brengen van de
steun die hun acties in het
Westen krijgen en anderzijds
om betrouwbare informatie uit
dat land hier te verspreiden
Solidariteit heeft al bureau's m
ondermeer Amenka en Am
sterdam.
Washington - Argentinië had de invasie op de Falkland-ei-
landen al voorbereid, voordat Argentijnse meteorologen en
schroothandelaren de nationale vlag hesen op Zuid-Georgie.
Dit heeft de Washington Post gisteren gemeld.
De krant citeerde militaire
bronnen in Buenos Aires, die
zeiden dat de Argentijnse mili
taire junta al in september
1981 een plan tot inname van
de eilanden ('via diplomatieke
kanalen of met geweld') had
goedgekeurd. In januari werd
besloten tot een militaire inva
sie.
Volgens de Washington Post
meende de junta lot een derge
lijke actie te kunnen overgaan,
omdat zij ervan overtuigd wa»
dat de Amerikaanse regering
aan haar zijde zou staan bij
een conflict. Met name de Ar
gentijnse marine zou dc toen
malige president Leopoldo
Galtieri, ertoe hebben overge
haald hel invasieplan te aan
vaarden.
Mogadishu/Nairobi Presi
dent Siad Barre van Somalië
heeft gisteren de noodtoestand
afgekondigd in het grensge
bied met Ethiopië, waar sinds
anderhalve maand weer regel
matig gevechten zijn uitgebro
ken met - volgens Somalië -
Ethiopische troepen, Ethiopië
ontkent voortdurend elke be
trokkenheid bij de strijd en
zegt dat het Somalische op
standelingen zijn die tegen het
bewind strijden.
Op grond van de noodtoestand
kunnen de strijdkrachten
voertuigen of ander materieel
vorderen voor de oorlogsvoe
ring. Bovendien behelst de
maatregel dat alle Somaliers
zich gereed moeten houden
voor de verdediging van hun
land.
De afgelopen dagen werd
zwaar gevochten in en rond
twee grensplaatsen. Volgens
het ministerie van defensie in
Mogadishu hebben Somalische
troepen een verrassingsaanval
uitgevoerd op Ethiopische
troejjen in het gebied.
In de afgelopen dagen sneu
velden volgens een Somalische
bekendmaking meer dan 350
Ethiopische militairen. Aan
Somalische zijde zouden 64 do
den en 157 gewonden zijn ge
vallen.
Wereldbank
Washington De economi
sche vooruitzichten voor de
ontwikkelingslanden zijn zeer
slecht. Dat staat in een rapport
van de Wereldbank. Volgens
de president van de bank, A
Clausen, zullen deze landen tol
1990 slechts een zeer geringe
groei doormaken als gevolg
van de slechte situatie van de
wereldeconomie. De greet
wordt nadelig beïnvloed dooi
de hoge rente en het gebrek
aan liquide middelen.
Ongeveer vijftig landen zijr
voor hun vooruitgang vol led if
aangewezen op ontwikkeling*
hulp. Vijftig andere lander
kunnen dank zij die hulp hur
afhankelijkheid verkleinen
Volgens net rapport zullen d'
allerarmste landen zich moe
ten toeleggen op de ontwikke
ling van iandbouw en veeteell
Op die manier kunnen zij d
ergste armoede uitbannen.
Managua Bij een vliegtuig
ongeluk in Nicaragua zijn z*
terdagavond 19 mensen, ond*
wie 14 militairen, om het If
ven gekomen. Een transpor
vliegtuig van de Nicaraguaan
se luchtmacht stortte nee
vlak bij een woonwijk, kö'
nadat het was opgestegen va
de luchthaven van Managu;
Twee overlevenden werde
met ernstige verwondingen
een ziekenhuis opgenomen.
