0 COMMENTAAR
Mogelijk alleen gevolgen
voor bouw in Zwijndrecht
asijwÉi
De Sint Pieter
in het midden
Zijpe akkoord
met opslag
stralingsafval
Anti-huurlingenmars
verliep rustig
GEDEPUTEERDE HEKKELMAN:
w/j
Vast
en zeker
voor elk
kunstgebit
■Tl
DENTOFIX
vooriaarsbeuts
voorjaarsbeursplus
ie
I Hoog gooien bij de Trevi
Graanoogst volgt Horb op
Spit nieuwe
voorzitter
Arbo-raad
Pakistaan
vroeg asiel
met heroïne
in zijn koffers
6 t/m 10 maart 1983
Beatrixgebouw, Jaarbeurs, Utrecht
id
IN DE TOESPRAKEN van paus Joannes Paulus l! in Midden-
Amerika klinkt een bekend geluid door, vooral in de rede
voeringen, waarmee hij zich rechtstreeks tot de priesters
wendt. Nadrukkelijk waarschuwt hi] hen 'namelijk, zich niet
met de politiek in te laten. Dat geluid is daarom zo bekend,
omdat de paus dat in het verleden eveneens herhaaldelijk
heeft betoogd, ook tijdens zijn vorige reizen. Hij spreekt
als een man, die is opgegroeid en heeft gewerkt onder een
links-totalitair systeem en daarin als priester heeft ge
tracht de zielszorg zo goed mogelijk tot zijn recht te laten
komen. Nu heeft hij in Midden-Amerika met systemen van
rechts te maken en daarom heeft hij zich als opperherder
tegen extreme vormen van zowel kapitalisme als van com
munisme geuit. Zij tasten, naar zijn mening, de menselijke
waardigheid aan.
Dé LIJN VAN de huidige paus is duidelijk: hij weigert zich te
conformeren aan welk politiek systeem dan ook. De indruk
bestaat, dat zijn voorgangers zich eens anders hebben ge
dragen, Pius XII bij voorbeeld, de paus, die de stoel van
Petrus tijdens de Tweede Wereldoorlog bezette, was te
gen het communisme, omdat hij dat als atheïstisch be
schouwde. Bovendien was hij een diplomaat van de oude
stempel, die nog ais kardinaal-staatssecretaris concorda-
ten had voorbereid met die landen, waar rechts-dictatori-
ale systemen het voor het zeggen hadden. Bij hem was er
sprake van een machtsuitoefening oude stijl: de Vatikaan-
se diplomatie gebruikte hij als een belangrijk middel om
de positie van de r.-k. kerk te verstevigen en uit te bou
wen. paus Pius XII was een kerkvorst met het accent op
- het tweede deel van het woord.
EEN KENTERING KWAM met Joannes XXIII, een figuur, die
de kilte van de Romeinse paleizen deed vergeten, omdat
hij bij wijze van spreken de sfeer meebracht van een vrien
delijke dorpspastorie. Hij zag kans oude, onaantastbaar
geachte grenzen te doorbreken en bij voorbeeld met de
andere kerken tot betere verhoudingen te komen. In zeke
re zin zet de huidige Poolse Joannes Paulus II deze lijn
voort, zij het, dat hij zeker niet minder rechtzinnig is dan
zijn voorgangers. De autoriteit van het pausschap is bij
hem in goede handen: geen miHmeterzal hij er van afdoen.
In de verhouding van kerk en staat lijkt hij echter de gren
zen wat nauwer te trekken dan in de afgelopen eeuwen is
gedaan: de kerk conformeert zich niet bij voorbaat aan
heersende politieke systemen. Dat wil zeggen dat links en
rechts nu gelijkelijk worden behandeld.
DE PRIESTERS, DIE in deze geest worden toegesproken,
zullen het echter daar zeker moeilijk mee hebben, vooral
in Midden en Zuid-Amerika. Zij immers verzetten zich te
gen het schrijnende onrecht, dat zij onder heersende
rechtse stelsels ontmoeten en velen komen daardoor te
gen de gevestigde orde in verzet. Dat brengt sommigen
hunner In het kamp van de revolutionairen, want ze voelen
zich solidair met de onderdrukten. En wat roept de paus
hun nu toe? Hij draagt hun op, zich niet rechtstreeks met
de politiek te bemoeien: 'Laat u niet verleiden door
bedrieglijke ideologieën'. Daarmee zinspeelt hij op de
marxistische levensbeschouwing, waartoe ook katholieke
priesters zich hebben bekeerd. Zullen zij de paus gehoor-
zamen?
MOCHT HIJ DIT jaar zijn vaderland bezoeken en hij zou met
dezelfde oproep komen, dan zou dat daar kunnen slaan
op de opstandige bewegingen, die in dit communistisch
geregeerde land nog aan de orde van de dag zijn. Daar zijn
priesters de zaak van Solidariteit van harte toegedaan: is
dat nu naar het inzicht van deze paus een 'bedrieglijke
ideologie' of niet? Vindt hij, dat het daar niet de taak is van
een priester, de beweging van Walesa te steunen? Indien
dat zo zou zijn, zou hij dan niet vele Poolse priesters de
steun van hun opperherder ontzeggen, waarop zij zeker
menen recht te hebben? Zou hij daarmee niet het beleid
van Jaruzelski steunen, zoals zijn oproep in Midden-Ame-
rika in feite hulp kan betekenen voor de gevestigde regi-
mes daar?
,HET ZIJN VRAGEN, waarop moeilijk een sluitend antwoord
is te vinden. Zij duiden op de uiterst moeilijke positie van
de paus: voorzichtig moet hij zijn weg zoeken tussen de
gevestigde orde en de revolutie, tussen volksbeweging en
totalitaire staat. Vele christenen eisen tegenwoordig met
hun bijbel in de hand, dat hun voorgangers radikaal optre
den. Als het aan hen lag, zou de paus handelen als destijds
de stichter van de kerk, die met harde hand de wisselaars
uit de tempel in Jeruzalem verjoeg. Johannes Paulus II zal
hen wel teleurstellen: hij houdt het bij voorzichtige opmer-
kingen. De felste verklaring tot nu toe kwam over de exe
cuties in Guatemala. Vermoedelijk zal hij nu zijn bezoek
daar terugbrengen tot één dag in plaats van drie.
VAN ENIGE AFSTAND gezien, is het de vraag, of er eigenlijk
wel zo heel veel is veranderd vergeleken bij de tijden van
Pius XII. Rome heeft altijd verontwaardigd gereageerd, als
het verwijt werd gehoord, dat deze paus niet in het open
baar de jodenvernieliging in nazi-Duitsland aan de kaak
heeft gesteld. Het verweer is dan meestal, dat de paus
langs verborgen wegen veel voor de vervolgde joden heeft
gedaan, maar wel rekening moest houden met de grote
gevolgen, die een openbare veroordeling van Hitler moge
lijk voor de Duitse katholieken had kunnen hebben. Is die
moeilijkheid niet eigenlijk gebleven, zij het nu onder ande
re omstandigheden?
In MIDDEN-AMERIKA moet de paus immers oppassen, dat
de gevestigde orde zich niet tegen de kerk keert en in Po-
len bij een totaal ander bewind is het precies zo. Men
kan het deze r.-k. opperherder eigenlijk niet kwalijk ne-
men: zijn plaats dwingt hem in de regel af te zien van stelli-
ge politieke uitspraken, want zij zouden wellicht schade
kunnen berokkenen. Het Nederlands heeft een oud
spreekwoord, dat exact aangeeft, waar het om gaat: de
I kerk in het midden houden. De Sint Pieter in Rome is in de
I loop van vele eeuwen keurig in het midden terecht geko
men en geen paus kan daar veel aan veranderen.
I DEKOK
Rotterdams Nieuwsblad
zaterdag
5 maart 1983
Den Haag Het kabinet
heeft alle toezeggingen
voor de nieuwbouw van
algemene ziekenhuizen
ingetrokken. De bezuini
gingen op de gezond
heidszorg maken het vol
gens het kabinet nodig,
voorlopig een 'bouwstop'
voor de ziekenhuizen af
te kondigen.
Staatssecretaris Van der
Heijden (welzijn, volksge
zondheid en cultuur) gaat
elk nieuwbouwplan op
nieuw beoordelen. Hij 2al
vooral bekijken, of elk
nieuw ziekenhuis, ondanks
de toezeggingen uit het ver
leden, nog wel nodig is. Het
bedrag aan uitgestelde
bouwkosten is daardoor dit
jaar 250 miljoen gulden.
„We hebben hiermee een
streep door het verleden
gezet", zei minister-presi
dent Lubbers gisteren na
afloop van het kabinetsbe
raad. De premier wees
erop, dat de grote bezuini
gingen op de gezondheids
zorg, zes miljard in drie
jaar, een terughoudende be
oordeling van nieuwbouw-
plannen noodzakelijk
maakt.
Beloofd is niet beloofd
Volgens Lubbers wordt
staatssecretaris Van der
Reijden in gesprekken met
ziekenhuisbesturen steeds
weer geconfronteerd met
toezeggingen voor nieuw
bouw, die bewindslieden in
het verleden hebben ge
daan. „Er wordt te veel ge
zegd: het is ons beloofd", al
dus de premier.
Lubbers verklaarde, dat
daarom alle ziekenhuisbe
sturen worden onderwor
pen aan de bouwstop. De
staatssecretaris toetst de
nieuwbouwplannen aan een
aantal voorwaarden, voor
dat hij een nieuwe vergun
ning afgeeft.
Lubbers wees er in dit ver
band op dat de geraamde
verpleegkosten per bed per
nieuwbouwplan nogal ver
schillen. Bij de nieuwe be
oordeling wordt per regio
uitgegaan van de norm van
37 ziekenhuisbedden per
10.000 inwoners.
M 3*
p De Trevi-fontein, een van de grote
I toeristische trekpleisters van Rome, is
grotendeels aan het oog onttrokken
I door een aluminium schutting. Er zijn
|1 scheuren ontdekt in het bassin van het
I achttiende eeuwse kunstwerk'. De
I miljoenen toeristen, die tijdens het
I Heilig Jaar in Rome worden verwacht,
1 moeten nu hoog gooien, willen ze aan
1 het gebruik voldoen, een muntstuk
I over de schouder in de fontein te
gooien.
Zijpe De gemeenteraad
van Zijpe is gisteravond met
acht tegen vier stemmen ak-
Paramaribo 2oTn vijf
tienhonderd Surinaamse
scholieren hebben giste
ren een 'anti-huurlingen-
mars' gehouden in Para
maribo. Kennelijk hebben
de meesten van de onge
veer 20.000 scholieren in
Paramaribo niet meegelo
pen, maar zij waren even
min op school.
De mars eindigde bij de Ne
derlandse ambassade, waar
een nota werd aanboden aan
de tijdelijk zaakgelastige
mr. A. Heldring. Daarin wor
den maatregelen van Neder
land geëist tegen activiteiten
met betrekking tot huurlin
gen.
De mars was georganiseerd
door de afdeling Volksmobi
lisatie van het ministerie van
Jeugd, Cultuur, Sport en
Volksmobilïsatie. De hele
week hebben vertegenwoor
digers van deze afdeling
scholen bezocht om leerlin
gen op te roepen met de
mars mee te doen, die aan
vankelijk 25 februari zou
worden gehouden, maar toen
was uitgesteld wegens ge
brek aan belangstelling.
De betogers, onder wie ook
volwassenen, droegen span
doeken mee met teksten als:
'geef ons ontwikkelingshulp;
geen huurlingen en kogels'
en riepen leuzen als 'huur
lingen blijf in Holland'.
Een delegatie van drie leer
lingen werd tot de ambassa
de toegelaten. Volgens
mr. Heldring verleende de
Surinaamse politie 'adequate
bescherming' aan de ambas
sade en waren er geen inci
denten. De betogers vertrok
ken na een half uur.
Paramaribo Kapitein
Iwan Graanoogst Is be
noemd tot stafchef van
het Surinaamse leger en
tot garnizoenscomman
dant, de functie van wij
len Roy Horb.
Graanoogst was enige tijd
minister en voorzitter van
de nationale militaire
raad. Hij is nu de tweede
man in het leger na Bou-
terse.
Tot bataljonscomman
dant is benoemd Paul
Bhagwandas, die volgens
ingewijden een hoofdrol
heeft gespeeld bij de exe
cuties van vijftien voor
aanstaande Surinamers 8
december. Hij behoorde
tot de groep van zestien
militairen, die 25 februari
1980 de coup pleegden.
koord gegaan met de opslag
van radio-actief afval op het
ECN-terrein in Petten. Pet
ten behoort tot de gemeente
Zijpe.
Minister Winsemius (milieu
beheer) had gedreigd, de op
slag van het stralingsafval
uit ziekenhuizen en kerncen
trales dwingend op te leggen.
„Wij moeten kiezen tussen
opgelegd krijgen of meewer
ken onder voorwaarden", zo
stelde burgemeester J. Gut-
ker gisteravond in de raads
vergadering. Burgemeester
en wethouders van Zijpe
hadden de raad voorgesteld
onder een aantal voor
waarden medewerking te
verlenen aan de opslag. Een
van die voorwaarden is. dat
het aantal militaire schietoe
feningen bij Zijpe met de
helft wordt teruggebracht.
Bovendien hadden B en W
bedongen, dat de opslagpe
riode niet langer dan tien
jaar zou zijn. Deze termijn is
gisteravond door de gemeen
teraad van Zijpe terugge
bracht tot vijf jaar.
Een eis van de PvdA-fractie,
afval uit de kerncentrales in
Dode waard en Borsele te
weigeren, werd door een
meerderheid van de raad af
gewezen. Dit afval maakt 60
tot 80% uit van het in Petten
onder te brengen stralingsaf
val. De vtermansfractie van
de PvdA stelde zich op hei
standpunt, dat dit afval bij de
kerncentrales zelf moet wor
den opgeslagen.
Rotterdam Dr. J. W. Hekkelman, die in het col
lege van Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland
de portefeuille volksgezondheid beheert, ver
wacht, dat de bouwstop voor ziekenhuizen in de
Rotterdamse regio alleen gevolgen zou kunnen
hebben voor hut rooms-katholieke ziekenhuis in
Zwijndrecht.
Het kabinet wil alle toezeg
gingen voor de bouw van
ziekenhuizen intrekken.
Hekkelman denkt, dat daar
onder die plannen moeten
worden, verstaan, waarvoor
reeds 'verklaringen van geen
bezwaar zijn afgegeven'. Be
halve voor Zwijndrecht Ls
dat ook het geval voor een
nieuw ziekenhuis in Alphen
aan de Rijn.
Tegen die achtergrond ko
men de nïeuwbouwplannen
voor het Eudokia-ziekenhuis
(Rotterdam-oost/CapeUe),
het psychiatrisch ziekenhuis
St. Bavo in Capelle aan den
IJssel, het Van Dam-Bethes-
daziekenhuis in Spijkenisse
en het Dordtse gemeentezie
kenhuis (nog) niet in gevaar.
Beddenreductie
Volgens dr. Hekkelman heeft
de bouwstop geen enkele in
vloed op de discussie binnen
de provincie over het inleve
ren van ziekenhuisbedden,
waarin de plannen voor slui
ting van oude en de bouw van
nieuwe ziekenhuizen overi
gens een grote rol spelen.
De provincie heeft voor de
beddenreductie zes modellen
gemaakt, waaruit moet wor
den gekozen. Met haar advies
aan staatssecretaris Van der
Reijden moet de provincie de
komende zomer klaar zijn.
Hekkelman: „Het besluit van
de ministerraad verbaast me
trouwens niet zo erg. Het zat,
door het beperkte bouwvolu
me, dat er is en de plannen
voor beddenreductie, wel in de
lucht. Ik kan me ook wel
voorstellen, dat de staatssecre
taris wil voorkomen, dat met
de bouw van nieuwe zieken
huizen toch weer wordt voor
uitgelopen op de reductieplan-
fn gevaar
De voorzitter van de Nationale
Ziekenhuisraad, drs. F. A. Vis
sers, voorspelde gisteravond,
dat een bouwstop voor de zie
kenhuizen miljoenen zal gaan
kosten.
„De overheid schijnt nog
steeds te denken dat er in de
gezondheidszorg van alles te
halen valt. Op deze manier
komt de kwaliteit van de pa
tiëntenzorg ernstig in gevaar",
aldus Vissers.
Den Haag Voormalig vice-
voorzitter W. J. L. Spit van de
FNV is benoemd tot voorzitter
van de Arbo-raad, die tot taak
heeft de minister van sociale
zaken te adviseren over het
arbeidsomstandighedenbeleid.
Hij volgt W, A, Fibbe op,
In de Arbo-raad hebben verte
gen woordigers van de centrale
organisaties van werkgevers
en werknemers en van de
overheid zitting.
Op het ogenblik is Spit nog
verbonden aan de Novib als
beleidsadvïseur voor Indone
sië.
Schiphol Een 28-jarige Pa
kistaan, die gisteren op Schip
hol politiek asiel aanvroeg, is
kort daarna bij doorzoeking
van zijn koffers gearresteerd
voor heroïnesmokkel. Hij had
drie kilo heroïne in de dubbele
bodems van zijn bagage.
De man arriveerde met, na la^
ter bleek, valse papieren uit
New York en had een ticket
voor Pakistan. Volgens zijn
verklaring had hij in New
York vergeefs politiek asiel
gevraagd. De Pakistaan werd
door de Amerikanen via Am
sterdam teruggestuurd.
De man verklaarde gisteren;
niet naar Pakistan terug te
willen, omdat hij lid is van een
daar verboden politieke partij:
De marechaussee heeft de man
een inreisvisum geweigerd en
hem overgedragen aan dé
Rijkspolitie Dienst Luchtvaart!
Pas als wordt besloten niet tot
vervolging over te gaan, zal de
aanvraag voor politiek asiel
worden behandeld. 's
ADVERTENTIE
EXTRA FORTE
Dentofix Extra Forte is
speciaal ontwikkeld voor
mensen die elk risico van
een los zittend kunstgebit
willen vermijden. Een
betrouwbaar hechtmiddel
met extra grote kteefkracht
zonder dat liet irriteert.
Dentofix Regular, Forte en
Extra Forte zijn bij elke
apotheek en drogist 1
verkrijgbaar.
ADVERTENTIE
dagelijks van 9-18 uur
zondag 6/3 van 10-18 uur
ZONDAG I MAANDAG
MAART I MAART
