ROTTERDAM
15
Geld, ervaring en
papieren vaak probleem
'Ik mag niet
klagen'
m
AGENDA
[ffef eigen bedrijf:
moeizame weg om uit
werkloosheid te komen
Planoloog
Jos Bouman
nu fietsen
maker:
deBONNETERIE
Rotterdams Nieuwsblad
woensdag
RL/RZ/RV/RY/RW/RS 6 apnl 1983
Rotterdam Een eigen bedrijf starten is niet
een van de gemakkelijkste dingen, vooral om
ér op den duur een salaris uit te kunnen ha
len. Toch wordt het kleinschalige bedrijf door
de overheden gezien als bij uitstek het terrein,
waar nog banen te creëren zijn. De afgelopen
jaren zijn er in Rotterdam allerlei werk-, sub-
én steungroepen in het leven geroepen om
zich bezig te houden met de kleine onderne
mer. De weg naar een eigen onderneming is
een ingewikkelde en ook niet voor iedereen
weggelegd, zo blijkt uit de praktijk.
De Werkgroep Initiatieven
Loonvormende Bedrijven Rot
terdam (WILBRO) is de be
langrijkste op het gebied van
de start van een eigen bedrijl
in Rotterdam, In deze werk
groep zitten de sociale dienst,
de Kamer van Koophandel, de
dienst midden- en kleinbe
drijf, het regionaal dienstver
leningscentrum kleinbedrijf,
het arbeidsbureau en het
Mens- en Milieuvriendelijke
consulentschap (de zogeheten
MeMobedrijfjes) en daarmee
staan alle belangrijkste organi
saties in Rotterdam die zich
bezig houden met de start van
het eigen bedrijf, op een rijtje.
'Brood op de plank'
Er wordt over het algemeen
zeer tweeslachtig gepraat over
het ondernemerschap. Ener
zijds lanceert de gemeente
'hoopvolle' nota's (Brood op de
•plank 1 en 2), waarin gepleit
wordt voor de stimulering van
kleine bedrijven en een ver
soepeling van de regels, ander
zijds kwam onlangs de mid
denstand nog massaal in pro
test tegen de fors gedaalde in
komsten als gevolg van de
economische malaise. Ook de
Nederlandse Middenstands-
bank lanceerde in haar jaar
verslag van 1981 deze sombere
gegevens al. De onderneming
met minder dan tien mensen
heeft de laatste jaren slechts
verlies gekend. Bedrijven met
meer dan tien en minder dan
vijftig werknemers in dienst,
behoren tot de ondernemingen
die een positieve bijdrage aan
de werkgelegenheidsontwik
keling leveren.
Eén ding staat vast. De moge
lijkheden om als starter finan
ciële hulp te krijgen zijn, nog
minimaal. Op een rijtje:
Het openbaar lichaam Rijn
mond heeft in samenwerking
met de Nederlandse Midden
stands Bank een garantiefonds
ingesteld van 200.000 gulden
voor beginnende ondernemers.
Deze regel stimuleert in feite
alleen maar de banken om
krediet te verstrekken aan
kleine ondernemers, omdat
Rijnmond dan voor een ge
deelte garant staat. Niettemin
heeft dit een gunstig effect
voor de starter, zij het dat er
met tweehonderdduizend gul
den weinig te doen valt
De gemeente Rotterdam
heeft een indirecte vorm van
financiële hulpverlening aan
starters gecreërd in de vorm
van een Startfonds. Doordat
de gemeente niet de rol mag
overnemen van de banken in
de zin van geld lenen, subsi
dieert het Startfonds begin
nende ondernemers tot maxi
maal tienduizend gulden in
huisvestingskosten. Dit Start
fonds heeft slechts honderd
vijftigduizend gulden tot zijn
beschikking.
Bij de sociale dienst kunnen
starters terecht die bij een aan
tal banken bakzeil hebben ge
haald door het ontbreken van
eigen geld. De meeste banken
eisen namelijk vijf procent ei
gen geld bij een aanvraag voor
een lening. Dus als iemand
tienduizend gulden wil lenen,
zal hij reeds vijfhonderd gul
den in zijn portemonnaie moe
ten hebben.
Als dit geld er niet is en de
werkloze heeft een haalbaar
idee, dan kan men tot een be
perkt bedrag, geld lenen bij de
sociale dienst. Tevens kan
men bij de sociale dienst aan
vragen of er met voorlopig be
houd van uitkering een onder
neming kan worden opgezet.
Dan is er het garantiekrediet
van de rijksoverheid die op
een soortgelijke manier fun
geert als het garantiefonds van
Rijnmond. Die van de rijkso
verheid kan men aanvragen
via de banken.
Verder is het in sommige ge
vallen (heel erg beperkt) mo
gelijk om belastingvoordelen
te krijgen voor starters en
kleine ondernemingen. Het
bedrijf zal dan op een natuur
lijke naam moeten staan en
nie?. in een rechtsvorm als een
besloten vennootschap (bv) of
een stichting.
Een bank die afwijkt van de
traditionele handelswijze is de
Triodosbank in Zeist. De Trio-
dosbank laat klanten borg
staan. Zo gaat een ondernemer
alvorens hij zijn product op de
markt brengt zijn toekomstige
klantenkring af en vraagt of
een ieder borg wil staan voor
een bepaald bedrag. Op basis
van de ingekomen borgbedra
gen, krijgt de starter krediet.
In juli gaat 'de Broedplaats'
van start, een leerschool voor
jonge werklozen. Dit bedrijfs
verzamelgebouw in Delfsha-
ven begeleidt de startende on
dernemer bij de vorming van
het product, de afzet en de fi
nanciële verwikkelingen.
Geen concrete financiële steun
dus, wel een intensieve bege
leiding, De starters komen in
dienst van de stichting tot hun
zaakje redelijk draait en zij op
eigen vleugels verder kunnen.
Wirwar van regels
Weinig financiële steun dus.
Wel komt er langzamerhand
meer lijn in de begeleiding en
ondersteuning van de starten
de onderneming. „Het grootste
probleem waar de starter mee
te maken krijgt, is de wirwar
van regeltjes, vergunningen en
wetten", zegt Pieter Parmen-
Jos Bouman....'je moet consessies doen. Ik ben anti-auto maar op de broodbakfiets naar de
groothandel is niet erg handig'
Jos Bouman (28) is een
werkloze afgestudeerde
planoloog, die na een
vruchteloze reeks sollici
taties op dit werkterrein,
vorig jaar een eigen fiet
senwinkel is begonnen.
Drie jaar geleden had hij er
geen flauwe notie van dat hij
ooit nog eens trots bezitter van
een fietsenzaak zou zijn. Het
begon allemaal in het vrijwilli
gerswerk, waar hij met de fiet
senmakerij in aanraking
kwam.
Via de werkgelegenheïdsver-
ruimende maatregel kwam hij
terecht bij een fietsenmaker-
sprojeet van het bureau alter
natief werk. Deze maatregel
duurt echter maar tien maan
den, waarna men niet op de-
ze^e plaats door mag gaan als
vrijwilliger. Dus stond Jos
Bouman vorig jaar voor de
keus of ander vrijwilligers
werk of een eigen bedrijf. Hij
koos voor het laatste maar die
weg blijkt moeizamer dan ge
dacht.
Met een 'Ik mag niet klagen',
ontvangt hij ons in echte on-
dernemerstaai in 2ijn winkel
'Fietsieklus' aan de Noordsin
gel. Een spontane lekkage in
zijn reparatiehok, dat onder
het straatniveau ligt, betekent
voor Jos weer een zware slag
in de portemonnaie. „Het valt
niet mee", zegt hij, zijn woor
den bedachtzaam formule
rend. „In het alternatieve pro
ject dacht ik vaak dat het pro
ject aardig wat weg had van
een bedrijf. Maar als je er een
maal alleen voor staat, kom je
jezelf wel eens tegen. Zo'n lek
kage is een onvoorziene post
en dat kan ik nu nog niet neb
ben. Alles wat het bedrijf bin
nenkomt, gaat de zaak in".
De mogelijkheid om met be
houd van uitkering zijn zaak
op te bouwen, greep Jos dan
ook met beide handen aan, Hij
heeft zijn bedenkingen. Zegt:
„Andere mensen hebben het
vroeger gedaan zonder de mo
gelijkheden die er nu zijn. Dat
zet wel eens kwaad bloed.
Maar ik voer een legale zaak
met dezelfde prijzen als de an
dere ondernemers. Als je kijkt
naar de slokken geld die de
overheid in grote bedrijven
steekt, dan voel ik me niet
schuldig".
Niettemin heeft hij ticn-h wel
wat negatieve reacties gehad
van andere fietsenmakers in
de buurt en de tweewieleraf-
deling van de Bovag. Nuchter
betoogt hij dat het uïtkerings-
geld dat hij nu gebruikt, straks
weer terug komt in de vorm
van belastingen.
„Ik kan begrijpen dat andere
fietsenmakers in de buurt zo
min mogelijk concurrentie
willen, maar er is een enorme
vergrijzing in de fietsen we
reld. Ik ben erkend en hou me
aan de regels, net als alle an
dere fietsenmakers".
Voor het standpunt van de Bo
vag heeft hij minder begrip.
„De Bovag ziet het als een
vorm van oneerlijke concur
rentie, ook alle werklozenpro-
jecten in deze sector. Maar de
reparaties is lang een stief
kindje geweest van de fiets
handelaren. In de werklozen-
projecten is de productie altijd
heel laag omdat we de erva
ring missen, maar het is bo
vendien werk waar fietsenma
kers fantasieprijzen voor vra
gen".
Voor Jos is het zo verse onder
nemerschap een eenzame en
minder ideeële weg dari hij
had gedacht. „Het is hard pe
zen, want je komt overal al
leen voor te staan. Daar wordt
je op school nooit op voorbe
reid
Veertig uren werken per week
is voor Jos een lachertje. Ver
gunningen, de boekhouding,
de voorraad bijhouden, afspra-
door Karin Kuijpers
foto Jaap Rozema
ken nakomen, zijn rijbewijs
halen en de winkel draaiende
houden, maken dat hij zo'n
ruim zestig uur per week
werkt
„Je moet consessies doen",
verhaalt hij. „Eigenlijk ben ik
anti-auto maar naar de groot
handel op de broodbakfiets is
niet al te handig. Ik moest dus
mijn rijbewijs balen. Om mijn
kost te verdienen ben ik be
laas genoodzaakt ook een min
der kwaliteit fiets te verkopen
omdat anders de prijs te hoog
wordt voor mijn klanten. En
zo moet je ook al die franje als
kilometertellers, gekleurde ka
bels en versieringen verkopen
en brommers repareren".
Liefst zou de fietsenmaker
zich in het alternatieve circuit
profileren. Jos voelt zich aan
getrokken tot de Mens-en Mi
lieuvriendelijk bedrijfjes, on
dergebracht in federatie 't
Buskruit.
Jos Bouman is zijn zaakje ge
start met 25,000 gulden, deels
een leverancierskrediet en
deels een lening bij het Wal-
lerfonds. Hij kocht een be
staande fietsenwinkel op en
betaalde goodwill. „Ik nam
een zaak over die erkend is
door het Centraal Bureau Rij
wielhandel, waarmee je toe
gang krijgt tot de groothandel.
Dat kan eigenlijk pas weer als
je bent ingeschreven bij de
Kamer van Koophandel en
dan moet je weer hebben vol
daan aan de vestigingseisen, 't
Is een hele wirwar van regels
en vergunningen".
Pro-stalling
In zijn winkel heeft hij ook
een buuitstalling, een voor
waarde van de vorige eige
naar. „Ik ben ook pro-stalling.
Het slokt wel veel ruimte op,
maar ik vind het een noodza
kelijke voorziening voor 'de
buurt, Daardoor krijg ik ook
weer de nodige reparaties.".
En juist die reparaties nemen
een groot gedeelte van zijn tijd
in beslag. „Zo'n razendsnelle
handvaardigheid heb ik nog
niet. Ik weet ook nog niet goed
wat er in deze buurt rond
fietst. Aan publiciteitverzor-
ging ben ik nog niet toegeko
men. Ik hoop ooit die uren die
ik nu werk terug te brengen.
Je merkt dat je sociale contact
afneemt. Op zaterdagavond
heb ik vaak geen zin om uit te
gaan, wil ik vroeg naar bed.
Vakantie is er helemaal nog
niet bij. Maar ja, je begint net
en dan moet je dat alles incal
culeren. Het is hard pezen,
vooral de eerste tijd, maar ik
heb geen hekel aan mijn werk.
Het is erg spannend en er
komt een hoop denkwerk bij
te pas. Je hebt tijd nodig".
Jos is, hoe kan het ook anders,
een fervent voorstander van
de fiets en raadt alle autoge
bruikers aan uit te rekenen
wat een auto per kilometer
kost en een fiets.
tier van het bureau Nieuwe
Werkgelegenheid bij de dienst
Midden-en Kleinbedrijf. Be
doeling is om dit jaar één cen
traal informatie-adres te reali
seren, zodat de cliënten niet
van het kastje naar de muur
worden gestuurd.
De grootste problemen voor
een starter zijn geld, huisves
ting en opleiding. Maar er zijn
meer punten waar de beginner
rekening mee moet houden. In
het starters boek van de Kamer
van Koophandel zijn er 54 op
geschreven, de Mens- en Mi-
hevriendelijke bedrijven
(MeMo) hebben er zelfs 256. Er
komt dus heel wat voor kij
ken.
Het rijk heeft zich wat soepe
ler willen opstellen voor de
beginnende ondernemer en te
genwoordig mag men een half
jaar met behoud van uitkering
een zaak starten. Volgens ad
junct-directeur Thijs Schip
horst van het midden- en
kleinbedrijf is dit echter veel
en veel te kort. „Na een half
jaar kan men nog nauwelijks
op eigen inkomsten draaien.
Dergelijke dingen moet je als
gemeente zelf kunnen bepa
len."
Schiphorst heeft overigens een
uitgesproken mening over de
start van een eigen bedrijf. „Je
moet weten wat je wilt en de
behoefte kennen. Er leven
ideëen zat. Werklozen voelen
zich vaak nutteloos. Nou, dan
vind ik ga na watje zou willen
doen en voor wie. Dan garan
deer ik dat ik kan helpen. Di
ploma's en geld komen dan op
de tweede plaats. Mensen moe
ten zelf initiatieven hebben en
aan de hand daarvan hun
markt bepalen."
Een handzaam voorheeld is de
Gele Gids volgens Schiphorst.
„Blader die eens door, daar
staan allemaal werkzaamhe
den in waar werk achter zit.
Dat heeft positieve effecten.
Iemand die een idee uitvoert
kan er toch gauw v eer twee
aan werk helpen, dal heeft
zijn effecten
De adjunct-directeur onder
kent overigens de problemen
van een starter en prijst zich
derhalve ook gelukkig met de
mogelijke komst van Job Cre
ation naar Rotterdam. „Dat
bedrijf kan een kameraad zijn
bij de realisering van de on
dernemingen. Ze helpen je
sneller door de startfase heen.
Belangrijk is ook om je idee zo
simpel mogelijk uit te voeren.
Geen poespas en franjes, begin
in een kantoortje van twee bij
twee vierkante meter."
Het verhaal van de concurren
tievervalsing vindt Schiphorst
heel betrekkelijk. „Daartege
nover staan immers weer in
komsten in de vorm van belas
tingcenten en arbeidsplaatsen.
Ik vind het vaak een onzin
verhaal hoor, wat wij gewoon
in de praktijk oplossen."
Concurrentievervalsing
De taak om nauwlettend op
die concurrentievervalsing toe
te zien, heeft de Kamer van
Koophandel op zich genomen.
Roelant Lawerman heeft na
mens de Kamer zitting in de
Wilbro-groep en bekijkt elk
project op mogelijke concur
rentievervalsing,
„Wij hebben eind 1980 onder
zocht of de klussenprojecten al
dan niet concurrentieverval
send werkten en kwamen tot
de conclusie dat er veel meer
positieve elementen in zaten
dan negatieve", vertelt Roe
lant Lawerman, zeer enthou
siast betrokkene bij het alter
natieve werk en de werkpro
jecten. „Het is natuurlijk ge
makkelijk genoeg om als ka
mer te zeggen dat concurren
tievervalsing niet mag, maar
wij vinden dat ieder geval be
keken moet worden. Daarom
zitten we ook overal in.
In 1981 is de Kamer in de be
geleidingscommissie gaan zit
ten als controlerende factor op
de concurrentie. „Tenslotte
heeft de Kamer van Koophan
del alles met werk te maken
en hebben wij de taak om
voorlichting te geven en mee
te denken en te werken aan
het ordelijk economisch ver
keer."
Ook de Kamer is realistisch
genoeg om in te zien dat de
werkloosheid zich niet snel zal
oplossen. „Daar zullen wij
onze maatschappij naar moe
ten inrichten", betoogt Lawer
man. „Hoewei wij niet de illu
sie hebben dat het starten van
kleine bedrijven, de werkloos
heid zal oplossen, want het
blijft een druppel op een gloei
ende plaat. Wij zijn ook extra
voorzichtig geworden om
mensen aan het idee van een
eigen bedrijf te helpen, mede
om ze tegen zichzelf te be
schermen. Kijk, het eigen be
drijf heeft de laatste tijd een
lagere drempel gekregen door
alle kreten die hierover in de
politiek en economie worden
geslaakt. Helaas weten wij
maar al te goed dat een eigen
bedrijf in lang niet alle geval
len slaagt."
De Kamer van Koophandel in
Rotterdam geeft zelf geen fi
nanciële ondersteuning. Wel is
de Rotterdamse Kamer een
van de meest voortvarende in
ons land door de wil om mee
te denken. „Langzamerhand
wordt de starre houding, die
andere Kamers kenmerken
losgelaten", vindt Roelant La
werman. „Elke Kamer ziet nu
wel dat er alternatief werk
gaat en moet komen."
Een definitie van concurren
tievervalsing kan Lawerman
niet geven, simpelweg omdat
dit per geval bekeken moet
worden. Juist daarom pleit hij
ook voor een sociaal-econo
misch beleid op lokaal niveau.
„De vier grote gemeenten zijn
er klaar voor", meent Lawer
man.
't Buskruit
Niet dat ze het buskruit op
nieuw hebben uitgevonden,
maar de naam symboliseert
wel de actie. Federatie 't Bus
kruit, onderdeel van de Mens
en Milieuvriendelijke bedrijf
jes MeMo, en zeer actief in Ne
derland, waar de laatste jaren
liefst vijftienhonderd bedrijfjes
zijn gestart waarin vijf zesdui
zend mensen werken. Onder
zoek maakte duidelijk dat zes
tig procent van die bedrijfjes
loonvormend is, de rest werkt
kostendekkend.
't Buskruit neemt een speciale
plaats in onder het dak van de
eigen bedrijven. Is werken be
langrijk of iets maken dat zin
vol is, vragen mensen zich bij
Buskruit zich af. Het accent
ligt dan ook op zelfbestuur en
het maken van zinvolle pro
ducten.
Bedrijfjes, aangesloten bij de
MeMo-beweging en Buskruit,
hebben bepaalde idealen. Kees
van Alfen van het advieseol-
lectief, somt ze op. „Tegen
winst en voor kleine bedrij
ven, voor arbeiderszelfbestuur,
ruimte voor persoonlijke ont
plooiing, openheid naar de
consument qua prijsopbouw,
een nuttig product maken, zui
nig met grondstoffen en ener
gie en hergebruik stimuleren."
„Hoge eisen", geeft hij toe,
„het is ook een hele stap om je
aan te sluiten bij de federatie.
Je moet actief meedoen en dat
is voor sommigen een te zware
belasting. De voorliggende
voorzieningen om een eigen
bedrijf te beginnen zijn zo be
perkt, dat wij meer vernieu
wend willen werken,"
Op 30 april wordt er in de
Doelen een kleïnschaligheids-
festival gehouden, bedoeld om
geïnteresseerden meer over
Buskruit te vertellen en het
kleine bedrijf.
£«a*Ug 6 april
«ofplcintheater: 20.15: 'Leugens',
w Het alziend oog* met Ton van
utiinhoven, Qanci Geraedts, Sjoerd
geys'en Huub Stapel en Tom van
5*1- Th titer Zuidpleio: 20.15: De
"*agse Comedie met 'Goed' met Lies
'ranken, Trins Snijders, Guido de
poor, en Francine Dreessen. 20.30:
jVKceninozaal) Theater '80/Stichting
oneeJraad Rotterdam; 'Omgeving'
«n toneelvoorstelling over ïndenti-
{rj Femke Boersma, Celia v.d.
Rika Groszkopf, Mies de
en Anke van het Hof. Luxor-
20.15: 'De dader heeft het
gojan nieuwe musical van Annie
Schmidt, Hary Bannink en
ywdy stone, met o.a. Conny Stuart,
if Hensbergen, Hans v.d. Wou-
Ferd Hugas, Caroiien v.d. Berg
Orkest ©J,v.Dick v.d. Stoep, De
roeien: Rotterdam, 12.45: Koffiecon-
door Ensemble Rott, Pbilh. Or-
ke u?et ^errit Oldeman, viool, Har-
Wierema, contrabas, Jan Jansen,
Trinet, John Mostard, fagot, Arto
2?°.rnWeS. cornet a piston. Wouter
trombone, Wim Vos. slag-
Wk. Dirigent Henk Heunen. Con-
■fratoriuin; 10.00 en 14.00: Interna-
■"jnaal Gaudeamus Vertolkers Con-
eerste ronde muziek van onze
Jw_pt Lantaren: 20.30: Performan-
festival. De Doelen: 14.30: Pop-
F«heater 82/83; Poppentheater 'De
rotwagen met 'Meneertje Fimpele-
(4-10 jaar). Musi ca: Overschie,
Kindertheater in de wijk; Kin
dertheater Wiedus met 'Charlie' (6-12
jaar). Komcynshol; Ommoord. 14.00;
Kindertheater in de wijk; Jeugdthea
ter Wiedus met 'Doe normaal joh!" <8-
12 jaar). Poppentheater Belle Psss:
Waterloostraat 137b, 14.30: Het pop
pentheater Belle Psss. speelt 'Timpe
en de torenbouwertjes' (vanaf 6 jaar).
De Zevensprong: Hoogvliet, 14.00:
Kindertheater in de wijk; Jacobus
Wieman speelt 'Circus Pom Pierke'
(4-10 jaar). Donderdag 7 april Hof-
plelntheaten 20.15: 'Leugens', en
"Het alziend oog' met Ton van Duin
hoven. £anri Geraedts. Sjoerd Pley-
sier, Huub Stapel en Tom van Beek-
Theater Zuidplein: 20.30: (arlecchi-
nozaal) Theater '80/Sttchung Toneel-
raad Rotterdam, 'Omgeving' een to
neelvoorstelling over indentiteit. met
Femke Boersma, Celia v.d. Boogert,
Rika Gros2kopf, Mies de Heer en
Anke van het Hof. Piccolotheater
20.30: Prothealer met 'De drie zus
ters' van Anton P. Tsjechov, met
Mieke Visseher en Albert Zweep.
Chris Koolmees (video). De Doelen;
13.00: Orgelconcert door Arie Xeïjzer,
verzoeken van luisteraars en impro
visatie. De Doelen: 19.00: Internatio
naal Gaudeamus Vertolkers Con
cours, tweede ronde muziek van onze
tijd. De Doelen: 20.15: Brahmscyclus;
(De Doelen i.s.m. TROS-klassiek pre
senteert) Amsterdams Pianotrio,
m.m.v, Vicente Zarzo. hoorn. Luxor-
theater. 20.15: 'De dader heeft het
gedaan' nieuwe musical van Annie
M.G. Schmidt, Hary Bannink en
Paddy Stone, met o.a. Conny Stuart,
Lo van Hensbergen. Hans v.d. Wou-
de, Ferd Hugas, Caroiien v.d. Berg
e.v.a. Orkest oJ.v.Diek v.d. Stoep.
Conservatorium: 14.00: Workshop
jury Internationaal Gaudeamus Ver
tolkers Concours (zie 5 apr.). De
Schouwburg: 20.00; De Ned. Opera
stichting met "Madame Butterfly1 van
Puccini, met o.a. Sung Sook Lee, An-
nett Audriesen, Rico Serbo. Frede
rick Burchinal, Rudolf Ruivenkamp,
Nico Schaap. Wim Huysman, Het
Omroeporkest. Het Ned. Operakoor
e.v-a. Het Berend: 22.00: Willem
Snijders Kwintet (jazz-funk). Thea
ter Zuidplein: 20.15; Jan Blaaser met
zijn nieuwe programma Muzikale
begeleiding Erïc Lamslag. De Lanta
ren: 20.30; Performance Festival-
Hofplein theater. 14.00: Bram Bies-
terveld Kindertheater met 'Boem is
hol' met Marja Wouters, Flip Heene
man, Paul van Oord en Bram Bies-
terveld. J.C. Chlllup: 20.30; Film
The Chain Reaction'. De Kande
laar: 20,00: Film 'De Mantel'. Sport
paleis Ahoy': 19.00: Minivoetbal-
show.
Bioscopen
Alhambra 1: 'Als je begrijpt wat ik
bedoel' (al) zond. t/m woe. 1.30-4.00-
7.00 en 9.30 u. Alhambra 2: "The
dark crystal' (al) zond. t/m woe. 1.30-
4.00-7,00 en 9.30 u. Calypso L Toot-
sie' (al) dag. 1.15-4.00-7.00 en 9.45 u.
Calypso 2: 'An officer and the gen
tleman' 12) dag. 1.00-3.45-6,45 en 9.30
u. Calypso 3: 'Firefox' (12) dag. 1.45-
4.00-7.00 en 9.45 u. Centraal: 'Zachte
plekjes* (18) dag. 12.30- 2.15-4.00-5.45-
7.30 en 9.15 u. Cineac (Beurs): 'As
der azen' (al) zond. t/m woe. 1.30-
4.00-7.00 en 9.30 u. Cineac (Bijen
korf): '£vij dead' (16) ma. en woe.
2.00 u, di, 7.00 en 9.3-', j Cinerama 1:
'Candhi' (ai) dag. 2.00 en 8.00 u. Ci
nerama 2: Toolsie' (al) dag. 1.30-
4.00-0.45 en 9.15 u. Cinerama 3:
'Fame' (al) dag. 1.00-3.45-6.45 en 9.30
u. Cinerama 4: 'Annie' (al) dag. 1.00
en 3.45 u, De wereld volgens Garp'
(12) dag. 6-45 en 9.30 u. Cinerama 5:
'E.T-' (al) dag. 1.15-4.00-7.00 en 9.30 u.
Corso: 'De gendarme in paniek' (al)
zond. t/m woe. 2,00-4.30-100 en 9,30
u. Kriterion: The deer Hunter' (12)
dag. 8.00 u. Lumiere 1: 'First Blood'
(II) dag. 2.00-7.00 en 9.3Ö u. Lumiere
2: Tron' (al) dag. 4.30-7.00 en 9.30 u.
Lumiere 3: Puberty blues' (al) dag,
1.45-6.45 en 9.15 u. Lumiere 4: 'Fan
ny en Alexander' (16) dag. 2.00 en
8.00 u. Metro 1; 'De Boezemvriend'
(al) dag. 2.00-7.00 en 9.30 u. Metro 2:
'Het kleinste bordeel in Texas' (16)
dag. 7,00 en 9.30 u. Rex: 'Er zijn nog
drie smachtenden voor u' (18) dag.
van 10.00 u. s'morgens tot 24.00
s'nachts. Thalia: De vierde man" (16)
zond. t/m woe. 2.00-4.30-7.00 en 9.30
u. 't Venster-I: Tell me a riddle' (16)
dag. 19.30 en 22.00 u, nu, gesloten, 't
Venster-2: 'II Bidone' (16) dag. 20.00
en 22,00 u, ma. gesloten, 't Venstcr-3:
The state of things' (16) dag. 19.30 en
22.CO u, ma. gesloten. De Lantaren:
'Caste Diva' (16) dag, 20.00 u, ma, ge
sloten.
Kindervoorstellingen
Cinerama-4: 'Annie' dag. 1.00 en 3.45
u. Lumlere-2: "Frank en Frey' dag
2.00 u. Metro 2: 'E.T.' dag. 2.00 u.
Passage: 'De Boezemvriend' dag.
2.00 u.
Spljkenisse
Euro 1; '101 Dalmaners' (ai) dag, 1.30
u. 'De vierde man' (16) dag. 6.45 en
9.15 u. Euro 2: 'First Blood' (16) dag,
1.30-6.45 en 9.15 u. Euro 3; 'Amve'
(al) dag. 1.30-6.45 en 9.15 u.
Hellevoetsluls
TivoIMheater. 'Annie' (al) do. 20.00
u, di. en woe. 14.30 en 20,00 u
Brlelle
Apollo-theater: 'Annie' (al) di. 20.00
U, zat zond. en ma. 14.00-17.00 en
20.00 u. woe. 14.00 en 20,00 u,
Dordrecht
Euro Cinema: Zaal-1: 'Als je begrijpt
w-at ik bedoel' (al) dag. 1.45. 'Dorp
der ontucht' (16) dag. 6.45 en 9.30 u.
Zaal-2: 'Summer Lovers' (16) dag.
1.45-6.45 en 9.30 u. beide paasdagen
1.45-4.15-6.45 en 9.30 u. ZaaI-3: 'First
Blood' (16) dag. 1.45-6.45 en 9.30 u,
beide paasdagen 1.45-4.15-6.45 en 9.30
u. Euro Cinema-4: (Voorstraat 294):
'De vierde man' (16) dag. 6.45 en 9.30
u. C In ode: The black stallion' (al)
dag. 8.00 u, vrij. 2.00 en 8.00 u, zat,
7.00 en 9,30 u. Kindervoorstellin
gen (al) Euro Cinema: (Voorstraat)
'101 Dalmatiërs' dag. 1.45. Cinode:
'Asterix en Cleopatra' zat. t/m woe,
2.00 u.
Medische Diensten
Apotheken: De Rotterdamse apothe-
ken zijn dagelijks geopend van 8 30-
17.30 u. Buiten deze tijd, dus ook in
de weekeinden is voor spoedgevallen
een waarnemingsregehng. Men kan
via het antwoordapparaat of het me
dedelingenbord van uw eigen apo
theek te weten komen welke apo
theek waarneemt. Betreft hel een
spoedrecepi, dan kunt u een taxi ne
men. Vraag een taxibon die u aan de
chauffeur overhandigt. Taxi Tele
fooncentrale, Tel: 010-361222. Art-
senboodse happen dienst: Tel: 206611
(ook voor Vlaardingen en Schiedam).
Integraal Kankercentrum Rotter
dam: „Telefoonbaken voor vragen
over kanker" I.K.R. Tel: 010-634130.
Ambulancedienst: Voor Berkel,
Bei^jschenhoek en Bleiswijk Tel: 010-
Diversen
Telefonische Hulpdienst Rijn
mond. Rotterdam 010-362244. Schie
dam 010-731161, Voor hulp bij maat
schappelijke en gees lelijke noden.
Telefonische hulpdienst voor jon
geren: Tel: 010-552539. dag. van
17.00-24.00 u. Telefonische Hulp
dienst Spijkenisst: (van 19.00 tot
03.30 u): Tel: 01880-25952. H.I.C.t
Hulp- en informatiecentrum Post
kantoor Coolsingel Tel: 172929. socia
le en culturele informatie, rechts
hulp, studie en onderwijszaken, vaca
turebank, loontechnische dienst enz.
Geopend maand. 11.00-17,00 u, dinsd.
t/m vrij. 830-1700 u. Crisiscentrum
Rotterdam: Mathenesserlaan 270,
lel: 763944. Voor mensen met accute
problemen op elk gebied. Geopend 24
uur per dag ook zaterdag en zondag.
A.A. werkgroep Rotterdam: Berg
weg 307a, te); 673815, voor mensen
met alcoholproblemen. Stichting
Rechtswinkel: tel: 525577 en 525690
(op werkdagen van 10.00-14.00 uur):
Kralingen; Goudsenjweg 21. di.
17.00-19.00 u. Bloemhof: Violierstraai
1, di 17.00-19.00 u. Spangen: Pctgie-
terstraat 8, do. 17.00-20.00 u. Bureaus
voor rechtshulp: Zuid: Pleinweg
218-220, di t/m vrij. 10.00-12.30 u.
Noord: Tcilingerstraat 59, ma 13.00-
16.00 u, dl. t/m vrij. 10.00-16.00 u. do.
19.00-21.00 u, vnjdag van 14.00-16.00
u. notaris aanwezig. West: Mathenes-
serlaan 173: do. 13.00-15.00 uur, af
spraken ma. en di. van 13.00-16.30
uur.
ADVERTENTIE
V WV
BONNETERIE-SCHOEN
198,-.
Van soeix-1 leer (che-
vreau), mee bewerkt voor
blad cn goudkleurig bit.
Mt. 55 t/m 42» ook hal
ve maten. In uni kleuren:
zwart, navy, rood en zwart
lak. Tweekleurig in navy/wit
en grijs/wit.
Ook in gauloiseblauw
met 3 tinten blauw en in
bruin met 3 tinten beige.
Voor f 198.-. Bij de
Bonneterie.
Amuerdom: KahmtraoL, 020-262162
Den Haag: Buitenhof, 070-6S 6S 44
Rotterdam: f.tfefedflg. 0/0-136)25
