INATERWfEI
B
De rolstoelmarkt en
de plaats van de
AGENDA
Geef uw kind
'n knuffelvriendje
GES
'Rijk worden
over rug
van een
gehandicapte'
ADVERTEREN DOET VERKOPEN!
Het ondoorzichtige netwerk van de sociale zekerheid
9Geen financieel plafond bij voorzieningen
SCHIEDAM
CENTRUM
M: "'Pr
Elke fietsenmaker kan
repareren
j 1
I DISTRIPARTS
dÊ Rotterdams Nieuwsblad
III dinsdag
U 281®» 1983
Bijna tien procent van de Nederlandse rol
stoelgebruikers koopt zijn eigen vervoer
middel. Aan alle anderen wordt op kosten
van de samenleving een hulpmiddel ter be
schikking gesteld. Onze maatschappij bouw
de vooral sinds de oorlog een omvangrijk
maar soms ondoorzichtig netwerk van socia
le zekerheid op. Naast de ziekenfondsen
vormen de 32 bedrijfsverenigingen de be
langrijkste schakels in dat netwerk.
Die bedrijfsverenigingen dragen zorg voor
de uitvoering van talrijke sociale wetten.
Om dubbel werk en administratieve romp
slomp te vermijden besloten achttien van
hen hun administratie door een gemeen
schappelijk kantoor te laten verzorgen: het
Gemeenschappelijk Administratie Kantoor
(GAK). In 32 steden is een GAK-vestiging
en in Amsterdam het hoofdkantoor.
Vooral bij de inwerkingtreding van de Wet
op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering in
1967 ontstond de behoefte aan een apart or
gaan voor de medische beoordeling van de
uitkeringsgevallen. Dat leidde tot de oprich
ting van de Gemeenschappelijke Medische
Dienst (GMD), waarvan in ieder GAK-ge-
bouw een vestiging zit.
Bij de GMD beslist een team van sociaal-
medische, technische en wetstechnische spe
cialisten over de mate van arbeidsonschikt-
heid en adviseert over de eventuele hulp
middelen die kunnen bijdragen tot de reso
cialisatie van de verzekerde.
Mari Timmermans
Zonder rolstoel is een ge
handicapte machteloos
„In middeleeuwse steden bepaalden kerkto
rens het stadsbeeld. Voor de mensen het te
ken van de onwrikbaarheid van hun maat
schappelijk systeem. De sky-line van de te
genwoordige steden wordt beheerst door de
hoge verzekeringstorens. Ook een symbool
van maatschappelijke zekerheid.", filosofeert
Fred Berkhof, een GMD-arbeidsdeskundige
uit Dordrecht.
Wie in Nederland aangewezen
is ap het gebruik van een rol
stoel. komt bijna onvermijde
lijk in contact met de Gemeen
schappelijke Medische Dienst.
Per jaar krijgen ruim 7000 ge
handicapten door bemiddeling
van de GMD een nieuwe wa
gen. Het overgrote deel daar
van is vervanging. Voor elek
trische rolstoelen is de gemid
delde levensduur drie jaar en
voor hand bewogen stoelen is
dat vijf jaar. In Nederland rij
den naar schatting meer dan
dertigduizend rolstoelenge
bruikers.
De GMD heeft al met al een
flinke vinger in de pap waar
het gaat om de merken en
soorten hulpmiddelen die aan-
feschaft dienen te worden. Die
ulpmïddelen kunnen varie-
ten van trapliften tot aange
paste auto's. Jaarlijks wordt er
aan rolstoelen zo'n twintig
•miljoen uitgegeven. Die twin
tig miljoen komt voor het
grootste deel in het buitenland
terecht, want de belangrijkste
fabrikanten zijn in Duitsland
gevestigd. Orthopedia in Kiel
(met als belangrijkst filiaal E
J (Everest and Jennings) in
Liverpool), Meyra in Dtlssel-
dorf.
De Nederlandse handelaren
zijn meestal dealer van zo'n
grote onderneming en het iigt
dus een beetje voor de hand
dat juist die merken en typen
het meest verkocht worden.
Goedkoop zijn die rolstoelen
niet en bij gehandicaptenorga
nisaties zijn er ook klachten
over de kwaliteit van het ge-
bodene. Het zitcomfort is niet
voldoende of aan de voortbe
weging mankeert het een en
ander. Een 'gewone' handbe-
wogen E J-rolstoel kost de
gemeenschap rond de 2500
gulden.
Een miniem aandeel in de
markt wordt gevormd door
Nederlandse fabrikanten zoals
de firma Hofmeester in Doorn.
De GMD heeft in samenwer
king met Orthobanda (de ver
eniging van dealers, leveran
ciers en importeurs) een soort
profielschets gemaakt van een
bedrijf dat rolstoelen mag le
veren. Een eerste eis is daarbij
natuurlijk het afleveren van
deugdelijke waar en in de
tweede plaats worden uitge
breide eisen gesteld aan het
service-apparaat. Op die wijze
slaagt men erin de cirkel ge
sloten te houden en ervoor te
waken dat de winstmarges
voor de handel acceptabel blij
ven. Het mistige grensgebied
tussen commercie en sociale
zekerheid wordt beheerst door
handelsafspraken en monopo
listische kartels.
Een rolstoel maken is geen
eenvoudig werk. Jarenlange
research gaat dikwijls aan de
eerste aflevering vooraf en
ook de GMD heeft een uitge
breid apparaat om de wagens
te testen. Aan het hoofd van
de afdeling Onderzoek en
Ontwikkeling staat drs. G.
Hunfeld en zijn afdeling be
staat weer uit een viertal sec
ties. De sectie Ontwikkeling
Voorzieningen wordt geleid
door ing. F. de Graaff.
In het torenhoge gebouw van
het GAK/GMD in Amsterdam
praten we over het ingewik
kelde stelsel van sociale zeker
heid in het algemeen en over
het reilen en zeilen van de rol
stoelmarkt in het bijzonder.
Drs. Hunfeld: „Iedere cliënt
vindt zijn probleem natuurlijk
het belangrijkst en wil dat dét
zo snel en zo goed mogelijk
wordt opgelost. Dat willen wij
ook, maar daarbij wordt wel
eens vergeten dat wij alleen al
voor rolstoelen zo'n zevendui
zend aanvragen per jaar moe
ten afhandelen."
„Bij roistoelaanvragen gaan
we natuurlijk uit van de clibnt
en de situatie waarin hij of zij
verkeert. Het is dus beslist niet
zo dat onze keus beperkt blijft
tot één of twee typen." Inge
nieur De Graaff geeft aan dat
er steeds in eerste instantie
wordt gekeken naar de func
tionaliteit van een verstrek
king, Welke handicap heeft de
cliënt? Welk gebruik wordt er
van het hulpmiddel gemaakt?
Werk, recreatie of huishoude
lijk gebruik? Dan kijkt men
naar de techniek en de duur
zaamheid en pas in laatste in
stantie gaan de financien een
rol spelen. „Voor hulpmidde
len of aanpassingen geldt geen
financieel maximum. De ade
quaat goedkoopste oplossing is
in dit gebouw de gulden stelre
gel," verduidelijkt hij.
Dan nog blijkt dat ruim ne
gentig procent van de in Ne
derland gebruikte rolstoelen
voornamelijk geleverd worden
door de grote buitenlandse fa
brikanten.
„Ja," reageert De Graaff, „dat
kan enerzijds komen omdat
die fabrikanten gewoon de
beste spullen maken en de
meeste keus kunnen bieden,
maar natuurlijk ook omdat de
GMD zich niet kan bemoeien
met de contacten die de diver
se handelaren met importeurs
en fabrikanten hebben."
„Voor verbeteringen in het sy
steem is de GMD altijd open.
Nieuwe technische, medische,
organisatorische ideëen wor
den uitgebreid bestudeerd,
maar je moet wel bedenken
dat die zevenduizend aanvra
gen per jaar intussen gewoon
doorgaan..." stelt drs. Hunfeld.
Aad van der Ende: „Betere en goedkopere rolstoe
len zijn mogelijk..."
Vanuit 'het achterland' wordt er door
gehandicapten, hun organisaties en geïn-
teresseeerden veel druk uitgeoefend op
de door 'het monopolie' zo behoedzaam
gesloten cirkel, Overal in het land zijn
mensen bezig om verbeteringen in tech
nische realisatie en in de procedures te
bewerkstelligen.
In Schiedam bijvoorbeeld woont Aad van der Ende. Een
63-jarige uitvinder, die langs veel omzwervingen betrok
ken is geraakt bij de gehandicaptenzorg. Na veel onder
zoek is hij erin geslaagd een rolstoel te ontwikkelen die
comfortabeler is én een langere levensduur heeft én nog
goedkoper is bovendien.
Met de hulp van TNO en wat kapitaalkrachtige vrienden
is hij nu zover dat hij aan een soort serieproductie kan
beginnen. De vraag is alleen: wie gaat zijn produkten ko
pen? Zolang de GMD vasthoudt aan de eis van een snel--..
werkend en alomtegenwoordig service-apparaat kan hij
(en vele anderen met hem) de enige grote afnemer in dn
land vergeten.
„Ach," zucht Van der Ende, „wat er nu gebeurt is dat
een aantal grote jongens over de rug van gehandicapten
rijk zit te worden en dat de gemeenschap dat moet beta
len. De rolstoelen, die nu verstrekt worden, voldoen in
geen enkel opzicht aan de eisen die een gebruiker eraan
stelt, Technisch niet, praktisch niet, esthetisch en finan
cieel niet." Van der Ende realiseert zich dat het een ge
handicapte eigenlijk een zorg zal zijn hoeveel zijn rol
stoel kost; als hij of zij zich maar comfortabel kan voort
bewegen. „Maar het is toch niet de bedoeling dat we geld
gaan verdienen aan andermans gebrek... Kijk, ik hoef er
niet rijk van te worden. Ik wil eigenlijk alleen die men
sen helpen."
„De research die er in het ontwikkelen van een rolstoel
is natuurlijk specialistenwerk, maar het produceren en
het latere repareren kan door iedere fietsenmaker ge
daan worden. Dat hoeft niet duur te zijn. In iedere stad
2it een aantal bekwame werklozen die gemakkelijk zo'n
werkplaatsje kan beginnen. Het enige, wat nodig is, is
een stukje ruimte van bovenaf."
Dinsdag 28 juni
De Schouwburg: 20.00: Co
productie Holl. Festival; Ad-
Hoc ensemble Amsterdam met
'De Fantasten' met Maijon
Brandsma, Catherine ten
Bruggencate, Elja Felgrom,
Krijn ter Braak, Hans Hoes,
Ton Kuyl en Rudolf Lucieer.
Jazzcafé Dizzy: 22.00" Lenny
Andreson-5. Jazz-Inn De
Roode Leeuw; Capelle, 22.00:
Introduction en verrassing.
Theater Zuidplein: 20,30: Ted
Keijser 'It's all Dutch to me!"
clowneske mime uit Australië.
Woensdag 29 juni
De Schouwburg: 20.00: Co
productie Holl. Festival; Ad-
Hoc ensemble Amsterdam met
'De Fantasten' met Marjon
Brandsma, Catherine ten
Bruggencate, Elja Pelgrom,
Krijn ter Braak. Hans Hoes,
Ton Kuyl en Rudolf Lucieer.
Theater Zuidplein: 20.30: Ted
Keijser 'It's all Dutch to me!'
clowneske mime uit Australië.
Poppentheater Belle Psss:
14.30: Poppentheater Belle
Psss. In de kijkdoos van Kïko.
Permanente Poppenkast
Binnenwegplein: 13.00-16.00
Poppenkast voorstelli ng.
- Bioscopen
Alhambra 1: 'Flying High-2'
(al) dag. 2,00-7.00 en 9.30 u. Al
hambra 2: 'Sophie's Choice'
(16) dag. 2.00 en 8.15 u. Calyp
so 1; 'Firebird Tornado' (al)
dag. 2.00-7.00 en 9.3G u. Calyp
so 2: 'Gandhi* (al) dag. 1.45 en
8.00 u. Calypso 3: do. t/m
zond. The man who fell to
earth' (16), ma t/m woe 'Just a
gigolo' (16) dag. 2.00-6.45 en
9.30 u. Centraal: do. t/m ma.
'Helemaal in je blootje' (18)
dag. 12.15, 2.00, 3,45, 5.30, 7.15
i
en 900 u. Cineac (Beurs):
'Street fighters' (16) dag. 2.00-
7.00 en 9-30 u. Cineac (Bijen
korf): !Kamp der verdoem
den' (12) dag. 7.00 en 9.30 u, di.
en vrij. 2.00-7,00 en 9.30 u,
woe. 2.00 u. Cinerama 1:
'Merry Christmas Mr. La
wrence' (16) dag. 1.45-6.45 en
9.30 u. Cinerama 2: '48 Hours'
(16) dag. 2.00-7.00 en 9.30 u. Ci
nerama 3: 'Tootsie' (al) dag.
1.45-6.45 en 9.15 u. Cinerama
4: An officer and a gentleman'
(al) dag. 6.45 en 9.15 u, ma. en
di. 1-45 u. Cinerama 5: 'Once
upon a time in the west' (al)
dag. 2.00 en 8.00 u. Corso:
Thor, de verschrikkelijke' (16)
dag. 2.00-7.00 en 9.30. Krite-
rion: The return of the sol
dier' (16) dag. 7.00 en 9.30 u,
ma. 8.00 u. Lumiere 1: 'Lone
wolf McQuade' (12) dag. 2.00-
7.00 en 9.30 u. Lumiere 2; 'The
Seawolves' (al) dag. 1.45-6.45
en 9.30 u. Lumiere 3: 'First
Blood' (16) dag. 1.45-6.45 en
9,15 u. Lumiere 4: 'Battle
Truck' (16) dag. 1.45-6.45 en
9.15 u. Luxor: 'Het huis der
stille krachten' (16) dag. 2.00-
7.00 en 9.30 u. Metro 1: The
Exorsist' (16) vrij. 7.00 en 9.30
u, zat. en zond. 2.0Q-7.00 en
9.30 u, ma. di. en woe bingo.
Metro 2; 'One from the heart'
(al) vrij. zat. en zond, 7.00 en
9.30 u, ma. di. en woe. 8.00 u.
Rex: 'De hottest happening in
town' (18) dag. van 10.00 u.
s'morgens tot 11,00 s' avonds.
Thalia: 'De Lift' (16) dag. 2.00-
7.00 en 9.30 u. *t Venster-L*
'Bof dag. 19.30 u, en 'Them-
roc' dag. 22.00 u, maand, geslo
ten. 't Venster-2: 'Lightning
over water' (16), dag. 19.30 en
'Effïe Briest' (16) dag. 22.00 u,
ma. gesloten, 't Venster-3: 'Het
gebeurde aan de Tiber' (16)
dag 19.30 en 'Het mysterie van
Oberwald' (16) dag. 22.00 u,
ma. gesloten. De Lantarens
'Taxi zum Klo* (16) dag. 20.00
u, 'Stadt der verlorenen seel-
en' (16) dag. 22.30 u, ma. geslo
ten.
Kindervoorstellingen
Cinerama-4: 'E.T' woe. 1.45 u.
Metro-2: 'Lucky Luke en de
ballade van de Daltons' woe.
2.00 u. Passage: 'Lucky Luke
at Daisy Town" woe. 2.00 u.
Medische Diensten
Apotheken: De Rotterdamse
apotheken zijn dagelijks geo
pend van 8.30-17.30 u. Buiten
deze tijd, dus ook in de week
einden is voor spoedgevallen
een waarnemingsregehng.
Men kan via het antwoordap
paraat of het mededelingen
bord van uw eigen apotheek te
weten komen welke apotheek
waarneemt. Betreft het een
spoedrecept, dan kunt u een
taxi nemen. Vraag een taxibon
die u aan de chauffeur over
handigt. Taxi Telefooncentra
le, Tel: 010-361222. Artsen
boodschappendienst: Tel:
206611 (ook voor Vlaardingen
en Schiedam). Integraal Kan
kercentrum Rotterdam: ..Te
lefoonbaken voor vragen over
kanker" I.K.R. Tel: 010-
634130. Ambulancedienst:
Voor Berkel, Bergschenhoek
en Bleiswljk Tel: 010-333300.
Diversen
Telefonische Hulpdienst
Rijnmond: Rotterdam 010-
362244, Schiedam 010-731161.
Voor hulp bij maatschappelij
ke en geestelijke noden. Tele
fonische hulpdienst voor
jongeren: Tel: 010-552539, dag.
van 17.00-24.00 u. H.I.C.:
Hulp- en informatiecentrum
Postkantoor Coolsingel Tel:
172929, sociale en culturele in
formatie, rechtshulp, studie en
onderwijszaken, vacaturebank,
loontechnische dienst enz. Ge
opend maand. 11.00-17.00 u,
dinsd. t/m vrij. 8.3G-1700 u.
Crisiscentrum Rotterdam:
Mathenesserlaan 270, tel:
763944. Voor mensen met ac-
cute problemen cp elk gebied.
Geopend 24 uur per dag ook
zaterdag en zondag. A-A.
werkgroep Rotterdam: Berg
weg 307a, tel: 673815, voor
mensen met alcoholproble
men, Stichting Rechtswin
kel: tel: 525577 en 525690 (op
werkdagen van 10.00-14.00
uur): Kralingen: Goudserïjweg
21. di. 17.00-19.00 u. Bloemhof:
Violierstraat 1, di 17.00-19.00
u. Spangen: Potgieterstraat 8,
do. 17.00-20.00 u. Bureaus
voor rechtshulp: Zuid: Plein-
weg 218-220, di t/m vrij. 10.00-
12.30 u. Noord: Teilingerstraat
59, ma 13.00-16.00 u. di. t/m
vrij. 10.00-16.00 u. do. 19.00-
21.00 u, vrijdag van 14.00-16.00
u. notaris aanwezig. West: Ma
thenesserlaan 173; do. 13.00-
15.00 uur, afspraken ma. en di.
van 13.00-16.30 uur.
PETJE AF VOOR KONI
PUUR MDERlANDSf SCHOK
DEMPER M£T UfRELDREPUïAllE
nt m hukclenijHT- vrmr wilitt
rijden dour het jui-le v. tel-u t'n
I kcit.ikt onder .illeinn-toni!ij>
j hi-fjen Kom m. hoUli-mi ter-
n.isii'td.i.ir du- blijwnd wtltij
en nu-I U\et|.i,ir u.tr,inl(t'
I Gu^towog 29 - 3t 1
Rotterdam l
I Tel. C 10-73.97.77 i
TeJ. (>10 - 73.99.21
door deze advertentie in te leveren
ieder kind dat door onze fotograaf wordt
gekiekt krijgt 'n knuffelbeest. En uzelf - n_
een 17 x 12 cm kleurenfoto voor slechts...1,95
Dit fantastische aanbod geldt éénmaal per gezin.*
VAN DONDERDAG 30 JUNI T/M ZATERDAG 2 JULI
Broersvest 145
Moert de voorraad op zijn dan ontvangt u dit aanboa bij de verkoop.
