KUNST/RTV
13
t.
Céline 's noten vals gekraakt
Optimisme uit een sobere tijd
Sovjet-pop
aan banden
te
Fascinerende
gaig van
eer balling
•SU'.
Rotterdams Nieuwsblad
woensdag
27 juh 1983
2!MiiiniiiiiiMiiiiiiiniiiiiiMWMiiiiMmmimiiMiHHiiiiiitiuwiuMiimmiwuMuuMiMimiiiiiiiMni>tiMii!iiiiiin:miiimiUMifflii!i<iiii[MHiMMiMiiMnMiiiiiiiwuiiiiiiiiiiijiiiimniMNiiiiMiiimHinmNn^^^
'In september bestaan de
Star Sisters niet meer'
j Hilversum Als de
Andrew Sisters dat nog
j eens hadden mogen
meemaken. Hun bijna
i vergeten hits worden nu
gezongen door de
kinderen en
kleinkinderen van 1983.
En dat allemaal doordat
de zusjes Paay en hun
i moeder voor de grap een
I jaar geleden bij de TROS
een paar van die
j nummers zongen. Jaap
I Eggermont, altijd goed
voor een commercieel
I succeqe, rook een nieuw
'Stars on 45-project en zo
i ontstonden de Star
j Sisters en hun medley
i van geïmi:eerde Andrew
I Sisters-nummers.
Die medley heeft momen*
teel een ongekend succes.
De single prijkt trots bo-
i venaan <fc Top 40 en ook
i het buitmland lijkt plat
te gaan voor de Zusjes
i Paay en hun buurmeisje,
Sylvanavan Veen, die de
I plaats wn moeder Paay
j inneemt
I Iemand lie het succes deson-
danks ruchter onder ogen
ziet is J<hn van Katwijk, raa-
j nager vin de dames. „De
plaat Wïrdt wereldwijd uit-
gebrach, Er worden al over-
j al perconferenties voorbe-
reid. T veel om op te noe-
I men. Cf het inderdaad lukt
I weten ve in september. Maar
I het is natuurlijk helemaal
een poject van Jaap Egger-
mont,3e meisjes zijn gewoon
i De Star Sisters, succesvol intermezzo.
ingehuurd als Studiozange
ressen, net als bij eerdere
'Stars on 45'-pIaten. Mis
schien heeft hij volgend jaar
wel weer iemand anders.
Wat is de oorzaak van deze
plotselinge Andrew Sisters-
re v/vaf? Hij: „Dat dit de ou
deren aanspreekt hadden we
verwacht, wegens de emotio
nele waarde. Maar de jonge
ren, dat is echt een verras
sing, Mogelijk omdat je te
genwoordig alleen wegwerp-
muziek hoort. Er worden
geen evergreens meer ge
maakt. Wie zingt over drie
jaar nog een nummer van
The Pohce? Er wordt nu veel
met elektronische effecten
gedaan. Maar in de tijd,van
de Andrew Sisters moest al
les gewoon goed zijn. Die
muiiek en het promotie
filmpje stralen het optimisme
uit dat er ondanks de toen
moeilijke tijd toch bestond.
Misschien dat juist dat zo
aanspreekt. Die tijd was ook
vrij sobertjes".
Het filmpje over die 'sobere*
tijd is anders helemaal niet zo
sobertjes, met 160.000 pro-
duktiekosten. Van Katwijk:
„Ja, maar in Hollywood wer
den juist in die crisis-periode
de duurste produkties ge
maakt. Kijk, voor de Vere
nigde Staten is zo'n filmpje
een nationaal item. Dat
spreekt iedereen aan die daar
tijdens de oorlog in dienst
heeft gezeten".
Yvonne
Zusje Yvonne had met 'If I
had words" al eerder interna
tionaal succes, maar Patricia
Paay kwam hier nooit verder
dan tweede en derde plaat
sen. Van Katwijk: „Er komt
een nieuwe single van Patri
cia en de nieuwe elpee is ook
klaar. We moeten nu zien
hoe dat gaat in het kielzog
van de Star Sisters, ook in
ternationaal. Misschien kun
nen we refereren aan het
succes van "Tomorrow". Ja,
Patricia Paay kan zeker veel
meer dan je nu alleen maar
van haar ziet. Een echte
theaterproduktie zou wel
leuk zijn, maar we hebben
geen zin om binnen een half
jaar failliet te gaan. Haar gro
te voorbeeld is Liza Mineili,
maar als die hier zou wonen,
liep ze nu in de WW".
De Star Sisters treden niet in
het openbaar op. Volgens de
manager is het onbetaalbaar
om met deze 'act' op toernee
te gaan. Optreden betekent
dat de dames een groot or
kest nodig hebben. Van Kat
wijk: „Je kunt ze niet laten
optreden bij een orkestband
en een spandoek met bierre-
clame als dekor. En ach, in
september bestaan de Star
door
Hans Visser
Sisters niet meer. Moet je
eens kijken hoe gauw de
mensen het dan vergeten
zijn. Vorige zomer stond
June Lodge negen weken op
nummer één. Weet jij nog
wie dat is?"
Maar nu is er nog succes, dus
maakt Eggermont een elpee
met nog veel meer werk van
de Andrew Sisters, afgewis
seld met Glenn Miller-reper
toire, Handige jongen, die
Eggermont: al eerder oogstte
hij wereldsucces met werk
van anderen. Toch stort de ij-
zersterk lijkende opzet met
een daverende discodreun als
een kaartenhuis in elkaar.
Het ene nummer ts te lang
zaam, het andere te snel. Als
het maar past in hel disco-
keurslijf. De tweede kant van
de plaat is echt een beledi
ging. Met wat onhandig jat
werk zette Eggermont die vol
instrumentale stukken, slecht
namaak-antiek, dat zelfs door
een leek als een slechte ver
valsing wordt herkend.
Origineel
Gelukkig laat het publiek
zich niet helemaal voor de
gek houden. Immers: de ver
koop van de originele opna
men van de Andrew Sisters
loopt uitstekend. „We kun
nen ze nauwelijks aansle
pen**, zegt Bert Meyer, gene
ral manager voor MCA-re-
cords in Haarlem, specialist
in dit soort platen.
„Van het succes van de Star
Sisters pikken we twee
graantjes mee. Er liggen nu
twee elpees m de winkels,
waarvan er één nog geen
tientje kost. Op dit moment is
dat zelfs onze beste verkoch
te elpee. Ja, hoe is het moge
lijk. Je hebt te maken met
impulse buyinghet 'pak-
mee'-effect. Het is een kwes
tie van even een tienje uit je
zak halen en kopen. Vooral
de jongere kopers doen dat,
maar toch ook veel ouderen,
die du mooier vinden dan de
muziek van vandaag. Ik
schat dat die plaat straks een
oplage bereikt van tussen de
twintig en veertigduizend
exemplaren. Opvallend is
ook de belangstelling van
boekenclubs. De ECI heeft er
voor het volgend kwartaal al
tussen de vier- en zesduizend
besteld."
Buitenland
Bert Meijer's bedrijf heeft dit
overigens al eens eerder
meegemaakt. „Dat was toen
Veronica 'Heroes of Rock
and Roll' uitzond. Van vier
elpees zijn er samen hon
derdduizend verkocht. Tijd
loos repertoire, waarvoor je
toch soms een actuele situatie
kunt creeren. Zo gaan we nu
ook de elpee 'The Glenn Mil
ler Story" weer uitbrengen.
De Andrew Sisters, lang geleden.
net als de Mills Brothers en
Al Jolson".
Een tweede jeugd voor de
Andrew Sisters in Neder
land. Wat het buitenland be
treft is het nog even afwach
ten. Meyer; „De collega's heb
ik al ingeseind. In Engeland
kan meteen een plaat op de
markt worden gebracht met
een montage van de originele
opnamen, zoals die nu door
de Star Sisters worden gezon
gen. In Nederland heb ik die
niet willen uitbrengen, om
dat ik niet wilde concurre-
Een er» ander lijkt een leuk
opstekertje te zijn voor de
oorspronkelijke tekstdichters
en componisten, of anders
hun erfgenamen. Maar dat
blijkt toch tegen te vallen.
Gewoonlijk moet acht pro
cent worden afgedragen van
de netto opbrengst per plaat.
In het geval van de Star Sis
ters moet dat bedrag worden
gedeeld door een groot aantal
rechthebbenden, zodat die
een enkele cent per plaat
krijgen. De man die er uit
eindelijk het meeste aan ver
dient is Jaap Eggermont zelf.
^iiiiuimtiiutiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiimiimiiiMiimitmmiimimuiwiummimitiiiiiiiiiimiiiuiuimiuimmuMmimiwimmiiiumiiiiiiinmm'Hiiiuiimimmim^
TetevM, zondagavond, VARA,
Ned. 20.45 23.10: 'Cfirietu»
ging an Eboli voorbfj' ('Cristo
ai s Mnalo e Eboli'). Speelfilm
van rancoaco Roti (uil 1978)
naade roman van Carlo Levi.
Median Maria Volonte, Paolo
aoreelli, Alain Cuny, Lea Maa-
aarilrene Papas en Francoia
Sinn.
Hiltrsum Het boek
'Crio si e fermato a Ebo
li' 'Christus ging aan
Ebd voorbij') van de Tu-
rijrs auteur, schilder, arts
emolitiek activist Carlo
•Le was bij de verschij
nt in 1947 direct een
beselier, weldra ook
buen Italië. Het is een
aobiografie, waarin zo-
w een politiek essay als
ei sociologische verhan-
dtng is verwerkt.
Li werd namelijk in 1935
(Iwas toen 32 jaar) als tegen-
door
J.A. Frenkel
nder van Mussoüm verban-
-j, n naar het dorp Gagliano in
armoedige streek Luciania.
ier mocht hij alleen in een
'.-'paalde wijk vertoeven en
oest hij zich dagelijks bij de
Plitie melden, terwijl hem
cr boden werd gesprekken
*et andere ballingen te voe-
en, Maar hij gaf zyn ogen en
>ren goed de kost, zodat de
lorpsbewoners bij hem men-
•en van vlees en bloed zijn ge
worden in plaats van platte ro
manfiguren
De verfilming heeft geruime
tijd op zich laten wachten, al
z,jn er na de oorlog plannen
genoeg geweest. Carlo Levi
was kieskeurig en gaf pas zijn
bat toen Francesco Rosi, die
bekend was geworden door
films als Tl Caso Mattef, 'Le
Mani sulla Citta', 'Cadaveri
Eceellenti' en 'Salvatore Giuli-
ano'. zich kandidaat stelde.
Financiële problemen werden
opgelost door de televisie bij
net project te betrekken en zo
niaakte Rosi een lange versie
yan drieeneenhalf uur voor de
beeldbuis en één van een uur
korter voor de bioscoop. De
patste, bekroond in Cannes en
Moskou en zondagavond op
net scherm, sluit duidelijk aan
de jongste passie van de Ita-
banen: het omspitten van het
Gian Maria Votonte als Carlo Levi in de film 'Cristo si e fer
mato a Eboli*.
landleven, Bertolucci deed het
met '1900'. de Taviani's met
"Padre, Padrone* en Olmi met
'De Klompenboom'. Qua sfeer
doet Rossi's film daar zeker
niet voor onder, vooral ook
dankzij het schitterende came
rawerk van Pasquahno de
Santis, die deze desolate uit
hoek van Zuid-Itahé bijna te
veel eer bewijst.
Maar het sterke punt van
'Eboli' is het mensenmateriaal,
met Gian Maria Volonte voor
op als Carlo Levi en verder
Paolo Bonacelh als een oppor
tunistische fascistische burge
meester en Francois Simon als
drankzuchtige pastoor.
Het is fascinerend de gang van
de balling, die dorpsheid
wordt, te volgen. De bevol
king, die van zijn artsenbul
hoort, wil graag zijn medische
kennis benutten, want de art
sen in het dorp en het naburi
ge ziekenhuis van Matera ver
trouwt men niet. Tenslotte
wordt hij in deze kleine sa
menleving onmisbaar en wan
neer de balling na enige jaren
mag vertrekken, hebben alle
inwoners zich verzameld'voor
een groots afscheid.
Moskou Nog deze zomer moet de bezem door de popscene
in de Sovjet-Unie. De vice-minister van cultuur, Georgi Iva-
nov, heeft aangekondigd dat veel van de daar bestaande pop
groepen zowel ideologisch als'artistiek nogal wat te wensen
overlaten. Als ze daar vóór oktober geen verandering in we
ten te brengen, zullen ze niet mogen voortbestaan.
De laatste jaren was Cr sprake van een redelijke vrijheid op
het gebied van popmuziek in de Sovjet-Unie. Behalve enkele
zeer populaire formaties, ïoals Vesjolye Rebjatta (Vrolijke
Jongens), bestaan er op lokaal niveau vrij veel groepjes die,
als ze flink hun best doen, redelijke kansen krijgen om hun
eigen muzikale ideeen uit te dragen. Maar de vice-minister
heeft nu in het tijdschrift Sovjetskaja Koeltoera aangekon
digd dat ze scherper in dc gaten gehouden zullen worden.
„Het gebrek aan discipline en de lage kwaliteit van de optre
dens is schadelijk voor de morele en esthetische opvoeding
van de werkende klasse", aldus Ivanov, die verder gewag
maakt van 'vervorming van de Russische volksmuziek'.
Congr«»g*bouw, D«n Hug: To-
n**tgro«p C»rcl* spuit 'Voort
schrijding' van Louis-Fsrdinsnd
Cslins. Vsrtsling #n rsgis: Hsn-
ny van Schalk. Tachnisch*
vorm gaving: Marlijn Hitscha-
mötlar. Mal oj.: Frsneoisa Du-
parray. Tinaks Vaanama, Oik
Goudsblom, Hsnny van Schayk,
Msrja van Buran, an Gésiraa
Schyns. Harhaling: vanavond In
Dan Haag (Congrssgabouw).
Den Haag „Ik luis
ter en ik wacht op de
valse noten, dat is het
enige wat nog een
beetje onverwacht
komt", zo schrijft
Louis-Ferdinand Cé
line in zijn toneelstuk
'Voortschrijding'. De
wereldpremière van
dit stuk, zoals toneel
groep Cercle het in
het Congresgebouw
verwoordt, heeft nau
welijks iets onver
wachts. Inderdaaad,
omdat er zoveel valse
nootjes in zitten, dat
het stuk zelf bijna ge
kraakt wordt
Het leven en sommige
werken van de beroemde
Franse schrijver kunnen
weieens krampachtig
overkomen, maar toneel
groep Cercle slaat in deze
alles. Het stuk schrijdt in
hun interpretatie inder
daad voort, maar met een
dusdanig gebrek aan ac
centen dat we het gevoel
krijgen geen stap dichter
bij Céline te komen.
En dat was in het teken van
het internationale Céline-
congres nou juist wel het uit
gangspunt. Want dit nog
nooit gespeelde stuk, dat in
1927 al geschreven werd, be
vat zoveel autobiografische
elementen en verwijzingen
naar Céline's levensvisie dat
de opvoering ervan de kroon
op alle theorién óver deze
schrijver had moeten zijn. De
realiteit is echter niet meer
dan een pet, waar door Cer
cle veel ingegooid is, maar
die geen enkele auteur met
trots zou dragen.
'Voortschrijding' mag dan
menselijke en maatschappe
lijke leegte weergegeven, dat
houdt niet in dat daarmee
ook het acteertalent geoor-
Gaston (Dik Goudsblom) laat zich bijna verleiden door één
van de vele hoertjes uit 'Voortschrijding'.
loofd is om absolute leegte te
presenteren. In een doorsnee
kleinburgerlijk huisgezinne-
tje uit de jaren twintig heeft
de moeder van 'de bruid' al
les voor het zeggen. Actrice
Tineke Veenema doet dat
door
Renèe de Haan
ook letterlijk. Ze ratelt mei
een diepe frons op het voor
hoofd lappen tekst af als be
trof het een goedkoop ka
toentje dat de moeite van het
dragen niet waard is. Af en
toe onderbroken door haar
dochter Marie die in zange
rig Frans-Nederlands timide
antwoordt op de klanken-
trompet van haar moeder,
zonder dat hiermee van een
echte reactie sprake is.
Ontrouw
In deze dreunerige dialoog
horen we dus niet wat Céline
wezenlijk te zeggen heeft
over zijn eigen tijd. En dat is
toch nogal wat. In enkele
bladzijden schetst hij zijn so
ciale hersenspinsels over de
nette burger. Artiesten wor
den bewonderd, maar beta
len doen ze niet. De moeder
strooit handleidingen rond
hoe haar kind met mannen
moet omgaan, en zou het
liefst de echtgenoot mogen
uitkiezen. Ontrouw van de
man hoort erbij: liever be
drogen dan weduwe. Zo be
licht Céline op cynische wij
ze hoe het uiteenlopend ge
dragspatroon tussen man en
vrouw voortdurend gevoed
wordt door de ingeslepen
dogma's van de generatie er
vóór.
Dit wordt geïllustreerd aan
de hand van het begrip lief
de. Marie snakt ernaar, ter
wijl haar echtgenoot Gaston
daar niet verder mee komt
in het leven. De vleselijke
genoegens wil Gaston nog
wel eens smaken, maar daar
voor is de kuise Marie niet
het geschikte object Zij trekt
met haar been, en dat trekt
hem niet aan. In deze sfeer
vol onbegrip lapt moeder alle
moreel aan de laars, roept de
buurman erbij, en ontfutselt
deze vrijgezel de naam van
een aardig bordeel dat als
lapmiddel voor het huwelijk
kan dienen.
De man is echter te lui ge
worden voor dit actieve
prostitutieleven. Alle klanten
die dit (overigens door de to
neelafmetingen veel te bre
de) bordeel betreden, willen
louter gluren. Désirée
Schyns is als actrice vrij ze
ker van haar zaakje, als hoe-
renmadam staan de zaken er
niet best voor. De al snel be
keerde Gaston beticht haar
van vele onzuiverheden die
een rechtstreekse aanval van
Céline op de parvenu vor
men.
Egoïst
Tussen deze scènes wandelt
op wonderbaarlijke wijze een
engelachtige oude dame die
iedereen wil bekeren. Met
2achte slem verkondigt het
oudje de meest fantastische
godsdienstige dingen, maar
ze zijn nauwelijks te ver
staan, of worden dusdanig
monotoon 'uit het hoofd op
gelezen' dat de eigenlijke
portee verloren gaat. Ais ze
eindelijk voor God zeLf ver
schijnt wordt de bedoeling
van Céline duidelijk: Onze
Lieve Heer is een even grote
gemakzuchtige egoïst als de
mens. Met een werkelijk su
blieme vondst heeft Cercle
aangetoond waarom: Het ge
zicht van God is niet meer
dan een spiegel. Zodat de
kuise Marie met hysterisch
schateren aangeeft: 'Wie
lacht niet die de mens be
ziet'.
Temidden van de dreuneri
ge, vage acteerprestaties in
'Voortschrijding* wordt de
opvliegende en brallende
Gaston bijna een sterrol. In
een kruising tussen Giscard
d'Estaing en Louis de Funès
weet Dik Goudsblom een ko-
misch-realistisehe zelfkwel
ler neer te zetten. En daar
mee proeven we eindelijk
sprankjes van de levensfarce
zoals Céline die geschreven
heeft. Want in 'Voortschrij
ding' is het dagelijks leven
een sinistere grap waarin de
mensheid geen stap verder
komt doordat schoonmoe
ders, religie en kuisheidsre-
gels de toon aangeven. Eén
lange valse toon, die echter
wel trefzekerder aangezet
moet worden, wil hij door
blijven klinken.
Berlijn Het Goethe-mu-
seum in het Oostduitse Wei-
mar heeft een tot dusver on
bekende tekening van Goe
the uit particulier bezit ver
worven. Het is een fantasie
landschap, zoals de grote
dichter en natuuronderzoe
ker (17491832) wel eens
aan vrienden gaf.
De tekening meet
10 x 15 cm. Op de voorgrond
is een berghui met drie bo
nten te zien, terwijl op de
achtergrond een in de verte
vervagende reeks bergen is
afgebeeld. Op de achterkant
staan een hoofdletter 'G' en
de datum 5 oktober 1806.
ADVERTENTIE
of a i
i7 £*-5" -F
S.S S.S-S b
