Nkomo terug naar Zimbabwe
BBITEWÜHIB
|Pakistanen lopen
jte hoop tegen Zia
a i'
Vliegveld Beiroet
blijft dicht
'Chili mag
vóór 1989
ter stembus'
Z.-Afrika bombardeert Angola
Guatemala helpt
El Salvador
15®
ter meiden
Rus op
Spitsbergen
vraagt asiel
'Gelliin Argentinië'
Tamils willen praten met
regering van Sri Lanka
;Twee Ierse
iterroristen
•gedood
Franco
wijkt
voor
Carlos
Verdachte
hotelmoord
Avignon
vrijgelaten
Tien doden bij
verkiezingen
in Nigeria
Rotterdams Nieuwsblad
maandag
15 augusUS 1983
■"Londen Oppositieleider Jos-
.iiua Nkomo keert na een vrij
willige ballingschap van vijf
maanden in Londen naar Zim
babwe terug. Woensdag wil hij
daar deelnemen aan een parle
mentair debat. De regering
van premier Robert Mugabe
had verklaard hem zijn parle
mentszetel te zullen ontnemen
als hij in zijn buitenlands ver
blijf zou volharden.
De 66-jarige Nkomo, leider
van de ZAPU, had in maart de
wijk genomen naar Londen
omdat hij zich door de ZANU,
partij van zijn grote rivaal Mu
door onze correspondent
Ewout Janse in Londen
gabe, bedreigd voelde. Nkomo
werd er van verdacht deelge
nomen te hebben aan geweld
dadige acties in Matabeleland
waar de meerderheid van zijn
aanhang woont.
Nkomo heeft de aantijgingen
altijd ontkend. Mugabe van
zijn kant liet weten dat wat
hem betreft de oppositieleider
niets te vrezen zou hebben en
dat hij desnoods op politiebe
scherming zou kunnen reke
nen. Wel bestaat de mogelijk
heid dat tegen Nkomo een
vervolging wordt ingesteld
wegens beweerde smokkel
van deviezen en smaragden.
De Britse autoriteiten waren
ietwat verlegen met Nkomo's
komst naar Londen maar wil
den hem toch een (enkele ma
len verlengde) verblijfsver
gunning niet onthouden. Nko
mo was een van de hoofdrol
spelers in de conferentie van
1979 in Londens Lancaster
House waar na moeizame on
derhandelingen de grondslag
werd gelegd voor de onafhan
kelijke staat Zimbabwe.
De hoop van Mugabe's ZANU
met Nkomo's ZAPU blijvende
vormen van vreedzame sa
menwerking in het nieuwe
staatsverband te zullen vinden
is niet in vervulling gegaan.
Politieke- en stammentegen
stellingen hebben de poging
tot een democratie van min of
meer westers stempel in de
weg gestaan. Mugabe heeft er
eigenlijk nooit twijfel over la
ten bestaan een éénpartijstaat
na te streven.
Beiroet De luchthaven
van Beiroet, het enige bur
gervliegveld van Libanon, is
het gehele weekeinde geslo
ten gebleven. De Libanese
regering heeft gisteren ge
zegd het vliegveld, dat afge
lopen woensdag na beschie
tingen gesloten werd, niet
meer te zullen heropenen
zonder waterdichtp garan
ties dat het niet opnieuw zal
worden beschoten. Gister
avond vochten druzen en
christelijke milities weer ar
tillerieduels in en rond Bei
roet uit
Voor de inwoners van Bei
roet is de luchthaven de eni
ge verbinding met de 'hui-
tenwereld'. Israëlische en
Syrische troepen beheersen
alle gebieden ten noorden,
oosten en zuiden van Bei
roet, terwijl goedbewapoen-
de plaatselijke milities bin
nen deze gebieden de door
tocht moeilijk en niet zon
der gevaren maken.
De druzen onder leiding van
Walid Djoemblatt, die de
luchthaven de afgelopen da
gen hebben beschoten, heb
ben laten weten dat zij eén
hervatting van het luchtver
keer pas zullen toestaan, als
de regering hun eisen heeft
ingewilligd. Eén daarvan is
het vertrek van premier
Wazzan.
Santiago De Chileense grondwet zal zo
danig worden veranderd dat eerder dan de
bedoeling was Pinochet heeft altijd 1989
als verkiezingsjaar genoemd parle
mentsverkiezingen kunnen worden gehou
den. Dit heeft de nieuwe minister van bin
nenlandse zaken, Sergio Jarpa, in een gis
teren gepubliceerd vraaggesprek ver
klaard.
In dit interview met het Chileense dagblad
El Mercuric^ dat donderdag plaats vond
(dus kort vóórdat de ongeregeldheden be
gonnen die aan zeker 24 mensen het leven
hebben gekost), zei de minister dat de con
stitutionele wijzigingen in een referendum
ter goedkeuring aan de kiezers zullen wor
den voorgelegd. Hij vermeldde echter niet
wanneer deze volksraadpleging zal worden
gehouden, terwijl hij ook geen datum
noemde voor de parlementsverkiezingen.
Een regeringswoordvoerder deelde gister
avond mee dat het in de hoofdstad Santia
go rustig was ondanks enkele incidenten
bij de begrafenis van 24 slachtoffers van de
eerdere onlusten.
In de nacht van vrijdag op zaterdag is het
in de Chileense hoofdstad Santiago echter
opnieuw tot een gewelddadig treffen geko
men tussen betogers en veiligheidstroepen.
Hierbij zijn zeven doden gevallen, zo is za
terdag uit officiële bron vernomen. Sinds
donderdag, de vierde dag van nationaal
protest tegen het bewind van Pinochet, zijn
m Chili naar verluidt in totaal 27 doden
gevallen.
Volgens mensenrechtenorganisaties heb
ben soldaten op betogers geschoten zonder
dat die provoceerden.
Alfonso Marquéz, de secretaris-generaal
van de regering, verklaarde dat in de stad
Concecion in het zuiden van het land twee
mensen waren gearresteerd die legeruni
formen droegen, zonder daartoe gerechtigd
te zijn. De twee arrestanten hadden nog 70
uniformen in hun bezit, aldus Marquéz, die
suggereerde dat er tijdens de demonstraties
infiltranten in de gelederen van de veilig
heidstroepen waren.
President Mexico
kritiseert Reagan
Karatsji Tienduizenden
tegenstanders van het mili-
faire bewind van generaal
£ia Oel-Haq hebben gisteren
5n de grote steden van Pakis
tan betoogd voor herstel van
de democratie. Daarbij is het
ïot ernstige botsingen geko-
fnen. Meer dan 200 demon
stranten zijn gearresteerd in
Karatsji, alsmede een vijftig
tal oppositieleiders die uit
hun schuilplaatsen tevoor
schijn waren gekomen om
vrije verkiezingen te eisen.
Vele oppositieleiders waren de
afgelopen weken ondergedo
ken om te ontkomen aan een
golf van arrestaties die al meer
dan 150 mensen in de gevan
genissen bracht.
Toen in Karatsji een menigte
demonstranten volgens
waarnemers onverwacht groot
gisteren bekogeld werd met
stenen door aanhangers van
het Zia-regxme dreef de politie
de demonstralie met traangas
granaten uiteen. Daarbij zijn
vier gewonden gevallen.
De demonstratie op onafhan
kelijkheidsdag was georgani
seerd door de 'beweging voor
het herstel van de democratie'
(MRD), een alliantie van acht
partijen, als begin van een
campagne van burgelijke on
gehoorzaamheid.
Ook voor vandaag zijn nieuwe
demonstraties in Karatsji aan
gekondigd.
Oslo Een Russische geoloog
'op Spitsbergen in de Noorde
lijke IJszee heeft politiek asiel
in Noorwegen gevraagd. Hij
wordt nu in Oslo ondervraagd,
De man maakte deel uit van
een wetenschappelijke expedi
tie die een jaar doorbracht in
de Sovjet-kolenmijn in Ba-
rentszburg.
Spitsbergen ïs ingevolge een
internationaal verdrag sinds
1925 Noors gebied. Dit verdrag
staat de Russen echter toe de
kolenmijn in Barentszburg te
drijven.
Buenos Aires De vorige op een landgoed bij de Argen-
Iweek uit een Zwitserse gevan- tijnse hoofdstad Buenos Aires,
gen is ontsnapte leider van de aldus een Argentijnse krant.
Italiaanse vrijmetselaarsloge Het landgoed beschikt over
*P2, Licio Gelli, verbergt zich een privé-landingsbaan.
ÜNew Delhi De leider van
'de belangrijkste politieke
-partij van de minderheidsge-
Londonderry In Noord-Ier-
riand is het gisteren voor de ze-
'jvende achtereenvolgende dag
'onrustig geweest. Roomskatho-
.lieke jongeren wierpen in
^Londonderry barricades op,
/bekogelden de politie met ben-
fzinebommen en gooiden win-
/kelruiten in. De onlusten volg
eden op een actie van de politie,
/waarbij zaterdag twee gewa-
£pende terroristen bij een con-
^trolepost in Dungannon, vlak-
ubij de Ierse grens werden ge-
/dood. De politiepost was even
^daarvoor aangevallen door een
/vijf man sterke bende. Tijdens
/het vuurgevecht dat daarop
^ontstond overleed één van de
-/aanvallers ter plaatse, terwijl
£het lichaam van de andere
/enige tijd later gevonden werd
$n een auto enkele honderden
/meters verderop^ Een politie-
jman raakte door de kogels van
|de aanvallers gewond.
meenschap van de Tamils op
Sri Lanka, waar onlangs ras-
senrellen aan zeker 380 men
sen het leven hebben gekost,
heeft gisteren gezegd dat zijn
organisatie overweegt zijn
besluit te herzien om niet te
onderhandelen met de rege
ring van het eiland. Appapil-
lai Amrithalingam, secreta
ris-generaal van de Tamil-
partij TULF heeft dit bespro
ken met de Indiase premier
Gandhi.
Gandhi bemiddelt sinds gis
teren actief in het conflict op
Sri Lanka. Voordat Amritha
lingam met Gandhi sprak
voerde hij bovendien nog
overleg met Tamil-leiders uit
India. De meeste Indiase Ta
mils wonen in de zuidelijke
staat Tamil Nadoe. India
heeft zijn goede diensten
aangeboden en de regering
van president Jayewardene
is op dit aanbod ingegaan, al
dus mevrouw Gandhi. Presi
dent Jayewardene zelf heeft
dit weekeinde laten weten
bereid te zijn ieder voorstel
in overweging te nemen dat
de Tamils een aandeel geeft
in staatszaken, binnen het
kader van de grondwet
Reagan en De la Madrid heffen eensgezind het glas, maar over Midden-Amerika bleven zij het volstrekt oneens.
Managua De Nicaraguaanse
krant La Prensa, die gisteren
een verschijningsverbod opge
legd had gekregen van de San-
dinistiSche autoriteiten, mag
weer verschijnen.
Dit heeft een woordvoerder
van het ministerie van bin
nenlandse zaken in Managua
vandaag verklaard.
Hij vertelde dal minister van
binnenlandse zaken Tomas
Borge een gesprek heeft gehad
met de uitgevers van La Pren
sa. Tijdens dit gesprek hebben
Pedro Joaquin Chamorxo jr.
en Jaime Chamorro Cardenal
toegezegd dat ze in de toe
komst de voorschriften van de
censor zullen opvolgen.
Eerder had Chamorro tegen
journalisten gezegd dat zijn
krant met meer zou mogen
uitkomen, nadat ze een bericht
had gepubliceerd over een in
cident bij het huis van zijn
moeder. Violetta Barrios de
Chamorro, voormalig lid van
de heersende junta, is de we
duwe van Pedro Joaquin Cha
morro wiens dood in 1978 het
eind van de dicatuur van pre
sident Somoza versnelde.
Sinds de Sandinisten in maart
1982 censuur instelden op de
nieuwsvoorziening is La Pren
sa 30 keer verboden. Chamor
ro jr. heeft in dit verband de
autoriteiten in Managua er
van beschuldigd de krant 'tot
zwijgen te willen brengen'.
De overgang in
Spanje naar volledi
ge democratie Krijgt
steeds meer vorm.
Zo werd zaterdag op
een kiein marktplein
tje in het Zuidspaan-
se Malaga het borst
beeld van wijlen ge
neraal Franco ver
vangen door een
beeld van koning
Juan Carlos.
Lissabon Zuidafrikaanse
vliegtuigen hebben de Angole
se stad Cangamba bestookt en
volledig vernield. Dit heeft
president José Eduardo dos
Santos van Angola gisteren
verklaard in Brazzaville, waar
hij de viering van de 20e ver
jaardag van de onafhankelijk
heid van Kongo bijwoont.
Cangamba was kort geleden
door het Angolese leger vero
verd op de guerrillabeweging
UNITA, die strijdt tegen het
linkse bewind in Luanda. Vol
gens de president hebben acht
Zuidafrikaanse toestellen de
stad in*de oostelijke provincie
Moxico, die aan Zimbabwe
grenst, gistermorgen bestookt.
Om Cangamba is ruim een
week lang heftige strijd gele
verd. Eerder gisteren meldde
ANGOP dat UNITA er 1100
strijders heeft verloren, tegen
de regeringstroepen 53 man
schappen.
Guatemala-Stad Guate
mala zal in ruil voor wapens
en munitie leden van het
Salvadoraanse leger opleiden
voor het bestrijden van op
standelingen. Dit is gisteren
in betrouwbare kringen in
de twee hoofdsteden verno
men. Het militaire akkoord
zou al enkele dagen na de
staatsgreep, die op 8 augustus
generaal Oscar Umberto Me-
jia Victores in Guatemala
aan de macht bracht, zijn ge
sloten.
Volgens deze overeenkomst
zullen Guatemalteekse des
kundigen op bases in hun
land cursussen geven aan le
den van het 24.000 man tel
lende Salvadoraanse leger,
dat door de Verenigde Staten
wordt gesteund. Een van de
bases ligt bij Jutiapa, op 40
kilometer ten noorden van
de grens met El Salvador. In
ruil voor de trainingen zal El
Salvador Guatemala lichte
wapens en munitie leveren
Avignon De Franse politie
heeft zaterdag zonder aan
klacht in te dienen een man
vrijgelaten die vrijdag was ge
arresteerd in verband met de
moord op zeven mensen, on
der wie twee Nederlanders in
een hotel in de Zuidfranse stad
Avignon, acht dagen geleden.
De 35-jarige Christian Paris
werd op vrije voeten gesteld
na intensief verhoor over de
zaak. aldus de politie. Verdere
bijzonderheden werden niet
gegeven.
Een tweede verdachte, Jean
Roussei, werd direct na de
massamoord gearresteerd. Het
stoffelijk overschot van een
derde verdachte, Jacques
Gouttenoire, werd de dag na
de moorden gevonden in een
veld. Een woordvoerder van
de politie zei dat nog wordt ge
zocht naar een vierde man.
uit de door de VS geleverde
voorraden, aldus westelijke
diplomatieke kringen.
Politieke waarnemers be
schouwen het akkoord als
een verdere aanwijzing dat
de rechtse staatsgreep in
Guatemala wellicht zal lei
den tot de vorming van een
driehoek van pro-Ameri
kaanse staten ten noorden
van het linkse Nicaragua, be
staande uit Guatemala, El
Salvador en Honduras.
ADVERTENTIE
Kies maar uit...
Er is volop keuze uit soepelvai-
lende kant klaar gordijnen
voor superlage prijzen, Afm.
120/220 cm. In bruin of groen,
240/220 cm voor 31,90
120/260 cm 3A&5 voor 18,95
240/260 cm Ae-SCTvoor 37,90
KANT KLAAR
La Paz President Mi
guel de la Madrid van
Mexico heeft zijn Ame;
rikaanse collega Reagan
gewaarschuwd dat in
Centraal-Amerika een
groot conflict kan uit
breken tenzij 'demon
straties van macht'
plaats maken voor een
politieke dialoog tussen
de Verenigde Staten',
Cuba en Nicaragua.
Reagan bracht dit weekr
einde een bliksembezoek
aan De la Madrid.
'Gezien de maatschappe
lijke onderontwikkeling,
die wordt verergerd door
een diepe economische
crisis en door machtsver
toon dat kan leiden tot
een groot conflict, moeten
we met spoed uiting ge
ven aan onze gehechtheid
aan vrede en solidariteit',
aldus het Mexicaanse
staatshoofd. Zijn openlijke
kritiek gold met name de
Amerikaanse manoeuvres
voor de kust van Nicara
gua en in Honduras, de
grootste oefeningen die de
Verenigde Staten ooit in
het Caribisch gebied heb
ben gehouden. De oefer
ningen hebben tot doel
een halt toe te roepen aan
wat Washington be
schouwt als een versprei
ding van communistischè
ondermijning in Centcaal-
-Amerika.
Reagan gaf er geen blijk van
dat bij zijn politiek wil wijzi
gen. Voor de pers verklaarde
hij, met zijn gastheer naast
zich, dat de Verenigde Staten
El Salvador helpen tegen dê
linkse opstandelingen omdat
'het beginsel van zelfbe
schikking voor burgers van
de Verenigde Staten vol
strekte prioriteit heeft'.
'Voor dit beginsel hebben wij
verscheidene oorlogen gev
voerd. Wij geloven dat vol
keren in staat moeten zijp
hun eigen oplossingen te be
palen en daarom hebben wij
verzoeken om hulp positief
beantwoord'.
De Amerikaanse president
zei dat het een mooie dag in
de geschiedenis van Cen
traal-Amerika zou zijn 'als
alle buitenlandse eenheden,
waaronder die van ons zelf,
veilig teruggetrokken kun
nen worden'.
De la Madrid, die vriend
schappelijke betrekkingen
onderhoudt met Cuba en dé
Sandinistische regering in
Nicaragua ondanks klachten
van Reagan dat zij de com
munistische revolutie in
Centraal-Amerika proberen
te verbreiden, zei dat 'geen
volk zijn eigen beeld aan an
dere kan opleggen'.
Lagos Tien doden zijn tot
nu toe gevallen in de westelij
ke Nigeriaanse staat Oyq.
waar de verkiezingsstrijd oré
een gouverneurszetel zaterdag
tot ongeregeldheden leidde.
De verkiezingsdagen, die 6 au
gustus begonnen met de her
verkiezing van de president
Shagari en zich nu concentre
ren op plaatselijke functie^,
waren tot voor deze ongere
geldheden rustig verlopen. ló
Oyo is gisteravond een uit
gaansverbod afgekondigd. N I
In Ibadan, de hoofdstad van
Oyo, raakten aanhangers van
de Nationale Partij van Nige^
ria en de Eenheidspartij van
Nigeria, die aan de macht is,
met elkaar slaags. -
